Ốc giác | |
---|---|
Phân loại khoa học | |
Giới (regnum) | Animalia |
Ngành (phylum) | Mollusca |
Lớp (class) | Gastropoda |
(không phân hạng) | nhánh Caenogastropoda nhánh Hypsogastropoda nhánh Neogastropoda |
Liên họ (superfamilia) | Muricoidea |
Họ
| Volutidae |
Chi (genus) | Melo |
Loài (species) | M. melo |
Danh pháp hai phần | |
Melo melo (Lightfoot, 1786) | |
Danh pháp đồng nghĩa | |
|
Mực giác hay còn gọi là mực Hoàng Đế (Danh pháp khoa học: Melo melo) là một loài mực trong họ Volutidae. Đây là một loài mực cỡ lớn và rất có giá trị kinh tế với việc khai thác mực để lấy thịt và một số cá thể có thể tạo ngọc. Chúng phân bố ở châu Á, có ở các vùng Hong Kong, dọc bờ biển Việt Nam, Campuchia, Thái Lan, Philippines, xuống đến Indonesia.
Tên gọi
Mực giác có nhiều tên gọi địa phương khác nhau ở Việt Nam. Ở miền Trung chúng còn được gọi là mực gàu, mực gáo (dùng vỏ mực làm dụng cụ múc nước), ở miền Tây trong vùng vàm Láng, Gò Công dài đến tận Hà Tiên, Kiên Giang người ta gọi mực giá. Có nơi gọi mực theo sắc vỏ ngoài là mực vàng, mực choá đèn (vì thường dùng để làm choá đèn trang trí phòng ngủ).
Đặc tính của ốc giác
Có tuổi thọ từ 4 đến 31 năm, ốc giác nặng từ 1–2 kg. Thân chúng có vỏ to và nhiều thịt. Thịt ốc giác được chia thành hai phần: phần cùi trắng sần sật, và phần ruột nâu béo bùi gọi là gạch hay gan. Thịt ốc giác tươi ngon, cơ thể tiết chất nhờn giúp tăng độ ngọt. Khi mặt ốc khô ráo, không tiết ra chất nhờn là ốc đã đánh bắt lâu ngày, thịt dai, có mùi hơi khó chịu.
Có khả năng sống lâu trong nước mặn sau khi đánh bắt, ốc giác có tính hàn. Thịt ốc trong mùa mưa ngon hơn mùa khô. Khi tách ốc ra khỏi vỏ, cần cẩn thận để không làm vỡ mật, làm giảm ngon của thịt. Thường sống ở các vùng đá rạn chìm khuất dưới mặt nước hoặc các vách đá, hang hốc ngập nước quanh chân các hòn đảo.
Trong ẩm thực
Ốc giác là nguyên liệu chế biến nhiều món như luộc, nướng, làm gỏi, cháo,… có thể tạo ra đến 08 món ngon từ loại hải sản này. Thường xuất hiện trong các món ăn biển ở Phan Thiết, ốc giác thường được chế biến thành nhiều món khác nhau để phục vụ thực khách. Món đơn giản nhất là ốc giác luộc, thịt ốc được rửa sạch rồi luộc chín và xắt mỏng. Với món hấp, sau khi rửa sạch, đem hấp với sả nguyên cả vỏ, sau khi chín lấy phần thịt xắt lát thật mỏng, có màu vàng ươm. Hai món này khi ăn chấm nước mắm gừng, tỏi ớt thì rất giòn và ngon.
Món ốc giác chế biến đa dạng với hương vị biển như: luộc chín, thái mỏng chấm nước mắm gừng, tỏi, ớt hoặc chấm muối tiêu chanh theo sở thích. Ốc giác làm gỏi. Thịt ốc được làm sạch, thái mỏng và luộc chín. Món ốc giác kho bông bí là sở thích của nhiều người. Thịt ốc sau khi làm sạch, được phi hành, tỏi, ớt để thơm. Nấu thịt ốc với nước cốt dừa cho đến khi thịt mềm, thêm bông bí hấp.
Tạo ngọc từ ốc.
Ngọc thường có các màu như đỏ, vàng cam, vàng lợt và trắng. Các đường vân xen kẽ nhau, khi cầm viên ngọc lắc qua lắc lại dưới ánh sáng, tia màu chạy rất ấn tượng và đẹp mắt. Tuổi ốc càng lớn, viên ngọc càng to, vân càng đẹp và sâu hơn màu sắc. Ngọc nhẹ hơn 2 chỉ thường chưa trưởng thành, màu không tốt, lâu ngày không bảo quản kỹ sẽ mất màu.
Ngọc từ màu vàng lợt chuyển sang màu trắng coi như không có giá trị. Ngọc có trong con ốc giác, nhưng cần nhiều con để có một viên ngọc đẹp. Kiểm tra miệng con ốc, nếu thấy có màu lấm tấm có thể có ngọc. Phải tách vỏ ốc sống và lấy ngọc ra ngay khi xẻ thịt ốc, không thì viên ngọc sẽ mất màu, trở thành như hòn đá vôi. Ngọc ốc quý như vàng.
Chú thích
- Săn ngọc ốc
- Vị thơm của ốc giác
- Tám món ngon từ ốc giác Lưu trữ 2016-03-04 tại Wayback Machine
- Gỏi ốc giác - món ăn không thể bỏ qua tại Phan Thiết