Bối Cảnh, Cảnh Quay và Nghệ Thuật Quay Phim đã góp phần làm nên thành công của Mùi Đu Đủ Xanh. Hôm nay cũng là kỷ niệm 30 năm ngày ra mắt bộ phim này.
Không chỉ dừng lại ở việc xây dựng một nội dung sâu sắc về nhân văn, Mùi Đu Đủ Xanh còn chăm chút, tỉ mỉ trong việc truyền tải các giá trị văn hóa truyền thống của người Việt, từ nhân vật, lời thoại đến những cảnh quay đẹp mắt và ý nghĩa.
1. Cảnh Quay, Bối Cảnh
Mùi Đu Đủ Xanh đặt trong bối cảnh Việt Nam những năm 1950, nhưng được quay tất cả tại Pháp, trên một phim trường ở Pháp. Điều khó khăn và đồng thời là thách thức lớn đối với đạo diễn Trần Anh Hùng là làm thế nào để tái hiện một Việt Nam xưa chân thực và đầy cảm xúc nhất, đồng thời truyền tải hồn của Việt Nam qua từng khung hình. Những cảnh bên ngoài ngôi nhà của bà chủ, với không gian sầm uất của phố xưa, với những hàng quán, quán kem, tiệm sửa xe... được tái hiện một cách sinh động và gần gũi, đậm chất dân dã và bình dị của cuộc sống hàng ngày.
Mặc dù không có sự phong phú về không gian, nhưng cũng phải ghi nhận và khen ngợi sự tài năng của đạo diễn khi Trần Anh Hùng đã tái hiện một cách chi tiết và tỉ mỉ nhất những hình ảnh về Việt Nam xưa, từ những căn nhà truyền thống đến con phố. Ta có thể cảm nhận không gian hoài niệm trong những ngôi nhà cổ xưa, với nội thất gỗ và kiến trúc Á Đông, cùng với những đồ trang trí gốm sứ đẹp mắt. Bước vào khuôn viên ngôi nhà của bà chủ - nơi Mùi làm việc, người xem có thể trải nghiệm vẻ đẹp bình dị, tinh tế của cuộc sống Sài Gòn những năm 50.
Phía Trước Là Khu Vườn Xanh Mướt trước nhà, với sự sắp xếp khéo léo giữa cây cỏ và các chậu hoa kết hợp với ban công gỗ đỏ và mành tre che nắng, tạo ra vẻ đẹp thuần Việt hài hòa trong không gian sống. Ngôi nhà có cấu trúc hình chữ U với ba dãy nhà bao gồm khu bếp, khu ngủ và nhà chính. Nhà chính có hai tầng, tầng trệt để tiếp khách và tầng trên để thờ cúng. Xây dựng chủ yếu từ gỗ, với sàn lát gạch màu nâu. Đồ nội thất trong nhà được trang trí với gỗ, sứ và mành tre, với màu chủ đạo là nâu và đen, tạo ra một phong cách truyền thống Việt Nam sống động và chân thực.
Trong Bối Cảnh Thời Kỳ Pháp Thuộc, sự Tiếp Xúc văn hóa Tây Âu bắt đầu ảnh hưởng sâu đến văn hóa Việt Nam, được tái hiện một cách tinh tế trong phim. Những món đồ trang trí và ngôi nhà kiểu Pháp của Khuyến là một minh chứng cho điều này. Ngôi nhà này được thiết kế và trang trí theo phong cách Tây Âu, với màu vàng chủ đạo, tạo ra một vẻ đẹp hiện đại, tươi mới, khác biệt so với vẻ cổ kính của ngôi nhà trước đó.
Sự Kết Hợp của Các Đồ Nội Thất trong Nhà là một sự Giao Thoa hài hòa giữa cổ điển và hiện đại, Đông và Tây. Vẻ đẹp nghệ thuật của không gian sống thể hiện một gu thẩm mỹ tinh tế của chủ nhân ngôi nhà. Việc quay phim tại Pháp là một lợi thế cho đạo diễn, giúp kiểm soát chi tiết và tăng giá trị đặc biệt của từng khung hình.
2. Quay Phim và Dựng Phim
Điều Đặc Biệt Về Quay Phim Trong Mùi Đu Đủ Xanh Là Việc Đạo Diễn Trần Anh Hùng Sử Dụng Rất Nhiều Cú Máy Dài (Long Take), Theo Dõi Mỗi Chuyển Động Của Nhân Vật. Điều Này Nhằm Mục Đích Biến Khán Giả Thành Những Người Đứng Ngoài Quan Sát Toàn Bộ Diễn Biến Câu Chuyện Một Cách Khách Quan Nhất. Sự Kết Hợp Giữa Cú Máy Dài Liên Tục Và Góc Quay Khéo Léo Tạo Ra Sự Nhẹ Nhàng, Sâu Lắng Trong Nhịp Phim, Tái Hiện Rõ Nét Không Gian Cuộc Sống Yên Bình Trong Lòng Sài Gòn.
Từ Đó, Người Xem Có Thể Dễ Dàng Quan Sát Từng Cử Chỉ, Hành Động Của Các Nhân Vật, Mang Đậm Tính Chất Chậm Rãi, Bình Tĩnh Như Chính Tính Cách Và Số Phận Của Họ. Những Nhân Vật Nam Trong Phim Cũng Mang Phong Cách Tương Tự, Điềm Đạm Trong Hành Động, Song Lại Đối Lập Về Tính Cách Và Công Việc Của Mình.
Để Tạo Góc Nhìn Đa Diện Và Khách Quan Nhất, Phim Sử Dụng Nhiều Mặt Nạ Khung Hình. Thông Qua Các Khung Cửa, Cửa Sổ, Người Xem Thấu Hiểu Thêm Xúc Cảm Của Người Phụ Nữ Bên Trong Căn Nhà.
Phân Đoạn Ông Bà Chủ Ngồi Nói Chuyện, Cảnh Quay Trung Cảnh Với Góc Máy Luôn Đặt Đối Diện Sự Ngăn Cách Phía Sau Lưng Của Người Còn Lại Như Thể Hiện Sự Ngăn Cách Trong Gia Đình.
Sự Linh Hoạt Trong Cách Chọn Góc Quay Của Đạo Diễn Trần Anh Hùng Giúp Người Xem Có Những Điểm Nhìn Linh Hoạt Hơn Bao Giờ Hết.
Trong Phân Cảnh Mùi Đang Lau Nhà, Máy Quay Đặt Thấp Ngang Tầm Mắt, Điều Này Tạo Ra Sự Tương Đồng Với Thân Phận Của Mùi.