1. Mụn trên da đầu là gì?
Mụn trên da đầu cũng tương tự như mụn trên các vùng da khác và có nhiều dạng khác nhau. Mụn có thể không viêm ở chân tóc hoặc là mụn viêm lớn gây sưng đau trên da đầu.
Mụn trên da đầu ít phổ biến và khó quan sát hơn các vùng da khác do bị che phủ bởi tóc. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị mụn viêm thường bị bỏ qua hoặc muộn, khiến da đầu bị tổn thương và đau đớn kéo dài.
Mụn trên da đầu có thể xuất hiện dưới chân tóc hoặc lan ra khắp bề mặt da
Khi mụn trên da đầu có thể xuất hiện ở chân tóc hoặc lan khắp bề mặt da đầu với các dấu hiệu sau:
- Xuất hiện nốt nhỏ dọc sau gáy hoặc trán.
- Cảm giác có vết sưng nhỏ trên đầu nhưng không nhìn thấy.
- Vết sưng nhỏ tập trung thành một vùng, tấy đỏ và có thể nhìn thấy.
- Mụn đầu trắng xuất hiện ở chân tóc hoặc trên da đầu.
- Mụn thịt xuất hiện ở chân tóc hoặc trên da đầu.
- U nang sâu dưới da mà không có đầu mụn.
Các loại mụn thường gặp trên da đầu:
- Mụn trắng và đen pha lẫn nhau trên da.
- Mụn mủ và viêm da làm xấu đi làn da.
- U nang ẩn sâu bên dưới làn da.
Nếu da đầu xuất hiện mụn trứng cá hoặc viêm nặng, có thể gây nhiễm trùng và sẹo vĩnh viễn.
2. Nguyên nhân gây mụn đầu là gì?
Khi nang tóc hoặc lỗ chân lông bị tắc do bã nhờn hoặc tế bào da chết, da đầu sẽ xuất hiện mụn ngứa và đau. Ngoài ra, vi nấm, vi khuẩn và chấy rận cũng là nguyên nhân gây mụn đầu.
Gội đầu chưa đủ sạch cũng có thể gây mụn đầu.
Mụn đầu có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau:
- Sản phẩm chăm sóc tóc tích tụ trên da đầu như keo xịt, thuốc nhuộm, gel dưỡng tóc, dầu xả,...
- Gội đầu chưa sạch đủ.
- Sau khi vận động mạnh và ra mồ hôi nhiều, cần gội đầu ngay.
- Đội mũ khiến đầu thường xuyên ra mồ hôi.
Các tác nhân gây mụn đầu thường là: nấm Malassezia, vi khuẩn Curtobacterium, Staphylococcus epidermidis, và Demodex folliculorum,... Chế độ ăn uống giàu carbohydrate cũng có thể gây mụn đầu.
Đa số trường hợp mụn đầu xuất phát từ việc không gội đầu đủ thường xuyên. Tuy nhiên, cũng có trường hợp do gội đầu quá thường xuyên, làm mất lớp dầu tự nhiên trên da, dễ bị tác nhân gây hại xâm nhập và da đầu bị mụn.
3. Cách xử trí khi da đầu bị mụn
3.1. Phương pháp điều trị
Đa số trường hợp da đầu bị mụn sẽ cần điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa, thường bằng thuốc hoặc dầu gội đặc trị. Sử dụng dầu gội đặc trị giúp làm sạch dầu thừa và bụi bẩn trên da đầu, đồng thời ngăn ngừa mụn tái phát.
Các loại thuốc trị mụn da đầu bao gồm:
- Thuốc không cần đơn
Dầu gội chứa các thành phần trị mụn da đầu như: Axit salicylic loại bỏ tế bào da chết; dầu cây trà kháng vi khuẩn; Axit glycolic và ketoconazol loại bỏ tế bào da chết, bã nhờn và vi khuẩn; Ciclopirox và Benzoyl peroxide chống nấm và vi khuẩn Propionibacterium acnes.
Đối với da đầu nổi mụn nhiều hoặc xuất hiện nhóm mụn, việc khám bác sĩ da liễu là cách tốt nhất để điều trị hiệu quả.
- Thuốc đòi hỏi kê đơn từ bác sĩ
Sử dụng các loại thuốc này thường dành cho trường hợp da đầu mụn kéo dài, sưng đau, hoặc rụng tóc,... Các loại thuốc có thể được chỉ định bởi bác sĩ như:
+ Sử dụng kem steroid hoặc thuốc kháng sinh để bôi lên vùng bị mụn.
+ Sử dụng steroid thông qua đường tiêm.
+ Dùng kháng sinh dưới dạng uống.
+ Sử dụng thuốc kháng histamin trong trường hợp da đầu bị mụn do dị ứng.
+ Sử dụng thuốc đặc trị như isotretinoin cho trường hợp bị mụn trứng cá nặng.
+ Sử dụng thuốc Corticoid chỉ khi tình trạng nặng và chỉ trong thời gian ngắn, sau khi các phương pháp điều trị khác không đạt hiệu quả.
Ngoài ra, da đầu bị mụn cũng có thể được điều trị bằng phương pháp liệu pháp quang học (liệu pháp ánh sáng).
Tại một thời điểm, chỉ nên sử dụng một phương pháp điều trị da đầu bị mụn, và chỉ thay đổi hoặc kết hợp các phương pháp khi có sự chỉ định từ bác sĩ. Điều này giúp theo dõi hiệu quả điều trị một cách dễ dàng hơn, đánh giá chính xác để nếu không đạt hiệu quả, bác sĩ sẽ điều chỉnh phác đồ điều trị.
3.2. Biện pháp phòng ngừa
Vệ sinh da đầu sạch sẽ đóng vai trò quan trọng nhất trong việc ngăn ngừa lỗ chân lông bị tắc và tránh tình trạng da đầu nổi mụn. Đồng thời, để điều trị mụn da đầu hiệu quả và ngăn ngừa tái phát, cần:
- Tránh đội mũ quá chật để giữ cho da đầu được thoải mái.
- Gội đầu ngay sau khi tập luyện và khi tóc bắt đầu bết dính.
- Lựa chọn sản phẩm chăm sóc tóc có thành phần tự nhiên và không gây kích ứng da.
- Tránh thay đổi sản phẩm chăm sóc tóc quá thường xuyên hoặc sử dụng quá nhiều.
- Bổ sung các loại vitamin E, D, A để tăng cường hệ miễn dịch cho da đầu.
Nếu nghi ngờ chế độ ăn gây ra mụn da đầu, hãy ghi lại nhật ký thực phẩm để phát hiện và loại bỏ những thực phẩm có thể gây ra tình trạng này.
Hầu hết các trường hợp da đầu nổi mụn, khi được điều trị đúng cách kết hợp với vệ sinh da đầu sạch và chế độ ăn uống lành mạnh, sẽ hồi phục nhanh chóng. Nếu thấy tình trạng mụn trên da đầu lan rộng hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, hãy đến gặp bác sĩ da liễu để kiểm tra và điều trị hiệu quả.