1. Khái quát về bệnh trứng cá
Hiểu rõ về mụn trứng cá là gì?
Mụn trứng cá là một tình trạng da do sự tắc nghẽn của bã nhờn ở nang lông, kết hợp với vi khuẩn gây viêm nhiễm. Thường thấy mụn trứng cá khi cơ thể chuyển qua giai đoạn dậy thì. Chỉ có khoảng 10 - 20% trường hợp phát hiện sau tuổi thanh thiếu niên và một số ít trường hợp kéo dài đến tuổi trung niên.
Quá trình phát triển của mụn trên bề mặt da
Nguyên nhân chính gây ra mụn trứng cá ở tuổi dậy thì là do hoạt động mạnh mẽ của tuyến dầu. Điều này dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông và tích tụ dầu nhờn, tế bào chết, vi khuẩn dưới da, gây ra mụn trứng cá. Mụn có thể xuất hiện ở khu vực trán, mũi, cũng như ở ngực, lưng, và vai.
Phân loại mức độ mụn
Có hai dạng biểu hiện chính của mụn, bao gồm:
-
Phát hiện nhiều dạng mụn với các vết sần đỏ, mụn mủ, mụn nang hoặc sẹo.
-
Tính tới tình trạng viêm hoặc không viêm, tổn thương hình thành sẽ khác nhau.
Dựa vào các biểu hiện của mụn, số lượng, đặc điểm, diện tích vùng da bị mụn,... mụn trứng cá được phân loại vào các mức độ nặng nhẹ khác nhau. Theo Karen McCoy (2008), bệnh trứng cá được chia thành 3 mức độ:
-
Mụn trứng cá nhẹ có dưới 20 tổn thương không viêm; hoặc dưới 15 tổn thương viêm; hoặc tổng số lượng tổn thương dưới 30.
-
Mức độ trung bình có từ 20 - 100 tổn thương không viêm; hoặc 15 - 50 tổn thương viêm; hoặc 20 - 125 tổng tổn thương.
-
Mức độ nặng bao gồm các trường hợp có trên 5 nang, cục hoặc trên 100 tổn thương không viêm; hoặc tổng tổn thương viêm trên 50; hoặc trên 125 tổng tổn thương.
2. Phát hiện mụn trứng cá ở mọi tình huống lâm sàng
Mụn đen đầu
Mụn đen đầu là kết hợp của dầu thừa cùng với tế bào chết, bụi bẩn bám trên da. Khi tiếp xúc với không khí, chúng sẽ bị oxy hóa, làm cho mụn này thường ẩn dưới các lớp nhỏ màu đen. Mụn đen đầu thường xuất hiện nhiều ở vùng chữ T gồm mũi, trán và hai má. Chúng ẩn trong da nên khó điều trị và đôi khi để lại sẹo nếu không áp dụng đúng phương pháp điều trị.
Dấu hiệu của những mụn đen đầu nhỏ nổi lên trên bề mặt da
Mụn cám
Mụn cám, hay còn gọi là mụn đầu trắng, hình thành và phát triển dưới các lỗ chân lông, không có nốt và nổi lên trên da với đầu trắng. Mụn cám có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể và là một trường hợp phổ biến của mụn trứng cá trong thời kỳ dậy thì, cả nam và nữ đều cần lưu ý. Có nhiều phương pháp điều trị mụn cám nhưng việc không chọn đúng phương pháp có thể làm cho mụn tái phát nhiều lần.
Mụn cám thường phát triển nhiều trong thời kỳ dậy thì, đặc biệt là ở mũi và trán, là một trong những trường hợp mụn trứng cá phổ biến nhất, một số người còn thấy chúng xuất hiện ở cằm và hai bên gò má.
Mụn bọc
Mụn trứng cá bọc là các dạng mụn mủ mạn tính dai dẳng có tổn thương dạng cục hoặc để lại lỗ thủy, thường gây sẹo lõm. Có thể nhận biết qua những nốt mụn sần đỏ, có bọc mủ. Chúng thường xuất hiện nhiều trong các đợt bùng phát và trở nên thường xuyên hơn theo thời gian. Mụn trứng cá bọc thường có kích thước lớn giống như những túi nước lớn, chứa các tế bào chết, xác bạch cầu, vi khuẩn, bụi bẩn, chất thải tuyến nhờn.
Khi bước vào tuổi dậy thì, bạn sẽ thấy mụn xuất hiện dần ở mũi, trán, má, cằm,... Nam giới thường thấy mụn mọc nhiều hơn ở cổ, lưng, vai, ngực. Ở độ tuổi trưởng thành, mụn thường xuất hiện trước và trong chu kỳ kinh nguyệt, phổ biến nhất là ở hai bên gò má.
Mụn trứng cá bọc cấp tính thường đi kèm với biểu hiện sốt, viêm loét da.
mụn nang
Mụn dưới dạng cục hoặc kén, thường gặp ở nam giới qua biểu hiện là các tổn thương sâu hơn. Kén được hình thành từ các nang lông. Mụn nang thường xuất hiện nhiều ở mặt, cổ, và xung quanh tai. Da có nhiều nốt sần đỏ, sưng tấy, viêm và chứa đầy mủ, một số mụn có thể chảy máu.
Khi tình trạng mụn chuyển sang nặng hơn với biểu hiện viêm, đầu cứng, và có nhiều mủ. Biểu hiện của mụn trứng cá bọc mủ là do sự xuất hiện của vi trùng cùng với dầu tích tụ trong các lỗ chân lông, gây viêm. Phản ứng viêm thường rõ ràng, mụn cứng, sưng đỏ và gây đau nhức.
Khi mụn chuyển sang mức độ nặng tức là tình trạng trở nên nặng với số lượng nhiều và biểu hiện tồi tệ hơn
Ngoài các loại mụn đã đề cập, còn có mụn ẩn, mụn sẹo, mụn thịt,... Chúng gây ra cảm giác khó chịu và tự tin về ngoại hình vì chúng xuất hiện nhiều ở các vị trí khác nhau, đặc biệt là trên mặt. Mụn không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng nếu điều trị không đúng cách có thể làm tình trạng trở nên nặng hơn, mụn sẽ sâu hơn và để lại sẹo.
Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể kê đơn các loại gel bôi kết hợp với kháng sinh để tăng hiệu quả điều trị. Bạn tuyệt đối không được tự ý mua thuốc hoặc sử dụng bất kỳ phương pháp nào nếu thiếu sự tư vấn và hướng dẫn của chuyên gia về điều trị mụn. Hơn nữa, việc sử dụng các loại mỹ phẩm không phù hợp có thể làm mụn xuất hiện nhiều hơn và gây khó khăn trong điều trị sau này.
Việc điều trị không đúng cách có thể khiến da bị mụn để lại sẹo gây mất thẩm mỹ