Muối iod

Muối iot là muối ăn (NaCl) có bổ sung thêm một lượng nhỏ NaI để cung cấp iod cho cơ thể. Trên toàn cầu, thiếu iod ảnh hưởng đến khoảng hai tỷ người và là nguyên nhân chính của khuyết tật trí tuệ và tăng trưởng. Thiếu iod cũng gây ra các vấn đề liên quan đến tuyến giáp, bao gồm cả 'bướu cổ'. Tại nhiều quốc gia, thiếu iod là một vấn đề y tế công cộng có thể được giải quyết bằng cách bổ sung iod vào muối natri clorua.

Vai trò

Iod là một vi chất quan trọng để tuyến giáp tổng hợp các hormone điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương, phát triển hệ sinh dục và các cơ quan khác trong cơ thể như tim mạch, tiêu hóa, da, lông, tóc, móng, duy trì năng lượng cho hoạt động cơ thể...

Iod là một nguyên tố hóa học tồn tại tự nhiên trong đất, nước, không khí, cũng như trong các loại thực phẩm như thịt, cá, gạo, rau quả, đặc biệt là các loại hải sản...

Iod là một vi chất cần thiết cho sự phát triển trí tuệ và thể chất, đặc biệt là đối với trẻ em và phụ nữ mang thai. Thiếu iod có thể dẫn đến thiếu hoocmon của tuyến giáp và gây ra nhiều rối loạn như bướu cổ, sẩy thai, thai lưu, khuyết tật bẩm sinh, thiểu năng trí tuệ, phát triển chậm, mệt mỏi, giảm khả năng lao động...

Hóa học

Bốn hợp chất vô cơ được sử dụng như nguồn iodide, tùy thuộc vào nhà sản xuất: iodat kali, kali iotua, natri iodat và iodat natri. Bất kỳ chất này đều cung cấp iod cần thiết cho cơ thể để tổng hợp thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3) - hai hormone quan trọng của tuyến giáp. Động vật cũng được hưởng lợi từ việc bổ sung iod và hydrogen iodide, một nguồn bổ sung chính trong chăn nuôi.

Muối ăn là phương tiện hiệu quả để phân phối iod cho cộng đồng vì nó không bị hủy và được tiêu thụ với mức độ dự đoán cao hơn so với hầu hết các hàng hóa khác. Ví dụ, nồng độ iod trong muối đã tăng từng bước tại Thụy Sĩ: 3,75 mg/kg vào năm 1952, 7,5 mg/kg vào năm 1962, 15 mg/kg vào năm 1980, 20 mg/kg vào năm 1998 và 25 mg/kg vào năm 2014. Sự gia tăng này đã giúp cải thiện tình trạng iod trong cộng đồng Thụy Sĩ nói chung.

Tuy nhiên, các gói muối bổ sung iod khi tiếp xúc với không khí bên ngoài trong thời gian dài có thể dẫn đến giảm lượng iod.

Sản xuất

Muối ăn có thể được bổ sung iod bằng cách phun kali iodide - KI hoặc dung dịch KI vào. 60 ml kali iodide, giá khoảng 1,15 USD (năm 2006), là đủ để sản xuất một tấn muối iod. Dextrose được thêm vào để ổn định và ngăn chặn KI bị oxy hóa và bốc hơi. Các chất chống đóng cứng như calcium silicate thường được thêm vào muối ăn để ngăn ngừa vón cục.

Trong sáng kiến sức khỏe cộng đồng

Trên toàn thế giới, thiếu iod ảnh hưởng đến hai tỷ người và là nguyên nhân hàng đầu gây ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ. Theo các chuyên gia y tế công cộng, sử dụng muối iod là biện pháp hiệu quả và đơn giản nhất có sẵn để cải thiện sức khỏe, chỉ với chi phí 0,05 USD cho mỗi người mỗi năm. Tại Hội nghị thượng đỉnh thế giới về trẻ em năm 1990, đã đặt ra mục tiêu loại bỏ thiếu iod vào năm 2000. Lúc đó, chỉ có 25% hộ gia đình sử dụng muối iod, con số này đã tăng lên 66% vào năm 2006.

Sản xuất muối thường, mặc dù không phải lúc nào cũng, hỗ trợ các sáng kiến của chính phủ để bổ sung iod vào nguồn cung muối ăn. Ngược lại với việc không iodisation từ các nhà sản xuất muối nhỏ có quan tâm đến chi phí gia tăng, các nhà sản xuất tư nhân của iodine, sự quan tâm về việc thúc đẩy tiêu thụ muối và những tin đồn vô căn cứ về iodisation gây ra AIDS hoặc các bệnh khác.

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ khuyên nên tiêu dùng 150 microgam (0,15 mg) iod mỗi ngày cho cả nam và nữ.

Tại Việt Nam, để bổ sung iod theo khẩu phần ăn, chính phủ đã ban hành Nghị định số 09/2016 tại Điểm a Khoản 1 Điều 6 yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm tiêu dùng trong nước sử dụng muối tăng cường iod.

Cách phòng ngừa thiếu iod

Bổ sung muối iod vào khẩu phần ăn hàng ngày, mỗi người cần khoảng 250-750 microgram iod.

Ngoài ra, iod cũng có thể được bổ sung từ các loại hải sản vì chúng giàu iod.

Bảo quản muối iod

1. Để bảo quản muối Iod, bạn cần giữ muối ở nơi khô ráo, tránh ánh sáng mặt trời. Sau khi sử dụng, hãy buộc kín miệng túi hoặc đậy kín lọ để ngăn Iod bị bay hơi.
2. Không nên rang muối Iod.
3. Khi ướp thực phẩm, bạn nên thêm một ít muối Iod trước khi nấu chín. Sau khi nấu chín, nên bổ sung thêm muối để vừa đủ vị.
4. Nên thêm muối Iod vào thực phẩm sau khi đã nấu chín.
5. Do muối iod dễ giảm chất lượng trong quá trình sử dụng và bảo quản, bạn nên mua vừa đủ lượng sử dụng trong vòng 3 tháng.

Phân biệt muối iod và muối thường

Để phân biệt muối iod và muối thường, bạn có thể vắt nước chanh vào muối. Sau đó, thêm một ít nước cơm vào hỗn hợp. Nếu thấy màu xanh đậm xuất hiện, đó là dấu hiệu muối iod. Vì nước chanh có tính axit, trong môi trường axit, NaI không bền và một phần phân hủy thành I2. I2 sẽ tạo thành phức chất với hồ tinh bột trong nước cơm, tạo ra màu xanh đậm như vậy.