Trong thời đại này, khi con người đang mệt mỏi với sự xô bồ và vấn nạn ô nhiễm môi trường, sống xanh và trở về với tự nhiên trở thành xu hướng tất yếu. Hãy cùng khám phá 5 quyển sách về môi trường và sinh thái, giúp chúng ta thức tỉnh và nhìn nhận lại vấn đề bảo vệ môi trường.
1. Mùa xuân thầm lặng – Rachel Carson
Rachel Louise Carson (27/05/1907 – 14/04/1964) là nhà động vật học và sinh vật biển người Mỹ. Tác phẩm nổi tiếng của bà, Mùa xuân thầm lặng (Silent Spring), khởi đầu cho phong trào bảo vệ môi trường toàn cầu. Cuốn sách có ảnh hưởng lớn tại Mỹ và thay đổi chính sách quốc gia về thuốc trừ sâu. Rachel Carson được truy tặng Huân chương Tự do của Tổng thống.
Khi quan tâm đến bản chất và những điều kỳ diệu của vũ trụ xung quanh, chúng ta sẽ giảm thiểu được các tác động phá hoại. – Rachel Carson
Cuốn sách liệt kê các tác động môi trường của việc sử dụng bừa bãi DDT (chất độc màu da cam) ở Mỹ và đặt câu hỏi về ảnh hưởng của chúng đối với môi trường và sức khỏe con người.
Rachel Carson nhận định rằng DDT và các loại thuốc trừ sâu khác có thể gây ung thư và việc sử dụng chúng trong nông nghiệp là mối nguy hại cho động vật hoang dã, đặc biệt là các loài chim.
Việc xuất bản cuốn sách đã khởi đầu cho phong trào bảo vệ môi trường. Nó đã tạo ra làn sóng phản đối mạnh mẽ từ công chúng, dẫn đến lệnh cấm sử dụng DDT vào năm 1972 tại Mỹ.
2. Cuốn 'Quyển niên giám xứ cát' (A Sand County Almanac) – Aldo Leopold
Xuất bản năm 1949, cuốn 'Quyển niên giám xứ cát' kết hợp giữa lịch sử tự nhiên, văn miêu tả và triết học. Nó nổi tiếng với đoạn trích về nguyên tắc thiên nhiên: 'Mọi thứ trở nên tốt đẹp khi chúng giữ được sự toàn vẹn, bền vững và các mối quan hệ sinh học bên trong'.
Cùng với 'Mùa xuân im lặng', 'Quyển niên giám xứ cát' được Hiệp Hội Tự Nhiên Học Mỹ công nhận là hai cuốn sách về môi trường đáng kính trọng nhất của thế kỷ 20.
Cuốn sách đã có ảnh hưởng to lớn đến xã hội và được mô tả là 'một dấu mốc lớn trong phong trào môi sinh', 'gây ảnh hưởng sâu sắc đến nhận thức của người Mỹ về bảo vệ môi trường'.
3. 'Sa mạc Cadillac' – Marc Reisner
'Sa mạc Cadillac', xuất bản năm 1986, tập trung vào vấn đề mở rộng đất đai và chính sách về nguồn nước ở miền Tây nước Mỹ. Đây là một tác phẩm lớn của Marc, kết hợp giữa nghệ thuật, văn học và môi trường.
'Sa mạc Cadillac' kể lại lịch sử đấu tranh của Cục Cải tạo và Cục Kỹ thuật quân đội Mỹ trong việc cải tạo môi trường miền Tây hoang dã. Sách nêu rõ những chính sách phát triển ban đầu đã gây ra hậu quả nghiêm trọng và kéo dài. Hệ thống cung cấp nước hoạt động không đúng nguyên tắc và kém hiệu quả đã dẫn đến khủng hoảng nước sạch vẫn còn tiếp diễn đến hôm nay.
4. 'Cuộc sống trong rừng' – Henry David Thoreau
Xuất bản lần đầu năm 1854, 'Cuộc sống trong rừng' miêu tả cuộc sống giản dị ở nông thôn. Sách là tuyên ngôn về cái tôi độc lập, trải nghiệm xã hội và khám phá tinh thần, xen lẫn những bài thơ ngụ ngôn và hướng dẫn sinh tồn ở nơi hoang dã. Tác phẩm đúc kết từ 2 năm 2 tháng 2 ngày tác giả sống trong ngôi nhà gỗ gần rừng Walden, Concord, Massachusetts, miêu tả hành trình qua bốn mùa tượng trưng cho quá trình phát triển của con người.
Thông qua việc hòa mình với thiên nhiên, Thoreau hy vọng đạt được sự hiểu biết về xã hội thông qua tự nhận thức. Sống đơn giản và tự biết đủ là mục tiêu tác giả đặt ra trong cuốn sách này.
5. 'Trái Đất trong sự cân bằng' – Al Gore
Xuất bản năm 1992, ngay sau khi Al Gore trở thành Phó Tổng thống Mỹ, 'Trái Đất trong sự cân bằng' giải thích các hiện tượng biến đổi sinh thái đã được các nhà khoa học xác nhận và đề xuất các chính sách xã hội để giải quyết những vấn đề này.
Cuốn sách này đã nhận giải thưởng Robert F. Kennedy về công bằng và quyền con người.
Trong sách, Gore miêu tả sự chống đối việc thích nghi với hiện tượng nóng lên toàn cầu. Ông viết rằng 'Thích nghi là một dạng lười biếng. Chúng ta tự mãn rằng sẽ hành động kịp thời để cứu Trái Đất, nhưng thực tế không phải vậy.'
6. 'Cuộc cách mạng một cọng rơm' – Masanobu Fukuoka
'Cuộc cách mạng một cọng rơm' là một cuốn sách sẽ khiến bạn ngạc nhiên. Dù viết về nông nghiệp, nhưng bạn sẽ không tìm thấy tri thức nông nghiệp thông thường nào ở đây, kể cả nông nghiệp hữu cơ hay tự nhiên.
Nhiều người cho rằng cuốn sách đề cập đến Thiền trong nông nghiệp, một kiểu nông nghiệp vô vi, thuận theo tự nhiên và không can thiệp.
Chúng ta từ nhỏ đã được dạy rằng mình là kẻ chinh phục tự nhiên, buộc tự nhiên phải phục tùng. Chúng ta tự coi mình là chủ tể, phải chiếm hữu, cải tạo và bắt muôn loài phục vụ nhu cầu của mình.
Điều này thể hiện rõ trong nông nghiệp. Chúng ta trồng các loại cây với quy mô lớn. Sau mỗi vụ mùa, đất đai bạc màu và chúng ta phải dùng phân bón, hữu cơ lẫn vô cơ và vi sinh, để cải tạo. Chu kỳ này lặp lại hàng năm. Khi có sâu bệnh, chúng ta phun thuốc hóa học và phải liên tục cải tiến vì sâu bệnh kháng thuốc.
Dần dần, chúng ta nhận ra rằng mọi tác động của mình đều gây mất cân bằng tự nhiên và phải trả giá bằng việc sử dụng các sản phẩm nông nghiệp đầy hóa chất độc hại. Đó là hậu quả của những gì chúng ta đã làm.
Với cái tôi quá lớn, con người đã quên rằng mình cũng là một phần của tự nhiên và không thể tách rời khỏi các quy luật tự nhiên.
Cuốn 'Cuộc cách mạng một cọng rơm' không hề nói về một cuộc cách mạng. Nó chỉ nói về sự giác ngộ. Một cọng rơm cần được thấu hiểu và con người cần trở về bản tính tự nhiên, hiểu biết tự nhiên để sống yên bình và khỏe mạnh nhờ nguồn thực phẩm tự nhiên, sạch sẽ.
Nguồn: http://lib.qtttc.edu.vn/