[MyBook]: 'Ảo Tưởng Tích Cực': Những Ảo Tưởng Tích Cực Là Yếu Tố Quan Trọng Cho Sức Khỏe Tinh Thần Và Tâm Lý

Vào những năm 1980, ngày càng nhiều nhà tâm lý học bắt đầu nhìn nhận sâu hơn về mối quan hệ giữa sức khỏe tinh thần và khả năng nhìn nhận thực tế. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, trong một số trường hợp, việc tự lừa dối không chỉ không gây hại mà còn có lợi: Người khỏe mạnh thường nhìn thế giới theo cách tích cực hơn. Nhà tâm lý học Shelley Taylor từ Đại học California, Los Angeles (UCLA) đã đặt ra thuật ngữ cho hành vi này: ảo tưởng tích cực (positive illusion).

Ý tưởng rằng ảo tưởng tích cực đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tinh thần ngay lập tức gặp phải nhiều ý kiến trái chiều. Một số người cho rằng ảo tưởng có thể mang lại cảm giác thoải mái nhưng cũng có thể gây ra nhiều rủi ro. Chẳng hạn, sự tự tin quá mức có thể dẫn đến những quyết định nguy hiểm trong cờ bạc hoặc chính sách ngoại giao. Lịch sử đã chứng minh nhiều thất bại do sự lạc quan không có cơ sở.

Mặc dù nhìn thấy điều chúng ta muốn có thể dẫn đến rắc rối, nhưng một chút ảo tưởng tích cực lại có thể giúp chúng ta làm việc hiệu quả hơn, sống hạnh phúc hơn và tránh được trầm cảm cũng như tự ti. Taylor và Jonathon Brown từ Đại học Southern Methodist đã viết về vấn đề này vào năm 1988, kết luận rằng ảo tưởng tích cực là yếu tố cần thiết cho sức khỏe tinh thần: 'Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người bình thường có những quan điểm tích cực không thực tế về bản thân, tin vào khả năng kiểm soát môi trường xung quanh và luôn lạc quan về tương lai. Ngược lại, những người bị trầm cảm hoặc tự ti thường thiếu những ảo tưởng tích cực này.' Họ kết luận rằng ảo tưởng tích cực dẫn đến 'thu nhập cao hơn, động lực làm việc tốt hơn, đặt mục tiêu rõ ràng hơn và ít tin vào số phận hơn'.

Tự lừa dối có thể mang lại lợi ích

Đôi khi, tự lừa dối có thể có lợi – nó cho phép chúng ta đạt được những mục tiêu xã hội, tâm lý hoặc sinh học có giá trị. Việc tin vào những điều không thực tế không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của sự ngu dốt, bệnh tật hay tội ác.

Cơ chế tự lừa dối của não bộ giúp chúng ta duy trì các mối quan hệ hàng ngày với bạn bè, người yêu và đồng nghiệp. Điều này có thể lý giải vì sao một số người sống thọ hơn, một số cặp vợ chồng vẫn giữ được tình yêu trong khi các cặp khác tan vỡ, và tại sao một số cộng đồng gắn kết trong khi những cộng đồng khác lại phân rã.

Đó cũng chính là lý do quyển sách “Ảo tưởng tích cực” ra đời, nhằm mục tiêu không phải để bác bỏ tính hợp lý – hay bảo vệ những kẻ lừa đảo, bịp bợm, dối trá – mà để chứng minh rằng, dù hành vi tự lừa dối có thể hủy hoại chúng ta, nó vẫn góp phần làm cho chúng ta hạnh phúc.

Chứa đựng nhiều câu chuyện mạnh mẽ và được đúc kết từ những hiểu biết mới về tâm lý học, khoa học thần kinh và triết học, cuốn sách “Ảo tưởng tích cực” mang đến một hành trình hấp dẫn về cách chúng ta nhận thức về bản thân.