Trong thập kỷ vừa qua, truyện ngắn “Cánh đồng bất tận” đã gây ấn tượng mạnh mẽ và tranh cãi trong cộng đồng độc giả. Nhận được nhiều lời khen ngợi và chỉ trích, tuy nhiên tác phẩm vẫn giữ vững vị thế của mình trong văn đàn.
Với kịch bản chuyển thể cùng tên của Ngụy Ngữ, bộ phim do Nguyễn Phan Quang Bình đạo diễn tiếp tục gây sốt trên thị trường điện ảnh. Mặc dù nhận được nhiều ý kiến trái chiều, nhưng không thể phủ nhận rằng bộ phim đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả.
Nhiều bộ phim chuyển thể từ tác phẩm văn học nổi tiếng đã chứng minh rằng, chúng chỉ sử dụng tác phẩm gốc như là điểm xuất phát, từ đó sáng tạo ra một thế giới điện ảnh mới dựa trên ý tưởng và góc nhìn riêng. Tuy nhiên, “Cánh đồng bất tận” lại không tuân theo công thức đó một cách hoàn toàn.
Phim không chỉ tái hiện nguyên tác một cách trung thực, từ cốt truyện đến nhân vật, từ xung đột chính trị đến tâm lý nhân vật, mà còn tập trung vào việc thể hiện các mâu thuẫn và xung đột một cách sâu sắc và căng thẳng hơn. Phim thu hút người xem bằng cách thể hiện những tình huống gay cấn và hấp dẫn hơn so với truyện gốc.
Cả truyện và phim đều tập trung vào việc tái hiện cuộc sống của bốn nhân vật trong một không gian hẹp hòi xung quanh một chiếc thuyền cô độc trên biển. Ở đó, câu chuyện bi kịch đầy xúc động được diễn ra, với hình ảnh của một thế giới kì bí, chứa đựng bí ẩn và sự lạ lùng của miền quê Việt Nam với những đồng cỏ bát ngát và những con sông mênh mông.
Bốn cá nhân rời rạc, gần như cô lập trong lòng một không gian chật hẹp, buộc phải chia sẻ không gian và gặp gỡ nhau liên tục trong một chuỗi sự kiện kéo dài, đẩy họ đến những xung đột, bộc lộ bản lĩnh, tính cách, và thân phận của mỗi cá nhân, cũng như mối quan hệ phức tạp giữa họ.
Nghệ thuật xây dựng cốt truyện và phát triển nhân vật tỉ mỉ, đa chiều trong một không gian hạn chế như vậy khá giống với phong cách điện ảnh Hollywood, và đó là một trong những yếu tố quan trọng góp phần vào thành công của nhiều tác phẩm tâm lý và hành động từng được đánh giá cao ở đây.
“Cánh đồng bất tận” của Nguyễn Ngọc Tư và bộ phim của Nguyễn Phan Quang Bình cùng đề cập đến sự hiện hữu song song của ác và thiện, tạo ra tình thế căng thẳng cho nhân vật, với những cảm xúc bộc lộ và thăng trầm không ngừng. Cốt truyện luôn duy trì một sự căng thẳng, nhưng không đến mức phá vỡ các mối quan hệ giữa họ.
Các tác giả tinh tế tạo ra hai mặt đối lập như sự tàn nhẫn và lòng nhân ái, sự bất cẩn và trách nhiệm. Phương pháp này tăng cường tính nhân văn của nhân vật và tạo ra sự đối lập sâu sắc, tạo điều kiện cho sự phát triển sâu sắc và tạo ra ấn tượng mạnh mẽ.
Nguyễn Ngọc Tư, thông qua phong cách kể chuyện chân thực và tự nhiên, tạo ra hình ảnh sâu sắc về vùng đất Nam Bộ bằng cách sử dụng chi tiết sinh động, tình huống kịch tính và ngôn từ miêu tả đặc biệt.
Nguyễn Phan Quang Bình, với phong cách thể hiện mạnh mẽ và sâu sắc, mô tả chân thực cảnh sống trong phim, kết hợp con người với thiên nhiên, đồng thời tiết lộ những niềm vui và nỗi buồn chung và riêng tư của bốn nhân vật.
Nỗi đau đớn của nhân vật được đặt vào bối cảnh yên bình của thiên nhiên, tạo ra một sự đối lập sâu sắc giữa bên trong và bên ngoài, khiến người xem cảm nhận sâu sắc về thực trạng bi kịch.
Trong truyện, bằng cách mô tả sâu sắc về thân phận của Út Võ và Sương, hai nhân vật trở nên rõ ràng và đầy sức mạnh hơn; trong phim, hình ảnh của Nương và Điền được tạo dựng mạnh mẽ hơn, khiến cho hai nhân vật này, đặc biệt là Nương, trở nên quan trọng hơn trong câu chuyện.
Út Võ là nhân vật trung tâm trong câu chuyện phim. Lý do cho sự thay đổi trong tính cách của anh đã được giải thích. Tuy nhiên, trước khi bị vợ phản bội, anh là một người chồng và cha rất yêu thương. Sự thay đổi đột ngột trong cách anh đối xử với con cái, đặc biệt là với những đứa con tội nghiệp, đặt ra câu hỏi về bản chất con người.
Dường như điều này không phản ánh đúng dòng chảy bình thường của sự phát triển tính cách một con người có trí óc, tạo ra cảm giác cưỡng ép và không chân thực. Sẽ sâu sắc và thuyết phục hơn nếu giảm bớt cường độ của tính cách tiêu cực của Út Võ và thay vào đó là một thái độ linh hoạt hơn.
Phim tạo ra nhiều tình tiết ấn tượng. Tuy nhiên, một số tình tiết ban đầu có vẻ quan trọng nhưng sau đó lại không được phát triển. Sự rối loạn trong mối quan hệ giữa Út Võ và Sương không phải là bước ngoặt quan trọng trong câu chuyện, vì họ đã có tình cảm với nhau từ trước. Dù vậy, sự kiện này không ảnh hưởng đến cốt truyện hoặc cuộc sống của nhân vật như mong đợi.
Tiếp theo, cảnh đoàn kiểm dịch tiêu hủy đàn vịt của Út Võ được miêu tả quá chi tiết: hai chú vịt vô tội bị vồ trong khung cảnh tàn phá, một chú bị chôn vùi trong cát đỏ, chú còn lại bơ vơ tháo chạy trên những bao tải giống nhau.
Cảnh nhỏ này tạo ra ấn tượng mạnh mẽ. Ấn tượng đó đã làm thay đổi cảm xúc của khán giả, không theo hướng mà đạo diễn dự kiến. Kinh nghiệm cho thấy cần tránh việc thêm chi tiết không liên quan vào câu chuyện chính, để không làm rối tung hoặc làm mất mạch cảm xúc.
Trong bối cảnh chảy dòng chủ đạo của câu chuyện, mà cảm xúc dưới lớp vỏ yên lặng đang nổ ra, diễn viên cần phải đào sâu vào tâm trí nhân vật và thể hiện nội tâm bằng cách diễn 'nội tâm'.
Dustin Nguyễn giữ được phong cách diễn xuất riêng, nhấn mạnh vào hình dạng nhân vật một cách rõ ràng, thông qua những biểu cảm tĩnh lặng, ánh mắt sắc bén và cử chỉ uyển chuyển. Tuy nhiên, anh cũng đã đẩy mạnh hóa một số động tác nội tâm hơn cần thiết, làm cho vai diễn trở nên hơi cảnh quan.
Đỗ Hải Yến thể hiện vai diễn một cách nhẹ nhàng, tự tin, chân thành với phong cách diễn biểu tượng, sâu sắc vào tâm hồn nhân vật. Tuy nhiên, ở một số khía cạnh, cô ấy chưa thể hiện đầy đủ sự mệt mỏi, có thể do cô ấy còn gặp khó khăn trong việc di chuyển và không phản ánh đúng ngoại hình của nhân vật.
Lan Ngọc và Võ Thanh Hòa thể hiện những vai diễn gây ấn tượng. Hai diễn viên trẻ này đã thành công trong việc khắc họa nhân vật. Đặc biệt, Lan Ngọc đã tỏ ra chủ động và đầy cảm hứng trong hàng loạt cảnh quay, thể hiện sâu sắc tâm trạng trong những tình huống quan trọng.
Phim có bối cảnh đặc sắc, với nhiều cảnh ngoại thất ấn tượng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc sáng tạo. Tuy nhiên, người xem cảm thấy tiếc nuối vì không được chiêm ngưỡng hết vẻ đẹp hoang sơ của cảnh quay, đặc biệt là trong thời tiết và ánh sáng đặc biệt.
Đáng tiếc, phim thiếu đi những cảnh cận và mô tả kỹ lưỡng về diễn xuất của diễn viên trong những tình huống căng thẳng, không tận dụng được tối đa để thể hiện ý nghĩa tâm lý ẩn sau tình tiết.
Mở đầu bằng những trường đoạn hành động gay cấn, phim thu hút sự chú ý của khán giả ngay từ đầu. Tuy nhiên, sau đó lại có quá nhiều trường đoạn chỉ tập trung vào hành động của nhân vật mà thiếu đi sự phát triển của câu chuyện, làm giảm đi sự hấp dẫn của phim.
Trong cách kết thúc thông thường, việc lật ngược hoàn cảnh và tạo ra tình thế mới có thể mang lại bất ngờ. Tuy nhiên, với sự thay đổi đột ngột của Nương từ trạng thái uất ức đến hạnh phúc và hy vọng, không thuyết phục đủ để làm cho khán giả tin tưởng.
Mặc dù có những điều có thể tranh cãi, nhìn tổng thể, “Cánh đồng bất tận” là kết quả của sự nỗ lực lớn và là thành công đáng chú ý của điện ảnh Việt Nam trong thời gian gần đây.
Nguồn: vnwriter.net