[MyBook] Đánh giá cuốn sách “Alex”: Khi bi kịch mọc lên từ bi kịch

Bạn có phải là một người đọc đam mê thể loại truyện trinh thám, ai cũng quen với bí mật của kẻ giết người chỉ được tiết lộ ở cuối sách? Bạn có mong đợi một cốt truyện mới mẻ, gây cấn và hấp dẫn từng trang sách? Nếu câu trả lời cho một trong hai câu hỏi trên là có, thì cuốn sách “Alex” này chắc chắn dành cho bạn! Với phương châm “Tôi viết những cuốn sách mà Hitchcock sẽ muốn làm phim”, Pierre Lemaitre đã tài tình tạo ra một mê cung với nhiều bất ngờ, mang lại cảm giác kinh hoàng và căng thẳng cho độc giả từ đầu đến cuối.

Sau bốn ngày cày cuốc với vụ án, cuối cùng, đội điều tra đã tìm ra chiếc xe tải trắng đã đưa Alex đi và quyết định tấn công để bắt gọn hắn và cứu cô gái. Thật không may, kẻ thủ ác đã chôn bí mật xuống sâu mà không tiết lộ cho cảnh sát biết, buộc Camille chỉ còn cách dựa vào các dấu vết để đoán vị trí trước khi cô chết. Trong quá trình điều tra, đội Trọng Án phát hiện ra mối quan hệ giữa nạn nhân và kẻ giết người, cũng như sự tương đồng giữa các vụ án trong hai năm qua: tất cả đều bị đổ axit vào cổ họng sau khi bị đập đầu. Tìm ra động cơ, Camille đã phát hiện kẻ giết người là để trả thù cho đứa con trai bị sát hại một cách dã man.

Phần tiếp theo của câu chuyện tập trung vào cách Alex gây án và làm mọi cách để lừa đảo đội điều tra, khiến họ luôn đắm chìm trong tuyệt vọng khi thấy xác chết đầy axit trong khi cô đã biến mất. Mặc dù đối mặt với những khó khăn, phải thức đêm để phân tích chứng cứ, nhưng Camille vẫn giữ được sự sáng suốt và bình tĩnh của mình. Cuối cùng, thông qua các món đồ kỉ niệm và nhật ký của Alex, Camille cùng đội điều tra đã khám phá ra mối liên hệ giữa cô và các nạn nhân, cũng như lý do của những vụ án tàn khốc đó. Mặc dù biết sự thật, nhưng Camille lại ước rằng mình không biết, nhưng vụ án giết người hàng loạt không bao giờ dễ dàng.

Có hai điểm mình ấn tượng nhất ở tác phẩm này, chính là điều làm cho “Alex” trở nên đặc biệt hơn so với các tác phẩm trinh thám khác.

Tác phẩm này có ba điểm đặc biệt

Đúng vậy, bạn không hiểu nhầm đâu, Pierre Lemaitre đã tạo ra không ít ba bí ẩn cho câu chuyện của mình. Trong truyện trinh thám thông thường, thường sẽ có một đỉnh điểm khi tất cả các bằng chứng chỉ về một kẻ thủ phạm và danh tính của hắn được tiết lộ. Sau đó, đội điều tra sẽ tiến hành bắt giữ thủ phạm, cứu những con tin, và khám phá động cơ của hắn, rồi kết thúc câu chuyện theo ý muốn của tác giả. Nhưng trong “Alex”, quá trình này đã được lặp lại ba lần.

Có phải vì có đến ba kẻ thủ phạm không? Trên thực tế, chỉ có hai kẻ thủ phạm chính: một người đàn ông lớn và một cô gái bí ẩn tên là Alex, cùng với vô số kẻ phụ phạm khác.

Hoặc có phải vì có ba vụ án giết người khác nhau diễn ra trong cùng một thời điểm không? Không hoàn toàn, ba vụ án hoàn toàn không liên quan nhau: vụ án trong quá khứ của Alex xảy ra trước, tiếp đó là vụ án hàng loạt giết người, và vụ bắt cóc diễn ra sau khi Alex giết hại nạn nhân thứ ba.

Tôi tin rằng việc kết hợp giữa hai yếu tố “kẻ thủ phạm” và “vụ án” đã tạo ra ba bí ẩn này, không chỉ làm cho cốt truyện trở nên phức tạp mà còn tăng thêm sự căng thẳng cho những “bước ngoặt” của câu chuyện. Mỗi khi có vẻ như đã lộ diện kẻ thủ phạm thì lại có thêm một chuỗi vụ án liên tiếp và một cuộc điều tra ngày càng áp đặt, đưa độc giả đến gần hơn với một bí ẩn mới, khiến cho họ có cảm giác hơi thở ngắn lại:

Hình ảnh này sẽ nổi lên trong tâm trí, Camille sắp nhận ra điều đó. Hình ảnh khởi đầu, một cách kỳ lạ, là hình ảnh của chiếc cầu bắc qua đại lộ vành đai, nơi mà chiếc xe tải nhỏ của Trarieux dừng lại. Sau lưng anh ta là hai chiếc xe cảnh sát, và phía trước là một chiếc xe khác đang chặn đường. Camille cũng ra khỏi xe, với súng đã sẵn sàng, ông chuẩn bị phát ra một lệnh khi thấy một người đàn ông bước ra từ chiếc xe, đang vội vã chạy về phía lối ra của cây cầu.

Hắn vươn tay ra, như muốn tạo ra một tuyên ngôn lịch sử. Rồi hắn bất ngờ bước lên cao và ngã sấp mặt xuống phía sau.

Camille nhìn chằm chằm. Phía dưới, hàng loạt xe dừng lại, ánh đèn pha tỏa sáng rực rỡ, làm bừng sáng cả cảnh kinh hoàng. Người đàn ông nằm dưới bánh xe của chiếc mooc, nửa thân của hắn hiện rõ, đặc biệt là cái đầu bị nghiền nát, máu đỏ tươi chảy ra trên mặt đường.

Có vẻ như vụ án sẽ nhanh chóng kết thúc khi cô gái được tìm thấy, nhưng Alex đã chứng minh cho đội điều tra thấy rằng họ đã đánh giá thấp quá mức độ nghiêm trọng của vụ bắt cóc này:

Cái lồng gỗ đã bị vỡ tan trên sàn nhà, hai thanh gỗ nằm vạnh ra. Mùi tanh của thịt đã thối, đó là những con chuột chết, ba con, trong đó hai con bị cái lồng đè lên. Sự hiện diện của ruồi đậu đầy khắp. Có cả một đống phân đã khô cứng, cách cái lồng vài mét. Camille và Louis nhìn lên, sợi dây bị cắt đứt một cách nham nhở, không biết bằng công cụ gì, một đầu vẫn còn mắc vào ròng rọc treo trên trần nhà.

Ngoại trừ việc trên sàn nhà đầy máu.

Và không còn bằng chứng nào về cô gái.

Cô gái đã biến mất và không xuất hiện tại đồn cảnh sát như một con tin đột ngột được thả tự do.

Một vài tháng trước, cô ấy đã dùng xẻng để kết thúc cuộc đời của một người đàn ông và sử dụng axit sulfuric để tan chảy nửa phần đầu của anh ta trước khi chôn anh ta xuống một khu vườn ngoại ô.

Từ cách mà cô gái thoát khỏi tình thế đáng sợ này, có thể thấy rõ rằng cô ấy không phải là người dễ bị kìm hãm.

Nếu đếm cẩn thận, câu chuyện này thực sự có bốn điểm nút, nhưng tôi không gọi chúng là 'điểm nút cuối cùng' vì cái kết mà Pierre Lemaitre mang lại cho toàn bộ loạt vụ này chính là thời điểm 'mở nút', cái kết này đã đem lại sự giải thoát không chỉ cho Alex mà còn cho đội điều tra nói chung và nỗi ám ảnh của Camille nói riêng. Ở một khía cạnh nào đó, đây có thể được xem là kết thúc hoàn hảo.

Các chi tiết trong truyện được mô tả đến mức đáng sợ.

Trong thể loại tiểu thuyết trinh thám, không thiếu những cảnh tra tấn và ám sát, nhưng trong 'Alex', quá trình đó được mô tả một cách chân thực và kinh hoàng đến mức không thể tin được là tác giả đã tưởng ra những chi tiết đó một cách khéo léo như vậy. Một điều kỳ lạ là mô tả không khiến người đọc cảm thấy như đang bị lấp đầy hay phổ biến hóa sự thật, mà ngược lại, mỗi từ đều rất mạch lạc và logic. Chúng giống như những mảnh ghép nhỏ của một trò chơi ghép hình, dường như không liên quan gì, nhưng khi sắp xếp đúng cách, chúng tạo ra một bức tranh toàn cảnh rất ấn tượng. Pierre đã dùng câu chuyện về Alex để vẽ nên bức tranh 'Sự trừng phạt' của xã hội: Một người hiệp sĩ đã tự xưng là dân của Chúa để tiêu diệt ác quỷ bằng thanh kiếm của mình, nhưng sau cùng, anh ấy không thể trở thành thiên thần vì máu của quỷ đã làm bẩn sạch tay anh.

Cảnh Alex đấu tranh trong chiếc lồng 'cô bé con' (một phương thức tra tấn từng được sử dụng dưới thời Louis XI) đã khiến tôi rùng mình, kèm theo cảm giác hồi hộp và kích thích đến tận cùng:

Tư thế của Alex không thể chịu đựng được, đúng theo nghĩa đen.

Không thể đứng vì lồng quá thấp. Không đủ dài để nằm. Ngồi thì nắp lồng lại quá thấp. Cô phải co rút lại, gần như cuộn tròn cơ thể mình. Nỗi đau trở nên không chịu nổi. Cơ bắp đứt ra, khớp cứng lại, mọi thứ tê liệt và cứng lại, cộng thêm cái lạnh. Toàn bộ cơ thể cô cứng đờ và, vì Alex không thể di chuyển, sự lưu thông máu chậm lại, làm tăng thêm nỗi đau từ cơ căng cứng. Đôi khi cô nghĩ mình đang tham gia vào quá trình hủy hoại của cơ thể mình, tâm trí cô bị chia đôi với nguy cơ rằng cô sắp trở nên điên dại vì tư thế kinh khủng này.

Không ai có thể tưởng tượng được một hình thức tra tấn con người bằng cách bắt họ trần trụi và đưa vào một cái lồng gỗ treo trên trần nhà rùng rợn như vậy. Nhưng nếu việc hành hạ Alex chỉ dừng lại ở đó thì thật tuyệt vời:

“Một tia sáng chói lọi vào phòng, hầu hết mọi người đều bật dậy, mắt chăm chú vào trời. Họ bắt đầu chạy loạn xạ, không phải vì sợ dông mà như đang thực hiện một vũ điệu tôn kính. Đàn chuột bị kích động.

Những con chuột này là những chiến lược gia. Chúng hiểu rằng ngoài cảm giác đói, khát nước và lạnh lẽo, họ còn cần thêm sự kinh hoàng. Chúng kêu rên để tạo ra ấn tượng với cô. Alex cảm nhận những giọt mưa lạnh bắn vào cơ thể. Cô không khóc nữa, mà cảm thấy rùng mình. Cô nghĩ về cái chết như một sự giải thoát nhưng ý nghĩ về việc bị đàn chuột cắn, ý nghĩ về việc bị xé xác thì...

Với mười con chuột, một xác người tương đương với bao nhiêu ngày lương thực?

Nếu nửa đầu của cuốn truyện khiến chúng ta kinh tởm gã đàn ông, căm phẫn lũ chuột và ngưỡng mộ nghị lực của cô gái, thì các chương sau khiến chúng ta phải im lặng trước sự lạnh lùng đến vô tình của cô, và đến cuối cuốn truyện, cảm xúc yêu thương và đồng cảm với cô lại trỗi dậy:

Anh ta quỳ gối trên giường, đập tấm ga, nghiêng người về phía trước. Alex tiến lại gần, đứng phía sau anh ta, cầm cúp bóng đá bằng cả hai tay lên đầu anh ta, rồi đánh xuống đầu anh ta, ngay từ cú đánh đầu tiên, góc đế bằng đá đã đâm sâu ít nhất ba xăng ti mét. Cú đánh mạnh khiến Alex mất thăng bằng, cô quay trở lại, điều chỉnh góc đánh và đánh xuống một cú rất chính xác.

Cô tiến lại gần, nhìn xuống. Anh ta rên rỉ, nhưng vẫn còn hơi. Đầu anh ta bị đâm sâu, nghiêng sang một bên, anh ta đã chết một nửa. Có thể nói là hai phần ba.

Nghĩa là anh ta chưa hẳn là đã chết, điều này càng tốt.

Cô rút chai ra, dùng đèn chân để gãy vài rang, làm vòi chai thành hai rồi nhét vào miệng anh ta để mở miệng rộng ra và nhét chai sâu vào cổ họng. Sau đó, Alex bình tĩnh đổ nửa lít axit sulfuric đặc vào họng anh ta.

Cái tay của Felix, chắc chắn sẽ bị kích thích bởi điều đó. Và sẽ không lâu nữa.

Bây giờ, bạn có thể nghĩ rằng 'Alex' chỉ là một cuốn tiểu thuyết trinh thám đi kèm với những hình ảnh đáng sợ để thu hút người đọc, nhưng tôi cam đoan với bạn rằng tác giả đã xây dựng nhân vật của mình phức tạp hơn nhiều. Nhân vật hiệp sĩ mà ông tạo ra có thể không phải là người xuất sắc nhất, hoàn hảo nhất trên thế giới này, nhưng lại là người biết tìm ra cái đẹp từ nỗi đau một cách ngọt ngào nhất. Dù phải đối mặt với sự bất công, nhưng Alex không bao giờ nghĩ xấu về người mẹ của mình. Thậm chí đến phút cuối cùng, cô vẫn yêu thương bà mà không bao giờ có ý định trả thù. Hoặc có lẽ, cô nghĩ rằng cách cô đối phó với thế giới này đủ để khiến bà trở nên điên dại, và đó chính là phần thưởng xứng đáng nhất mà cô có thể nhận được?

Vậy theo bạn, đây là một cuốn tiểu thuyết kinh dị hay một tác phẩm văn học sâu sắc về bản tính xấu xa của con người? Hãy đọc 'Alex' để hiểu rằng, không phải lúc nào công lý cũng được phơi bày dưới ánh sáng.

Tác giả: Ngọc Thanh - MyBook