Buzz
Trước đây không thể hiểu được tính cách cứng nhắc, phong cách làm việc kiểu điên cuồng và gu thời trang phức tạp của người Nhật, Lê Hương không bao giờ tưởng tượng mình sẽ đến nỗi yêu và nhớ nước Nhật đến như vậy.
Khi nhắc đến Nhật Bản, bạn thường nghĩ đến điều gì? Thế giới thường nhìn vào Nhật Bản với hình ảnh của sự cẩn trọng, chi tiết đến từng điểm, manga, dân số già, sự căng thẳng vì công việc áp đảo, tỷ lệ tự tử, công nghiệp phim người lớn,... Đó là cái nhìn tổng quát và nổi bật về quốc gia này:
“Con người lịch sự nhưng lạnh lùng và thờ ơ, hiếm khi để ý đến người khác, sống một cuộc sống được lập trình cơ bản như robot. Thậm chí trang phục của người Nhật khi đi làm cũng giống nhau, chỉ có các màu đen, xám, trắng. Gần như không bao giờ bạn sẽ thấy người Nhật mặc những màu sắc như đỏ, cam, xanh coban, xanh dương, thậm chí là trang phục có chút hoa văn cũng không. Nếu bạn đi trên một ga tàu vào giờ cao điểm, bạn sẽ choáng ngợp khi nhìn thấy hàng trăm người mặc giống nhau, cầm cặp đen như đồng phục, giày đi cồng kềnh trên sàn. Họ tụ tập từ các toa tàu, mỗi gương mặt đều căng thẳng và vội vã, cảnh tượng giống như một đội quân robot.”
Sống và học tập một năm tại Nhật Bản qua chương trình học bổng của Viện Nghiên Cứu Chính Sách Quốc Gia Nhật Bản (GRIPS), tác giả đã phát hiện ra rằng đất nước này có những khía cạnh rất khác biệt so với những gì thông tin truyền thông thường đưa ra, cũng khác với cảm xúc ban đầu của chính cô, đó là một Nhật Bản ấm áp và dễ thương, một Nhật Bản đẹp đẽ và đáng yêu, một Nhật Bản mà cô sẽ mãi mãi không thể quên.
Chuyện Ở Vịnh Tokyo là câu chuyện về những ngày tháng Lê Hương trải qua tại Nhật Bản, chứa đựng những cảm xúc, trải nghiệm đặc biệt của cô. Mặc dù không gặp trực tiếp tác giả, tôi tin rằng độc giả sẽ cảm nhận được từ giọng văn của cô một tâm hồn nhạy cảm và sáng tạo. Đó là câu chuyện của một cô gái độc lập, mạnh mẽ nhưng cũng rất nữ tính và đầy cảm xúc. Tokyo đông đúc và đắt đỏ, nhưng cô lại yêu thương Tokyo vì những điều nhỏ nhặt và bình dị: Mùa đông Tokyo với những củ khoai nướng ấm áp và thơm ngào ngạt như những ngày thơ ấu cô ngồi bên lò sưởi với bà; Máy bán hàng tự động xuất hiện thường xuyên trên các con đường, bán những thứ như nước chanh mật ong mà cô yêu thích; những quán nhậu mờ ảo với khói của thịt nướng và tiếng ồn của các ly bia va vào nhau; một cô gái người Nhật chu đáo giúp đỡ cô trong một lần gặp tai nạn;… Với tất cả những điều đó, cô không thể không yêu thương nơi này, cô gọi đó là nhà và nơi đã cho cô một giấc mơ quá đẹp:
Hành Trình Học Tập Tại Nhật Bản
Như bất kỳ quá trình xin học bổng nào khác, việc nhận suất học bổng của GRIPS với Lê Hương cũng đầy căng thẳng và khó khăn. Những chương đầu của cuốn sách kể lại cách cô đã gặp gỡ với đất nước Mặt Trời Mọc và những kỳ thi của cô. Với sự sáng tạo và tính cách mạnh mẽ của mình, tác giả không ngừng để lại dấu ấn trong quá trình học tập và đổi lại, nhận được sự khen ngợi của mọi người. Khi cô thuyết trình về chính sách cho những người mất mát do chiến tranh và người nhiễm chất độc màu da cam tại Việt Nam, thầy giáo của cô đã nói: “Đây là lần đầu tiên tôi nhìn thấy những hình ảnh này và nó thực sự chạm vào trái tim tôi.” Và còn rất nhiều lần khác tác giả khiến cho mọi người phải xúc động và ấn tượng.
Một điều khác khiến cho quá trình học tập của cô tại Nhật Bản trở nên đáng nhớ chính là những giáo viên tài năng và tận tâm. Thầy giáo Masuyama dạy môn Chính phủ và Chính trị Nhật Bản nhưng luôn thân thiện, vui tính, bài giảng của thầy luôn độc đáo và không nhàm chán. Thầy Takada dạy môn Tài chính địa phương, luôn chỉn chu nhưng mỗi buổi học đều mang đến cho học sinh những câu chuyện về Nhật Bản mà cô không thể quên.
Xã Hội và Cuộc Sống ở Nhật Bản
Là người quan tâm đến các vấn đề xã hội và nghiên cứu về Chính sách Công, Lê Hương đã có cơ hội để hiểu sâu hơn về xã hội và con người tại Nhật Bản. Những bài báo viết về đất nước này không sai, nhưng thường không đề cập đến cảm xúc cá nhân. Qua góc nhìn của một cô gái đã thấu hiểu và yêu quý, Nhật Bản trở nên gần gũi và đáng yêu hơn, dù có những điều tích cực và tiêu cực.
Tác giả dành nhiều tình cảm cho những chuyến tàu ở Nhật Bản. Với mỗi người dân Nhật Bản, tàu điện là phương tiện thân quen và phổ biến. Cô kể về “hệ thống tàu điện được thiết kế tinh vi và phức tạp đến mức có thể làm mất kiên nhẫn của bất kỳ khách nước ngoài nào lần đầu tiên đặt chân tới đây”. Cô kể về những chuyến tàu giờ cao điểm, nhân viên nhà ga phải dùng tay đẩy hành khách vào trong tàu để đóng cửa, nhưng tàu luôn sạch sẽ và yên tĩnh. Cô ngạc nhiên khi biết mỗi ngày sẽ mất hai tiếng đi tàu, nhưng đó lại là điều bình thường với người dân địa phương. Cô yêu thích tuyến tàu Ginza mà không biết tại sao, thích tuyến tàu Yurikamome luôn mang lại cảm giác an toàn khi sắp về đến nhà,… Và cứ như vậy, cô kể về những tuyến tàu mà cô yêu thích:
“Đêm về, tôi đứng ở ban công phòng mình, nhìn ra vịnh và phát hiện rất gần mình có một con tàu đang miệt mài chạy trong bóng tối, cảm giác như cả vũ trụ chỉ còn tôi và con tàu còn đang trinh phục, như một người bạn thầm lặng bảo rằng “đừng lo, vẫn có tớ ở bên cạnh cậu đây”. Lại có những hôm tôi cảm thấy mất phương hướng, bế tắc, không biết phải “bơi” từ đâu và thế nào giữa một biển kiến thức lớn lao trong một thế giới tiếng lạ, tôi bỏ sách vở ra ban công nhìn xuống và thấy dù nắng hay mưa, dù đông người hay ít người, con tàu vẫn chạy mệt mỏi đều đặn, qua nhà tôi, vượt qua vịnh, vào ga cuối Shimbashi rồi lại quay đầu, rồi cứ thế, cứ thế lao động miệt mài không ngừng.”
Trong cuốn sách, Lê Hương chia sẻ về cảm giác buồn khi thấy người già ở Nhật thường tự lập: xách đồ nặng, phục vụ trong quán ăn hay ăn một mình trong đêm giao thừa. Mặc dù hiểu rằng văn hóa của họ là sống độc lập không phụ thuộc con cháu, cô vẫn cảm thấy tiếc nuối. Có lẽ đó là lý do cô viết về vấn đề dân số già của Nhật Bản, giải thích về lối sống lành mạnh, an sinh xã hội và vấn đề lười kết hôn, lười quan hệ của người Nhật. Khi giải thích về vấn đề này, tác giả phân tích sâu sắc và thầy giáo dạy môn dân số - xã hội của cô cũng nói: “Các em nhìn con số này đây, 37% thanh niên ở độ tuổi 16-18 không quan tâm đến sex. Chúa ơi, tôi không thể hiểu chuyện gì đang xảy ra với giới trẻ Nhật ngày nay. Vì khi tôi 17 tuổi, đầu óc tôi chỉ nghĩ đến sex!”
Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng là thiên đường mua sắm với Lê Hương, từ khu mua sắm hiệu sang đến những phiên chợ đường phố đông đúc. Nhật Bản luôn có lễ hội, mỗi mùa đều có điều gì để thưởng thức, ăn và khám phá. Khi đọc về xã hội Nhật Bản qua những dòng chữ của Lê Hương, xứ sở này không còn lạnh lùng và cứng nhắc với những quy tắc. Dù các quy tắc vẫn tồn tại, Nhật Bản vẫn là điểm đến đáng yêu và đáng để khám phá.
Bạn Bè của Lê Hương
Lê Hương đã kết bạn với những người bạn tuyệt vời từ các quốc gia khác nhau trên thế giới. Hai người bạn thân thiết nhất là Min từ Myanmar và Thanuja từ Sri Lanka. Min không quan tâm đến hình thức, thô lỗ nhưng thông minh và nhanh nhẹn, cùng với Lê Hương trở thành đầu đảng của những trò nghịch ngợm trên lớp. Thanuja dựa dẫm, chu đáo và thân thiện, cô còn rất thích ẩm thực Việt Nam. Ngoài ra, có một cô bạn từ Philippines, Angeli (hay gọi là Anj), là người thông minh, tự tin và bản lĩnh, có cuộc sống tự do và một người chồng yêu thương.
Sự trân trọng và niềm vui của một năm qua được thể hiện qua những dòng chữ của tác giả. Những người bạn đa dạng này đã tạo nên một tập thể hòa mình và gắn kết, cùng nhau trải qua thời gian tại Tokyo, và tình bạn ấy vẫn ngày càng mạnh mẽ dù thời gian và khoảng cách vẫn cách xa mỗi người.
Như vậy, hình ảnh về một năm sống trọn vẹn trên đất Nhật, trên vịnh Tokyo, được thể hiện một cách tinh tế và đầy cảm xúc. Đối với những ai đọc cuốn sách Chuyện ở vịnh Tokyo, tôi tin rằng tình yêu của tác giả dành cho đất nước sẽ gợi lại trong bạn những rung động và sẽ khiến bạn hiểu thêm về đất nước này, giống như việc hiểu thêm về một người bạn khô khan nhưng ấm áp:
“Một số tối mùa đông, tôi ngồi trên cầu thang dẫn xuống bờ biển, cầm chai nước nóng vừa mua từ máy bán hàng tự động, khoác áo ấm che kín cơ thể, cảm giác ấm áp bất ngờ trước cái lạnh của mùa đông. Nghe tiếng sóng nhè nhẹ vỗ bờ, trước mắt là cầu Rainbow thay đổi màu sắc mỗi vài phút, xa xa là những con tàu neo đậu phát ra những ánh sáng lấp lánh trên biển đêm. Và vào những tối thứ Bảy cuối cùng trong năm, tôi mặc áo ấm, bước đi trong cái lạnh 3-5 độ cộng với cơn gió lạnh, nhưng chỉ trong vài phút, tôi đến vịnh, tham gia vào đám đông ngắm pháo hoa rực sáng trên bầu trời. Những ánh sáng đó, những âm thanh đó, những kỷ niệm đó, tôi muốn giữ mãi trong lòng.”
Thông tin về tác giả
Đinh Lê Hương là cựu sinh viên của trường Đại học Ngoại thương Hà Nội, tốt nghiệp Thạc sĩ Chính sách công tại Viện Nghiên cứu Chính sách quốc gia Nhật Bản (Học bổng của Chính phủ Nhật Bản).
Cô từng là tiếp viên hàng không của Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam – Vietnam Airlines. Hiện tại, cô làm việc tại Học viện Hành chính Quốc gia thuộc Bộ Nội vụ.
Cô chia sẻ: “Cuộc đời tôi đã trải qua nhiều thay đổi. Tôi có một số ước mơ cá nhân, trong đó việc du học và viết một cuốn sách là hai trong số đó”.
Người Sáng Tác: Khánh Huyền - MyBook
