Mỗi người đều ao ước có một cuộc sống tốt đẹp hơn và ít nhất một lần trong đời, họ cần phải thuyết phục người khác đi theo, ủng hộ, và giúp đỡ.
Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao hàng triệu người Mỹ đã đồng lòng với lời kêu gọi của Tiến Sĩ Martin Luther King Jr khi ông ấy phát biểu: “Tôi có một giấc mơ…” nổi tiếng chưa?
Làm thế nào mà Apple, Microsoft có thể tỏa sáng và trở thành những người tiên phong, thay đổi cuộc sống của mọi người trên toàn thế giới? Và tại sao có những khách hàng trung thành với sản phẩm của đối thủ cạnh tranh, mua hàng của bạn trong khi bạn đang phải chịu lỗ và chi ra một khoản tiền lớn cho marketing?
Câu trả lời chỉ có một: họ đã được truyền cảm hứng để hành động một cách tự nguyện. Và chúng tôi cũng muốn truyền cảm hứng cho bạn thông qua cuốn sách này. Đơn giản chỉ là: Hãy khởi đầu với câu hỏi Tại sao?
Tại sao lại chọn bắt đầu với câu hỏi tại sao?
Những nhà lãnh đạo vĩ đại là những người có khả năng truyền cảm hứng cho người khác hành động. Họ khiến người khác hiểu rõ mục đích của hành động và một cảm giác tin tưởng mà chẳng tốn nhiều công dụ dỗ và lôi kéo. Những người thực sự dẫn dắt có khả năng tạo ra một nhóm người ủng hộ không phải vì ép buộc, mà vì họ được truyền cảm hứng. Với những người được truyền cảm hứng, động cơ hành động của họ bắt nguồn từ sâu thẳm chính bản thân à ít khi họ bị lung lay bởi những lời dụ dỗ. Những người được khích lệ sẵn sàng trả thêm tiền hay chịu đựng sự bất tiện, thậm chí ngay cả khổ đau.
Tuy số lượng không nhiều nhưng các tổ chức các nhà lãnh đọa có khả năng truyền cảm hứng có thể đến từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Họ có được những khách hàng và những nhân viên trung thành nhất. Họ có xu hướng làm lợi cho những người khác trong cùng ngành kinh doanh. Họ có nhiều cải tiến hơn, và quan trọng nhất là họ có khả năng duy trì tất cả những điều đó trong một thời gian dài. Nhiều người trong số họ đã làm thay đổi nền kinh tế. Một vài trong số họ thậm chí thay đổi cả thế giới.
Đối với những người sẵn sàng mở lòng cho những ý tưởng mới, những người đang tìm cách để tạo ra sự thành công lâu dài, và những ai tin tưởng rằng thành công cần sự giúp đỡ của người khác, thì từ giờ trở đi hãy bắt đầu với câu hỏi TẠI SAO?
Nhìn lại tiến trình lịch sử phát triển của nhân loại, hãy điểm qua những nhân vật hay đúng hơn là những nhà phát minh, sáng chế đã thành công trong việc bắt đầu và giải đáp câu hỏi TẠI SAO của bản thân:
Anh em nhà Wright đã tạo ra hệ thống máy bay của riêng họ. Vào ngày 17/12/1903, lần đầu tiên trong lịch sử, người ta đã chúng kiến một con người “cất cánh”. Họ đã đưa chúng ta vào kỷ nguyên mới của ngành hàng không, và bằng cách đó thay đổi hoàn toàn thế giới nơi mà chúng ta đang sống.
Apple không phải là nhà sản xuất dẫn đầu của dòng máy tính gia đình. Tuy vậy công ty đã góp phần dẫn dắt ngành công nghiệp máy tính và bây giờ trở thành doanh nghiệp dẫn đầu trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau.
Nếu tất cả chúng ta đều học như những người truyền cảm hứng trong tư duy, hành động và giao tiếp thì thế giới sẽ thay đổi như thế nào? Đó sẽ là một thế giới thuộc về đa số, với sự phát triển bền vững và những yếu tố tiến bộ.
Nếu không ai hỏi Tại sao?
Con người có thói quen phỏng đoán. Đôi khi chúng ta phỏng đoán thế giới xung quanh dựa trên thông tin không chính xác, thiếu sót. Vấn đề này rất quan trọng vì hành động của chúng ta phụ thuộc vào những gì chúng ta giả định và cách chúng ta nhận thức sự thật. Chúng ta đưa ra quyết định dựa trên những gì chúng ta nghĩ mình biết.
Không lâu trước đây, hầu hết mọi người tin rằng trái đất là mặt phẳng. Có rất ít khám phá mới. Người ta lo sợ rằng nếu họ đi quá xa, họ có thể rơi ra khỏi mép của trái đất. Vì vậy, hầu hết mọi người chỉ ở một chỗ, cho tới khi một khám phá nhỏ được tiết lộ - trái đất hình tròn. Khi đó, hành vi của con người đã thay đổi. Từ khám phá này, con người bắt đầu di chuyển khắp hành tinh. Nhiều con đường giao thương được thiết lập, sự giao lưu giữa các nền văn hóa, kinh tế mọc mạch. Như vậy, chỉ một giả định nhỏ được sửa đổi cũng đã giúp cho toàn nhân loại tiến bước.
Bạn chắc chắn mình đã biết rồi chứ?
Không phải mọi quyết định đều đúng, dù có thu thập được nhiều thông tin đến đâu. Đôi khi hậu quả của những quyết định sai lầm có thể không đáng kể, nhưng cũng có thể rất nặng nề. Cho dù kết quả ra sao, chúng ta vẫn ra quyết định dựa trên nhận thức có thể không hoàn toàn chính xác về thế giới. Bạn có chắc chắn rằng mình đúng, thậm chí bạn sẵn lòng đánh cược vào nó, nhưng đây chỉ là một hành động dựa trên giả định.
Đôi khi những giả định sai lầm có thể dẫn tới những quyết định đúng. Và khi đó chúng ta ngỡ mình đã biết lý do tại sao, nhưng có thực sự như vậy không? Khi kết quả xảy ra theo cách bạn mong đợi không có nghĩa rằng bạn có thể làm lại nhiều lần. Vậy làm sao chúng ta có thể chắc chắn rằng quyết định của chúng ta có thể cho những kết quả tốt đẹp vì chúng dựa trên những dự liệu mà ta nắm chắc. Logic học cho rằng có thông tin và dữ liệu chính là chìa khóa cho một quyết định đúng đắn. Và đó cũng là cách chúng ta vẫn làm. Chúng ta đọc sách, tham dự hội thảo, nghe tin tức hằng ngày.
Mọi chỉ dẫn chúng ta đưa ra, mọi phương hướng hành động chúng ta thiết lập, mọi kết quả chúng ta mong muốn, đều bắt đầu từ một quyết định. Có những người quyết định điều chỉnh cách cửa để nó được vừa vặn như mong muốn và có những người sử dụng phương pháp khác biệt ngay từ đầu. Cho dù cả hai cách này đều mang lại kết quả tương tự trong ngắn hạn, thực ra chỉ có một bên đạt được thành công trong dài hạn. Đó là bên đã hiểu rằng tại sao cánh cửa cần phải được vừa vặn ngay từ khâu thiết kế chứ không phải đợi đến khi nó được khắc phục.
Vòng tròn vàng
Chỉ có rất ít nhà lãnh đạo chọn cách khơi nguồn cảm hứng để khích lệ người khác thay vì lôi kéo họ. Cho dù đó là những cá nhân hay tổ chức, mỗi nhà lãnh đạo truyền cảm hứng đều tư duy, hành động và giao tiếp theo cách giống hệt nhau. Và nó hoàn toàn đối lập với số còn lại của chúng ta. Dù có chủ ý hay không, cách họ làm việc luôn tuân theo một mô thức tự nhiên được gọi là Vòng tròn vàng.
Vòng tròn vàng luôn bắt đầu trong ra ngoài với câu hỏi: Tại sao, Thế nào, Cái gì? Khi tương tác từ trong ra ngoài, TẠI SAO được đưa ra như lý do để mua CÁI GÌ có vai trò như bằng chứng hữu hình của niềm tin đó. Đó cũng là câu trả lời cho câu hỏi tại sao bạn lại chọn sản phẩm này, công ty này, thương hiệu này chứ không phải cái khác. Người ta không mua CÁI GÌ bạn làm, người ta mua lý do TẠI SAO bạn làm nó.
Thay vì hỏi: “Chúng ta nên làm CÁI GÌ để cạnh tranh?”, hãy hỏi: “TẠI SAO chúng ta làm NHỮNG GÌ chúng ta đang làm ngay từ khi bắt đầu, và chúng ta có thể làm CÁI GÌ để truyền tải nguyên tắc của chúng ta vào cuộc sống dựa trên tất cả những công nghệ và tất cả những cơ hội thi trường đang sẵn có ngày nay?”.
Nguồn gốc của những quyết định
Nguyên tắc vòng tròn vàng không chỉ dừng lại ở việc giao tiếp một cách thông thường. Nguyên lý này được củng cố trên cơ sở của sự phát triển trong hành vi con người. Sức mạnh của câu hỏi TẠI SAO không chỉ là quan điểm cá nhân, mà nó còn dựa trên cơ sở sinh học. Nếu nhìn vào cấu trúc của não bộ con người từ trên xuống dưới, bạn sẽ thấy các tầng lớp của vòng tròn vàng tương ứng với ba lớp chính của não bộ.
Khu vực cuối cùng hình thành trong não bộ, hoặc còn được gọi là não vỏ, tương ứng với cấp độ CÁI GÌ. Khi chúng ta tương tác từ bên ngoài vào, tức là từ NHỮNG GÌ chúng ta làm trước tiên. Nhưng khi chúng ta tương tác từ bên trong ra, chúng ta đang trực tiếp liên lạc với vùng não kiểm soát ra quyết định và vùng não chịu trách nhiệm về ngôn ngữ cho phép chúng ta hợp lý hóa những quyết định này.
Nguồn gốc của niềm tin
Niềm tin không chỉ phát sinh đơn giản vì người bán hàng giải thích cho khách hàng lý do tại sao họ nên mua sản phẩm hoặc dịch vụ, hoặc vì một nhà quản lý hứa hẹn thay đổi. Niềm tin không phải là một danh sách kiểm tra. Niềm tin là một cảm giác chứ không phải là một trải nghiệm lý trí. Chúng ta tin tưởng ai đó hoặc một công ty nào đó ngay cả khi mọi thứ không diễn ra như mong đợi, và chúng ta không tin tưởng những người khác dù mọi thứ đều tiến triển tốt đẹp.
Niềm tin tạo ra một cảm giác giá trị - giá trị thực sự, không chỉ được đo lường bằng tiền bạc. Giá trị được định nghĩa như sự biến đổi của niềm tin. Bạn không thể thuyết phục ai rằng bạn có giá trị, cũng như bạn không thể thuyết phục ai tin tưởng bạn. Bạn cần phải chiến thắng niềm tin bằng cách giao tiếp và chứng minh rằng bạn có giá trị và niềm tin giống nhau.
Sự quan trọng của sự tin tưởng vào những người có cùng giá trị và niềm tin đã được chứng minh sâu sắc. Có những lý do khiến chúng ta không muốn kết bạn với tất cả mọi người. Thường thì chúng ta tìm bạn bè trong những người có quan điểm, niềm tin và cách nhìn nhận về thế giới giống chúng ta. Dù bề ngoài có nhìn thấy sự hợp nhau ra sao, nhưng đó không đủ để đảm bảo mối quan hệ bạn bè.
Niềm tin mang lại tầm quan trọng to lớn. Nó giúp chúng ta dựa vào người khác, để tìm kiếm lời khuyên cho những quyết định của mình. Niềm tin là nền tảng của sự tiến bộ trong gia đình, doanh nghiệp, xã hội và dòng dõi của chúng ta.
Thành công và thành tựu
Với một số người, thành công có vẻ như chỉ là một sự mỉa mai. Nhiều người đạt được thành công vĩ đại mà không cảm thấy hạnh phúc. Sau khi đạt được danh tiếng, một số người lại cảm thấy cô đơn. Điều này là vì thành tích và thành công là hai khái niệm khác nhau mà chúng ta thường nhầm lẫn. Thành tích là điều bạn đạt được, như một mục tiêu. Nó là thứ rõ ràng, dễ xác định và đo lường được. Ngược lại, thành công là một cảm giác hoặc trạng thái. Thành công được đạt được khi chúng ta thức dậy mỗi ngày để theo đuổi lý do tại sao chúng ta làm những gì chúng ta làm, và nó là dấu hiệu rằng chúng ta đang đi đúng đường. 'Tiền không mua được hạnh phúc nhưng nó chi trả chi phí cho chiếc du thuyền bạn kéo theo bên cạnh'. Chiếc du thuyền đại diện cho thành tích, dễ nhận biết và có thể đạt được thông qua kế hoạch đúng đắn. Cái chúng ta kéo theo biểu thị cho sự khó định nghĩa của cảm giác thành công. Rõ ràng là nó khó nhìn thấy và khó đạt được hơn. Chúng là hai khái niệm khác nhau, đôi khi đi kèm và đôi khi không. Quan trọng hơn, có những người theo đuổi thành công nhưng lại nhầm tưởng rằng mục tiêu đạt được là điểm dừng cuối cùng. Đó là lý do tại sao họ không bao giờ cảm thấy thỏa mãn, dù chiếc du thuyền của họ có to lớn đến đâu. Chúng ta thường mắc phải một sai lầm là nếu có được nhiều thứ, cảm giác thành công sẽ đến với chúng ta. Nhưng hiếm khi điều đó xảy ra.
Truyền cảm hứng cho người khác
“Dù bạn tin rằng bạn có thể hoặc không thể, bạn đều đúng” - Henry Ford
Sự khác biệt rõ ràng giữa việc làm với trái tim mở và đôi mắt rộng mở, và việc làm với trái tim mở và đôi mắt nhắm chặt. Có đam mê và nhiệt huyết nhưng thiếu sự định hướng và tập trung, chúng ta cũng khó thành công.
Trước khi trở thành nhà lãnh đạo, hãy hành động như một nhà lãnh đạo từ trước. Lãnh đạo không chỉ liên quan đến uy thế hay quyền lực, mà còn đến việc làm việc với con người. Để trở thành một người lãnh đạo, chúng ta cần những người ủng hộ, cùng hướng và thế giới quan.
Nhà lãnh đạo không chỉ là người có ý tưởng, họ còn là người hỗ trợ cho những ai muốn cống hiến. Họ bắt đầu với câu hỏi TẠI SAO chúng ta làm việc, và truyền cảm hứng để hành động.
Tác giả: Phương Anh - MyBook