Buzz
“Bác Tom ngồi bên bác gái, cuốn Kinh Thánh mở trên đầu gối. Hai người im lặng. Những đứa con vẫn đang ngủ. Bác Chloé đặt chiếc bàn là xuống, ngồi bên bàn và nói: - Em biết mình cần nhẫn nại, nhưng ít ra em cũng muốn biết chúng ta sẽ đi đâu và bị đối xử như thế nào! Bà chủ nói là trong một hai năm sẽ chuộc lại em, nhưng ai đã xuống miền Nam thì chẳng bao giờ trở lại. Em biết rõ người ta đối xử ra sao trong các đồn điền. - Tôi là người bị bán đi, - bác Tom đáp, - chứ không phải mình và các con. Ở đây, mình và các con được an toàn. Điều gì xảy ra chỉ ảnh hưởng đến tôi thôi, và Chúa sẽ phù hộ tôi. - Không đúng, ông chủ không được bán mình! Ông ấy phải cho mình tự do. Lẽ ra ông ấy phải giải phóng mình từ lâu rồi. Chính mình là người lo toan mọi việc cho ông ấy. - Chloé, đừng nói vậy. Các ông chủ quen được phục vụ... nhưng ông chủ của chúng ta tốt hơn nhiều. Nếu có cách khác, ông ấy sẽ không để tôi đi, tôi chắc chắn điều đó. - Tất cả những điều đó không làm em an lòng. Để em chuẩn bị bữa ăn cuối cùng cho mình.”
Trong những ngày tuyệt vọng trên tàu buôn nô lệ, bác Tom thường nhớ đến kỷ vật cuối cùng - đồng xu đeo trên cổ cậu chủ nhà Shelby và đọc những trang Kinh Thánh thuộc lòng.
“Khi không còn việc gì để làm, bác ngồi bên những bó bông và đọc Kinh Thánh. Từ boong tàu cao, bác nhìn thấy phong cảnh trôi qua. Bác nhận ra những người nô lệ làm việc xa xa và các làng mạc với những túp lều xa những ngôi nhà tráng lệ của chủ nô. Bức tranh sống động này khiến lòng bác trở về trang trại cũ dưới tán lá cây dẻ ở Kentucky. Bác nhớ về nhà ông bà Shelby, căn lều nhỏ đầy hoa hải đường. Bác như thấy bác gái chuẩn bị bữa tối, nghe tiếng cười của lũ trẻ, tiếng líu lo của đứa bé út ngồi trên đùi bác…”
Với bản tính của mình, bác Tom nhanh chóng kết thân với một cô bé hiền lành, được cha cô bé - một người giàu có trong vùng mua về để làm vui lòng con gái nhỏ. Trong quá trình ấy, với lòng tốt và sự hướng thiện, bác đã dạy cô bé những giá trị sống, lối sống yêu thương, đối xử công bằng và quan tâm đến mọi người. Sau này, khi những chuyện không hay xảy ra và bác bị một ông chủ miền Nam mua về, những ngày khắc nghiệt tiếp diễn. Đồ đạc của bác bị vứt bỏ, và dù bị đánh đập, bất công, bác vẫn giữ tâm ngay thẳng. Dù kẻ độc ác muốn hành hạ đến cùng, bác không khuất phục. Bác làm việc siêng năng, nhưng lòng tốt khiến tên chủ căm ghét. Hắn lấy cớ hành hạ bác, và mỗi khi có dịp, hắn lại đánh bác đến không đi nổi, vết thương ngày càng nặng thêm.
“Khi đối mặt với kẻ ngược đãi, bác Tom cảm thấy tim đập mạnh và nghĩ rằng mình có thể chịu đựng tất cả. Khi tên đao phủ đi khỏi, cảm giác thống khổ lại trở về. Bác hiểu rằng tay chân mình bị gãy, bị bỏ rơi và không còn hy vọng. Đó là một ngày dài đằng đẵng và đau khổ.”
Chỉ những điều đó thôi, những người như bác Tom đã sống khắc nghiệt nhưng vẫn giữ lòng ngay thẳng và tâm trong sạch. Điều đó đủ để chúng ta dành một phút giây nhìn nhận lại chính mình.
Một nhân vật khiến mình ấn tượng nhất là cô bé Eva - thực sự là một thiên thần giữa trần gian. Xinh đẹp và thánh thiện từ vẻ ngoài đến tâm hồn, Eva yêu thương tất cả những người nô lệ, luôn đau đáu trước một chế độ tàn bạo. Nhưng cuối cùng, Chúa đã sớm đưa em về bên Người. Bố của Eva, ông St Clare, cũng là một nhân vật đáng nhớ. Ông không ủng hộ chế độ nô lệ nhưng không biết cách thoát khỏi nó. Ông không bao giờ đánh đập nô lệ, yêu thương con hơn mọi thứ trên đời, luôn nhạy cảm và biết điều phải trái.
Theo mình, quá trình chuyển hóa tâm hồn một người da trắng biết cảm thông và một cô bé da đen tinh nghịch trở nên tình cảm là một quá trình tuyệt vời. Ban đầu, cô của Eva - cô Ophélia cố gắng dạy dỗ cô bé da đen Topsy. Topsy học nhanh nhưng bướng bỉnh, hay chống đối. Khi Eva trải qua nỗi đau, cô Ophélia nhận ra vẻ đẹp tâm hồn của Eva, đặc biệt ở cách đối xử với nô lệ. Topsy, từ đó, bắt đầu thay đổi, được đối xử công bằng và tử tế, mở ra một giai đoạn mới.
Gia đình chị Elisa là những nô lệ đấu tranh cho tự do, còn anh George Shelby là người da trắng đấu tranh cho công bằng của mọi người.
Xã hội Mỹ khi đó đầy bất công: người da trắng đặt ra và tuân theo luật cấm người da đen; người da màu không được xem là con người dù điều đó nên được công nhận. Khi anh George, chồng chị Elisa, quyết định đấu tranh, ta thấy ngọn lửa công bằng bùng cháy trong đêm tối tàn khốc. Chị Elisa trốn chạy để tìm tự do và thể hiện tình yêu mãnh liệt dành cho chồng con. Trên đường trốn thoát, chị gặp những người tốt bụng giúp đỡ nô lệ, những kẻ buôn nô lệ thay đổi. Những người đó là ánh sáng đem lại cuộc sống mới cho nô lệ. Khi bác Tom từ biệt gia đình chủ cũ, George Shelby đã tặng bác một sợi dây chuyền với đồng xu nhỏ, lời hứa sẽ tìm và đem bác về, thể hiện niềm tin rằng dù tối tăm đến đâu cũng có thể thay đổi.
“Trong cuộc nói chuyện, bác Tom buồn rầu ngồi trong xe, bỗng nghe tiếng vó ngựa gấp gáp. Bác ngạc nhiên thấy cậu chủ George Shelby ôm cổ bác, kêu lên: - Thật đáng hổ thẹn! Ôi, bác Tom! Làm sao cha tôi có thể làm vậy? Không ai nói gì với tôi cả! Một bạn đã báo tin. Ở nhà mọi người đã nghe tôi nói rồi đấy! - Cậu không nên làm thế, cậu George. Làm mọi người nổi giận không ích gì. - Tôi không kìm được. - Ôi, cậu chủ, tôi buồn biết mấy khi ra đi mà không gặp cậu! Cậu đến làm tôi sung sướng quá! - Tôi có thứ cho bác đây, bác Tom. Đây là đồng đô la của tôi. - Nhưng tôi không thể nhận. - Có chứ. Hãy cầm lấy! Bác Chloé bảo tôi đục lỗ, xỏ dây qua để bác đeo. Giấu dưới áo để cái lão kia không lấy mất. Mỗi lần nhìn đồng tiền này, nhớ là một ngày tôi sẽ tìm bác và đem bác về.”
Chắc hẳn bạn còn nhớ cuộc trốn chạy và truy đuổi giữa gia đình chị Elisa và tên buôn nô lệ - thật sự lay động lòng người. Nhất là khoảnh khắc chị Elisa vượt qua mọi nguy hiểm bằng tất cả sức lực của mình.
“Trong cơn tuyệt vọng tột cùng, Elisa lao mình lên những mảng băng giá trên dòng sông, hét lên những tiếng vang dội. Chị nhảy từ tảng băng này sang tảng băng khác, dù có trượt ngã, bám chặt lấy tảng băng, rồi lại vùng dậy. Chị đánh rơi một chiếc giày, chân chảy máu, nhưng không cảm thấy đau đớn gì, cho đến khi thấy bờ sông bên kia và một người đang chìa tay ra đỡ chị.”
Những ngày đoàn tụ gia đình, dù còn nhiều lo âu trước sự tàn bạo của những kẻ buôn người, nhưng hi vọng về tương lai tươi sáng đã làm họ tràn đầy niềm tin vào cuộc sống.
Kết thúc
Bây giờ, cuộc đấu tranh dành quyền lợi cho người da màu đã thành công, họ có cuộc sống tốt đẹp hơn. Nhưng tâm lý phân biệt vẫn tồn tại. Khi đọc cuốn sách này lần đầu, nó ám ảnh tôi rất lâu, làm tôi sợ hãi vì sự tàn nhẫn giữa con người với nhau. Đây là một cuốn sách kinh điển, ai cũng nên đọc ít nhất một lần trong đời để thấu cảm, hiểu về cuộc sống khác và có động lực thay đổi, đóng góp cho xã hội tốt đẹp hơn.
Tác giả: Ngọc Hà - MyBook
