[MyBook] Đánh Giá Sách “AQ – Chỉ Số Vượt Khó”: Biến Khó Khăn Thành Cơ Hội

Tại sao một số người kiên trì, trong khi số khác chỉ đi được một chặng đường ngắn hoặc thậm chí bỏ cuộc? Tại sao nhiều thiên tài và người có chỉ số IQ cao nhưng lại không phát huy được hết tiềm năng của mình? Tại sao một số tổ chức thành công trong thời buổi cạnh tranh còn số khác lại thất bại? Thật không may, khi đứng trước khó khăn và thách thức, phần lớn sẽ có xu hướng dừng lại trước khi kịp thử nghiệm giới hạn bằng việc nỗ lực hết mình.

Cuốn sách sẽ giúp bạn hiểu cách thức đạt được sức mạnh cần thiết để vượt qua nghịch cảnh. Tóm lại, tác phẩm của Paul Stoltz sẽ củng cố sự kiên cường và đưa bạn trở lại cuộc hành trình.

Chương 1: Quan Niệm Mới về Thành Công

“Ẩn sâu bên trong mỗi con người là những quyền năng chưa được khai phá; đó là những quyền năng sẽ khiến bản thân họ ngạc nhiên và chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ có được; nhưng đó là sức mạnh và nếu được đánh thức và biến thành hành động thì sẽ có thể thay đổi cả cuộc đời họ.” – Orison Marden.

Cuộc đời giống như hành trình leo núi, bạn chỉ có thể thực hiện được bằng cách nỗ lực không ngừng để leo lên, thậm chí đôi khi phải bằng từng bước tiến chậm chạp, đau đớn nối tiếp nhau. Do đó, ta có thể định nghĩa “thành công” chính lầ mức độ mà con người có thể tiến về phía trước và lên cao, phát triển trong sứ mệnh của cả cuộc đời mình, vượt qua tất cả những trở ngại hay nghịch cảnh. Và AQ chính là một khái niệm mới để thấu hiểu và thúc đẩy tất cả các khía cạnh của thành công, là thước đo phản ứng của một cá nhân trước nghịch cảnh.

Sinh ra, chúng ta có động lực bên trong, mục tiêu luôn là phía trước. Cuộc hành trình không chỉ riêng cho mỗi cá nhân. Mọi tổ chức, nhóm đều hướng về phía trước, vươn lên. Trên con đường đó, người leo núi sẽ gặp những thách thức khác nhau (tuyết rơi, thời tiết khắc nghiệt, những con đèo không lường trước được…) và mỗi người có cách đối phó khác nhau, dẫn đến những mức thành công và niềm vui khác nhau trong cuộc sống. Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta có thể dễ dàng nhận biết những người này, từ đồng nghiệp, bạn bè đến mối quan hệ - ở mọi tầng lớp xã hội.

Chương 2: Thời kỳ khó khăn

“Mọi khó khăn là cơ hội thực sự để ta nuôi dưỡng tâm hồn” – John Gray.

Khả năng chịu đựng ngày càng trở nên quan trọng hơn trong bối cảnh hiện nay, khi mà mọi người đều nhận thấy những thách thức ngày càng gia tăng và chi phối cuộc sống của chúng ta. Dù con người giải quyết những thách thức này đến đâu, độ khó và tần suất cũng không ngừng tăng lên.

1. Thách thức về mặt xã hội

Chúng ta đang trải qua những sự thay đổi sâu sắc về quan điểm về giàu có, sự không chắc chắn về tương lai, mối lo ngại về an ninh và tình trạng môi trường tồi tệ chưa từng có.

Ngoài ra, có những sự thay đổi cơ bản về khái niệm về gia đình, khủng hoảng đạo đức trên toàn quốc và niềm tin vào các tổ chức, cơ quan, kể cả hệ thống giáo dục.

1. Khó khăn trong môi trường làm việc

Có vẻ như mỗi người lao động luôn sống trong sự lo lắng và câu hỏi thường xuyên nhất trong tâm trí họ là “Ngày hôm nay sẽ diễn ra điều gì?”. Cách tái thiết, tái cấu trúc, điều chỉnh quy mô và cắt giảm nhân sự đã làm mất việc làm cho hàng triệu người lao động trong những năm qua.

Nói cách khác, việc mất thu nhập và công việc không ổn định đã gây ra sự sợ hãi lan tỏa và khiến nhiều người trở nên tuyệt vọng.

1. Thách thức cá nhân

Một sự thật thú vị mà tôi phát hiện là: Trung bình mỗi đứa trẻ 6 tuổi cười 300 lần mỗi ngày, trong khi một người trưởng thành trung bình chỉ cười 17 lần. Đây là kết quả tích tụ theo thời gian từ những khó khăn. Đối với nhiều người, cuộc sống không có gì đáng để mỉm cười.

Khi gặp khó khăn, con đường leo núi trở nên gian nan hơn. Bạn phải mang trên vai gánh nặng và đối mặt với thách thức mỗi ngày. Nhưng vẫn phải tiến lên, vì từ bỏ cũng là từ bỏ tiềm năng và đóng góp của bản thân.

Lạc lối có thể dẫn đến mất mát về thời gian, cơ hội và thậm chí là mạng sống. Nhưng khi đường đi khó khăn, có nhiều người từ bỏ. Họ chọn ngã rẽ tùy thuộc vào cách phản ứng với khó khăn.

Chương 3: Khoa học về AQ

“Quan trọng là cách chúng ta đối phó với những gì xảy ra” – I Ching.

Chương 3 dựa trên công trình khoa học của nhiều học giả và 35 năm nghiên cứu. Tác giả Paul Stoltz tổng hợp kết quả để đưa ra lý thuyết mới về hiệu quả hoạt động của con người.

AQ là yếu tố quyết định khả năng tiến lên của con người, kết hợp từ các đột phá trong ba lĩnh vực khoa học khác nhau. Nó biểu thị nền tảng thành công của bạn.

Khối căn bản số 1 – tâm lý học nhận thức

Từ Martin Seligman, Christopher Peterson, Steven Maier, Carol Dweck và nhiều nhà nghiên cứu khác, chúng ta hiểu được rằng:

Bất lực do giải thích kinh nghiệm là nguyên nhân khiến nhiều người từ bỏ. Bất lực là rào cản cuối cùng khiến bạn mất sức mạnh. Khi tiếp cận, tình trạng này dễ dàng được biện minh. Người miễn nhiễm với bất lực sẽ không bao giờ từ bỏ. Tình trạng trầm cảm nhanh chóng bùng phát do bệnh lý bất lực. Người lạc quan và bi quan có phản ứng khác nhau với nghịch cảnh. Lạc quan giúp tăng doanh thu, hiệu suất làm việc và tuổi thọ.

Từ Oullette, Werner và các nhà nghiên cứu, chúng ta hiểu được rằng:

Sức chịu đựng và kiên cường dự đoán hiệu quả làm việc và sức khỏe. Sức chịu đựng dựa trên cam kết, thách thức và kiểm soát. Người có sức chịu đựng và/hoặc kiên cường có thể giải quyết khó khăn tốt hơn.

Kết hợp các lý thuyết trên, chúng ta học được rằng:

Thành công phụ thuộc nhiều vào ý thức về khả năng kiểm soát cuộc sống.

Thành công có thể dựa trên cách phản ứng và giải thích các tình huống khó khăn.

Mỗi người có cách riêng để đối mặt với khó khăn.

Nếu không kiểm soát được, cách phản ứng này có thể tồn tại cả đời.

Cách phản ứng tiềm ẩn hoạt động ngoài ý thức.

Đo lường và tăng cường cách phản ứng có thể tăng cường sức khỏe và thành công.

Ba khối căn bản về thần kinh được phân tích sâu hơn.

Dựa trên nghiên cứu của các chuyên gia thần kinh, ta hiểu được:

Não bộ có vai trò quan trọng trong việc hình thành thói quen.

Ba khối căn bản là cơ sở của AQ, mở ra nhiều tri thức mới.

Những tiến bộ trong nghiên cứu giải đáp về sức mạnh của AQ.

Chương 4: Nâng cao AQ và tiến bộ của bản thân.

Lòng kiên trì vượt trội mọi thứ.

Tài năng không đảm bảo thành công.

Thiên tài không phải là khóa mở thành công.

Giáo dục không phải là yếu tố duy nhất.

Chỉ có kiên trì và quyết tâm tạo nên sức mạnh.

Khẩu hiệu “Dấn bước” luôn giải quyết mọi vấn đề.

Tác giả đề xuất phương pháp LEAD dựa trên sự thay đổi thói quen suy nghĩ để đạt được thành công.

L (Lắng nghe) = Lắng nghe cách phản ứng và biến AQ thành công cụ mạnh mẽ.

E (Khám phá) = Tìm hiểu nguồn gốc và trách nhiệm của bạn đối với kết quả.

A (Phân tích) = Phân tích bằng chứng cụ thể.

D (Hành động) = Hãy hành động ngay!

Thay đổi cách phản ứng là cách để nâng cao AQ.

Hãy tưởng tượng sức mạnh của bạn khi kích hoạt tất cả tiềm năng trong bạn.

Chương 5: Ngăn chặn trầm trọng hóa vấn đề.

Khả năng biến nghịch cảnh thành thách thức thú vị là quan trọng.

Trong các kiểu phản ứng với nghịch cảnh, trầm trọng hóa vấn đề là nguy hiểm nhất.

Tác giả đề xuất biện pháp ngăn chặn trầm trọng hóa vấn đề.

Sử dụng chuỗi LEAD và các biện pháp ngăn chặn để tăng cường AQ.

Hãy xem chuỗi LEAD và các biện pháp ngăn chặn như là cách để rèn luyện sẵn sàng cho cuộc hành trình của bạn.

Chương 6: Giúp người khác nâng cao AQ và tiến bộ của họ.

Những người xung quanh bạn cũng có thể hưởng lợi từ chuỗi LEAD.

Đặt ra các câu hỏi để hướng dẫn người khác phân tích và đưa ra hành động đúng đắn.

Câu hỏi giúp người khác tự tìm ra giải pháp cho vấn đề của họ.

Việc chỉ ra giải pháp không giúp người khác học hỏi và trở nên phụ thuộc.

Vì vậy, phần quan trọng nhất trong chiến lược LEAD là hỏi thêm thay vì nói thêm, tránh rơi vào bẫy của việc tư vấn.

Tuy nhiên, việc chỉ nghe không đủ. Dù trong mọi tình huống, không có dấu hiệu cho thấy việc lắng nghe một cách đơn thuần là đủ để cải thiện tình hình. Đôi khi, việc này chỉ làm thay đổi quan điểm của họ mà thôi.

Vậy làm thế nào để tận dụng những lợi ích lớn lao của việc lắng nghe mà vẫn tránh được những rủi ro? Phương pháp tốt nhất là hướng dẫn họ đạt được trí thông minh cảm xúc cao hơn. Qua chuỗi LEAD, hãy giúp họ tự chứng minh rằng không có bằng chứng nào chứng minh quan điểm tiêu cực của họ là đúng, đồng thời nâng cao trách nhiệm của họ đối với kết quả. Khi họ chứng minh không có bằng chứng nào cho quan điểm tiêu cực của họ, suy nghĩ đó sẽ khó có thể tồn tại.

Chuỗi LEAD mang lại lợi ích cho cả người dẫn dắt và người được dẫn dắt. Nói một cách khác, bạn sẽ nhận được lợi ích khi sử dụng chuỗi LEAD để giúp người khác đối mặt với thách thức. Khi sử dụng thường xuyên, bạn sẽ trở nên thành thạo hơn, không chỉ trong giao tiếp với người khác mà còn trong việc tự điều khiển bản thân. Khi bạn giúp đỡ người khác, bạn đang trao đi một món quà bền vững là tình yêu và sự hiểu biết. Điều này cũng giúp tăng cường mạnh mẽ cộng đồng và tổ chức tình nguyện.

Chương 7: Tạo ra một văn hóa tổ chức có trí thông minh cảm xúc cao

“Khi một người làm điều cần làm – dù có tác động, gây trở ngại, nguy hiểm và áp lực – thì đó là nền tảng đạo đức của con người” – John F.Kennedy.

Áp dụng AQ cho nhóm và tổ chức giống như áp dụng AQ cho cá nhân. Thực tế, AQ giúp xác định khả năng chịu đựng và tiến lên, vượt qua khó khăn, cùng với đó là thành công của tổ chức. Nó ảnh hưởng đến nhanh nhạy, kiên nhẫn và bền bỉ khi đối mặt hoặc tạo ra sự thay đổi. Nó cũng ảnh hưởng đến học hỏi, sáng tạo, năng suất, hiệu quả làm việc, tồn tại, động lực, chấp nhận rủi ro, cải thiện, năng lượng, sức sống, khả năng chịu đựng, sức khỏe và thành công của tổ chức.

Những yếu tố nào có thể ảnh hưởng và ngăn chặn việc nâng cao AQ trong công việc? Với vai trò lãnh đạo, bạn cần khắc phục những gì để xây dựng văn hóa leo núi? Lãnh đạo có thể làm trở ngại cho hành trình leo núi nếu gặp một trong 22 sai lầm phá hoại AQ được liệt kê dưới đây:

• Luôn hứa nhiều hơn những gì mình có thể làm.
• Lúc nào cũng tiền hậu bất nhất.
• Hãy nhớ: Mọi thứ luôn luôn có mặt trái của nó.
• Nạn nhân kiểu mẫu: ngừng kêu ca tiêu cực và tự biến mình thành người chán nản, vô vọng vì nó rất dễ lây lan.
• Né tránh bất kỳ khó khăn nào từ bên ngoài.
• Hứa suông về trách nhiệm và tự chịu trách nhiệm.
• Tảng lờ bất kỳ đóng góp nào vào thành công của nhóm.
• Giúp nhóm nhìn nhận đúng về những sai sót của mình – những thất bại thảm hại.
• Coi thành công chỉ là sự ngẫu nhiên hiếm có.
• Hủy hoại tính hài hước bằng mọi giá.
• Làm suy yếu sức mạnh của họ.
• Hủy hoại sức sáng tạo.
• Trừng phạt nhanh chóng và gay gắt mọi cố gắng để trở nên độc lập của nhân viên.
• Làm tiêu tan mọi hy vọng hay bất kỳ sự lạc quan nào.
• Bao vây người Leo núi bằng những người Cắm trại.
• Gài bẫy để khiến nhóm bị thất bại.
• Xây dựng môi trường cứng nhắc, khắc nghiệt và nhạt nhẽo.
• Nhổ rễ cái chồi non Nhiệt tình trước khi nó kịp lớn.
• Thúc ép mọi người đưa ra một sứ mệnh và tầm nhìn, để rồi quên nó đi.
• Trao trách nhiệm nhưng không trao quyền.
• Sử dụng cụm từ “trao quyền” làm vũ khí để buộc nhân viên phải làm nhiều hơn nhưng được trả lương ít hơn.

Bên cạnh đó, tác giả cũng đề xuất 44 cách để tăng cường AQ của nhân viên:

Mục đích – Tại sao chúng ta ở đây

Xác định mục tiêu: dành thời gian và tài nguyên để xác định mục tiêu của tổ chức.

Giá trị - Tăng cường các giá trị liên quan đến AQ

Hứa những điều bạn có thể thực hiện và làm điều đó với bất kỳ giá nào.

Môi trường – Xây dựng một môi trường nuôi dưỡng AQ

Sử dụng hài hước để duy trì tầm nhìn và sức khỏe.

Con người – Tìm kiếm và phát triển người leo núi

Tuyển và phát triển nhóm có AQ cao.

Thông điệp – Nâng cao ý nghĩa của AQ

Khen ngợi câu chuyện biến thất bại thành thành công.

Huấn luyện để phát triển AQ

Tạo điều kiện cho nhân viên vượt qua thử thách của họ.

Mặc dù không có phép màu nào biến một tổ chức từ việc chần chừ thành việc leo núi mạnh mẽ, nhưng có những hoạt động luyện tập có thể thay đổi động lực của một tổ chức trong hành trình lên đỉnh.

Tổ chức leo núi không chỉ là một doanh nghiệp hướng tới lợi nhuận, mà là người dẫn dắt chính mình trong cuộc hành trình của mình. Họ không chỉ có thể đạt được thành công trong mọi lĩnh vực, mà còn nhận được sự công nhận về chất lượng và tinh thần dẫn dắt của mình.

Chương 8: Tập Tính của Những Người Leo Núi

“Nghệ thuật khó nhất của con người là làm thế nào để sống đúng ý nghĩa mỗi ngày” – Henry David Thoreau.

Có hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến thành công của bạn: tầm quan trọng và độ khó. Vậy nên, khi sử dụng cuốn sách này, bạn chỉ cần trả lời một câu hỏi đơn giản: Việc nâng cao AQ và khả năng vượt qua khó khăn của bản thân đối với bạn quan trọng như thế nào?

Giống như những người Leo Núi, bạn cũng là con người và đôi khi cảm thấy mệt mỏi vì phải vật lộn trong cuộc hành trình của mình. Có lúc bạn chán nản và cảm thấy cuộc sống quá khó khăn, nhưng khác biệt là, so với những người có AQ thấp, những khoảnh khắc đó ít và xa nhau hơn, họ cũng ít để mọi thứ ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe thể chất, tinh thần và cảm xúc hơn.

Dần dần, việc nâng cao AQ và khả năng đối phó với khó khăn sẽ không chỉ mang lại sự tăng cường về năng lượng, nhận thức và sự nhạy bén của bạn, mà còn giảm bớt căng thẳng. Chúng sẽ đem lại ảnh hưởng sâu rộng hơn, nâng cao sức khỏe và tăng cường hiệu suất làm việc của bạn. Bạn sẽ cảm thấy tự do hơn về mặt tinh thần và có khả năng sáng tạo hơn. Mọi biến đổi sẽ lan tỏa đến mọi khía cạnh trong công việc và cuộc sống của bạn.

Ngoài những lợi ích đã đề cập, bạn còn nhận thấy sự ảnh hưởng không rõ ràng khác. Mọi người sẽ đánh giá cao bạn hơn và học hỏi từ cách bạn xử lý các tình huống khó khăn. Họ sẽ được truyền cảm hứng và bắt chước hành động của bạn.

Cần phải tăng cường sức mạnh để thành công trong cuộc hành trình leo núi. Trong cuộc hành trình, trọng lượng lớn nhất không nằm ngoài mà nằm bên trong bản thân bạn. Những khía cạnh của quá khứ hoặc hiện tại có thể là gánh nặng, làm yếu đi và làm chậm tiến trình, nhưng chúng chỉ là một phần nhỏ trong những thách thức mà bạn cần vượt qua. Vì vậy, nhiệm vụ của bạn là giữ vững tinh thần, thể chất và tinh thần càng lâu càng tốt, không chỉ tốt cho bản thân mà còn để lại di sản quý giá cho thế giới này.

“Con người sẽ thay đổi và trưởng thành khi dám đối mặt với rủi ro và thử thách của cuộc sống” – Herbert Otto.

Kết luận:

Trong khi bạn còn sống, bạn vẫn có thể tiến lên! AQ không phải là một phương tiện tức thì, mà là một quá trình dài dựa trên sự thực rằng cuộc sống là khó khăn – nhưng cách bạn đương đầu với nó sẽ quyết định số phận của bạn.

Khi áp dụng những công cụ và khái niệm được nêu trong cuốn sách này, mối quan hệ của bạn với cuộc sống sẽ thay đổi một cách không thể nhận ra. Nếu AQ của bạn không đạt chuẩn, mối quan hệ sẽ từ việc tránh né và thất bại trước khó khăn chuyển sang một tình hình trôi chảy hơn. Mối quan hệ đó sẽ phản ánh quy luật tự nhiên của nghịch cảnh – phản ứng – kết quả, nghịch cảnh – phản ứng – kết quả.

Bạn sẽ nhận ra dấu hiệu đầu tiên cho thấy ảnh hưởng của mình đối với AQ của những người xung quanh. Điều này sẽ là một tài sản vô hạn giúp con bạn mạnh mẽ, kiên nhẫn và dũng cảm. Sự thanh thản này sẽ cung cấp thêm sức mạnh và động lực mỗi khi bạn đối mặt với thử thách mới.

Tác giả: Nguyễn Nhiên - Sách của tôi