Một câu chuyện ngắn - một ý nghĩa lớn. Một nhà khoa học lỗi lạc lúc tuổi về già, người đã dành ra gần cả đời mình để chế tạo ra thứ “bột mình vĩnh cửu” với mục đích cải thiện cuộc sống của người nghèo. Nhưng, lòng tham của con người là vô đáy, sự đói nghèo, lười biếng, thiếu hiểu biết và tham lam của những người dân ở hòn đảo đã “giết chết” họ. Một câu chuyện tưởng như đơn giản nhưng nhìn rộng ra, ta có thể thấy được chính bản chất con người từ trong quá khứ đến hiện tại đã vì tham lam mà phí phạm, hủy hoại chính những thứ tài sản đã giúp nuôi sống họ như thế nào. Cuốn sách ngắn nhưng ý nghĩa.
A.Beljaev được đánh giá là “một trong những người đặt nền móng cho loại truyện khoa học viễn tưởng Xô-viết”, với những tác phẩm như: Người bay Ariel, Người cá, Bột mì vĩnh cửu, Đầu giáo sư Dowel… Các tác phẩm đặc sắc của ông đều mang một nội dung xã hội sâu sắc, trong đó có cả tính khoa học, tính hấp dẫn và tính hài hước. Tác giả đã đề cập đến những vấn đề khoa học và kỹ thuật trong tương lai, chinh phục vũ trụ, sinh vật học, sinh lý học, y học ..v..v và có những dự kiến hết sức táo bạo.
Bột mì vĩnh cửu là sản phẩm “tự nở” bước ra từ phòng nghiên cứu của một nhà bác học đầy tâm huyết với quê hương. Để thử nghiệm, ông đưa cho một người đánh cá nghèo sử dụng với những lời căn dặn cẩn mật. Tuy nhiên, sáng chế chưa hoàn chỉnh của ông đã bị những người đánh cá nghèo sử dụng vô tội vạ, bị bọn đầu cơ trục lợi… và cuối cùng trở thành một thảm họa đe dọa sự tồn vong của toàn nhân loại. Nhà bác học phải đau đầu tìm cách hủy đi phát minh của mình, trong sự sục sôi căm hận của những người từng tung hô mình lên mây xanh…
Trích đoạn sách hay
Sự giàu có không cần thiết
Mùa xuân đã mang lại nỗi buồn cho ông Hans: người hầu gái rời ông để lấy một anh dân chài ở làng bên. Ông già khó thích ứng với cuộc sống độc thân: ông phải tự mình quét dọn nhà cửa, nấu cơm và giặt giũ quần áo. Ông đi khắp làng mời các bà góa và những đứa trẻ mồ côi đến giúp việc. Nhưng chẳng ai thèm đến với ông. Mọi người ở đây nam cũng như nữ, từ lâu đã mất thói quen lao động. Dù các quán rượu và sòng bạc nhiều lúc đã làm cho họ trắng tay, nhưng vẫn chưa ai phải đi làm thuê cho người khác. Ông già đành an phận. Để khỏi mất công nấu cơm, ông lại bắt đầu ăn thứ “bột” mà lâu nay ông chỉ giữ để tự nở và bán.
Vào một buổi sáng mùa xuân ấm áp, ông mở tủ thức ăn để múc một thìa “bột” đựng trong hộp. Ông ngạc nhiên nhìn thấy “bột” nở nhanh hơn mọi ngày, thậm chí tràn cả ra ngoài thành hộp. Ông chạy vào trong hầm nhà, nơi ông chứa số “bột” dự trữ để bán. Tại đây, “bột” vẫn ở trạng thái bình thường, hầu như không nở.
Ông già ngạc nhiên và sung sướng.
“Có lẽ vì nóng nên nó nở nhanh đến thế” – Ông chắc mẩm như vậy. Ông xúc ra một nửa hộp và chén “bột” một cách ngon lành. Ông ngồi sưởi nắng, miệng ngậm tẩu, phì phèo hút thuốc cho đến mười hai giờ mới nằm nghỉ. Hai giờ chiều tỉnh dậy, ông lại tò mò nhìn vào tủ đựng thức ăn. Hộp “bột” lại đầy tới mép.
“Gớm nhỉ! Giá bây giờ bọn lái buôn mò đến thì mình có thể bán ngay cho họ một ít” – Ông suy nghĩ, buồn phiền vì công việc buôn bán “bột” gần đây ế ẩm.
Đến tối ông tới nhà một người dân chài có gia đình đông miệng ăn. Sau khi cà kê vài câu chuyện mào đầu, ông làm bộ như vô tình hỏi:
– Bác cần mua “bột” không ạ?
Bác dân chài nhún vai trả lời mập mờ:
– Nhà tôi cũng đủ ăn ạ. Có lẽ chỉ cần mua thêm một cân thôi.
– Bác sẽ trả tôi bao nhiêu tiền ạ?
– Chúng tôi sẽ trả bác hai mác ạ.
Lão Hans rất tức giận. Sau khi tán vài câu về lịch xuân, lão nhanh chóng rời đi.
– Chỉ hai mác à? – Lão càu nhàu trên đường về nhà – Bọn buôn đã từng trả hàng nghìn đồng, giờ lại chỉ trả có hai mác. Họ biến đi đâu mất rồi? Mình không hiểu cái bọn ở thành thị. Khi thì xoắn lấy mình, lúc lại mất mặt chẳng thấy đâu…
Buồn rầu vì thất bại, ông Hans đi ngủ sớm.
Buổi sáng hôm sau, khi thức dậy và mở tủ đựng thức ăn, lão bỗng sửng sốt nhảy lùi về phía sau: “bột” không những tràn ra ngoài hộp mà còn chảy đầy cả ngăn tủ.
– Ồ, nó lại tràn ra rồi! – Lão già thốt lên – Như thế này mình có thể bán hai mác một cân.
Lão đi khắp làng để rao bán “bột”. Nhưng chỗ nào cũng bảo lão:
– Chúng tôi không cần.
Chỉ sau vài ngày mọi người đã no đến cổ. Những cơn rét bất ngờ đã kìm hãm “bột” không nở nhiều, nhưng mỗi gia đình đều có đủ “bột” ăn hàng ngày.
Ông Hans lại béo ra. Nếu không lo nghĩ, ông còn phát phì hơn. Ông đau đớn suy nghĩ về sự giàu có thừa thãi của mình. Ông không dám nghĩ đến việc vứt “bột” ra ngoài đường. Ông già nhưng lại sinh ra tham ăn, thèm “bột”. Cuối cùng, ông nhận ra rằng không thể ăn nhiều như vậy được nữa. Ông vất vả lắm mới lê được đôi chân béo trương ra như chân voi. Bệnh khó thở hành hạ ông. Ông ì ạch lê bước sang nhà hàng xóm. Người chồng và hai đứa con ngồi ngoài cổng, bà vợ ngồi bên cửa sổ nhìn ra.
– Chào bác – Ông nói với vẻ niềm nở – Tôi ngồi một mình buồn qua. Xin mời bác đến nhà tôi xơi ít “bột” cho vui.
Người dân chài tính khoảng cách giữa hai nhà, chỉ ba mươi bước là cùng.
– Sang nhà cụ xa quá. – Anh ta nói lạnh nhạt.
– Thế mà xa à! Tôi già hơn bác mà vẫn còn lại đây được cơ mà.
– Cảm ơn cụ, tôi đã no đến năm lần rồi, không cần thêm nữa.
– Thật đáng tiếc.
Lão Hans ngồi xuống ghế dài bên cạnh người dân chài và nói:
– Tôi không đến để thăm, mà mong cụ giúp đỡ. 'Bột' ở nhà tôi nở quá nhanh, đầy ba ngăn tủ rồi. Tôi ăn mãi mà nó vẫn nở. Bác giúp tôi ăn bớt được không?
Vợ anh dân chài có vẻ xót lòng với lão Hans.
– Cần giúp đỡ người gặp khó khăn, – Bà ta nói với chồng – ai cũng có thể gặp lúc không may. Nhà mình đông người còn sửa được, còn cụ Hans chỉ một mình và đã già rồi.
– Bà cứ đi đi, – Người chồng trả lời lạnh lùng – tôi không cần, phiền lắm.
Vợ anh dân chài đồng hành cùng lão Hans, lão luôn biết ơn bà.
– Không có gì đâu, ăn miếng trả miếng. Ngày xưa, khi chúng cháu còn nghèo khổ, cụ đã bán lẻ “bột” cho gia đình chúng cháu.
– Tất nhiên, chúng ta phải giúp đỡ nhau. Xin mời bác ăn thả ga, đừng ngần ngại.
Người đàn bà múc một thìa “bột”, cố gắng ăn một miếng lớn.
– Cảm ơn bác đã giúp đỡ. Mời bác ăn thêm miếng nữa.
Bà khách đưa thìa “bột” gần miệng, nhưng bất ngờ rút lại và nói nhỏ nhẹ, vẻ sợ hãi:
– Xin lỗi, cháu không thể ăn được nữa.
– Xin hãy ăn thêm một chút nữa, xin bà hãy giúp đỡ tôi, ai lại có thể từ chối người già.
Lão Hans van xin như thể lão đang chết đói, phải xin xỏ như lúc xin của bố thì không bằng.
– Tôi đã nói với cụ rồi, tôi không thể ăn nữa, tại sao cụ vẫn tiếp tục thế? – Người phụ nữ trả lời một cách thô lỗ – Cụ đừng nóng với tôi!
Và bà ta bước ra khỏi phòng.
Lão Hans gật đầu và nói:
– Được rồi, tôi không muốn ép buộc bạn. Cảm ơn bạn.
Cả đêm, lão trăn trở không thể ngủ. Lão đếm xem nếu bán hết số “bột” này với giá một ngàn mác một cân, lão sẽ thu được bao nhiêu tiền. Gần đến lúc bình minh, lão mới thở phào, nhưng không lâu sau đó, một tiếng động vang lên từ phòng khiến lão tỉnh giấc. Lão Hans nhảy xuống giường và nhìn xung quanh. Trước ánh sáng nhạt nhòa, lão thấy “bột” nở nhanh đến mức phá tung cánh cửa tủ và tràn ra sàn nhà.
Lão Hans kinh hoàng. Lần đầu tiên, lão nghĩ đến nguy cơ mà “bột” đang gây ra.
“Sẽ ra sao nhỉ? – Lão nghĩ – Nếu tiếp tục như thế này, ‘bột’ sẽ đẩy tôi ra khỏi nhà mất”.
Lão không thể tiếp tục ngủ được nữa. Lão tưởng tượng “bột” như một con rắn xám đang trườn tới giường và dòm ngó lão… Sáng sớm, lão bước ra ngoài, nơi thường xuyên có những người thất nghiệp, kẻ lười biếng và những kẻ lưu vong.
Lão đã mời ba người đàn ông vạm vỡ vào nhà với hứa hẹn bữa ăn no nê.
Dường như những người đàn ông này chưa từng nếm thấy thức ăn ngon. Ban đầu họ còn e dè, nhưng khi lão Hans thử cho họ thấy, họ cũng thử và khen ngon, rồi lao vào ăn thật no. Thức ăn như tan trong miệng, không làm họ cảm thấy nặng bụng, vì thế họ ăn thật nhiều. Dạ dày của họ đã đầy, và với bữa ăn lạ này, chỉ trong khoảng hai mươi phút, các vị khách đã ăn sạch hai ngăn tủ thức ăn.
Lão Hans rất vui vẻ:
– Vậy thì sao? Các ông cảm thấy thế nào?
– Không tệ lắm đâu, ông ạ. – Họ trả lời, đôi mắt sáng lên vì cảm giác no nê.
– Đúng thế. Tôi là một người hiền lành, tôi cũng đã từng trải qua cảm giác đói khát. Vì thế, tôi muốn giúp đỡ những người gặp hoàn cảnh khó khăn giống như tôi. Tôi sống một mình, nếu có thừa thức ăn thì tại sao tôi lại không cho những người nghèo đói ăn được?
Xin chân thành cảm ơn cụ.
Không có gì phải ngần ngại. Hãy mời các anh đến ngày mai. Nếu các anh muốn, có thể đến bất kỳ lúc nào. Đừng ngần ngại mà dẫn thêm bạn bè đến. Tôi rất sẵn lòng, sẽ đảm bảo tất cả đều no căng bụng.
Cảm ơn cụ, chúng tôi sẽ đến.
Mấy anh chàng lừng danh đang lảng tránh. Lão Hans phấn khích nói:
– Có thể! Mọi việc sẽ ổn thôi phải không?
Cho đối với lão không còn giống như một con rắn gớm guốc bò từ tủ đựng thức ăn ra và sẵn sàng nuốt chửng lão nữa.
– Những anh chàng mạnh mẽ này liệu có thể đánh bại được bất kỳ con rắn nào không?
Sáng hôm sau, lão lo lắng đợi chờ họ, nhưng họ không xuất hiện. Trời ấm dần, “bột” lại nở rộ và tràn ra khắp tủ và sàn nhà. Buổi tối, lão bị ác mộng ám ảnh. Lão cảm thấy như “bột” đang đến gần, trườn lên ngày càng cao, với đôi tay xám xịt nằm sẵn… Lão giật mình tỉnh giấc, toàn thân ướt như tắm. Cuối cùng, lão lại chìm vào giấc ngủ dài. Tiếng gọi của một ai đó vang vọng lớn:
– Ông chủ ơi! Ông chủ ơi!
Lão Hans mở mắt và nhìn ra, mặt trời đã cao lên. Lão đi gần cửa sổ và mở cánh ra rộng. Ba người đứng bên ngoài. Hai trong số họ lão nhận ra: họ là những người thất nghiệp đã ăn “bột” của lão. Người thứ ba mặc quần áo rách rưới.
Nhìn thấy họ, lão Hans vui mừng mở cửa:
– Rất hân hạnh mời các anh vào nhà. Các anh chắc là đói phải không? Tôi đợi các anh cả ngày qua, đã sẵn sàng cho các anh một bữa “bột” ngon tuyệt vời.
Nhưng các quý khách của ông vẫn chưa bước vào nhà một cách vội vã. Một người thất nghiệp nói, tỏ ra khá tự tin:
– Ông lại cần chúng tôi ăn hộ à?
Câu chào hỏi này khiến ông Hans hơi ngạc nhiên, nhưng ông vẫn niềm nở trả lời:
– Xin mời các quý khách.
– Nhưng ông cho biết giá cả bao nhiêu không? – Gã thất nghiệp hỏi một cách thành thạo. Lúc này thì ông Hans tròn xoe mắt sửng sốt.
– Giá cả gì? Tôi mời các quý khách ăn, không phải trả tiền gì cả!
– Ồ, tại sao chúng ta phải trả tiền cụ nhỉ? Tôi muốn hỏi cụ, tiền công ăn hộ của chúng tôi là bao nhiêu?
– Tôi phải trả tiền cho các ông sao? Tiền công ăn hộ à? Sao lại có chuyện đó nhỉ?
– Dù có ngược đời đi nữa, cụ không trả tiền thì chúng tôi không ăn được. Nếu cụ không muốn trả tiền thì thôi. Chúng tôi sẽ tìm việc ở nơi khác.
– Có chuyện gì vậy cơ chứ? Hãy nghỉ ngơi chút đi, các anh định đi đâu vậy? – Lão Hans hoảng sợ.
– Được rồi, tôi có thể cho các anh một ít tiền.
– Bao nhiêu nào?
– Tôi sẽ đưa các anh hai mươi xu.
– Giá đó không hợp lý chút nào. Trong làng của cụ, người ta trả chúng tôi hai mác một cân đó. Họ tranh nhau thuê. Chỉ cần một chén là xong.
Lão Hans ngơ ngác. Trả tiền công cho những người ăn “bánh”. Chính loại “bánh” ấy họ phải mua với giá nghìn mác một cân hoặc hơn. Hoặc có thể họ đang trêu chọc ông, hoặc ông đã mất trí…
– Không, tôi không trả tiền cho các anh đâu. Tôi sẽ tìm được những người khác.
– Không thể, khắp vùng này mọi người đều biết cả rồi, cụ ạ.
– Tôi ăn theo cách của tôi. – Lão Hans cứng đầu nói.
Làm ăn thế này, ngày mai tôi sẽ phải trả nợ bốn mác cho chắc.
Và họ rút lui, để tôi với cả mớ 'bột'. 'Bột' phủ lên sàn nhà, làm đầy tủ đựng thức ăn. Chỉ cần một đêm nữa, 'bột' sẽ tràn ra khắp phòng...
Lão Hans sợ hãi quá. Tôi chạy ra cửa sổ và kêu gọi những người ăn thuê trở lại:
- Chờ tôi một chút, các bạn ơi, quay lại đây!
Họ quay lại, nhìn vào lượng 'bột', sau đó bắt tay vào công việc. Họ ăn hết 'bột' trên sàn nhà mà không ngần ngại. Họ dọn sạch 'bột' rơi ra ngoài tủ và trong hai ngăn dưới tủ. Họ không thể ăn thêm nữa.
Lão Hans run rẩy khi trả tiền cho 'cánh thợ', sau đó ngã lên chiếc ghế bành, mệt lử.
Những người thuê ngày nào cũng tới. Họ ngày càng béo phì, ăn ít đi, đòi tiền công nhiều hơn. Tiền của lão Hans bay đi nhanh chóng. Cuối cùng, lão không chịu nổi. Một lần sau khi họ ra đi, lão cố nhét nhiều 'bột' vào bụng. Lão ăn quá nhiều đến nỗi sáng hôm sau vẫn không thể ngồi dậy. Lão khó thở, đau ngực.
Khi những người thuê đến, lão nói thầm với họ:
- Xin các anh hãy mang hết cái nợ này ra ngoài đường giúp tôi, thải xa nhà một chút.
- Phải làm như vậy từ lâu rồi, cụ ạ - Mấy gã nói phấn khởi - Chính bọn này cũng đã chán 'bột' đến nỗi tai. Những người cùng làng với cụ đã vứt 'bột' đi từ lâu rồi.
Họ nhanh chóng bắt tay vào công việc và cuối cùng làm sạch hết 'bột' trong nhà. Lão Hans muốn đứng dậy để trả tiền, nhưng bỗng bật ngửa ra sau lưng, tái mét mặt và hổn hển thở.
- Ôi, lão này đã đến lúc rồi? - Một người thuê gần lão Hans nói.
– Ông già đó mập quá à? Hôm qua, làng này có hai người đến chôn ông ấy rồi. Okay, chúng ta phải tìm một cái gì đó để nhớ về ông già này, rồi về bến tàu thôi. Ở đây chúng ta kiếm sống đã đủ lắm rồi.
Tiền của ông để ở đâu nhỉ?
– Đi thôi, Carlo ơi, – Gã thất nghiệp nói – nếu bị bắt quả tang thì phiền lắm.
– Ai ở đây mà bắt quả tang chúng ta? Ở cái làng này suốt ngày có ai buồn phàn nàn đâu.
Người lang thang tìm thấy chiếc hòm nhỏ. Gã nhét tiền vào túi và đi thẳng cùng đồng bọn, để lại một xác chết lạnh buốt.
Nguồn: https://goo.gl/bWKHqf