“Câu chuyện thần thoại mà sau này người dân sẽ vẫn nhớ mãi, có một buổi sớm mai, từ phía biển khơi xa xăm sẽ hiện ra rực rỡ dưới ánh mặt trời một chiếc thuyền với cánh buồm màu đỏ thắm, uy nghiêm vượt sóng lướt đi, tiến gần lại bờ trong tiếng nhạc du dương. Từ chiếc thuyền đó, sẽ có một vị hoàng tử khôi ngô tuấn tú đứng trên thuyền, đến đây để đưa em đi mãi mãi về xứ sở của chàng”.
Đó là lời tiên tri mà ông già Egon đã kể cho cô bé Asole nghe về dự đoán tương lai rằng, lớn lên sẽ có một chàng hoàng tử lái chiếc thuyền có cánh buồm màu đỏ thắm đến đón cô. Và Asole đã tin vào lời tiên tri đó. Đối với cô, một đứa trẻ mồ côi mẹ sớm, sống với người cha thủy thủ đã nghỉ hưu, ngày ngày làm đồ chơi với những hình ảnh gợi về nghề thủy thủ để kiếm tiền thì những điều mà người lạ gặp trong rừng nói đến chẳng khác nào một tia sáng hy vọng cứu rỗi cho cuộc sống chán chường nơi làng quê vắng vẻ.
Người cứu rỗi – hoàng tử của Asole không ai khác chính là Arthur Grey. 'Chàng hoàng tử' trong truyện là con trai của một gia đình giàu có với ước mơ trở thành thủy thủ và phiêu lưu theo tiếng gọi của đại dương. Lớn lên, cậu xin vào làm thủy thủ trên tàu Anselm và khiến thuyền trưởng Hop kỳ cựu tahy đổi suy nghĩ rằng Grey chỉ là một thiếu niên nhà giàu, không thể chịu được sự khắc nghiệt nơi đầu sóng. Sau này, Grey tạm biệt tàu Anselm và tự làm thuyền trưởng trên con thuyền của riêng mình với tên gọi là 'Bí mật'.
Một ngày nọ, đi qua ngôi làng nhỏ yên bình Capecna, Grey bất ngờ muốn khám phá nên đã dừng thuyền lại và tại khu rừng ấy, anh tìm thấy Asole đang nằm ngủ. Ngay lập tức, tình yêu đã đánh thức anh, Grey cảm thấy yêu thương cô gái đang nằm trước mắt mình, anh tháo chiếc nhẫn trên tay và nhẹ nhàng đeo vào tay cô gái vẫn say sưa ngủ và không hề hay biết gì. Sau đó, Grey đi vào làng để tìm hiểu thông tin về cô gái và biết được câu chuyện về lời tiên tri. Bằng tình yêu chân thành và hi vọng tự tạo ra phép màu mang lại hạnh phúc cho cô gái đã dành cả tuổi trẻ để tin vào lời tiên tri, Grey quyết định biến lời tiên tri thành hiện thực. Anh chuẩn bị một chiếc thuyền với cánh buồm màu đỏ thắm và tiếng nhạc du dương để đến đón Asole trong sự ngạc nhiên của toàn bộ người dân trong làng.
Đây là một câu chuyện cổ tích, không phải là thần thoại với sự biến hóa kì diệu nhưng vẫn chiếu sáng lên nét đẹp đáng quý của niềm tin, tình yêu và hy vọng. Một trong những điều làm tôn lên vẻ đẹp của tác phẩm, chính là tác giả của nó, Aleksandr Grin. Khó tin khi biết rằng Grin đã trải qua một cuộc sống lang thang, làm thủy thủ, thợ đào vàng, công nhân,… nhưng hầu hết các tác phẩm của ông đều nói về những ước mơ, khát vọng và cảm xúc của con người với niềm tin vào điều tốt lành. Cuộc sống khó khăn từ khi ra đời đến những phút cuối cùng, những bi kịch gia đình và tình yêu không thể làm phai nhạt hy vọng nhen nhóm trong những câu chuyện của Grin. Đó là một thế giới rực rỡ, phong phú và tràn đầy ánh nắng, sức sống lan tỏa niềm hy vọng cho hàng nghìn, hàng triệu con người đang đối mặt với khó khăn và tuyệt vọng.
Cánh buồm màu đỏ thắm, mặc dù là một câu chuyện tình yêu đơn giản nhưng cũng được coi là tác phẩm nổi tiếng nhất của Grin, đã được chuyển thể thành phim và truyện tranh dựa trên nội dung gốc. Grin được đánh giá là một trong những nhà văn tạo nên một thế giới hấp dẫn và sống động trong văn học. Đó không phải là một thế giới hoàn hảo và tốt đẹp mù quáng, nhưng là một thế giới thực với người tốt và kẻ xấu, với những khát khao bùng cháy và yếu tố 'kỳ diệu' có thể coi là một loại phép màu, làm thay đổi cuộc sống và số phận, định mệnh của những người may mắn và xứng đáng.
Tình ca của đại dương và trái tim của người thủy thủ
Câu chuyện về người thủy thủ không bắt đầu với thuyền trưởng Grey, một người có xuất thân cao quý, mà là về một người thủy thủ bình thường đã nghỉ hưu, chỉ có mong muốn nhỏ bé là được sống tự do và hạnh phúc bên vợ và con gái nhỏ. Nhưng cuộc sống không như là mơ, và thường làm tan nát những giấc mơ, thay vào đó là những cơn ác mộng. Khi người vợ yêu quý của anh bị đẩy đến bờ vực tử vong và phải chịu cảm giác đau khổ, Longren đã trở nên mất niềm tin và sợ hãi, và sợi dây kết nối giữa anh và cộng đồng cũng gần như bị đứt gãy. Vì thế, anh muốn tránh xa xã hội và trốn tránh con người, những thực thể có thể vô cảm trước nỗi đau của người khác. Điều này có thể được hiểu là sự khinh bỉ:
“Sự khinh bỉ đó còn đáng sợ hơn cả lòng căm thù, và mọi người đều cảm nhận được điều đó. Nếu anh hét lên, vung tay múa chân hoan hỉ lộ rõ sự vui mừng khi thấy kẻ thù gặp rắc rối thì dân làng đã có thể hiểu được anh. Nhưng thay vào đó, anh đã hành động khác, anh đã có hành vi kỳ lạ, kinh ngạc và bằng cách đó anh đã đứng lên cao hơn những người khác. Điều đó có nghĩa là anh đã làm một việc không thể tha thứ được.”
Một sự khinh bỉ không thể tha thứ, liệu đó có phải là động lực khiến Longren cũng muốn trở nên 'lạnh lùng' như dân làng, như kẻ giết vợ khi anh có cơ hội chứng kiến hắn gặp nạn. Người đàn ông bất hạnh không thể thể hiện bất kỳ cảm xúc vui mừng nào, thay vào đó, anh chỉ thể hiện sự thờ ơ và lạnh lùng bên ngoài. Một trạng thái tinh thần lạnh lùng, với dân làng là sự khinh bỉ, hoặc với chính Longren, đó là nỗi đau và thất vọng không hồi kết!
Cuộc đời của một thủy thủ đã về hưu, chỉ mong chờ vào việc buôn bán những chiếc thuyền gỗ đồ chơi để nuôi sống bản thân và đứa con gái nhỏ hoàn toàn trái ngược với cuộc sống thượng lưu, giàu có và có khả năng làm bất cứ điều gì anh muốn của Gey ở xa phía bên kia của đại dương, khi mà:
“Có vẻ như Grey đã sinh ra để trở thành thuyền trưởng, và anh ta đã thành công trong việc đó. Trong thế giới của thuyền trưởng, vai trò của họ nổi bật. Thuyền trưởng là linh hồn, là trí tuệ, là số phận của cả con tàu.”
Với Grey, người thừa kế danh vọng và quyền uy, anh ta có thể coi thường các giá trị vật chất, có thể theo đuổi niềm đam mê với đại dương, xem biển cả như một sân chơi, thuyền là những món đồ chơi yêu thích và dấn thân vào những cuộc phiêu lưu để tìm kiếm sự thật. Với Grey, tình yêu là điều không quan trọng, khi anh lớn lên trong sự lạnh lùng của cha mẹ trong một cuộc sống chán chường. Thậm chí, có vẻ như Grey sẽ khó lòng yêu một ai đó, khi đàn ông thường chọn bạn đời giống như mẹ mình, và mẹ anh được miêu tả như thế này:
“Người phụ nữ quý tộc có gương mặt và dáng vẻ lạnh lùng như băng trước sự náo nhiệt của cuộc sống bên ngoài, vẻ đẹp của họ không hấp dẫn mà làm người ta tỏ ra xa lánh - vì trong vẻ đẹp đó không có sự quyến rũ nữ tính mà chỉ có sự kiêng nể của trí tuệ.”
Có lẽ, giữa những biển cả rộng lớn, Grey không nhận ra rằng anh đang tìm kiếm một nơi yên bình, một bến đỗ với tình yêu trong sáng và chân thành, không chứa đựng tính toán, không có lý trí, kiêu hãnh và định kiến thông thường. Những điều mà Grey mong muốn chỉ có thể là vẻ đẹp chân thực của một viên kim cương thô, chưa được làm sạch bởi sự xã hội. Và tất cả những gì Grey muốn, hiện hữu trước mắt anh khi anh nhìn thấy cô gái đang ngủ say với vẻ đẹp thuần khiết:
“Có lẽ ở một thời điểm khác, Grey chỉ nhìn thấy cô gái như mọi người khác, nhưng lúc này anh nhìn thấy cô ấy khác biệt. Tim anh rung động, sự kích thích. Anh không biết cô ấy là ai, không biết tên, cũng không biết tại sao cô ấy nằm ngủ bên bờ biển, nhưng anh cảm thấy hài lòng. Anh thích những bức tranh không giải thích nội dung, cảm giác từ bức tranh như vậy luôn mạnh mẽ hơn nhiều, không bị ràng buộc bởi từ ngữ, nội dung của nó sâu sắc và vô tận, khẳng định mọi ý nghĩ, mọi dự đoán.”
Và Grey đã gặp Asole như một sự tình cờ, như những 'điều không thể tránh khỏi', còn Asole, liệu cô có nhận ra sự thay đổi của số phận đang đến gần, cô có biết rằng sau giấc ngủ này không phải là ước mơ mà là một cuộc sống mới đúng với ước mơ và cầu nguyện hàng ngày của cô?
Trong ánh mắt là giấc mơ
“Nếu cô gái không bước ra, giấc mơ sẽ không đến.”
Chính xác, giấc mơ không đến nếu ta không mơ và trước khi mơ, cần phải ngủ. Giấc ngủ càng sâu, giấc mơ càng trọn vẹn. Đối với Asole, cảm giác như cô gái giống như “người đẹp ngủ trong rừng”, đã ở đó say giấc nồng từ rất lâu, rất lâu với niềm tin và hy vọng sẽ được đánh thức bên vòng tay của tình yêu đời mình. Niềm tin mù quáng của Asole không hề bị lung lay và đánh đổ bởi sự nhạo báng của dân làng, hay nói chính xác hơn, cô không quan tâm những lời mà họ nói. Và bằng cách đó:
“Cô gái chỉ biết cuộc sống qua những gì mà cô đã trải qua, nhưng cô lại có khả năng nhìn thấy ý nghĩa của một trật tự khác vượt ra ngoài những hiện tượng chung. Chẳng hạn, khi nhìn kỹ vào sự vật, chúng ta thấy ở đấy một cái gì đó không phải là do trực giác mà là do ấn tượng của con người. Và vì đó là của con người, điều đó thật khác biệt.”
Một lần nữa, sự xa cách với xã hội và niềm tin riêng của Asole đã giúp cô củng cố niềm tin của mình, tin vào những gì mà định mệnh đã an bài cho cô. Nếu Asole sống gần và lớn lên bên cạnh những đứa trẻ khác, có thể cô sẽ ghét cha mẹ vì đã dung túng cho sự ngây ngô của cô gái trẻ về một tương lai như cổ tích. May mắn đã mỉm cười với Asole khi cô sống một cuộc sống tách biệt và vẫn giữ được tia hy vọng sáng lên về một lời tiên tri. Nhờ niềm tin, cô luôn hướng về biển, chạy đến biển khi có thể để sau đó bị Grey tìm thấy. Nếu không có giấc ngủ sâu vào ngày trước và giấc ngủ vào ngày định mệnh khi con tàu “Bí mật” dừng lại ngẫu nhiên, có lẽ, Asole sẽ mãi chỉ là một cô gái mơ mộng với niềm tin mãnh liệt về phép màu giúp thay đổi cuộc sống.
Và Grey, vì anh ấy là Grey, một người thích tạo ra sự khác biệt trong những khoảnh khắc đầy cảm xúc, anh đã chọn lúc bất ngờ bước vào, tìm thấy đối tác lý tưởng tại một nơi ngẫu nhiên và sau đó không quan tâm đến sự ngạc nhiên của thủy thủ đoàn mà tập trung vào mỗi hơi thở để hiện thực hóa giấc mơ của Asole:
“Tôi đến với người con gái đợi chờ, không muốn ai khác ngoài cô ấy. Nhờ cô ấy, tôi hiểu được một sự thật đơn giản: cần tạo ra điều kỳ diệu bằng chính bàn tay của mình.”
Và Grey đã thực hiện điều kỳ diệu đó, hoàn hảo đến từng chi tiết trong lời tiên tri của ông già Egon về:
“Một câu chuyện thần thoại sẽ đọng mãi trong lòng người, một sáng sớm từ biển xa, một con tàu với buồm đỏ thắm sẽ hiện ra, uy nghiêm lướt sóng, tiến gần bờ với nhạc du dương. Và từ đó, một hoàng tử tươi trẻ đứng trên thuyền, đến để dẫn em về xứ sở của chàng.”
Động lực duy nhất có thể tạo ra điều kỳ diệu từ chính bàn tay của mình là tình yêu thương. Đó là tình yêu mới nở nụ với cô gái vô tội, tình yêu tỉnh giấc khi nhận ra sự thật hoặc đơn giản là tình thương cho số phận con người. Dân làng Capecna, bị đàn áp và mất niềm tin, không dám mơ mộng. Vì thế, khi chúng ta quá bận rộn với tổn thương, giấc mơ sẽ không đến. Cơn mơ chỉ xuất hiện khi giấc ngủ không còn mơ màng.
Tạo hóa đã ban cho họ hy vọng, niềm tin vào phép màu, lời tiên tri và truyện cổ tích. Và câu chuyện kết thúc không với hình ảnh của Grey, Asole hay Longren mà là:
“Ở làng Capecna, điều kỳ diệu xảy ra, mọi người kinh ngạc, bất ngờ, hỗn loạn như trong trận động đất. Chưa từng thấy chiếc tàu lớn như thế ở làng này. Con tàu mang cánh buồm từ trước bị chế giễu nay rực lên như hiện thân của sự kỳ diệu, phá vỡ mọi quy luật và lẽ thường.”
Dân làng Capecna đã tin vào lời tiên đoán, vào sức mạnh của sự kiên trì và niềm tin, bất chấp sự chế nhạo của cộng đồng xung quanh. Cánh buồm đỏ không chỉ là biểu tượng của sự cứu rỗi, mà còn là minh chứng cho sức mạnh của niềm tin vào những điều không tưởng. Người mơ mộng sẽ luôn khao khát nhìn thấy cánh buồm đỏ thắm rẽ bờ vào một ngày không xa.
Vẻ đẹp tinh tế của những cánh buồm hứa hẹn sẽ luôn là hình ảnh đẹp trong giấc mơ của nhiều thế hệ yêu văn học. Hãy ngủ và mơ về những miền đất, những con người và những điều kỳ diệu. Có lẽ một ngày, ta sẽ trải nghiệm “giấc ngủ Asole” cùng lời tiên tri trong truyền thuyết. Hãy nhắm mắt lại, hướng về phía đại dương, theo dấu cánh buồm đỏ lênh đênh trong tiếng nhạc ngân vang, có thể sẽ nghe thấy tiếng gọi phép màu mang ý nghĩa cho cuộc đời.
Tác giả: Kim Thơ - MyBook