“Đất nước của hàng nhái”, “Đại bản doanh đồ fake”, “Quốc gia của những kẻ ăn cắp bản quyền trí tuệ” và nhiều tên gọi khác là điều mà mọi người thường nhắc đến khi nói về Trung Quốc. Tuy nhiên, thông qua cuốn sách Chấm Dứt Thời Đại Trung Quốc Hàng Nhái, Shaun Rein đã làm sáng tỏ và bác bỏ những quan điểm đó, chỉ ra rằng sức sáng tạo mạnh mẽ đang lan tỏa trên khắp đất nước, phủ nhận cái nhìn 'Trung Quốc nhái' mà nhiều người vẫn nắm giữ.
Mặc dù Trung Quốc nổi tiếng với vấn đề hàng giả và doanh nghiệp do nhà nước chi phối, điều này có thể gây ấn tượng tiêu cực về sự sáng tạo. Tuy nhiên, sự thật là Trung Quốc đang trải qua một sự thay đổi đáng kinh ngạc. Sáng tạo ngày càng trở thành một phần của nền kinh tế. Người tiêu dùng tránh xa sản phẩm giả mạo và chính phủ đang khích lệ, thay vì ngăn chặn, sự sáng tạo. Tiếp nối thành công của cuốn sách Chấm Dứt Thời Đại Trung Quốc Giá Rẻ, tác giả Shaun Rein tiếp tục mang đến cuốn sách Chấm Dứt Thời Đại Trung Quốc Hàng Nhái như một bản báo cáo về nền kinh tế Trung Quốc và dự đoán sự thay đổi của quốc gia này trong thập kỷ tới.
Điều duy nhất có thể chắc chắn về Trung Quốc là quốc gia này đang trải qua những thay đổi nhanh chóng và sự dịch chuyển trong tăng trưởng kinh tế sẽ ảnh hưởng và gây ra rào cản cho thế giới còn lại. Trung Quốc không còn là quốc gia bắt chước mù quáng nữa.
3 Giai Đoạn Cải Tiến và Sáng Tạo của Trung Quốc
Tiến Trình Phát Triển của Trung Quốc đang theo một đường cong của cải tiến và sáng tạo, chia thành 3 giai đoạn:
Giai Đoạn 1: Sao Chép và Chuyển Giao
Có một câu chuyện đùa rằng mỗi khi một công ty khởi nghiệp công nghệ cao từ Thung Lũng Silicon nhận được đầu tư, hàng trăm công ty sao chép ở Trung Quốc sẽ bắt đầu hoạt động chỉ trong vài giờ.
Ở giai đoạn ban đầu của sự phát triển, nhiều công ty Trung Quốc đã sao chép mô hình kinh doanh từ các tập đoàn lớn ở phương Tây và đã đạt được nhiều thành công. Đó là Baidu, được gọi là “Google của Trung Quốc”. Dang Dang, một phiên bản khác của Amazon. Taobao, được xem như một eBay của người Trung Quốc. Và vô số các tên khác sẽ được đề cập cụ thể trong cuốn sách. Trong nhiều năm qua, nhiều trong số các công ty này đã phát triển mạnh mẽ. Nhiều nhà sáng lập của các công ty sao chép trong lĩnh vực Internet này đã trở nên giàu có mặc dù các công ty của họ chưa bao giờ đạt được lợi nhuận.
Để giải thích hiện tượng này, Shaun Rein chỉ ra rằng trong vòng 15 năm qua, việc chỉnh sửa những ý tưởng đã thành công ở nước khác để phù hợp với thị trường nội địa đã mang lại quá nhiều lợi ích kinh tế, nên không có động lực nhiều để đầu tư vào sự đổi mới và sáng tạo. Tại sao phải leo lên những cành cây cao khi có quá nhiều quả chín ngon bên dưới?
Những doanh nhân Trung Quốc không ngu ngốc. Họ hiểu rõ rằng mục tiêu cuối cùng là tạo ra lợi nhuận. Đầu tư vào đổi mới công nghệ ở thời điểm đó có thể quá rủi ro.
_ Rob McCormack _
Tuy nhiên, khi tình hình kinh tế tổng thể ngày càng khó khăn, cuộc chiến chống tham nhũng gay gắt và người tiêu dùng đòi hỏi nghiêm ngặt hơn, việc sao chép mô hình kinh doanh sẽ không còn mang lại lợi thế như trước đối với nhiều lĩnh vực. Điều này buộc Trung Quốc phải tiến tới đổi mới sáng tạo. Chúng ta sẽ chuyển sang giai đoạn tiếp theo:
Giai Đoạn 2: Đổi Mới Sáng Tạo ở Trung Quốc
Rein khởi đầu phần viết về giai đoạn này với một câu chuyện mới về trang web mang tên Tudou (có nghĩa là khoai tây). Tudou được sáng lập bởi Gary Wang và Marc van der Chijs với mục tiêu là một nền tảng chia sẻ video trực tuyến. Vào năm 2004, ý tưởng này thật sự là một bước đột phá, không có ai ở Trung Quốc, Mỹ hoặc bất kỳ nơi nào khác làm được điều này trước. Youtube, dịch vụ chia sẻ video trực tuyến mà Google sau này đã mua lại, vẫn chưa ra mắt. Tudou đã gặt hái được nhiều thành công trước khi bị Youku – đối thủ của họ, mua lại trong một thương vụ trao đổi cổ phiếu trị giá 1 tỷ đô la vào năm 2012.
Chính Wang và van der Chijs, không phải Chad Hurley và Steve Chen của Youtube, đã là những người đầu tiên biến dịch vụ chia sẻ video trực tuyến thành một cơn sốt. Sự thành công của Tudou đã đánh dấu một kỷ nguyên mới trong thế giới doanh chủ Trung Quốc. Họ nhận ra rằng họ không cần phải sao chép và điều chỉnh mô hình kinh doanh hiện tại nữa và rằng việc làm điều gì đó mà trước đây chưa có ai làm có thể làm cho họ giàu có.
Qua câu chuyện này, tác giả tiếp tục làm nổi bật sức sáng tạo của Trung Quốc trong thời kỳ mới. Chấm dứt thời đại Trung Quốc hàng nhái xem xét sự đổi mới sáng tạo của Trung Quốc trên 4 lĩnh vực:
- - Internet
- Công nghiệp
- Công nghệ sinh học
- Chăm sóc sức khỏe
Shaun trình bày nhận định và phân tích của mình cho từng lĩnh vực một cách cụ thể, chi tiết và tiết lộ nhiều câu chuyện ít người biết. Trong phần này, ông tiếp tục đề xuất một cách tiếp cận phân tích cho doanh nghiệp ở cuối mỗi chương và thêm một phỏng vấn với các nhân vật quan trọng trong các lĩnh vực được đề cập. Đối với giai đoạn hai, đó là cuộc phỏng vấn với Jenny Lee – một thành viên quản lý của GGV ở Thượng Hải và Brett Tucker – một thành viên quản lý của Baird China, một công ty đầu tư tư nhân.
Giai Đoạn 3: Đổi Mới Sáng Tạo Toàn Cầu
Khác biệt với Mỹ, nơi sự đổi mới sáng tạo bắt nguồn từ các doanh nghiệp start-up nhỏ đột phá trong Thung Lũng Silicon, phần lớn sự đổi mới sáng tạo ở Trung Quốc đến từ các tập đoàn tư nhân lớn hơn.
Mặc dù hầu hết các doanh nghiệp và các công ty được coi là những nhà sáng tạo hàng đầu thế giới như Tencent, Alibaba tại Trung Quốc vẫn ở giai đoạn hai, nhưng chỉ trong vòng 5-10 năm tới, đất nước này sẽ tiến vào giai đoạn 3 của đường cong đổi mới sáng tạo và bắt đầu tập trung vào việc đổi mới sáng tạo cho cả thế giới. Mặc dù còn một số thách thức như hệ thống giáo dục kém cỏi và vấn đề thiếu thực thi quyền sở hữu trí tuệ, nhưng chính phủ đang tích cực điều chỉnh để cải thiện tình hình này.
Cuối chương này, độc giả sẽ được đọc một cuộc phỏng vấn giữa Rein với S. Y. Lau, Chủ tịch của Tập đoàn Truyền thông Trực tuyến, Phó Chủ tịch điều hành cao cấp của Tencent, và gợi ý về việc điều chỉnh lợi ích với các công ty Trung Quốc.
Tác động của sự thay đổi trong thái độ chi tiêu và tình yêu quê hương đối với thói quen mua sắm
Tác Động 1: Biến Đổi Trong Môi Trường và Thói Quen Mua Sắm
Trong một tập của chương trình Daily Show, Jon Stewart đã đùa về vấn đề ô nhiễm không khí ở Bắc Kinh bằng cách nói rằng người ta có thể nhai được không khí ở đó.
Vượt qua cả vấn đề an toàn thực phẩm và an toàn sản phẩm, ô nhiễm đang trở thành một vấn đề chính trong cuộc sống của người Trung Quốc. Ô nhiễm đã gây ra 3 thay đổi lớn về nơi ở và cách thức mua sắm:
- Người tiêu dùng đang sắp xếp lại ngân sách của họ bằng cách loại bỏ các sản phẩm trung cấp từ cửa hàng tạp hóa và chuyển sang trải nghiệm khác như du lịch nước ngoài.
- Giảm việc ra ngoài và hạn chế di chuyển trong những ngày ô nhiễm.
- Sự phát triển của mua sắm trực tuyến và dịch vụ giao hàng tận nhà.
Tác Động 2: Kết Thúc Sự Phô Trương
Sự giàu có ngày càng tăng của người Trung Quốc cùng với sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng đã tạo ra nhiều thay đổi. Người Trung Quốc không còn thích phô trương như trước mà họ đang tập trung vào việc thể hiện đẳng cấp hơn. Thay vì chi tiền vào siêu xe, biệt thự hoặc hàng hiệu như Louis Vuitton, Prada,... họ đang chi tiêu một cách thông minh hơn. Cụ thể là trong 3 lĩnh vực sau:
- Sự phát triển của các thương hiệu ngách.
- Di cư và luồng vốn ra nước ngoài.
- Sự giàu có và giáo dục.
Tác Động 3: Sự Mở Rộng của Tầng Lớp Tiêu Dùng Trung Quốc
Mô hình tiêu dùng 'đồng hồ cát' đang nổi lên, với người tiêu dùng mua các sản phẩm cao cấp trong các danh mục mà họ coi trọng, để thể hiện sự thành công và giàu có của mình, đồng thời giảm chi tiêu cho các mặt hàng có giá trị thấp hơn.
Theo Shaun, người tiêu dùng Trung Quốc có thói quen chi tiêu theo mô hình 'đồng hồ cát', tức là họ sẵn lòng chi nhiều tiền cho các sản phẩm cần thiết và cao cấp, nhưng họ lại giảm chi tiêu cho các thương hiệu giá trung bình. Người có thu nhập thấp và trung bình tại Trung Quốc thường tiết kiệm và hạn chế việc chi tiêu cho những nhu cầu cần thiết, chỉ chi tiêu cho những trải nghiệm nhỏ như latte của Starbucks, kem của Häagen-Dazs và kẹo của Perfetti Van Melle, bao gồm cả Mentos hoặc kẹo cao su của Wrigley.
Bên cạnh đó, Rein cũng đưa ra một số lời khuyên quan trọng về đối tượng khách hàng thu nhập trung bình và kích thước sản phẩm,...
Tác Động 4: Số Lượng Du Lịch của Người Trung Quốc Đang Tăng
Số lượng du khách Trung Quốc tăng đáng kể và không có dấu hiệu giảm qua các năm, điều này mang lại cơ hội cũng như thách thức cho các doanh nghiệp.
Trong khi du khách châu Âu thích sự yên bình và thiên nhiên, du khách Trung Quốc thường ồn ào. Điều này tạo ra nhiều thách thức cho các điểm tham quan do sự xung đột trong nhu cầu của khách hàng.
Một vấn đề khác là thói quen chi tiêu theo mô hình 'đồng hồ cát' của người Trung Quốc. Nhiều chủ khách sạn cũng lo ngại về nhu cầu của du khách Trung Quốc, vì họ thường chọn các khách sạn thấp hạng trong suốt chuyến đi và để tiết kiệm cho những trải nghiệm cao cấp tại nhà hàng.
Mình đánh giá rằng chương này rất hữu ích và có tính ứng dụng cao. Người Trung Quốc và người Việt Nam thường có những điểm chung trong thói quen du lịch. Bài phỏng vấn của tác giả với Fritz Demopoulos, người đồng sáng lập qunar.com, cung cấp nhiều thông tin quý báu.
Tác Động 5: An Toàn Thực Phẩm
Mặc dù đã được thảo luận kỹ lưỡng trong một chương trước của cuốn sách 'Chấm Dứt Thời Đại Trung Quốc Giá Rẻ', tác giả tiếp tục nói về vấn đề này với sự cập nhật thông tin và đưa ra lời khuyên xây dựng thương hiệu cho các doanh nghiệp thực phẩm, ăn uống.
Tìm Kiếm Trung Quốc Tiếp Theo
Chương này là một trong những chương ưa thích của tôi trong cuốn sách. Với việc kết thúc thời kỳ 'rẻ' và 'nhái' tại Trung Quốc, thế giới đang đặt câu hỏi về Trung Quốc tiếp theo. Rein đã phân tích mối quan hệ chính trị giữa các nước Đông Nam Á và Trung Quốc, và ảnh hưởng của nó lên lợi ích kinh tế tương ứng. Tác giả phân loại cách tiếp cận của các nước láng giềng với Trung Quốc thành 3 loại.
- Các quốc gia như Campuchia đang gần kề với Trung Quốc nhằm cân bằng quyền lực của Mỹ, điều này sẽ tăng cường thương mại, du lịch và đầu tư với Trung Quốc. Các quốc gia khác như Singapore và Indonesia đang xây dựng quan hệ với Trung Quốc một cách khôn ngoan, không làm tổn hại quan hệ với Mỹ, và hưởng lợi kinh tế từ cả hai bên. Cuối cùng, một số nước như Philippines và Việt Nam đang quan sát sự nổi lên của Trung Quốc một cách thận trọng và ủng hộ Mỹ và Nhật Bản, chấp nhận thiệt thòi về du lịch và thương mại với Trung Quốc.
Dù có những bất ổn và diễn biến phức tạp, mỗi quốc gia đều có thể hưởng lợi từ Trung Quốc nếu biết cách khai thác, đó là điều mà tác giả muốn nhấn mạnh trong cuốn sách.
Sự nổi lên của Trung Quốc không phải là trò chơi mà cả hai bên đều mất mát.
Hầu hết các nước láng giềng không thể cạnh tranh với Trung Quốc về chi phí và chất lượng lao động, do đó quá trình này sẽ kéo dài cho đến khi chúng ta tìm ra Trung Quốc kế tiếp.
Nhận Xét Cá Nhân:
Sau thành công của 'Chấm Dứt Thời Đại Trung Quốc Giá Rẻ', Shaun Rein đã cho ra đời cuốn 'Chấm Dứt Thời Đại Trung Quốc Hàng Nhái' với nội dung được cho là vượt trội hơn cả cuốn trước. Cuốn sách này sở hữu nhiều dữ liệu giá trị, câu chuyện ít người biết, những bài phỏng vấn đặc sắc cùng nhiều lời khuyên hữu ích cho doanh nghiệp. Tập trung vào khía cạnh kinh tế đầu tư hơn, nên có nhiều thuật ngữ chuyên ngành, khó hiểu hơn với những người không có kiến thức kinh tế. Tuy nhiên, lời dịch mượt mà và chú thích kĩ giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và hiểu được bức tranh kinh tế Trung Quốc. Nhược điểm của cuốn sách là có một số điểm phù hợp với doanh nghiệp phương Tây hơn do sự tương đồng văn hóa giữa người Việt Nam và Trung Quốc.
Bìa in màu đỏ tươi khá đẹp mắt, sử dụng chữ dập nổi nhẹ tạo cảm giác sang trọng và trang nhã.
Tóm Tắt:
'Chấm Dứt Thời Đại Trung Quốc Hàng Nhái' là một cuốn sách hay mà bất kỳ ai đam mê kinh doanh hoặc học về kinh tế nên đọc. Shaun Rein đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích và giá trị để bắt kịp với sự phát triển của Trung Quốc. Cuốn sách chứa đựng những buổi phỏng vấn sâu sắc với các tỉ phú, nhà quản lý kinh doanh, quan chức chính phủ và công nhân xa xứ.
Đánh Giá Chi Tiết bởi Lan Chi - MyBook
Ưu đãi mua sách với giá tốt hiện có: https://goo.gl/EZXbgb