'Rất dễ để yêu thương và chấp nhận những người giống mình, nhưng thực sự khó khăn để yêu thương những người khác mình. Con mèo đã giúp chúng ta thực hiện điều đó. Con mèo là chim hải âu, và chúng ta cũng phải sống cuộc đời như một con hải âu. Chúng ta phải bay!'
'Chuyện con mèo dạy hải âu bay' là một tác phẩm của Luis Sepulveda, một tác phẩm ngắn trên trang sách nhưng lại chứa đựng nhiều tâm tư. Tôi đã tìm hiểu câu chuyện này một cách ngẫu nhiên, và từ lúc mua cuốn sách đó, tôi không ngờ rằng nó sẽ mở ra một thế giới đặc biệt và đầy yêu thương đến vậy.
'Chuyện con mèo dạy hải âu bay' kể về hành trình của chú mèo Zorba và những người bạn của mình, khi họ nuôi và dạy một chú hải âu biết bay. Câu chuyện diễn ra ở hải cảng Hamburg, nước Đức, khi mà cô chim hải âu Kengah bị mắc kẹt trong dầu trên biển và rơi vào ban công nhà chú mèo. Trước khi qua đời, Kengah đã sinh một quả trứng và Zorba đã cam kết với cô chim hải âu mẹ rằng:
Và cuối cùng, đó đã trở thành lý do cho những ngày sau này, Zorba và cộng đồng mèo tại cảng Hamburg bắt đầu những ngày tháng lo lắng, hồi hộp và đầy yêu thương trong việc chăm sóc những chú chim hải âu non, dạy chúng bay như ngài mèo Đại tá đã nói: “Trên bến cảng này, vấn đề của một con mèo là vấn đề của tất cả cộng đồng mèo”.
Kết thúc truyện, chú chim hải âu nhỏ ngày nào, Lucky, cất cánh bay trên bầu trời trong màn mưa. Câu chuyện về con mèo dạy chim hải âu bay có thể ngắn ngủi trên trang sách, nhưng giá trị của nó không chỉ dừng lại ở đó mà còn lan tỏa vào lòng người, “một câu chuyện làm cho tâm hồn bừng nở”.
'Chuyện con mèo dạy chim hải âu bay' thực sự là câu chuyện về từ “Tình”...
Có quá nhiều yếu tố tình cảm trong câu chuyện này, những tình cảm tự nhiên, nhẹ nhàng và đẹp đẽ.
Đó là tình yêu mẹ con giữa Kengah và con mình. Là khoảnh khắc quyết định khi cô hải âu mẹ Kengah cảm nhận rằng mình không thể sống qua, ý thức về chuyến bay cuối cùng của đời mình, cô đã lựa chọn tìm con đường sống mới cho con mình, gặp gỡ một con mèo hoàn toàn xa lạ. Ba điều ước cuối cùng của cô là những điều mà một người mẹ luôn mong muốn cho con mình. Điều đó không chỉ dừng lại ở việc mong con sống, mà còn hơn thế ở điều cuối cùng: mong con không chỉ sống, mà sống thật với bản thân, sống đúng với chính mình, sống như một con chim hải âu thật sự.
Đó cũng là tình đồng đội, tình anh em giữa Zorba và những chú mèo tại cảng Hamburg. Đây là một cộng đồng đặc biệt, kết nối mọi người với nhau một cách chặt chẽ. “Trên bến cảng này, vấn đề của một con mèo là vấn đề của tất cả cộng đồng mèo”. Một cộng đồng đầy yêu thương, đoàn kết, mỗi người vì mọi người và mọi người vì một người.
Tình cảm gia đình mà 5 con mèo ở cảng dành cho Lucky đầy đặc biệt. Lucky - tên của chú chim hải âu nhỏ xinh. Liệu Lucky có may mắn khi gặp những người 'má' xịn, hay là những con mèo cảng may mắn vì có Lucky, chúng hiểu thêm về yêu thương? Đẹp nhất trong gia đình này, là tình cảm gia đình vượt qua mọi ranh giới, thương yêu mọi loại động vật, ngay cả tình yêu giữa 'kẻ săn' và 'con mồi'. Và hơn thế nữa, tình yêu không điều kiện, không ép buộc cũng không đồng nhất, những chú mèo (dù muốn bảo vệ Lucky) vẫn giúp Lucky tự thân khám phá bản thân.
(Zorba - một con mèo tốt và quý phái tại bến cảng)
... Sau đó, câu chuyện tiếp tục với khía cạnh 'Nhân văn'...
Sức mạnh của một lời hứa là gì? Tôi không thể cắt nghĩa được. Zorba cũng không. Nhưng nó hiểu, một lời hứa có tầm quan trọng lớn, và vì thế nó đã cố gắng hết sức, cố gắng để thực hiện những điều mà ai cũng nghĩ là không thể, vì một lời hứa với Kengah. Con mèo dũng cảm ấy, nó biết mình phải chịu trách nhiệm với lời hứa của mình.
Tuy nhiên, có người nói Zorba chăm sóc Lucky là do trách nhiệm với lời hứa, với chữ tín. Tôi tin là đúng, nhưng không đủ. Dù ban đầu có thể là vì trách nhiệm, nhưng khi Lucky ra đời, những tình cảm, sự yêu thương đã trở thành phần không thể thiếu trong cả hai khái niệm trách nhiệm đó.
Trong câu chuyện của Luis Sepulveda, ta thấy những phẩm chất người ẩn chứa trong những con vật nhỏ bé. Đó là lòng tốt của con mèo Zorba đối với tình hình của Kengah, là tình yêu thương và trách nhiệm của nó đối với Lucky, là hình ảnh người mẹ sẵn lòng tìm đến hang chuột để thương lượng - vì con gái nhỏ, là buổi tang mà bầy mèo tổ chức cho cô hải âu không may mắn...
Câu chuyện này là hành trình trưởng thành của Lucky, nhưng cũng là hành trình trưởng thành của bầy mèo, từ không quen biết, đến trách nhiệm và sau đó là tình yêu thương bao bọc một người khác.
... Tuy nhiên, nó hơn hết là một câu chuyện về những ước mơ...
Câu cuối cùng của thi sĩ trong câu chuyện để lại cho tôi rất nhiều cảm xúc đặc biệt, cho tôi khẳng định rằng: Đây không phải là một câu chuyện thiếu nhi để giải trí, ngược lại, nó đầy nhân văn.
Chỉ những người thực sự dũng cảm mới có thể bay...
Khi chú chim nhỏ cất cánh, tôi hiểu một điều: thế giới này luôn có quy luật riêng, một quy luật không thể tìm thấy trong bất kỳ từ điển nào. Bạn muốn bay, vậy bạn đã cố gắng đủ và dám thử chưa? Lucky, từ một chú chim - nuôi bởi bầy mèo, Lucky cất cánh bay. Một điều mà tưởng chừng không thể. Nhưng thực sự đã trở thành hải âu.
Mỗi người chúng ta đều mang một bản sắc và một màu sắc riêng. Đôi khi ta cảm thấy lạc lõng giữa đám đông, ta sợ hãi và muốn thay đổi bản thân để hòa mình vào xã hội. Sau đó ta nhận ra những tổn thương mà điều này gây ra.
Mỗi người chúng ta đều từng trải qua nỗi sợ hãi như vậy. Nhưng rồi ta vẫn là chính mình, và ta chỉ thực sự sống khi là chính mình. Giống như Lucky không thể trở thành mèo, Zorba cũng không thể trở thành hải âu. Dù có những thời điểm cảm thấy bị bỏ rơi, nhưng luôn có những người yêu thương ta, sẵn lòng ủng hộ ta tìm lại bản thân. Như lời của Zorba dành cho con của mình:
'Con là chim hải âu, và con phải sống cuộc đời của một con hải âu.'
Và Lucky sau cùng đã trở về với đúng là chính nó, một cô hải âu cao quý của miền biển.
Đối với tôi, hình ảnh Lucky cất cánh bay như một lời cổ vũ, như một lời khích lệ, đứng lên đi, cố gắng hơn đi, đi tìm bản ngã của mình, đi tìm chính mình, để rồi cất cánh, bay cao, bay xa.
...Đến đây, tôi muốn quay về câu hỏi mình đã đặt ra ở đầu bài: Tại sao chúng ta lại yêu thương?
Có lẽ, để đi đến một câu trả lời xác đáng 100% thì thật khó. Nhưng qua câu chuyện này, Luis Sepulveda dường như đã giúp tôi - các bạn - chúng ta trả lời được một phần nào đó của câu hỏi rộng lớn này.
Bởi chỉ khi ta yêu thương, ta mới có đủ động lực, mong ước để trưởng thành. Yêu thương chính là thứ thuốc đặc biệt rưới rắc vào tâm hồn chúng ta những điều tươi đẹp trong nguyên. Khi ta yêu thương, là khi ta cho đi, là khi ta nhận phần mía ngọn để nhường cho ai đấy phần ngọt hơn. Khi ta biết yêu thương một ai đó, là lúc ta dần trưởng thành. Như cái cách mà bầy mèo đã trưởng thành bằng tình yêu dành cho Lucky vậy.
Và cũng bởi, chỉ có tình yêu mới kết nối ta đến với nhau. Giữa cuộc sống luôn xoay vần vạn biến, mọi giá trị đều thay đổi, thứ bất biến duy nhất là yêu thương. Yêu thương kéo những con người không cùng thế giới như Zorba, Đại tá, Einstein và Lucky đến với nhau, tạo thành một gia đình 'kỳ quái' đầy yêu thương.
Hơn cả, ta yêu thương bởi sống chính là yêu thương ...
Sau cùng, tôi tin rằng mỗi người với câu chuyện nhỏ này, sẽ có những cảm nhận khác nhau, nhưng tôi tin rằng nó sẽ để lại trong tim mỗi chúng ta những hạt mầm tươi đẹp, để từ đó đâm chồi nảy lộc trong tâm hồn con người.
Bằng ngòi bút nhân văn, nhân đạo cùng lối viết ngộ nghĩnh, hài hước, Luis Sepulveda đã chắp bút lên một câu truyện vượt qua khuôn khổ của những tác phẩm thiếu nhi thông thường, nó trở thành một tác phẩm ẩn chứa giá trị nhân văn cao cả. Nó dạy ta biết yêu thương, biết sống và biết chấp nhận yêu thương cả những ai đó khác mình.
Văn chương chân chính có lẽ không phải văn chương, đó là tình người, là cuộc đời được dệt lên trang sách.
Tác giả: Lê Hằng - MyBook