Ngày nay, việc xây dựng thương hiệu chủ yếu là để ủy quyền cho khách hàng, họ sẽ là người đem lại thành công cho chúng ta.
Đảo ngược – ngay từ cái tên của cuốn sách đã khiến tôi tò mò, dù chưa biết nó sẽ nói về điều gì. Là người thích sự mới mẻ và sáng tạo, khi nghe đến hai từ “đảo ngược”, tôi đã cảm thấy rất hứng thú và muốn khám phá nội dung cuốn sách. Và sau đó, tôi hiểu được lý do tại sao nó được gọi là Đảo ngược.
Marty Neumeier – Chủ tịch của Neutron LLC, San Francisco, là một tên tuổi nổi tiếng trong ngành công nghiệp với câu nói “Thương hiệu không phải là những gì bạn nói, mà là những gì khách hàng nói”. Ông cũng là nhà thiết kế, cố vấn kinh doanh và là diễn giả thành công về các chủ đề liên quan đến thiết kế, thương hiệu và sáng tạo. Ông cũng là tác giả của một loạt sách được coi như là một bộ công cụ quan trọng trong việc kinh doanh và thực thi chiến lược thương hiệu. Bộ sách này bao gồm 4 tác phẩm:
Sáng tạo: Là những kỹ năng nhận biết xu hướng tương lai để tạo ra những sản phẩm thu hút khách hàng, thu gọn khoảng cách với họ và giải quyết các vấn đề khó khăn...
Đột phá: Là quá trình giúp doanh nghiệp tìm ra, thiết kế, xây dựng... và làm mới thương hiệu của mình. Đặc biệt, trong quá trình này, chiến lược khác biệt được nhấn mạnh là giai đoạn quan trọng và quyết định cho việc đưa thương hiệu của bạn trở nên đặc biệt trong “đầu óc của khách hàng”.
Khoảng cách: Là những nguyên tắc quan trọng cần xem xét trước khi ra quyết định, bao gồm: Khác biệt, Hợp tác, Đổi mới, Công nhận…
Đảo ngược: Là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến việc xây dựng thương hiệu ngày nay, như: Đảo ngược quan niệm về thương hiệu, tập hợp khách hàng, thiết kế,… Cùng với các ví dụ, lý do cụ thể giải thích tại sao khách hàng có quyền kiểm soát thương hiệu, và cách doanh nghiệp có thể hưởng lợi từ điều đó.
Với tư duy kinh doanh và sáng tạo, Marty đã viết những cuốn sách của mình một cách ngắn gọn và súc tích. Với ông, một cuốn sách cần phải đi sâu vào tâm trí của người đọc. Mỗi cuốn sách, bao gồm cả Đảo ngược, bạn chỉ cần hai giờ để đọc hết, nhưng lại là những kiến thức quan trọng cho cả quá trình kinh doanh sau này.
Những người chủ động thay đổi sẽ có cơ hội tốt hơn để đối mặt với những thách thức sắp tới.
“Tom Szkutak, Giám đốc Tài chính của Amazon nói: Chúng tôi tin rằng việc đặt khách hàng lên hàng đầu là cách duy nhất để tạo ra giá trị vững chắc cho cổ đông. Amazon là một trong số các công ty hàng đầu đã áp dụng và đề cao tư tưởng về tầm quan trọng của khách hàng.”
Nếu coi khách hàng như là ông chủ, chúng ta cần biết ông chủ muốn gì. Ngày nay, khách hàng hàng đầu của chúng ta không phải là các người tiêu dùng hay các phân khúc thị trường, cũng không phải là các dấu hiệu trên biểu đồ số liệu. Họ là những cá nhân mang theo hy vọng, ước mơ, nhu cầu và cảm xúc. Họ là những người quyết định, biết đánh giá ý kiến cá nhân và viết nên câu chuyện của cuộc đời mình. Họ là những người tự chủ, hay hoài nghi và đầy sáng tạo. Họ đã vượt lên trên nhu cầu cơ bản của con người, nơi mục tiêu của họ là sự tự chủ, sự trưởng thành và sự thỏa mãn. Họ không chỉ là “người tiêu dùng”. Mong muốn sở hữu không còn là ưu tiên hàng đầu, mà việc trở nên tốt hơn là điều mà họ khao khát.”
10 sự thật mới
Thế giới luôn thay đổi, trước đây, khi cuốn sách Khoảng cách của Marty được xuất bản cách đây 13 năm, các khái niệm như truyền thông xã hội, diễn đàn mạng, điện thoại thông minh, máy tính bảng, đổi mới vượt trội, sự minh bạch và việc tự chụp hình chưa phổ biến. Nhưng hiện nay, những nội dung trong Khoảng cách đã không còn phản ánh đầy đủ thực tế, chúng không còn 'đáp ứng được nhu cầu' của người nghe.
Vậy 10 sự thật mới đó là gì?
- Quyền lực đã chuyển từ các doanh nghiệp sang khách hàng.
- Mọi người đã không còn chú trọng vào sản phẩm, mà tập trung vào ý nghĩa của chúng.
- Khách hàng mua sản phẩm để xây dựng danh tính cá nhân.
- Họ không thích bị 'bán hàng', nhưng lại thích mua sắm.
- Họ mua sắm theo nhóm để cảm thấy an toàn và thành công.
- Thương hiệu không còn là cuộc đua giữa các doanh nghiệp, mà là cuộc đua giữa các cộng đồng khách hàng
- Doanh nghiệp chiến thắng là doanh nghiệp có cộng đồng khách hàng mạnh nhất.
- Các cộng đồng được kết nối với nhau thông qua công nghệ.
- Thương hiệu cần được trải nghiệm qua nhiều kênh công nghệ.
- Các thương hiệu thành công nhất không ngừng chuyển động và tiến triển.
Phần I: Đảo ngược quan niệm về thương hiệu
Phần mở đầu này đưa chúng ta trở lại quá khứ để hiểu cách thương hiệu đã hình thành và phát triển. Vào cuối thế kỷ 19, thế giới đã chứng kiến sự xuất hiện của những chiến lược quảng cáo ngoạn mục so với hiện nay, họ cố gắng tạo ra sự khác biệt cho sản phẩm dựa trên tính năng. Vào năm 1925, các nhà tiếp thị nhận ra rằng điều khách hàng cần không phải là tính năng của sản phẩm mà là lợi ích mà tính năng đó mang lại. Từ năm 1975 đến nay, họ đã tập trung hoàn toàn vào trải nghiệm của khách hàng nhưng vẫn giữ lại yếu tố tính năng và lợi ích.
Hãy nhớ, thương hiệu không chỉ là logo, nó còn rộng lớn hơn và chứa đựng nhiều hơn chỉ là logo.
“Logo không phải là thương hiệu. Tuy nhiên, logo có giá trị không? Chắc chắn là logo có giá trị hơn những gì các công ty hiện đang thực sự đánh giá. Vậy một công ty nên chi trả bao nhiêu để xây dựng một logo? Số tiền đó chỉ tương đương với giá của một chiếc xe hơi.
Xây dựng thương hiệu có một phương pháp tiếp cận khác. Nó giả định rằng giá trị của khách hàng sẽ tăng theo thời gian, không chỉ là những giao dịch một lần. Xây dựng thương hiệu cho rằng khách hàng sẽ trả tiền cho một sản phẩm độc đáo nhiều hơn một sản phẩm thông thường. Xây dựng thương hiệu cũng hiểu rằng khách hàng có nhiều khát vọng hơn và không chỉ dừng lại ở việc mua một món hàng hay dịch vụ cụ thể với giá rẻ. Các doanh nghiệp có thể bán sản phẩm, nhưng khách hàng tham gia xây dựng thương hiệu. Họ tham gia vào các doanh nghiệp xem họ là người bình thường và tránh xa những hoạt động xem họ là mục tiêu.
Phần II: Dẫn dắt cộng đồng khách hàng
Cạnh tranh để tạo ra sự khác biệt, đó chính là giá trị cốt lõi. Trở nên khác biệt là quá trình xác nhận sự sở hữu đối với một vị trí trên thị trường mà bạn có thể giành và giữ. Khi sản phẩm của bạn độc đáo và hấp dẫn đủ, bạn không còn phải cạnh tranh về giá. Thực tế, bạn không cần phải cạnh tranh quá nhiều, trừ khi muốn thu hút sự chú ý. Trong suy nghĩ của hầu hết khách hàng, chỉ có một Amazon, một Patagonia, một Dyson, một Twitter, một Muji, một Tesla, một Rosetta Stone, một Mayo Clinic. Những công ty này và sản phẩm của họ đứng một mình nhờ vào thiết kế, cách tiếp cận, niềm tin, tầm nhìn và một số phẩm chất đặc biệt khác. Bằng cách này hoặc khác, họ đã đạt được trạng thái của sự độc nhất.
“Trong thời đại khi khách hàng đang được coi trọng như vị thượng đế, các quy trình của doanh nghiệp vẫn quan trọng. Nhưng vai trò của chúng chỉ là gia tăng hiệu suất. Chúng cần phải được đổi mới nhiều lần và nhanh chóng, tuỳ thuộc vào mong muốn và yêu cầu của khách hàng… Để làm được điều này, các doanh nghiệp phải xây dựng một văn hóa tự sáng tạo, với hướng dẫn chung về 'cách chúng ta làm việc cùng nhau' hoặc 'cách chúng ta cư xử'. Văn hóa công ty sẽ bổ sung cho luật lệ của khách hàng – những quy tắc để xác định xem khách hàng thuộc về các cộng đồng như thế nào.
Cách tốt nhất để xây dựng văn hóa công ty là khích lệ nhân viên tuân thủ một bộ giá trị nhất định. Ví dụ, trải nghiệm sang trọng của Ritz-Carlton dành cho khách hàng xuất phát từ giá trị xuất sắc về dịch vụ mà chuỗi khách sạn này cung cấp trực tiếp. Bộ giá trị này được chia thành 12 phần mà nhân viên của Ritz-Carlton phải cam kết tuân thủ.
Phần III: Thiết kế cho tương lai
Để vượt lên và tạo ra sự khác biệt, bạn cần sự tưởng tượng, cảm nhận, hình dung và thử nghiệm. Theo Marty, trải nghiệm thương hiệu là lĩnh vực đòi hỏi sự chuyên nghiệp cao. Để trở thành một nhà thiết kế, bạn cần có những tài năng tự nhiên, nhiều năm học tập và thực hành, và khoảng 5-10 năm tập trung vào việc phát triển một số kỹ năng quan trọng. Ngay cả trong cộng đồng thiết kế, các chuyên gia đều đồng ý rằng chỉ có khoảng 5% trong số họ nổi bật hơn nhóm còn lại.
“Tất nhiên, thương hiệu chỉ là một phần nhỏ của cuộc sống. Chúng ta quan tâm đến gia đình, bạn bè, và nhiều hơn nữa. Nhưng điều đó không có nghĩa là thương hiệu không thể đóng vai trò quan trọng và có ích trong những lĩnh vực đó. Bạn cần phải thay đổi cách suy nghĩ: Một thương hiệu không phải là những gì bạn nói, đó là những gì họ nói.
Và những gì họ nói có thể tạo ra mọi sự khác biệt.
Tác giả: Xoan Nguyễn - MyBook