Buzz
Những ngày gần đây, khi dư luận xôn xao về vụ việc bác sĩ thẩm mỹ tại bệnh viện Xanh Pôn bị người nhà bệnh nhân tấn công và xử lý tệ bạc. Sự việc này đã gây ra làn sóng phẫn nộ trong cộng đồng. Có hàng nghìn bình luận và lượt chia sẻ trên mạng xã hội. Đến lúc chúng ta phải xem xét lại vai trò chính xác của người bác sĩ.
Sự cẩu thả trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng là một dạng của bất công (Nam Cao)
Mọi công việc đều vậy. Khi bắt đầu thực hiện, nên chú ý và quan tâm đến từng chi tiết. Giáo viên nếu lơi lỏng trong mỗi bài giảng, không thực hiện đầy đủ vai trò của mình thì sẽ ảnh hưởng đến nhiều thế hệ học sinh. Đầu bếp nếu chỉ quan tâm đến lợi nhuận mà bỏ qua những yếu tố quan trọng, tâm hồn của món ăn thì sẽ gây hại cho nhiều người, từ nghĩa bóng đến nghĩa đen. Đặc biệt, những công việc liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người như của bác sĩ càng phải chú trọng hơn. Một sai sót nhỏ cũng có thể có hậu quả lớn.
Ngày nay, khi báo chí và truyền thông vẫn đăng tải những tiêu đề sốc. Bác sĩ “lãnh đạm” với bệnh nhân. Bệnh viện công thường xuyên bị quá tải. Bác sĩ bị tấn công tại bệnh viện… không còn là điều hiếm gặp. Câu hỏi được đặt ra là liệu lời thề của Hippocrates đã bị lãng quên? Đạo đức y học của bác sĩ còn tồn tại không? Câu trả lời có trong cuốn sách “Để yên cho bác sĩ ‘hiền’” của bác sĩ Ngô Đức Hùng.
Với lối văn hóm hỉnh và gần gũi, cuốn sách là những mẩu chuyện ngắn ghép lại thành một bức tranh đầy sắc màu về cuộc sống của những bác sĩ Việt Nam tại bệnh viện. Những suy nghĩ và lo lắng về ngành nghề, về sứ mệnh chứa đựng nhiều hoài bão về Y học.
CHƯƠNG I: NGHỀ
Sinh ra ở một ngôi làng nghèo, tác giả có cha là bác sĩ. Từ bé, anh đã có ước mơ theo đuổi một lĩnh vực nghệ thuật nào đó. Tuy nhiên, gia đình lại mong muốn anh tiếp tục truyền nghiệp của cha. Sau cùng, anh đã chọn học theo hướng thi đại học khối B. Áp lực và kỳ vọng nặng nề đè lên vai người học sinh. Những tháng ngày học tập miệt mài cuối cùng cũng đã đem lại kết quả. Năm ấy, anh đỗ cả hai trường Y Hà Nội và Hải Phòng.
Năm đầu tiên xa nhà, với những khó khăn và bỡ ngỡ, cộng thêm tính chất đặc biệt của ngành Y đã làm cho mọi thứ trở nên khác biệt so với những ngành khác. Gần như trượt môn nào cũng có, điểm trung bình của anh nằm ở cuối cùng trong lớp. Đó là một cú sốc đầu tiên. Điều đó làm cho anh cảm thấy tự ti. Vào năm thứ hai, may mắn được xếp vào nhóm thực tập cùng với hai người bạn học chăm chỉ và thông minh. Anh nhận được động lực và bắt đầu tập trung học tập như bất kỳ sinh viên Y nào khác. Mỗi ngày, anh dành mười mấy tiếng để học. Anh bắt đầu nhận ra những sự thay đổi tích cực. Khi nhận được học bổng một học kỳ, niềm vui sướng của người con trai khi đi xe về nhà chia sẻ với gia đình. Nhưng đó cũng là thời điểm mẹ anh được chẩn đoán mắc căn bệnh ung thư giai đoạn cuối. Ngày mẹ qua đời, thằng con trai học bác sĩ không thể làm gì được cho mẹ. Đó là điều làm anh ám ảnh suốt đời.
Theo thống kê, môi trường học tập tại trường Y có tỷ lệ tự tử và trầm cảm rất cao. Một phần lớn do áp lực học tập và thi cử của ngành.
Năm đầu tiên đi học phẫu thuật, những xác chết ngâm trong dung dịch fomol xám đầy mùi hăng nồng của hóa chất được nâng lên khỏi bể cho sinh viên học. Học xong lại đưa xuống ngay để tránh hỏng. Sinh viên học say sưa, lúc nào cũng quên không lấy kẹp mà dùng bút chì, rồi sau đó đưa ngay vào miệng cắn mà cũng không sợ. Có một người trong khóa sau đó loay hoay đứng thế nào mà ngã úp vào bể ngâm xác, ướt như chuột. Sau này về nhà, cả nhóm đều kể cho nhau nghe như có chuyện gì vui vậy.
Ngoài giờ học chính truyền thống, sinh viên Y còn phải tham gia trực. Bệnh viện đông và chật nên làm việc ban đêm sẽ cung cấp thêm thời gian để hỏi và kiểm tra tình hình cho bệnh nhân nhiều hơn.
Mùa thi cử là mùa kiến thức tràn ngập, đòi hỏi sinh viên phải tự giác học cao. Từ trường về nhà, từ nhà lên giảng đường.
7 năm vất vả, nước mắt và mồ hôi cuối cùng cũng qua. Tấm bằng là minh chứng cho những năm tháng khó khăn đã vượt qua. Anh trở về quê và ôn thi lên nội trú. Dù không kỳ vọng nhiều, nhưng cuối cùng số phận cũng mỉm cười với anh.
3 năm nội trú căng thẳng và áp lực. Học kiến thức và kỹ năng không kém phần cao học. Stress liên tục như chuyện thường ngày. Đôi khi tự hỏi mình cảm thấy chạnh lòng vì bạn bè cùng tuổi đã ra trường, có nhà và việc làm ổn định. Trong khi đó, mình phải cống hiến cho gia đình suốt những năm học.
Kết thúc nội trú, trường ưu ái đón anh quay lại làm việc. Nhưng anh lại chọn về quê làm việc, vì tình và niềm đam mê. Anh thích cảm giác bình yên mà Hà Nội không bao giờ có. Dù có nhiều lời khuyên, nhưng khi biết trái tim mình muốn điều gì, anh không cần lắng nghe ai cả.
Sau những ngày đầu trở về, anh nghỉ ngơi và xem ti vi thoải mái. Sau đó, anh vào làm việc ở bệnh viện tỉnh. Mọi thứ êm đẹp và được mọi người chào đón nhiệt tình.
Khi tiếp xúc với nghề mới, anh nhận ra rằng trường đời có nhiều điều để học. Kiến thức giúp có công việc, nhưng kỹ năng mềm quyết định sự thành công. Cách giao tiếp và ứng xử với đồng nghiệp và bệnh nhân, cách giải quyết vấn đề trong tình huống bất ngờ. Những điều đó không được dạy trong trường học, chỉ có thể học được khi trải nghiệm và thực hành.
Những năm làm việc tại bệnh viện tỉnh đem lại những trải nghiệm quý báu mà không phải ai cũng có được. Ở đây vật chất thiếu thốn, nhiều khi phải chẩn đoán cho bệnh nhân mà thiếu xét nghiệm cụ thể vẫn phải chấp nhận. Hoàn cảnh bắt buộc phải vậy.
Ranh giới của y đức ở đây rất mong manh, đôi khi không thể phân định. Cuối cùng bệnh nhân cũng dựa vào niềm tin mà sống. Ai cũng bị thiệt thòi, báo chí và xã hội càng a dua theo tin tức thì người thiệt thòi đầu tiên vẫn là bệnh nhân.
Ở đây, những điều trước đây thấy ngộ ngộ giờ không còn xa lạ nữa. Cuộc sống dần trở nên quen thuộc. Về nhà là những ngày bình yên, được quây quần và đoàn tụ cùng gia đình. Anh cảm thấy an phận và thích thú với cuộc sống hiện tại. Nhưng một ngày, gặp một ca cấp cứu khiến cuộc đời anh lại chuyển hướng…
Buổi chiều nhẹ, bệnh viện nhận một ca suy hô hấp nặng do ngạt nước. Đôi mắt của thằng nhỏ buồn và mênh mang. Nó bị câm điếc từ nhỏ. Bố mất sớm. Nó và Mẹ sống dựa vào nhau, rau cháo qua ngày. Một ngày, nó nhảy xuống hồ vì nghe lời thách thức của bạn bè. Thằng nhỏ kia khiến người ta thổn thức và ám ảnh. Bệnh viện tỉnh chưa bao giờ giữ lại ca tổn thương phổi ngạt nước bao giờ. Anh quyết định sẽ cứu vì chuyển viện thì nó có thể chết trên đường. Cuối cùng, thằng nhỏ hồi phục và Mẹ đã khóc hết cả một xô nước mắt.
'Mình viết trên tờ giấy đưa nó đọc, bảo: 'Mày phải sống trả nợ mẹ mày hết số nước mắt ấy được không?' Nó gật đầu.
Những ngày sau đó, lời khen tặng và sự hạnh phúc khi cứu sống một mạng người là điều quý giá nhất. Tiền bạc không thể so sánh với cảm giác này. Lời chia sẻ của một người bạn đồng nghiệp đã khiến anh suy nghĩ về tương lai và những lựa chọn.
Mày sống quá lương thiện, đi đi em! Đi để cảm nhận sự ấm áp của sự hiện diện, để thấy mình không cô đơn. Con cá chép phải đi lên ngược dòng thác, vượt qua khó khăn. Dù thành công hay không, quan trọng nhất là mày vẫn đang cố gắng. Sự thanh thản đến từ việc cống hiến hết mình. Số phận mày không chỉ là riêng mình, mà còn là của những bệnh nhân đang chờ đợi mày. Đừng chìm đắm trong sự tự mãn để trở thành vật cảnh cho người khác. Đừng để bản thân mình lụi tàn như anh.
Những lời chia sẻ chân thành khiến anh suy ngẫm nhiều. Rồi một ngày, anh đưa ba lô lên vai và bước đi tiếp. Đi để nhìn thấy bầu trời và biển cả, để nhận ra mình nhỏ bé trước bao nhiêu điều lớn lao. Đi để lan tỏa yêu thương đến nhiều người hơn. Vì đó là lý do mà anh chọn.
CHƯƠNG II: NGHỀ
Nghề bác sĩ có hàng nghìn câu chuyện dở khóc dở cười. Mỗi tháng, mỗi năm đều đem lại những trải nghiệm khác nhau. Có những điều làm bức xúc, làm bực mình. Cũng có những niềm vui đầy xúc động. Cuộc sống thường như vậy. Có thăng trầm mới biết trân trọng niềm vui.
Cậu bé 9 tuổi bị tai nạn khi đi xe đạp một mình. Bác sĩ cố gắng dừng chảy máu cho cậu bé. Ca cấp cứu nhớp nháp máu. Người nhà không được phép vào khu vực cấp cứu. Cuộc đua với thần chết cuối cùng cũng chấm dứt. Bắt đầu từ đó, ba mẹ sẽ không bao giờ nhìn thấy nụ cười của con nữa. Giọt nước mắt lăn dài trên má cô điều dưỡng.
Đó là câu chuyện về sự mất lòng tin của người bệnh đối với y học hiện đại. Họ tin vào các phương thuốc dân gian hơn là hướng dẫn của bác sĩ. Nhưng khi cơ thể bắt đầu báo động, họ lại đến bệnh viện hy vọng được cứu chữa.
Nghề bác sĩ thường được ví như bạc. Công việc đầy áp lực, phải đối mặt với hàng trăm ca bệnh mỗi ngày. Ngoài ra còn rủi ro cao, có nguy cơ lây nhiễm các bệnh nguy hiểm như Ebola, SARS, HIV... Báo chí luôn theo sát để viết những bài báo về y đức của ngành y. Bác sĩ càng khổ hơn cả trăm dâu.
Dù vất vả đến đâu, hạnh phúc hay không vẫn phụ thuộc vào cách ta nhìn nhận vấn đề. Nếu ta nhìn thấy cốc nước là vơi, thì nó sẽ vơi. Nếu ta nhìn thấy xã hội đầy bất công và hỗn loạn, cuộc sống sẽ không còn gì tốt đẹp. Nhưng nếu ta nhìn mọi thứ từ một góc độ khác, thì mọi chuyện sẽ khác đi.
Nghề bác sĩ vẫn là một nghề cao quý và được mọi người tôn trọng. Dù có áp lực hay mệt mỏi, nếu ta tìm thấy ý nghĩa trong công việc của mình, khó khăn cũng sẽ qua đi. Cảm giác thấy bệnh nhân hồi phục mỗi ngày làm cho cuộc sống trở nên hạnh phúc. Những phút giây làm việc, trò chuyện cùng đồng nghiệp, và biết rằng mình đang làm việc có ích, đều làm ấm lòng người bác sĩ.
CHƯƠNG III: ĐỜI
Đây là chương viết về cuộc sống hàng ngày của tác giả. Bước ra khỏi bệnh viện, bác sĩ vẫn là con người bình thường. Họ cũng có lúc ốm đau và cảm thấy buồn bã, cô đơn như bất kỳ ai khác.
Câu chuyện vừa vui vừa buồn của bác sĩ khiến độc giả trải qua nhiều cảm xúc khác nhau. Mang tính chất châm biếm nhưng lại chứa đựng nhiều triết lý sâu sắc về con người và cuộc sống.
Không biết bà cụ già đã bao nhiêu tuổi, chỉ biết từ ngày còn học đại học, anh đã thấy cụ ngồi đó bán đồ lặt vặt. Anh thường mua cho cụ một vài thứ, dù chưa bao giờ dùng tới, nhưng đó là cách anh sẻ chia, giúp đỡ những người khó khăn hơn. Một hôm, không còn thấy cụ ngồi ở góc đường nữa. Anh cảm thấy bâng khuâng mỗi khi chạy ngang qua. Một chiều nọ, gặp lại cái mẹt quen thuộc, anh mua cho cụ một hộp tăm bông. Cụ vẫn cảm ơn anh như mọi khi. Người với người trao cho nhau những yêu thương, làm cuộc đời này đáng sống.
Trong những ngày tập huấn ở miền Nam, tối tối anh đi học thêm anh văn để không bỏ phí thời gian. Rời lớp học lúc 22 giờ, anh lang thang đi bộ nhìn ngắm phố phường. Đột nhiên gặp một xe bán hột vịt lộn, hột vịt dữa. Anh không biết gọi sao cho đúng. Đúng lúc đó, nghe đồn có công an đến, mọi người bỏ chạy. Anh cầm mớ tiền lẻ chưa kịp đưa, sau đó xe quay lại bán tiếp.
Sau đó, chị tóc vàng đến đẩy xe và nói: 'Có công an đâu mà sợ'. Chị đưa túi trứng cho anh và mồ hôi chị cũng rơi ra. Anh liếc vào phần ngực thấy nóng ngạt. Khi trả tiền xong, anh nói nhỏ với chị về việc ngực chị tụt. Chị vội đẩy lên và nói: 'Rồ ôi, quỷ sứ hà!' Anh cười và tiếp tục đi về.
Những mẩu chuyện bình dị nhưng đầy ý nghĩa đôi khi khiến ta cười, đôi khi khiến ta khóc. Chúng đủ để ta cảm nhận được tình yêu trong cuộc sống.
CHƯƠNG IV: TÔI
Đây là chương cuối cùng của cuốn sách, chia sẻ những tâm tư và tình cảm chân thành của tác giả. Những ký ức về mẹ và những suy tư về những ngày thơ ấu được viết lại một cách gần gũi và bình dị.
Kết:
“Để bác sĩ ‘hiền’ yên ổn” là những ghi chép chân thành của tác giả Ngô Đức Hùng về cuộc sống và nghề nghiệp. Bác sĩ cần có tâm trí lạnh lùng và trái tim ấm áp. “Tâm trí lạnh lùng” để giữ được bình tĩnh trong những tình huống căng thẳng nhất, phải biết làm chủ cảm xúc. “Trái tim ấm áp” để cảm nhận nỗi đau và mất mát của bệnh nhân.
Đọc để hiểu rằng cuộc sống vẫn đáng yêu và ý nghĩa. Đọc để tỉnh táo và không bị cuốn vào dòng suy nghĩ chung.
Tâm hồn bất biến giữa dòng đời biến đổi không ngừng
Tác giả: Ngọc Ấn - MyBook
