Buzz
Khi bạn trình diễn một bản ballad, bạn đang thể hiện những cung bậc cảm xúc của mình về tình yêu. Hãy thể hiện đi, đừng ngần ngại. Dù là hạnh phúc hay là đau khổ, mối tình đó vẫn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của bạn.
Mỗi khi đọc những suy tư sâu lắng của nhạc sĩ tài năng Trịnh Công Sơn, tôi lại nhớ đến Édith Piaf, một huyền thoại âm nhạc của Pháp và cả thế giới. Có một sự kỳ diệu trong việc so sánh giữa cuộc đời và những tác phẩm hiếm hoi của nàng. Cuộc đời của Piaf đầy bi kịch, nhưng không bao giờ thiếu đi sự mãnh liệt và dũng cảm trong tình yêu.
Những thông tin chưa từng được tiết lộ, những tài liệu uy tín nhất từ trước đến nay về cuộc sống của ca sĩ huyền thoại đã khiến hàng triệu trái tim xúc động sẽ được Jean-Dominique Brierre phơi bày trong “Édith Piaf – Còn sống là còn yêu”.
“Édith Piaf – Còn sống là còn yêu”, nhịp điệu của thời gian...
Tôi gọi cuốn sách này là “nhịp điệu của thời gian”. Đầu tiên, vì nó là bản ghi chép về cuộc đời của nữ ca sĩ vĩ đại của Pháp. Cuộc sống của Piaf được ghi chép một cách tỉ mỉ và chính xác từ khi cô chào đời cho đến khi nói lời tạm biệt với thế giới này.
Đặc biệt hơn cả, tôi gọi như vậy vì cách Jean-Dominique Brierre biên soạn. Mọi người biết đến Jean-Dominique Brierre với nhiều vai trò khác nhau, nhà báo, nhà nghiên cứu âm nhạc nổi tiếng và cũng là tác giả của những tác phẩm trứ danh trong đó có “Édith Piaf – Còn sống là còn yêu”. Ông không viết về cuộc đời của Piaf bằng những sự kiện lịch sử hay những con số khô khan, ông kể câu chuyện về cuộc đời nàng qua âm nhạc, qua những lời ca đã thấm vào máu thịt nàng. Đó là lý do tại sao cuốn sách mà chúng ta đang cầm trên tay, một cuốn tiểu sử nhưng ta vẫn nghe được những thanh âm của quá khứ, vẫn nghe được âm vang vinh quang cũng như tiếng trầm buồn cho số phận bi kịch của nàng.
Xuyên suốt từng dòng văn, từng khoảnh khắc là những bài hát mà Piaf đã biểu diễn, đã sáng tác. Ta thấy sự phù hợp giữa cuộc đời của nàng và những bài hát mà nàng đắm chìm trong đó. Dường như, Édith Piaf tồn tại trong âm nhạc và tồn tại qua âm nhạc. Nàng tôn thờ Tình yêu, nàng hiến thân cho nghệ thuật, và ta thấy nàng sống trong những bản ballad và chỉ trong những bản ballad.
Với cách biên soạn đặc biệt như vậy, “Édith Piaf – Còn sống là còn yêu” sẽ kể cho chúng ta nghe câu chuyện về cuộc đời, sự nghiệp của Piaf qua những nốt nhạc buồn, những nốt cao trầm, bằng cả những khoảnh lặng...
“Édith Piaf – Còn sống là còn yêu”, theo dấu vết của “người phụ nữ trẻ con Piaf”...
Cuốn sách bao gồm 17 chương và 2 phần phụ lục. Mỗi chương tương ứng với một giai đoạn trong cuộc đời của nàng. Mỗi chương là một phần của bức tranh thơ mộng nhưng không thiếu những bi kịch. Nhưng chính sự đa dạng trong cuộc đời ấy lại làm cho thế hệ sau không ngừng tò mò về người phụ nữ huyền thoại của Pháp, không ngừng khao khát và kính trọng nàng.
Những bí mật về một cuộc sinh ra.
Khai mạc cho tác phẩm, Jean-Dominique Brierre sẽ dẫn dắt chúng ta bước những bước đầu tiên vào hành trình tìm kiếm dấu vết của Piaf, hiểu thêm về nữ ca sĩ tài năng Édith Piaf.
Édith Piaf được sinh ra trên phố phường của thành phố lãng mạn nhất châu Âu. Tuy nhiên, tác giả đã tổng hợp và phân tích nhiều nguồn thông tin khác nhau. Ông cho rằng “có thể sự ra đời của Piaf cũng như nhiều sự kiện khác trong cuộc đời nữ ca sĩ không diễn ra trong hoàn cảnh khó khăn như vậy, có thể chúng đã được 'kịch tính hóa' để đáp ứng nhu cầu 'huyền thoại hóa' của đám đông”.
Édith Piaf là con gái của nghệ sĩ xiếc – Loius Gassion và ca sĩ quán cà phê – Annetta. Ngay sau khi sinh ra, Piaf đã phải trải qua cuộc sống thiếu thốn tình thương từ mẹ, được cha đưa tới nuôi bởi bà nội. Cô lớn lên mà thiếu đi sự quan tâm từ cha mẹ, thay vào đó là sự chăm sóc của những phụ nữ trong nghề. Sau đó, khi cô lớn hơn chút, cô đi lang thang với cha mình để kiếm sống. Khi cha cô tái hôn, Piaf chuyển đến ở riêng.
Ngay từ đầu, chúng ta cảm nhận được những khó khăn về cả vật chất và tinh thần trong tuổi thơ của Piaf.
Nghệ sĩ dạo phố (1930 – 1934)
Ta dần quen với việc không còn thấy
Bụi bặm trên lề đường
Nơi mà chúng ta đắm mình
Mỗi tối trên con đường Paris
Chúng ta tìm kiếm miếng cơm trong dòng nước
Họ dần quen với công việc mà họ không còn nhìn thấy
Lớp bụi màu xám trên vỉa hè
Nơi họ nằm trên mặt đất
Mỗi đêm trên lối đi của Paris
Họ tìm ổ bánh mì trong rãnh nước ven đường
Có thể nói đó là những lời dự báo về cuộc đời của Piaf. Cô cố gắng rèn luyện kỹ năng ca hát và kiếm sống bằng nghề hát rong. Những ngày tháng lang thang trên các phố phường Bellaville đã giúp cô phát triển giọng hát của mình để có thể được nghe xa xa. Ca sĩ Serge Hureau, một chuyên gia về Piaf, giải thích: “Cô ấy có một giọng hát đầy mạnh mẽ. Cô ấy có chất giọng vang từ sâu trong ngực, và đồng thời cũng hát với 'âm nhạc mũi', tức là hát với các phần vang.”
Tuy nhiên, dù yêu thích ca hát nhưng công việc hát rong không dễ dàng với Piaf:
Tương tự như những cô gái làng chơi, nghệ sĩ lang thang là những người làm việc trên đường phố. Sự khác biệt là sau mỗi tiết mục, họ chỉ được trả một lần duy nhất, có nghĩa là có nguy cơ không kiếm được tiền. Ngoài ra, vì lòng tự trọng, sau khi hoàn thành một tiết mục hoặc một bài hát, không phải lúc nào cũng dễ dàng để 'mời mua' nhận tiền.
Édith Piaf cũng nhận ra mình cần một đồng minh nhanh chóng. Cô gặp Simone, một nghệ sĩ xiếc, bạn của cha cô và nhanh chóng nảy ra ý định hợp tác với Simone. Simone lúc đó mới 13 tuổi, nhỏ hơn Piaf 2 tuổi. Và trong suốt hơn 30 năm sau đó, mặc dù có nhiều mâu thuẫn, Simone vẫn luôn là người bạn thân thiết, đồng hành cùng Édith Piaf.
Trong chương 2, chúng ta dường như bị cuốn vào những sự kiện về cuộc đời của nữ danh ca, một cuộc đời khởi đầu không mấy suôn sẻ.
Ở giai đoạn này, Édith Piaf bước sang tuổi mười sáu và trải qua những rung động yêu đầu đời.
Tại một quán cà phê ở Romainville, một thị trấn nhỏ ở vùng ngoại ô phía đông bắc, cô gặp Louis Dupont, hay còn được biết đến với tên P’tit Louis, một người phục vụ giao hàng lớn tuổi hơn cô hai tuổi. “Em yêu anh, anh yêu em, không cần gì hơn nữa” – như lời trong bài hát của Brassens. Hai người đã yêu nhau và quyết định sống chung trong thời gian ngắn.
Với mối tình đầu, Édith Piaf mười tám tuổi đã có một đứa con, và đó cũng là trải nghiệm làm mẹ duy nhất của cô.
Quán Le Gerny’s (1935 – 1936)
Trong chương này, chúng ta sẽ khám phá cuộc gặp gỡ lãng mạn giữa Édith Gassion và người đã khiến cô trở nên nổi tiếng trong giới nghệ thuật Paris chỉ trong vài tuần. Ở buổi biểu diễn đầu tiên, Piaf đã nhận được những lời khen ngợi tuyệt vời:
Và giọng hát đó, giọng hát lạnh lẽo đó, giọng hát như mùi của lớp vỏ hàu trong gió ướt trước quán rượu, không thể định nghĩa. Hắt hơi và vang, vừa bình thường vừa độc đáo... Chất giọng ẩm ướt, đầy ắp, vẫn còn trẻ con nhưng đã mang màu sắc của tuyệt vọng sẽ khiến bạn say đắm, không thể cưỡng lại, và chính lúc bạn không nghĩ đến nó nữa, nó sẽ làm cho bạn chắc chắn rằng không có giọng hát nào khác có thể so sánh được với nó.
Mon Légionnaire (Người lính lê dương của tôi) 1937 – 1939
Anh mảnh khảnh, anh rất đẹp
Anh thơm mùi cát nóng
Chàng lính lê dương của tôi
Có mặt trời rực rỡ trên trán anh
Làm cho mái tóc vàng
Bùng cháy ánh sáng
Hạnh phúc đã mất, hạnh phúc bỏ trốn
Đây là bài hát đầu tiên mà công chúng công nhận là của Piaf, do nhạc sĩ Asso sáng tác. Trong vòng 2 năm rưỡi, Asso đóng nhiều vai trò trong cuộc sống của Piaf: bạn, người yêu, nhạc sĩ viết lời, quản lý và người quản lý nghệ thuật. Raymond Asso giúp Piaf phát triển và định hình cô vào một phong cách làm việc mà sau này cô không bao giờ từ bỏ.
Le Bel Indifférent (Kẻ thờ ơ cuốn hút) 1940 – 1941
Đây là thời kỳ Piaf bắt đầu sự nghiệp diễn xuất trên sân khấu. Cô biểu diễn ở nhiều nơi khác nhau. Không bao giờ nản chí, cô ngày càng chiếm được lòng của giới phê bình bằng tài năng diễn xuất của mình. Dù biểu diễn nhiều, nhưng gần một năm trời, Piaf không phát hành bất kỳ đĩa nhạc nào. Cuối cùng, vào cuối tháng năm, cô quay lại phòng thu để ghi âm bài hát mới. Lúc này, cô phải tự viết lời cho bài hát.
Tại Berlin 1942 – 1943
Trong thời gian này, Piaf phát triển mối quan hệ với nhà báo Paul Meurisse, người đã có gia đình. Họ duy trì mối quan hệ một cách kín đáo. Điều này có vẻ trùng hợp với những gì cô từng viết trong bài hát trước đó. Mặc dù vậy, cô không nhắc đến chủ đề này với sự nhẫn nhịn, nhưng chỉ nhấn mạnh rằng cuối cùng phụ nữ thứ ba sẽ luôn là người thua cuộc.
Trong thời kỳ viết lời và sáng tác, việc tự viết bài hát cho riêng mình vẫn là điều hiếm thấy, đặc biệt là với nữ ca sĩ. Vì vậy, Piaf đã là một trong những người tiên phong, biết rằng điều này là tự nhiên.
Montand 1944 – 1945
Piaf bắt đầu một mối quan hệ mới với Montand. Cô bị anh chàng cao lớn này quyến rũ và phải lòng anh. Từ đó, cô chăm sóc, khuyến khích và hỗ trợ anh, đưa anh đi khắp nơi cùng mình và tạo điều kiện cho anh xuất hiện trong các buổi biểu diễn của mình. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa họ cũng nhanh chóng tan vỡ.
Người ta chỉ có thể hiểu được sự tan vỡ này, cũng như những gì sẽ xảy ra trong hai thập kỷ tiếp theo:
Hành vi của Piaf trong tình yêu đã làm rõ điều này. Đối với cô, tình yêu không chỉ là một nguồn cảm hứng mà còn là một nguồn năng lượng. Mọi người đều công nhận rằng cô hát tốt nhất khi đang yêu. Điều làm cô rung động không chỉ là tình yêu như một sự kiện cụ thể mà còn là ý nghĩa của cuộc sống mà cô xây dựng từ tình yêu đó. Piaf là một người yêu thích tình yêu.
Chinh phục Mỹ 1946 – 1947
Như thường thấy với Piaf, mỗi lần tan vỡ mối quan hệ với một người đàn ông cũng là một khởi đầu mới, cả trong tình yêu và sự nghiệp.
Trong thời kỳ này, cô ghi âm bài hát huyền thoại, một trong những thành công lớn nhất của cô trên toàn thế giới: La Vie en Rose.
Những đôi mắt khiến tôi ngoái nhìn
Một nụ cười lạc lối trên môi anh
Đây là bức tranh không qua chỉnh sửa
Của người đàn ông mà tôi thuộc về
Ánh mắt làm tôi rối bời
Tiếng cười tan trên môi
Đó là bức chân dung không tôi vẽ
Của người đàn ông mà tôi thuộc về
Vào tối ngày 30 tháng Mười, Édith biểu diễn đêm đầu tiên tại Mỹ như đã lên kế hoạch tại Play House Thearter - một nhà hát Broadway. Mọi thứ bắt đầu trơn tru. Tuy nhiên, cô cũng phải đối mặt với một số khó khăn nhất định, và đây cũng là lần đầu tiên cô bắt đầu nghi ngờ về bản thân mình.
Édith và Marcel 1948 - 1949
Tại New York, Édith gặp Marcel Cerdan. Cô ngay lập tức bị thu hút bởi người đàn ông mang nét đơn giản nhưng đầy nam tính. Ngược lại, Cerdan không thể cưỡng lại sức hấp dẫn của Édith, sự dịu dàng cuồng nhiệt của cô, và khát khao tình yêu tuyệt đối.
Édith sáng tác một bài hát về tình yêu dành cho người duy nhất của mình: Marcel Cerdan - L'Hymne à l'amour. Nhưng kỳ lạ thay, bài hát tôn vinh tình yêu như là sự cao cả nhất nhưng lại không đề cập đến hạnh phúc. Ngay từ đầu, ta có thể cảm nhận một bi kịch sẽ xảy ra:
Bầu trời xanh trên chúng ta có thể sụp đổ
Và bầu trời có thể sụp đổ
Trời xanh trên đầu chúng ta có thể đổ sập
Và đất đai có thể tan hoang
Piaf và Cerdan đã rất gắn bó với nhau, không chỉ trong tình yêu mà còn trong sâu sắc hơn.
Nhưng bi kịch đến với nữ ca sĩ khi Cerdan qua đời trong một tai nạn máy bay.
Một người Mỹ ở Paris 1950
Piaf vẫn nhớ về Cerdan. Nhưng dần dần, nỗi đau cũng phai nhạt đi. Vào tháng sau năm 1950, cô gặp một người đàn ông Mỹ - Eddie Constantine. Ông ta tận dụng Piaf, nhưng liệu Piaf có dễ dàng bị lừa? Mối quan hệ giữa họ phức tạp hơn nhiều. Trong tự truyện của mình, khi nói về Piaf, Eddie Constantine đã viết:
Những người đàn ông đã làm cô đau khổ khi còn trẻ. Tôi nghĩ cô ấy trả thù bằng cách quyến rũ càng nhiều đàn ông càng tốt, thường là những người đẹp trai và nổi bật... Với cô ấy, đó là cách bù đắp cho những gì đã phải chịu đựng. Nhưng cô ấy không hạnh phúc hoàn toàn. Tôi tin cô ấy là người phụ nữ bất hạnh. Khi cô ấy quyến rũ một người đàn ông điển trai, cô ấy mới cảm thấy hạnh phúc. Trong vòng mười lăm ngày.
Nửa sau của cuốn tự truyện này tiếp tục với cuộc đời đầy biến động của Édith Piaf, với tình yêu, sự đau khổ, danh vọng và cả những bi kịch. Nhưng trong cô, niềm tin vào tình yêu vẫn mãnh liệt.
Trong một cuộc phỏng vấn, khi được hỏi:
- Cô mong đợi gì từ tình yêu?
- Nhưng những gì người đàn ông mang lại cho tôi... Kì diệu, buồn bã, đau khổ, phi thường....
- Và cả sự thất vọng...
- Tôi chưa bao giờ thất vọng.
Cuối cùng, với mọi đau khổ và niềm vui, Piaf vẫn luôn khẳng định, cô chưa bao giờ thất vọng vì tình yêu. Cô luôn yêu tình yêu, dù nó có lúc đến cùng bi kịch. Với Piaf, cô không hề thất vọng khi yêu.
Cuối cùng của tác phẩm liệt kê các bài hát, vở kịch và phim mà Édith Piaf đã tham gia trong suốt sự nghiệp của mình. Phần này sẽ đem lại cái nhìn toàn diện về hành trình của danh ca nước Pháp.
Kết luận:
Không ai có thể bắt chước Édith. Có lẽ nhiều người sẽ học hỏi từ cô, nhưng không ai đủ dũng cảm để sao chép cô.
- Michel Simon -
Đã hơn năm mươi năm kể từ khi người phụ nữ huyền thoại này ra đi, Édith Piaf không chỉ để lại những giai điệu tuyệt vời mà còn những bài học về cuộc sống và tình yêu. Trong Piaf, chúng ta thấy một ý chí mạnh mẽ, một tình yêu mãnh liệt, và một đam mê với âm nhạc. Piaf đã sống, đã yêu và đã sống vì yêu, yêu để sống.
“Édith Piaf – Còn sống là còn yêu” có thể không phải là cuốn sách mà mọi người đều cần phải đọc. Nhưng câu chuyện về nữ ca sĩ vĩ đại trong “Édith Piaf – Còn sống là còn yêu” là nguồn cảm hứng về cuộc sống và tình yêu cho tất cả chúng ta, những con người.
Tác giả: Thu Thảo - MyBook
