Tìm ra một ý tưởng kinh doanh luôn là niềm tự hào của mỗi chúng ta. Không gì tuyệt vời bằng việc nảy ra một ý tưởng thực tế giúp ta thể hiện giá trị của bản thân và kiếm được tiền, thậm chí là rất nhiều tiền. Và ai cũng mong muốn có một ngày nào đó, khiến mọi người xung quanh phải ngạc nhiên: “Tôi có một ý tưởng kinh doanh!”.
Khác biệt với những cuốn sách khởi nghiệp khác, cuốn “Gặp Khó Khăn Nhưng Đừng Bỏ Cuộc” của Vũ Thái Hà không chỉ đưa ra lời khuyên hoặc hướng dẫn cụ thể về cách xây dựng kinh doanh mà tác giả muốn độc giả suy nghĩ về tâm lý con người trong từng tình huống cụ thể, hoặc hiểu theo một cách khác, cuốn sách hướng đến khía cạnh tâm lý của con người trong ngữ cảnh khởi nghiệp.
Bắt đầu khởi nghiệp
Các ý tưởng kinh doanh thường bắt đầu với ý tưởng cơ bản như sau: “Tôi nghĩ rằng: Buổi sáng, một số người dân ở thành phố phải ra ngoài sớm để tránh kẹt xe hoặc chuẩn bị bữa sáng cho gia đình, nhưng một số người, do bận việc khác, không kịp chuẩn bị sẽ muốn một quán bán đồ ăn sáng như bánh mì để tiết kiệm thời gian và tôi cũng có thể kiếm được một khoản tiền đáng kể…” Sau đó, tiếp tục tranh luận liệu họ có mua đồ ăn của bạn không, ai trong khu vực sẽ mua, liệu họ cần giao hàng tận nhà hay không, và cuối cùng, sau một ngày làm việc, tổng chi phí, tổng thu nhập, và lợi nhuận ra sao, liệu bạn có thêm được một chút tiền nào không.
Mọi người đều biết rằng một ý tưởng kinh doanh là một ý tưởng có thể được thực hiện thương mại, nghĩa là có thể mua cái này, bán cái kia để mang lại lợi ích cho người thực hiện.
Một ý tưởng kinh doanh xuất sắc sẽ đặt một sản phẩm hoặc dịch vụ vào trung tâm chú ý; điều quan trọng nhất là sản phẩm đó phải bán được, cụ thể là có thể đổi lấy tiền được!
Có nhiều câu hỏi cần suy nghĩ, như là bạn sẽ tìm nguồn hàng ở đâu? Mua từ người khác để bán hay tự sản xuất rồi bán, hoặc cả hai (một phần tự làm và một phần mua về rồi bán). Ai sẽ mua sản phẩm này? (nghiên cứu thị trường, đối tượng khách hàng, khách hàng tiềm năng…). Vấn đề không kém phần quan trọng là tiền, từ đâu có tiền để mua hàng để bán? Kinh doanh cần vốn, vốn chính là tiền. Vậy thì tiền mua hàng từ đâu ra. Câu hỏi trên có thừa không? Thực tế là câu hỏi nhắm vào việc sử dụng chút vốn ít ỏi mà chúng ta đã sẵn có. Có ai bán sản phẩm này chưa? (đối thủ cạnh tranh của chúng ta ra sao).
Quay lại, ý tưởng kinh doanh đến từ đâu? Không có một quy luật hay công thức nào cả! Bạn có thể làm gì? Mọi thứ đang thay đổi như thế nào xung quanh? Có nhu cầu mới nào đang xuất hiện không? Có thể sản phẩm nào sẽ làm cho người mua cảm thấy thuận tiện hơn không? Hoặc bạn đã nghĩ về cái mà mọi người không cần nhưng thực ra có người lại cần không?
Triết lý một chút, ý tưởng kinh doanh đến từ việc chúng ta đọc được biến động của xã hội, chỉ khi nào xã hội không còn biến động nữa thì mới hết cái để đọc, và điều này là không thể xảy ra.
Khi có ý tưởng, ta thường tự hỏi: ý tưởng này có phải là tốt không? Ý tưởng này có thể đáp ứng nhu cầu của cộng đồng không? Sản phẩm mà chúng ta muốn bán mang lại giá trị gì cho người mua? Đây là câu hỏi quan trọng, bởi nếu sản phẩm không mang lại giá trị cho ai đó thì không thể coi nó là một ý tưởng kinh doanh. Ý tưởng kinh doanh cần mang lại giá trị cụ thể cho những người cụ thể.
Tất nhiên khi có ý tưởng kinh doanh tốt, mọi người đều phấn khích và cố gắng thực hiện ý tưởng đó. Việc tiếp theo là chia sẻ và tìm người thực hiện. Đó là cách mà các công ty ra đời.
Lúc này, khi đang suy nghĩ về ý tưởng, bạn cân nhắc liệu có cần sự hỗ trợ từ người khác không hay có thể tự mình thực hiện. Thường thì, việc thành lập công ty thường đi kèm với việc hợp tác cùng với người thân, sau đó là bạn bè, tiếp theo là đồng nghiệp, và trong thời đại hiện đại, có thể mở công ty với những người hoàn toàn xa lạ như các quỹ đầu tư hoặc công ty đầu tư tài chính. Trước khi đề xuất ý tưởng với ai, hãy tự chuẩn bị kỹ lưỡng bằng cách đánh giá cẩn thận để hiểu được những vấn đề có thể phát sinh hoặc gây trở ngại cho mối hợp tác từ ban đầu hoặc ảnh hưởng đến sự hợp tác trong tương lai. Hãy đặt ra những câu hỏi cần thiết và cố gắng trả lời chúng một cách khoa học nhất, sử dụng các phân tích để sinh ra các lựa chọn và khả năng, sau đó chọn ra cách thu xếp hợp lý nhất. Quan trọng nhất là không nên vội vàng và không nên dùng quá nhiều cảm tính ở những bước khởi đầu này, bởi vì mọi rủi ro thường bắt đầu từ đây.
Trong giai đoạn khởi nghiệp
Một công ty không thể tồn tại nếu thiếu khách hàng. Những ngày đầu tiên của một doanh nghiệp là những thời điểm khó khăn nhất, đặc biệt là việc tìm kiếm khách hàng đầu tiên, người sẵn lòng chi tiền cho sản phẩm hoặc dịch vụ mà công ty cung cấp. Khách hàng đầu tiên rất quan trọng vì chỉ khi có người sử dụng sản phẩm của bạn, giá trị thực sự của sản phẩm mới được thể hiện.
Tính cách tự nhiên của con người thường là thích sự quen thuộc và từ chối cái mới lạ. Việc chấp nhận sử dụng một sản phẩm hoặc dịch vụ mới thường đối diện với sự khó khăn này. Ngoài ra, còn có những yếu tố khác cản trở việc chấp nhận sản phẩm mới trên thị trường...
Vượt qua những thách thức, rủi ro và sự phản đối để tìm ra khách hàng đầu tiên là chìa khóa để mở ra cánh cửa cho sự tồn tại của doanh nghiệp mới.
Khách hàng đầu tiên có thể là ai? Có thể là người trong gia đình, bạn bè hoặc đối tác quen thuộc... Tùy thuộc vào người sáng lập và vai trò xã hội của họ, mối quan hệ của họ sẽ phát huy tác dụng trong giai đoạn khởi nghiệp. Một điều đơn giản, nếu bạn có quan hệ gần gũi với ai đó, có thể dễ dàng hơn khi thuyết phục họ trở thành khách hàng đầu tiên của bạn, vì sự quen thuộc giúp giảm thiểu rủi ro từ phía khách hàng.
Thường thường, trong kế hoạch ban đầu, chúng ta đã phải xác định đối tượng khách hàng và chuẩn bị cơ hội bán hàng trước khi sản phẩm hoàn thiện và sẵn sàng ra thị trường. Có thể trước khi tung sản phẩm ra thị trường, chúng ta đã nhận được các cam kết mua, và những cam kết đó đã làm cho kế hoạch kinh doanh của chúng ta trở nên khả thi hơn và tăng thêm niềm tin vào kế hoạch của chúng ta. Nhưng thực tế thường không như chúng ta nghĩ. Trong một ngày đẹp trời, chúng ta có thể nhận được từ chối từ những người đã cam kết mua trước đó, điều này khiến chúng ta cảm thấy buồn phiền. Thực sự, các cam kết không đồng nghĩa với việc mua hàng, và quyết định mua hàng thực sự mang theo nhiều rủi ro, vì vậy khi ngày gần kề, mọi người thường cân nhắc kỹ lưỡng và chọn lựa giải pháp an toàn nhất cho bản thân.
Trong những tình huống rủi ro và khó khăn, chúng ta cần nhìn nhận cơ hội. Nếu rủi ro cao khiến cho người ta e ngại mua sản phẩm từ các công ty mới thành lập, cũng có nhiều lý do khiến họ muốn mua từ các công ty mới. Trước hết, là nhu cầu sử dụng, tiếp theo là chất lượng và cuối cùng là giá cả.
Để bắt đầu một cuộc chơi đầy thách thức, đưa sản phẩm và dịch vụ của mình đến với người dùng đầu tiên, chúng ta phải tận dụng tất cả nguồn lực có sẵn, bao gồm sức mạnh vật chất, trí tuệ và tinh thần... Để làm được điều đó, chúng ta phải thông minh, đặt ra mục tiêu rõ ràng và biết cách sử dụng điều kiện xung quanh, đồng thời phải chuẩn bị kỹ lưỡng.
- Khai thác mọi mối quan hệ có sẵn và tận dụng mọi hỗ trợ, dù là nhỏ nhất. Sử dụng hiệu quả sức mạnh của các công cụ truyền thông trên internet là một lợi thế lớn, giúp chúng ta truyền đạt thông điệp về sản phẩm của mình nhanh chóng. Hiểu rõ công việc mình làm; dành thời gian để nghiên cứu tính năng của sản phẩm và dịch vụ, tìm ra những điểm mạnh và chọn cách truyền đạt hiệu quả nhất. Sẵn lòng hy sinh và không áp đặt quá nhiều áp lực lên khách hàng để họ ra quyết định.
Không lâu sau khi thành lập và hoạt động, sẽ xuất hiện vấn đề về vai trò trong công việc, bất kể sự phân công và thỏa thuận ban đầu.
Thường thường, chúng ta không biết chính xác khi nào rắc rối bắt đầu, chỉ biết rằng sự không đồng ý bắt đầu lộ ra một cách dần dần, dẫn đến sự phân tán về tư duy và sức lực, mất đi sự hợp tác ban đầu. Đội ngũ bắt đầu tan rã và không ai biết ai là lãnh đạo, và vai trò của mỗi người là gì.
Khi cam kết ban đầu bị vi phạm, việc khôi phục thường không dễ dàng và đôi khi chúng ta phải bắt đầu lại từ đầu. Tình trạng hỗn loạn không thể kéo dài quá lâu vì nó có thể làm hỏng kế hoạch khởi nghiệp. Chúng ta cần phải làm mới tổ chức, phân công công việc sao cho mỗi người đều đóng góp và tiếp tục tiến lên.
Thống nhất lãnh đạo và tổ chức tốt là hai công cụ quan trọng cần phải được sử dụng triệt để. Thực tế chứng minh khi công việc gặp khủng hoảng, việc tái cấu trúc đội ngũ có ý nghĩa lớn. Đôi khi, trong những tình huống như vậy, việc giao quyền quyết định cho một cá nhân dũng cảm là cần thiết.
Công ty là đứa con của những người sáng lập. Họ đầu tư nhiều công sức vào công ty nhưng không phải lúc nào họ cũng nhận ra giá trị thực sự của nó. Để công ty phát triển, cần có những cách để mọi người nhận diện và hiểu rõ hơn về thương hiệu của công ty.
Những ngày khó khăn thường là những thời gian dài và đầy thử thách. Dù đã vượt qua nhiều khó khăn, nhìn về phía trước vẫn thấy đích còn xa. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn và quyết tâm. Mỗi người có câu chuyện riêng, nhưng tất cả đều phụ thuộc vào niềm tin và quyết tâm của họ.
Sau khi bắt đầu kinh doanh, việc duy trì và phát triển là thách thức lớn. Mỗi người đều có ước mơ và khát khao riêng, nhưng không phải ai cũng có thể thành công. Quan trọng là không bao giờ từ bỏ và luôn cố gắng hết mình.
Khởi nghiệp không chỉ là một sự lựa chọn mà còn là một ước mơ lớn. Dù bắt đầu ở tuổi nào, thành công không bao giờ muộn màng. Tuy nhiên, cũng cần nhớ rằng đường đến thành công không phải lúc nào cũng mường tượng.
Để vượt qua những vấn đề của thị trường khởi nghiệp, cần phải xây dựng một cộng đồng lớn mạnh và khuyến khích các hoạt động khởi nghiệp thông qua các chính sách và chương trình hỗ trợ.
Lắng nghe lời khuyên từ các chuyên gia.
Trích từ The Co-Founder Dilemma của Rebekah Campbell.
Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp đều mắc phải lỗi phân chia cổ phần một cách không khoa học từ đầu. Tuy nhiên, giá trị thực sự của công ty xuất phát từ giai đoạn ban đầu.
Công ty có giá trị từ khi bắt đầu. Nó phản ánh sự cam kết và nỗ lực của các nhà sáng lập.
Trích từ bài viết When do you know It’s time for your startup to Pivot của Mahesh Nair.
Từ sự thất bại, các khởi nghiệp có thể rút ra những bài học quý báu để tiến lên. Chuyển hướng đúng lúc có thể giúp họ vượt qua những thách thức và đạt được thành công cuối cùng.
Trích từ Vũ Thái Hà.
Kế hoạch không bao giờ hoàn hảo khi triển khai, và điều chỉnh kế hoạch là điều cần thiết để bắt đầu một cuộc chiến mới.
Tác giả: Thu Hằng - MyBook.