Anh ôm mộng mơ suốt năm năm chờ đợi em. Anh vẽ ra một bản dự thảo về em, một hình ảnh tuyệt vời. Anh vĩ đại trong mọi hành động và cả trong tình yêu dành cho em.
Tất cả những điều về cuốn sách mà tôi sắp kể cho bạn nghe dưới đây đều bắt nguồn từ sự hỗn loạn của cảm xúc, sự kết hợp trong từ ngữ và sự kinh ngạc trong cảnh vẽ của một thời đại hoàng kim.
Gatsby vĩ đại, tác giả Scott Fitzgerald, đặt trong bối cảnh New York thời cơn sốt chứng khoán năm 1922, khi mọi thứ đều xoay quanh từ 'tiền tệ'. Họ lung linh trong những bộ cánh lấp lánh, họ rối loạn trong những buổi tiệc thâu đêm, và họ mất bình tĩnh khi giá cổ phiếu leo thang. Những người giàu mới nổi, những đứa trẻ giàu có dùng cả đời để tiêu tiền không cần thiết. Kinh tế phồn thịnh đến mức có những người kiếm tiền một cách mù quáng mà không ai hiểu rõ và cũng không muốn hiểu.
Câu chuyện kể về James Gatz - Gatsby, một người tự đặt cho mình cái tên cao quý, tự hào như cuộc đời mà anh đã tự mình dựng nên nhờ vào sự giàu có và hy vọng mạnh mẽ hiếm có - qua câu chuyện của 'tôi', một người từ Wall Street đã mơ về New York và sau hàng loạt bi kịch, New York lại trở thành ám ảnh của chính anh. 'Tôi' là Nick Carraway, anh em họ của Daisy – một người phụ nữ với giọng điệu say sưa, nói thầm từng lời, đôi khi nhìn bạn như thể không ai trên thế giới này cô ấy muốn gặp. Cô có một người chồng tên là Tom Buchanan, '...một người đàn ông ba mươi tuổi, tóc vàng hoe, góc miệng tàn nhẫn và dáng điệu kiêu căng. Ánh mắt sắc lẹm áp đặt lên khuôn mặt và khiến Tom luôn trông có vẻ hung hãn, đầu gối chắc chắn'. Cả Nick, Daisy và Tom Buchanan đều thuộc dòng họ danh giá. Ngược lại, Gatsby không. Thân phận của anh được giấu kín và được tiết lộ từng chút một suốt câu chuyện. Đến gần hồi kết, độc giả mới nhận ra sự vĩ đại của anh qua cuộc đời anh được mở ra, từ thân phận đến cách làm giàu, từ việc biến ước mơ thành hiện thực. Và cả tình yêu mà anh dành cho Daisy.
Cha mẹ của Gatsby nghèo, anh luôn tin rằng mình không phải là con của họ, anh là con của Chúa, anh mang trong mình một sứ mệnh và anh kiên nhẫn thực hiện sứ mệnh đó một cách sáng suốt và một mình.
“Dậy vào lúc 6 giờ sáng
Tập thể dục và leo tường từ 6 giờ 15 đến 6 giờ 30
Học điện và các môn khác từ 7 giờ 15 đến 8 giờ 15
Làm việc từ 8 giờ 30 sáng đến 4 giờ 30 chiều
Chơi bóng chày và thể thao từ 4 giờ 30 đến 5 giờ chiều
Tập cách nói và duy trì tư thế lịch sự từ 5 giờ đến 6 giờ chiều
Nghiên cứu những ý tưởng quan trọng từ 7 giờ đến 9 giờ sáng
NHỮNG MỤC TIÊU QUAN TRỌNG
Không lãng phí thời gian ở Shafters hoặc (ghi rõ tên).
Bỏ hút thuốc lá và ăn kẹo cao su.
Tắm hai lần một tuần.
Mỗi tuần đọc một quyển sách hoặc một tạp chí để mở rộng kiến thức.
Mỗi tuần tiết kiệm 5 đô la (loại bỏ) và chỉ dùng 3 đô la.
Đối xử tốt với bố mẹ.
Anh ta có một lịch trình và một loạt quyết tâm. Điều khiến anh ta khác biệt là anh ta thực sự làm được chúng. Khi trưởng thành, anh ta rời nhà và tình cờ cứu sống Dan Cody, một tỉ phú rượu. Sau đó, anh ta đi theo Cody suốt những ngày dài trên biển, nơi anh ta thể hiện được kỹ năng và học được cách trở thành một người quý phái từ Dan. Gatsby một lần nữa trắng tay khi gia đình Cody lừa gạt tài sản thừa kế của ông để lại cho anh ta. Sau đó, anh ta gia nhập quân đội và gặp Daisy. Đó là một buổi tối thu hai người đi cùng nhau dọc phố khi các hàng cây rụng lá:
“Anh biết rằng khi anh hôn lên đôi môi của cô gái này và kết nối vĩnh viễn những hình ảnh không thể diễn tả bằng lời của mình với hơi thở mỏng manh của cô ấy, thì tâm trí anh sẽ không bao giờ thảnh thơi như tâm trí của Đấng Tối Cao. Vì vậy, anh đợi, lắng nghe thêm một chút âm nhạc mà ai đó ghi vào một vì sao trên trời. Sau đó, anh ôm cô ấy. Khi môi của họ chạm nhau, cô ấy mở rộng ra với anh như một bông hoa và sự hiện hữu của sự sống thật sự là hoàn toàn.”
Rõ ràng, Gatsby có lí trí, anh chọn lựa kết hôn với Daisy từ giây phút anh hôn cô ấy và quyết tâm biến niềm tin đó thành hiện thực. Từ đó, ước mơ của anh có hình ảnh của Daisy, về một cuộc sống thịnh vượng, tất cả những gì anh đạt được đều dành cho Daisy hoặc nói cách khác, vì Daisy mà anh đạt được.
Chiến tranh khiến Gatsby xa cách Daisy. Nhớ lại bối cảnh xã hội vào thời điểm đó, một xã hội đầy phân biệt đẳng cấp và sắc tộc. Gatsby nghèo, hiển nhiên không thể lấy được Daisy, lại còn thời thế không cho phép hai người ở bên nhau. Daisy không đợi được. Tom Buchanan đến và tặng cô một chuỗi hạt ngọc trai trị giá 350,000 đô la. Trước đêm cưới, Daisy nhận được thư từ Gatsby, cô khóc lớn, cô không muốn kết hôn với Tom nữa nhưng không còn lựa chọn nào khác. Hôm sau họ kết hôn và không lâu sau đó có một đứa con. Tom và Daisy sống giả tạo bên nhau như là một cặp vợ chồng hạnh phúc nhất trên thế giới. Daisy chăm sóc Tom như một người vợ chu đáo nhất trên hành tinh, mặc dù cô biết rằng Tom có một người tình ngoài hôn. Tom cư xử như một người chồng mẫu mực, nhưng khi vợ sinh con, anh ta bỏ rơi họ. Trong câu chuyện, không chỉ có Tom - Daisy là cặp đôi giả dối. Dường như mọi người ở New York đều nhiễm phải lối sống vật chất. Cuộc sống xa hoa đã làm mất đi nhân cách con người, chỉ còn lại những cái vỏ bọc và âm thanh trống rỗng. Cuộc sống chao lưng tiếp tục diễn ra mỗi ngày.
Trong thời gian chiến tranh, Gatsby đã tham gia vào các cuộc chiến đấu mạnh mẽ, mang về danh dự cho bản thân. Anh từng đi học ở Oxford và sau đó trở thành tâm điểm của sự chú ý trên các báo, được biết đến như một tay chơi mới xuất sắc với một biệt thự lớn, tổ chức các bữa tiệc sôi động mọi lúc ở New York. Chỉ trong vòng 5 năm, anh đã xây dựng nên một đế chế không ai sánh kịp. Ở tuổi 30, anh đã thể hiện khả năng kinh doanh xuất sắc, dù đó là hoạt động hợp pháp hay không. Đối với tôi, Gatsby thực sự vĩ đại, sức mạnh của trí tưởng tượng và niềm tin đã dẫn anh đến mọi nơi anh muốn.
Ít người biết rằng mọi thứ mà Gatsby sở hữu đều mang dấu ấn của Daisy. Anh mơ về một ngày anh có thể cưới Daisy và họ sẽ sống cùng nhau trong biệt thự. Về cơ bản, Daisy là động lực, là ước mơ, là ảo mộng của Gatsby. Anh muốn làm lại quá khứ để có thể sống lại như thể anh không bao giờ mất đi Daisy. Anh tưởng tượng về Daisy và cuộc sống hạnh phúc với cô ấy mà không có khuyết điểm nào. Anh mua biệt thự ở West Egg để làm cho Daisy gần hơn, từ nơi của mình, và để Daisy hiện ra gần bờ đối diện - East Egg, nơi mà Tom và Daisy sống. Anh lập kế hoạch tiếp cận Nick Carraway, nhân vật 'tôi', người là anh họ xa của Daisy, ngay từ khi Nick mới chuyển đến sống gần biệt thự của anh và cô gái Jordan Baker, để họ mời Daisy đến nhà Nick uống trà. Bao nhiêu cố gắng, chờ đợi suốt năm năm, anh chỉ muốn được gặp Daisy trong một buổi trà chiều, để Daisy thấy được cơ ngơi anh đã tạo ra, để được nhìn thấy ánh mắt yên bình và niềm tin của cô ấy. Tôi cảm động khi đọc đoạn Gatsby gặp Daisy trong buổi trà chiều. Gatsby đã bày tỏ tất cả sự quan tâm trước ngày gặp Daisy, sửa sang biệt thự trước khi gặp cô ấy, cắt tỉa cỏ trong vườn của Nick, và đưa hoa vào căn phòng trà, thậm chí cả khi trời đang mưa, anh ta vẫn ra ngoài sân giả vờ tình cờ đi ngang qua.
“Tay vẫn chìm trong túi, Gatsby đứng dựa vào thành lò sưởi, cố tỏ ra thoải mái, thậm chí là hơi buồn, đầu anh nghiêng ngả đến nỗi nó chạm vào một chiếc đồng hồ hỏng trên lò sưởi và ở tư thế đó, đôi mắt hoảng loạn của Gatsby nhìn chăm chú xuống Daisy đang ngồi trên mép một chiếc ghế cứng, hơi lo sợ nhưng vẫn duyên dáng.
- Chúng tôi đã quen nhau từ trước – Gatsby nói thầm.
Mắt anh liếc vội nhìn tôi, môi anh mấp máy hé mở định cười nhưng không thể. May mắn, chiếc đồng hồ đã bị đầu anh tì vào đúng lúc nghiêng đi gần sụt. Gatsby quay lại, hai tay run lên vội vã cứu chiếc đồng hồ và đặt nó trở lại chỗ cũ. Rồi anh ngồi xuống, người thẳng đứng, khuỷu tay tựa vào tay đi-văng, bàn tay lấy cằm. Anh ấp úng:
- Tôi xin lỗi về chiếc đồng hồ…”
Gatsby như một đứa trẻ bối rối, cảm xúc chân thành dành cho người mình yêu đã được tiết lộ. Anh trao cho Daisy tình yêu qua ánh mắt, chạm vào từng đêm qua ánh sáng lục xanh chiếu về từ dinh thự East Egg. Họ nói về tương lai, Gatsby mơ ước cưới Daisy và sống trong lâu đài.
Daisy thỏa hiệp với tình cảm của mình, nói yêu Tom và Gatsby. Cuộc cãi cọ với Tom gây ra nhiều rạn nứt cho Gatsby. Daisy lái xe căng thẳng, tông chết Myrtle. Sự tình diễn ra trùng hợp, chóng vánh hệt như định mệnh.
Daisy từ bỏ nhớ về Gatsby, quên lời hứa gọi anh vào sáng hôm sau và cùng bỏ trốn. Tình yêu của cô không thắng nổi sự ích kỷ và tiền bạc. Cô đã chọn một cuộc sống đêm đẹp cho riêng mình.
Gatsby đợi điện thoại cho đến sáng hôm sau. Rồi anh ôm nỗi tiếc nuối xuống huyệt bởi phát súng của Wilson. Không ai đến đưa tang Gatsby ngoài Nick Carraway.
Nick vẫn mừng vì đã nói ra câu ấy. Câu chuyện của Gatsby làm mùa hè của Nick không nhợt nhạt, nhưng cũng kêu anh rời xa chốn phồn hoa đi. Hiện thực xã hội được phơi bày, ta thấy nể phục Gatsby nhưng cũng buồn thay cho số phận của anh.
West Egg hiện lên trong giấc mơ của tôi như một cảnh đêm quái đản của danh họa El Greco. Một trăm nóc nhà kì cục nép mình dưới bầu trời u ám. Người đàn bà say rượu mặc bộ đồ dạ hội trắng lấp lánh ánh vàng bạc.
Xã hội có thể tố cáo ta, kêu gọi ta sống theo họ, nhưng hãy nhớ về niềm tin mà ta từng gửi vào đóm sáng xanh, giống như Gatsby.
Gatsby gửi niềm tin vào tương lai, mặc dù nó tuột khỏi tay nhưng chúng ta vẫn tiếp tục dấn bước về phía trước, như những chiếc thuyền đấu tranh ngược dòng nước.
Chúng ta không ngừng cố gắng tiến lên, giống như những chiếc thuyền cố đi ngược dòng nước.
Tác giả: Huỳnh Trang - MyBook