Buzz
“Không có nhà lãnh đạo nào biết mọi việc và là chuyên gia trong mọi lĩnh vực, hoặc có thể làm tất cả mọi thứ. Bạn không thể thành công một mình.”
John Maxwell, một trong những chuyên gia hàng đầu về lãnh đạo tại Mỹ, là một nhà huấn luyện và tác giả đã bán được hơn 21 triệu cuốn sách. Ông được biết đến như là “thầy phù thủy của nghệ thuật lãnh đạo” và đã truyền đạt kiến thức về lãnh đạo cho hơn 500 tập đoàn lớn nhất Mỹ, Viện Quân sự Hoa Kỳ ở miền Tây, và các tổ chức thể thao như NCAA, NBA và NFL. Ông áp dụng nghệ thuật đặt câu hỏi để học hỏi và phát triển, tạo kết nối với mọi người, thách thức và thay đổi bản thân, cải thiện năng lực của đội nhóm và phát triển các ý tưởng hiệu quả hơn. Trong cuốn sách Hỏi Đáp Về Lãnh Đạo, ông cung cấp các câu trả lời chi tiết cho những câu hỏi phổ biến và khó nhất mà mọi người thường gặp trong quá trình phát triển sự nghiệp.
Làm thế nào để bạn có thể trở thành một nhà lãnh đạo khi bạn ở vị trí thấp trong tổ chức?
Làm thế nào để thúc đẩy một người không có động lực để phát triển?
Làm thế nào để thành công khi làm việc với một nhà lãnh đạo khó tính?
Làm thế nào để đạt được sự cân bằng giữa việc lãnh đạo cấp dưới và các nhiệm vụ hàng ngày?
Yếu tố nào tạo nên sự bền vững cho một nhà lãnh đạo?
Cho dù bạn đã là một nhà lãnh đạo có kinh nghiệm hay đang trên đường phát triển trở thành một, cuốn sách này sẽ cung cấp cho bạn những lời khuyên thực tiễn và dễ áp dụng để nâng cao sự nghiệp của mình.
Câu chuyện về người chăn cừu và bài học về lãnh đạo
Những yếu tố tạo nên một nhà lãnh đạo xuất sắc dường như không bao giờ thay đổi theo thời gian và không gian. Từ thời cổ đại, thế giới luôn khao khát tìm kiếm những nhà lãnh đạo vĩ đại. Trong những thời kỳ chiến tranh và hỗn loạn, những nhà lãnh đạo vĩ đại thường nổi lên để dẫn đường đến hòa bình. Trong những thời kỳ hòa bình và thịnh vượng, những nhà lãnh đạo vĩ đại vẫn cần phải duy trì trật tự hoặc tìm ra những cách tiến bộ mới.
Những nhà lãnh đạo vĩ đại luôn được mọi người ngưỡng mộ. Nhưng làm thế nào chúng ta có thể phân biệt những nhà lãnh đạo thực sự từ những người khác?
Nguyên lý lãnh đạo xuất phát từ thời cổ đại và vẫn được khẳng định qua thời gian. Những nhà lãnh đạo vĩ đại luôn tiến về phía trước, xây dựng hướng đi, duy trì trật tự và sửa đổi khi cần thiết. Họ không chỉ là người lãnh đạo mà còn là những người đầy tình cảm với đội ngũ của họ. Họ mong muốn sống một cuộc sống để phục vụ nhu cầu của mọi người.
Một điều thú vị là khi xem xét về các nhà lãnh đạo nổi tiếng trong lịch sử, chúng ta thấy rằng có sự tương đồng giữa họ và người chăn cừu.
Việc mô tả các đặc điểm của một nhà lãnh đạo thông qua hình ảnh của người chăn cừu không phải là khó khăn. Chúng ta có thể học hỏi nhiều điều từ sự so sánh này.
Bằng cách nghiên cứu các phẩm chất và tầm nhìn của người chăn cừu, chúng ta có thể tiến tới một cấp độ lãnh đạo mới:
1. Người chăn cừu nhận thức rõ rằng họ không thể chi phối đàn cừu theo ý muốn của mình.
Họ hiểu rằng đàn cừu không chỉ là công cụ mà là trách nhiệm cần được chăm sóc. Họ được ủy quyền và tin tưởng bởi người khác, và phải chịu trách nhiệm trước một người có quyền lực cao hơn.
Là một nhà lãnh đạo hiệu quả, anh ta không chỉ hiểu những yếu tố cấu thành một nhà lãnh đạo mà còn quan trọng là điều gì cần tuân thủ và quan tâm. Việc hiểu và chấp nhận chu trình này sẽ làm phong phú và củng cố tính cách của một nhà lãnh đạo tài năng.
2. Đàn cừu lắng nghe, nhận biết và tuân thủ theo giọng điệu của người chăn cừu.
Tự nhiên, mọi người thường ưa thích đi theo những điều quen thuộc. Niềm tin được xây dựng từ những trải nghiệm của mối quan hệ đáng tin cậy. Thường nghe rằng sự gần gũi có thể dẫn đến sự phản kháng, nhưng cũng làm tăng sự tin tưởng và với thời gian và kiên nhẫn, nó sẽ mang lại kết quả mong đợi.
3. Người chăn cừu biết rất rõ về đàn cừu và có thể nhớ tên từng con.
Người chăn cừu sử dụng hệ thống âm thanh, gõ lách và huýt gió để gọi đàn cừu. Những âm thanh này là duy nhất cho từng con cừu trong đàn và mỗi con cừu nhận ra và phản ứng theo âm thanh đó.
Trong lãnh đạo, sự chăm sóc và gần gũi luôn được mọi người nhận biết. Tự nhiên, nhà lãnh đạo sẽ đạt được thành công. Mối quan hệ với nhân viên chính là chìa khóa - không có người chăn cừu nào có thể làm việc hiệu quả mà không có sự ủng hộ của những con cừu.
4. Người chăn cừu luôn hướng dẫn đàn cừu đến những nơi an toàn nhất và có lợi ích cao nhất, đồng thời tránh xa mọi nguy hiểm.
Trong chiến lược, người chăn cừu dẫn đầu đàn cừu ra khỏi chuồng để phát hiện và tránh xa các nguy hiểm, sau đó dẫn dắt đàn cừu tới nơi an toàn. Luôn luôn là người dẫn đầu, anh ta không bao giờ mong đợi đàn cừu phải đối mặt với những tình huống mà anh ta không sẵn lòng đương đầu.
Người lãnh đạo kinh doanh cũng như vậy. Anh ta luôn dẫn dắt nhân viên đến những nơi an toàn và có nhiều lợi ích nhất. Lãnh đạo phải biết nhận diện và tránh xa các nguy cơ.
5. Người chăn cừu luôn ưu tiên nhu cầu cấp bách và sức khỏe của đàn cừu hơn cả nhu cầu cá nhân của mình.
Sức khỏe của đàn cừu luôn được người chăn cừu quan tâm hàng đầu. Mục tiêu này thúc đẩy các quyết định của anh ta luôn hướng tới lợi ích của đàn cừu. Người chăn cừu luôn sẵn lòng “hy sinh tính mạng bản thân” cho đàn cừu.
6. Có sự khác biệt rõ ràng giữa những đôi tay làm thuê và người chăn cừu.
Những công nhân được động viên bởi tiền công, trong khi người chăn cừu mang trong mình tình yêu và trách nhiệm sâu sắc đối với đàn cừu của mình. Anh ta chấp nhận trách nhiệm vượt quá phạm vi của mình - một lựa chọn của riêng mình. Mối quan hệ của anh ta được đặc trưng bởi sự kiên nhẫn và sự ổn định, bất kể có tiền công hay không.
Luôn sẵn lòng hi sinh cuộc sống cho đàn cừu, người chăn cừu là một nhà lãnh đạo thực thụ trong mắt những người tin tưởng vào anh ta.
Người chăn cừu thực sự hiểu biết sự khác biệt quan trọng giữa quyền lực (sức mạnh áp đặt lên vai của nhà lãnh đạo) và thẩm quyền (khả năng chịu trách nhiệm và giải thích với những người có thẩm quyền cao hơn).
Mặc dù hình ảnh người chăn cừu và nhà lãnh đạo có vẻ đơn giản, nhưng chúng mang lại nhiều bài học quý giá cho lĩnh vực quản lý hiện đại.
Người chăn cừu không phải là ví dụ duy nhất hay hoàn hảo nhất về nghệ thuật lãnh đạo. Có nhiều tài liệu khác nhau như sách, bài giảng, và khóa học chia sẻ kỹ năng lãnh đạo, và những bài học này liên tục mở rộng khi lãnh đạo vẫn tồn tại.
Trong cuốn sách 'Hỏi đáp về Lãnh đạo', John Maxwell trả lời những câu hỏi cơ bản về lãnh đạo như cách hoạt động của lãnh đạo, bắt đầu lãnh đạo, và phát triển lãnh đạo. Nhờ những chia sẻ từ chuyên gia này, vai trò và cách thức hoạt động của lãnh đạo trở nên rõ ràng hơn.
Tự lãnh đạo
Việc lãnh đạo bản thân không kém phần quan trọng so với việc lãnh đạo người khác. Đó là một thách thức đối với nhiều người, từ việc duy trì những thói quen hàng ngày như ngủ đủ giấc, tập thể dục, ăn uống lành mạnh, đến việc nhận thức về điểm mạnh và điểm yếu, giá trị cá nhân, và quan hệ với người khác...
Lãnh đạo bản thân dường như khó hơn việc lãnh đạo người khác. Chúng ta thường mắc những 'điểm mù' không cho phép chúng ta nhìn nhận bản thân mình một cách trung thực và khách quan. Trong đó, có bốn điểm mù phổ biến nhất:
1. Góc nhìn cá nhân: Những nhà lãnh đạo hiệu quả cố gắng nhìn nhận sự việc từ nhiều góc độ khác nhau.
2. Sự bất an: Những nhà lãnh đạo bất an lo lắng về ý kiến của người khác về mình. Họ sợ mình trông yếu đuối, ngu ngốc, hoặc không quan trọng, vì vậy họ cố gắng khẳng định bản thân mình. Họ cảm thấy đe dọa bởi sự phát triển của người khác, và thường cảm thấy ghen tỵ và tự kiêu trước những người giỏi hơn.
3. Sự tự kiêu: Sự tự kiêu luôn là một vấn đề, đặc biệt với những nhà lãnh đạo. Họ tin rằng mình biết tất cả và không ai sánh kịp họ. Họ cứng đầu và không mở lòng để tiếp thu ý kiến của người khác.
4. Tính cách yếu kém: Tính cách là tổng hòa của tất cả những quyết định hàng ngày, những hành động hàng ngày của chúng ta. Tính cách giúp chúng ta duy trì sự nhất quán trong giá trị, lý tưởng, suy nghĩ, ngôn ngữ và hành động. Thiếu tính cách là thiếu mất một yếu tố quan trọng để tự lãnh đạo và lãnh đạo người khác.
Một vấn đề phổ biến trong việc lãnh đạo người khác có thể bắt nguồn từ việc tự lãnh đạo. Tác giả của cuốn sách nhận được nhiều câu hỏi về chủ đề này hơn gấp đôi so với các chủ đề khác, bao gồm: Tại sao tự lãnh đạo lại quan trọng?, Nhà lãnh đạo cần phát triển những thói quen nào?, Làm thế nào để vượt qua cảm giác cô đơn khi làm lãnh đạo?,... Nếu bạn không tự lãnh đạo hiệu quả, bạn sẽ gặp khó khăn trong các lĩnh vực khác của cuộc sống.
Phương pháp thành công dưới sự lãnh đạo kém cỏi
Có câu chuyện kể rằng, có 5 con khỉ bị nhốt trong một căn phòng. Giữa căn phòng là một cái thang, ở đỉnh thang là một nụ chuối. Mỗi khi một con khỉ muốn trèo lên thang, người ta lại phun nước lạnh vào các con khác, khiến chúng rất bất an.
Sau một thời gian, mỗi khi một con khỉ muốn trèo lên thang, các con khác, vì không muốn bị phun nước, sẽ tóm lấy con đó và đánh. Dần dần, không còn con nào trong số 5 con khỉ đó muốn trèo lên thang nữa. Người ta thay thế 1 con mới và bắt đầu lại. Con mới nhìn thấy nụ chuối và cái thang, thắc mắc tại sao các con khác lại không trèo, và thử leo lên. Tất nhiên, 4 con khỉ khác sẽ xông vào đánh. Con mới không hiểu tại sao bị đánh, nhưng không dám trèo nữa.
Lần lượt, 5 con khỉ ban đầu được thay thế hết. Bây giờ, 5 con khỉ mới ở trong căn phòng. Chúng không bị dội nước nhưng cũng không dám trèo lên thang. Và cả 5 đều sẵn sàng đánh nhau nếu có bất kỳ con nào khác cố gắng, mà không hiểu lí do.
Trong lĩnh vực tâm lý học, có một khái niệm được gọi là sự lan truyền tâm lý trong tập thể. Đó là lý do mà chúng ta thường thấy con người có xu hướng bắt chước, mô phỏng, tái hiện hành vi của người khác. Trong câu chuyện trên, bầy khỉ ban đầu bị dội nước nhưng tâm lý sợ hãi đã được lan truyền đến bầy khỉ sau.
Chúng ta luôn nhìn thấy những 'con khỉ' như vậy trong cuộc sống hàng ngày và cả trong môi trường kinh doanh. Các nhà quản lý, lãnh đạo thường nhấn mạnh về sự sáng tạo nhưng cũng thường áp đặt các thái độ và ngôn từ tiêu cực làm giảm phẩm chất của những nhân viên dám nghĩ khác biệt. Điều này xảy ra không ngờ và tạo thành một thói quen, thậm chí làm cho tất cả nhân viên sau này cũng không còn cảm thấy nhu cầu để sáng tạo, tìm kiếm sự đổi mới.
Sự lan truyền tâm lý có thể có tác động tích cực hoặc tiêu cực đối với tập thể, một phần tùy thuộc vào người lãnh đạo. Những người lãnh đạo biết cách áp dụng hiệu quả tâm lý này vào quản lý thì thường đạt được những thành công ngoài sức mong đợi. Vậy làm thế nào để kiểm soát tâm lý 'bầy khỉ' như trong câu chuyện và tránh bị 'chôn vùi' trong con đường lãnh đạo?
Câu chuyện trên là minh chứng cho việc lãnh đạo yếu kém sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhân viên và kết quả công việc.
Khi làm việc dưới sự lãnh đạo của người yếu kém, nhiều người cảm thấy áp lực và cảm giác như mọi thứ đổ dồn lên họ. Trong chương này, giả định rằng bạn đã cố gắng hợp tác và giải quyết vấn đề với người lãnh đạo yếu kém của mình. John Maxwell sẽ cung cấp cho bạn một số chiến lược để đối phó với tình hình này.
Với người lãnh đạo khó hợp tác
1. Hãy tự kiểm tra xem bạn có phải là vấn đề hay không.
2. Xác định liệu bạn có bằng chứng cụ thể để ủng hộ quan điểm của mình không.
3. Đánh giá mức độ ảnh hưởng và uy tín của bạn đối với nhà lãnh đạo.
4. Hãy suy nghĩ về tất cả các kết quả có thể xảy ra.
5. Ra quyết định và thực hiện hành động.
6. Yêu cầu một cuộc trò chuyện riêng tư với lãnh đạo.
7. Hãy gặp gỡ, trình bày những phàn nàn của bạn và tìm kiếm một giải pháp mà cả hai đều đồng ý.
8. Xác định xem bạn nên ở lại hay là đã đến lúc rời đi.
9. Nếu quyết định ở lại, hãy thể hiện sự ủng hộ một cách rõ ràng và nhiệt tình nhất đối với người lãnh đạo.
Với người lãnh đạo khó tính và không thích bạn
Làm việc với những người không hợp tác và không thích bạn thật sự là một thách thức, đặc biệt khi họ là người đứng đầu của bạn. Bạn không thể kiểm soát được cách họ phản ứng với bạn. Thay vào đó, hãy tập trung vào bản thân để đảm bảo rằng bạn không góp phần vào vấn đề. Điều này có thể thực hiện thông qua việc kiểm soát cảm xúc, tìm kiếm điểm chung, duy trì sự thoải mái, giải quyết vấn đề, và vượt qua mọi kỳ vọng.
Với người lãnh đạo thiếu tầm nhìn
Bạn có thể làm gì khi phải làm việc với một người lãnh đạo thiếu tầm nhìn?
1. Hãy đồng lòng với tầm nhìn của tổ chức: Nếu tổ chức của bạn có nhiều người lãnh đạo.
2. Tìm ra và chia sẻ một tầm nhìn tổ chức với người lãnh đạo của bạn.
3. Phát triển mục tiêu cá nhân của bạn.
Với người lãnh đạo do dự và không nhất quán
1. Hãy yêu cầu sự đồng ý trước khi đưa ra quyết định.
2. Đề xuất hỗ trợ người lãnh đạo trong việc đưa ra quyết định.
3. Hãy hỏi họ về cách họ nghĩ khi phải đưa ra quyết định bắt buộc.
Với người lãnh đạo gặp vấn đề về tính cách
Làm việc với những người có vấn đề về tính cách và thái độ sẽ đặt bạn vào tình huống khó khăn, khiến bạn khó duy trì thái độ tích cực và giữ vững giá trị của mình. Trong môi trường như vậy, bạn có thể tạo ra tác động tích cực để nâng cao mọi người: duy trì một tiêu chuẩn cao, tránh xa những ảnh hưởng tiêu cực, và hãy ghi chép mỗi khi có cơ hội.
Với người lãnh đạo hành xử như một kẻ áp bức
Nếu bạn quyết định ở lại trong môi trường này, hãy tự tin vào giá trị của bản thân và không để ý đến những lời họ nói. Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn: tin tưởng vào giá trị của mình, không chấp nhận bất kỳ lỗi nào không phải của bạn, và từ chối trở thành nạn nhân.
Với người lãnh đạo cầu toàn
Nếu người lãnh đạo của bạn sợ thay đổi, rủi ro và luôn muốn ở trong trạng thái an toàn, có một số cách bạn có thể giúp họ: đặt mình vào vị trí của họ, hiểu và chấp nhận cảm xúc của họ, và hỗ trợ họ trong việc hành động.
Với người lãnh đạo thiếu kỹ năng lãnh đạo
Khi làm việc dưới người lãnh đạo thiếu kỹ năng, mọi người thường chống lại và coi thường họ. Tuy nhiên, đó không phải là cách để tiến tới thành công. Trong trường hợp này, mọi người cần hỗ trợ lẫn nhau bằng cách hiểu người lãnh đạo, vai trò của mình, chứng minh năng lực và thể hiện sự thành công theo cách của họ.
Nếu bạn có thắc mắc hoặc gặp khó khăn trong lãnh đạo, cuốn sách Hỏi đáp về lãnh đạo là tài liệu giúp bạn giải đáp những câu hỏi phổ biến. Cuốn sách này không chỉ dành cho những người lãnh đạo mà còn cho nhân viên. Người lãnh đạo sẽ tìm được cách để làm việc hiệu quả hơn, trong khi nhân viên sẽ học được cách làm việc dưới sự lãnh đạo khác nhau và giải quyết vấn đề từ người lãnh đạo của họ.
Tác giả: Khánh Huyền - MyBook
