Có một nguyên tắc mà mọi người nên nhớ rằng trên thế giới này không có bữa ăn nào là miễn phí. Để thành công, ta phải hy sinh; để hạnh phúc, ta phải đấu tranh; để tự do, ta phải dũng cảm; và để nhận được, ta phải cho đi. Quan trọng nhất là hiểu rõ giá trị của những gì ta nhận được.
Phần 1: Nền Tảng Đạo Đức
Trong bối cảnh kinh tế tương lai, tài sản mềm sẽ đóng vai trò then chốt trong cuộc cạnh tranh.
Phần này mô tả ví dụ về tài sản mềm của các công ty hàng đầu trên thế giới. Ví dụ, Nike - một thương hiệu toàn cầu không chỉ là một công ty sản xuất giày dép mà còn là một biểu tượng văn hóa. Tài sản quý giá nhất của họ không phải là các nhà máy, mà là thương hiệu mà họ đã xây dựng trong hơn nửa thế kỷ, cùng với các trung tâm thiết kế và nghiên cứu công nghệ sản phẩm. Các công ty hàng đầu như Google, Microsoft, Facebook, IBM đều sở hữu tài sản mềm đáng giá.
Điều này cho thấy sức mạnh của các công ty sở hữu tài sản mềm trong kỷ nguyên công nghệ thông tin. Tài sản mềm đang hình thành cơ sở cho nền kinh tế tương lai.
Tài sản mềm tại Việt Nam bao gồm nguồn nhân lực, thương hiệu quốc gia, vị thế trên thị trường và văn hóa xã hội.
Việt Nam có nguồn nhân lực tiềm năng lớn, mặc dù dân số ít hơn Indonesia nhưng có tiềm năng nhân lực cao hơn.
Tuy nhiên, hệ thống giáo dục và chính sách đào tạo còn nhiều hạn chế, khiến tiềm năng của nguồn nhân lực không được khai thác hết.
Về thương hiệu, Việt Nam chưa xây dựng được thương hiệu nào có tầm cỡ quốc tế, khác biệt so với Nhật Bản và Trung Quốc.
Trong khi đó, việc tận dụng thị trường và thúc đẩy phát triển du lịch, nông nghiệp sạch và công nghệ thông tin là những cơ hội mà Việt Nam có thể khai thác để nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.
Điều này cho thấy Việt Nam có tiềm năng phát triển mạnh mẽ nếu tận dụng các thế mạnh của mình và đầu tư vào các lĩnh vực chiến lược.
Về phần tài sản mềm, tác giả nhấn mạnh đến văn hóa gia đình và xã hội.
Alan Phan đề xuất 3 nguyên tắc quan trọng để phát triển kinh tế Việt Nam dựa trên nền tảng xã hội.
Mỹ có những quy tắc và văn hóa riêng, mang đến niềm tin vào bản giao kèo xã hội.
Văn hóa Mỹ sáng tạo, hăng say, tôn trọng riêng tư và minh bạch, nhưng cũng có sự ngạo mạn.
Mỹ là trung tâm quyền lực chính trị và văn hóa, với thương hiệu quốc gia mạnh mẽ.
Sức mạnh của Mỹ không chỉ đến từ quân sự hay chính trị, mà còn từ các tài sản mềm.
Dân cần tin vào sức sáng suốt của mình để đánh giá sự việc, lọc lạc ý kiến đa dạng, và tôn trọng các giá trị đa dạng. Một xã hội không dám cho phép cá nhân tự do đánh giá sự thật và sự dối trá trong một môi trường tự do là một xã hội bị đe dọa ngay từ bên trong.
Tổng thống quốc gia John F. Kennedy đã nói rằng
Người dân thông thường cũng có kiến thức và sự thông thái không kém các chuyên gia trí thức. Họ còn có lòng can đảm để hành động, không lụy lời mộng mơ trên giấy tờ. Vì thế, hãy trẻ trung không để những học giả hù dọa với những lời nói vô nghĩa.
Nếu quyền lực tiếp tục tập trung vào các tầng lớp giàu có, xã hội sẽ tiếp tục gặp khó khăn và thiếu tri thức. Điều này sẽ làm cho nền kinh tế không thể phát triển.
Khi nền kinh tế suy thoái, quốc gia sẽ trở nên yếu đuối và dễ bị áp đặt. Quốc gia yếu đuối và nghèo khó sẽ không thể nâng cao tự hào dân tộc, không thể đảm bảo sự đột phá và phát triển. Để yêu quốc gia và cứu quốc gia, hãy tập trung vào việc làm cho người dân giàu có hơn, miễn là điều này không vi phạm pháp luật và đạo đức.
Loại bỏ những thứ cũ kỹ, thay thế chúng bằng những ý tưởng mới, hiện đại và sôi động hơn. Chính phủ không chấp nhận thất bại, nhưng thay vào đó sẽ tiếp tục chi trả cho các nhóm lợi ích và tạo ra các doanh nghiệp 'xác sống'. Có lúc Ngân hàng đầu tư tiền của dân vào những chính sách không phù hợp. Các quyết định đầu tư sai lầm sẽ dẫn đến nợ xấu cho ngân hàng, làm đổ vỡ các bong bóng tài sản và gây ra lỗ lã cho các doanh nghiệp, từ lớn đến nhỏ. Giấy tờ và lời nói không tạo ra giá trị. Không chỉ bằng một vài lời nói hay một vài hành động hành chính, mà nền kinh tế mới có thể phục hồi được.
Trí thức Việt Nam vẫn thường coi việc tham gia vào công việc chính trị là lựa chọn hàng đầu. Trong khi đó, kinh doanh lại mang đến nhiều khó khăn và rủi ro. Theo quan sát của Alan Phan, nhiều quốc gia và dân tộc thích kinh doanh thường có mức sống cao hơn và thu nhập tốt hơn so với các nước láng giềng. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những yếu tố như văn hóa, chính sách chính phủ và nguồn tài nguyên ảnh hưởng đến thành công. Mỗi người dân Việt Nam đều có lòng yêu nghề nghiệp. Dân ta thường nói 'Người làm nghề cả nhà được nhờ'. Tư duy đó đã thấm sâu vào tiềm thức của chúng ta, không chỉ ảnh hưởng đến bản thân mà còn là mong muốn của gia đình chúng ta, rằng con cái họ sẽ có chức vụ, quyền lợi để giúp đỡ người thân trong gia đình. Kinh doanh đòi hỏi nhiều nỗ lực và thời gian.
Phần 2: Thách thức Kinh tế - Xã hội
Trong quan điểm đổi mới để cạnh tranh mạnh mẽ hơn. Doanh nhân Việt cần vượt qua hai điểm yếu là quản lý tài chính và đạo đức kinh doanh. Quản lý dòng tiền cần được chú trọng. Thu nhập phải luôn lớn hơn chi phí. Thu nhập bao gồm doanh thu, tiền khách trả nợ, tiền vay ngân hàng, tiền của nhà cung cấp, của khách hàng, vốn từ các cổ đông, tiền dự trữ... Chi phí bao gồm chi phí nhân sự, nguyên liệu, văn phòng, nợ phải trả, đầu tư dài hạn và ngắn hạn, tiền quảng cáo hoặc tiền thanh lý, tiền bảo trì, tiền dự phòng cho sự cố.
Ngoài việc quản lý dòng tiền, các quản lý tài chính cũng cần quan tâm đến việc đo lường hiệu quả cho doanh nghiệp. Các chỉ số như Tỷ lệ lợi nhuận nội bộ (IRR), Tỷ suất lợi nhuận đầu tư (ROI), Lợi nhuận trên tài sản (ROA), Tỷ lệ acid test (Tài sản ngắn hạn trên nợ ngắn hạn) là các tín hiệu quan trọng để đánh giá hiệu suất của doanh nghiệp so với các đối thủ. Ngân sách phải được thực hiện một cách cẩn thận, mọi điều chỉnh chi phí phải được nghiên cứu kỹ lưỡng. Mọi phát triển và đầu tư đều cần được tính toán kỹ lưỡng. Người quản lý tài chính cần chú ý đến vấn đề vốn trước khi quyết định mở rộng kinh doanh. Nhiệm vụ khác của họ là công bố báo cáo tài chính một cách minh bạch và kịp thời. Tuy nhiên, hiện nay rất ít doanh nghiệp thực hiện được điều đó.
Về mặt đạo đức kinh doanh, một số quản lý đang mắc phải vấn đề là họ thiếu cẩn thận trong việc xây dựng văn hóa công ty, chưa hiểu rõ giới hạn của doanh nghiệp mình để có kế hoạch phát triển lâu dài và bền vững. Người lãnh đạo cần phải đặt ra mục tiêu rõ ràng để đưa ra các bước tiến phù hợp cho doanh nghiệp, đồng thời cần chuẩn bị kiến thức cần thiết để đối phó với những thách thức bất ngờ. Một doanh nghiệp tồn tại và phát triển để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Sáng tạo là yếu tố chính để thành công, thu hút lòng tin và sự ủng hộ của người tiêu dùng. Khách hàng chính là tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp. Một yếu tố quan trọng khác trong vị trí lãnh đạo là tôn trọng quyền lợi của các cổ đông yên lặng hoặc ít người.
Nhiều quản lý Việt không nhận ra rằng tiền góp vốn từ chính phủ (doanh nghiệp nhà nước), hoặc từ cổ đông công chúng (công khai) hoặc từ các quỹ và các nhà đầu tư cá nhân, thậm chí cả vốn vay từ ngân hàng cũng là tiền của người khác (OPM), không phải tiền của họ.
Các doanh nhân thường sở hữu nhưng thường không biết tận dụng hai vũ khí quan trọng nhất: các chương trình đào tạo liên tục và quyền mua cổ phiếu để giữ nhân viên ổn định trong công ty. Tuy nhiên, quản lý nên dựa vào năng lực của nhân viên thay vì quan hệ hay bằng cấp. Để tồn tại, doanh nghiệp cần liên kết với trách nhiệm xã hội và quan hệ mạnh mẽ với cộng đồng. Các công ty cần quan tâm đến môi trường và xử lý rác thải, cũng như duy trì lòng tin, không gian lận, và tôn trọng đối thủ.
Ngoài việc than phiền về cơ chế chính sách và thị hiếu của khách hàng, doanh nhân cũng cần nhìn vào bản thân để khắc phục những hạn chế trong quá trình cạnh tranh.
Ngoài các vấn đề về quản lý tài chính và đạo đức, doanh nhân Việt Nam cũng đang gặp phải căn bệnh đầu tư đa ngành. Theo tác giả Alan Phan, điều này không khác gì một ảo tưởng. Nó phản ánh lòng tham và ảo tưởng, khi nhiều doanh nhân nghĩ rằng thành công trong một lĩnh vực sẽ tự nhiên dẫn đến thành công trong lĩnh vực khác. Thêm vào đó, sĩ diện và tư duy chợ búa cũng là vấn đề, khi nhiều người chỉ chú trọng vào quan hệ thay vì lao động và sáng tạo.
Nhiều người nghĩ rằng quan hệ là chìa khóa để vượt qua đối thủ. Đầu tư theo trào lưu và theo đám đông thường dẫn đến những quyết định sai lầm.
Đầu tư đa ngành như việc đặt người bệnh và người khỏe cùng ở một chỗ, dẫn đến sự suy yếu. Nếu doanh nghiệp tốt, họ nên tập trung vào lĩnh vực cốt lõi thay vì nuôi dưỡng nhiều công ty con yếu kém.
Một điểm yếu khác trong kinh doanh ngày nay là chiến thuật du kích. Mặc dù có lợi ích nhất định, nhưng nó cũng gây ra nhiều vấn đề. Nếu lãnh đạo chỉ tập trung vào chiến lược này, doanh nghiệp sẽ không phát triển được. Họ sẽ ngại tham gia vào môi trường cạnh tranh mới và đầu tư không lâu dài.
Khoảng thời gian của Chiến tranh Việt Nam đã qua đi cách đây lâu lắm rồi, nhưng chúng ta vẫn còn mang trong tâm trí những khu rừng rậm rạp. Khi nào mới thật sự lành thói thức của chúng ta?
Cuối cùng, tất cả chúng ta đều khao khát trở thành người thành đạt.
Tôi luôn tin rằng một con người chỉ khi vượt qua những nhu cầu thiết yếu như ăn mặc và có một ít tự do, giá trị của họ phải được đo lường qua sáu khía cạnh: sức khỏe, tinh thần, trí tuệ, xã hội, tiền bạc và tâm linh. Theo như những tiêu chí này, tôi chắc chắn không thể coi mình là người thành đạt, thậm chí ngay cả khi tôi đang tiến gần đến lỗ. Thực tế, làm thế nào có thể coi mình là thành đạt khi tự đánh giá bản thân qua sáu tiêu chí, tôi phải thừa nhận rằng mình còn thiếu sót nhiều.
Có bao nhiêu người có thể trở thành người thành đạt theo định nghĩa hiện nay? Liệu bạn có dám hy sinh sức khỏe để làm việc suốt 16 giờ mỗi ngày, liên tục di chuyển và chịu đựng mệt mỏi từ chênh lệch múi giờ? Bạn có dám bỏ qua thời gian để cập nhật kiến thức và thông tin? Và với các mối quan hệ gia đình, bạn bè, tình yêu, liệu chúng ta có dám từ bỏ để theo đuổi tiền bạc và danh vọng?
Trong thế giới của một người không thể coi là thành đạt như tôi, điều duy nhất làm tôi hạnh phúc chính là sự bình an và giác ngộ tâm linh. Tôi học được cách tha thứ cho bản thân và cho người khác; tôi không ghen tỵ hoặc tức giận với ai hoặc bất kỳ tình huống nào; tôi biết cảm ơn và yêu thương, trân trọng từng khoảnh khắc hạnh phúc nhỏ nhặt trong cuộc sống hàng ngày.
Hạnh phúc của người thành đạt không nằm ở việc phải làm những điều mình không thích để đạt được thành công, mà nằm ở việc được làm những điều mình yêu thích.
Phần 3: Triển vọng về giải pháp
Trong quá trình phân tích về cơ hội đầu tư hoặc tài trợ từ Quỹ Viasa, Ban Tín dụng luôn chú trọng vào hai yếu tố then chốt: sức cạnh tranh của dự án và kinh nghiệm, kỹ năng của đội ngũ quản lý. Trên diện rộng, nền kinh tế hai mặt của Việt Nam đang đối mặt với cả hai vấn đề này.
Đất nước đang hướng tới sự công nghiệp hóa và hiện đại hóa, tuy nhiên, việc đầu tư vào ba lĩnh vực ô tô, điện tử và thép không mang lại hiệu quả hoặc lợi thế cạnh tranh nào cho Việt Nam trên thị trường toàn cầu. Công nghệ truyền thống của chúng ta không có sức cạnh tranh, trong khi nông nghiệp vẫn khá mạnh mẽ, không yếu kém đến mức cần phải đưa toàn bộ dân về thành phố làm công nhân và sinh sống trong các khu ổ chuột. Đội ngũ quản lý kinh tế vẫn còn yếu kém, cả về kinh tế vĩ mô và doanh nghiệp đều thiếu kỹ năng do hệ thống giáo dục còn chậm phát triển, tập trung vào lý thuyết hơn là thực hành.
Theo tác giả Alan Phan, có ba biện pháp đơn giản mà chính phủ có thể thực hiện để khắc phục những hạn chế trong kinh tế:
-Tổ chức cử người dân trong làng tham gia vào các “Ủy ban Dân sự” giống như ở Trung Quốc. Đại diện được cử bởi người dân sẽ giúp tránh được những áp đặt phi lý từ hệ thống quan liêu phức tạp.
-Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để hiện đại hóa nền nông nghiệp bắt đầu từ các chuyên gia, nhà nghiên cứu kỹ thuật từ các cơ sở giáo dục và tận dụng mạng lưới truyền thông để tạo ra phong trào.
Nâng cao giá trị các sản phẩm nông nghiệp thông qua quy trình sản xuất và nghiên cứu sáng tạo về nhu cầu tiêu dùng toàn cầu.
Trong nền nông nghiệp hiện đại, sự áp dụng công nghệ thông tin giúp quản lý sản xuất hiệu quả hơn, biến nông dân thành những chuyên gia hàng đầu về kỹ thuật canh tác và doanh nhân thông minh về thị trường trực tuyến.
Không chỉ nông nghiệp, lĩnh vực Công nghệ Thông tin đang phát triển mạnh mẽ và tiềm năng. IT đòi hỏi hạ tầng nhưng không đòi hỏi như giao thông hay hệ thống vận tải khác. Nếu đầu tư cho IT thay vì giao thông, chúng ta có thể tận dụng tối đa tài nguyên và sự sáng tạo. Lĩnh vực này cần trí tuệ và đam mê hơn là vốn lớn hay quan hệ chính trị. Người làm IT có thể tự do sáng tạo theo ý thích.
Quan trọng nhất là nếu kiếm được tiền từ lĩnh vực này, chính phủ và người dân có thể giảm bớt việc phá rừng, khai thác khoáng sản hoặc xử lý rác thải công nghệ một cách bảo vệ môi trường.
Giới trẻ ngày nay đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế. Để tạo động lực cho hành trình kinh doanh, có 5 điểm quan trọng cần được chú ý:
-Sự đam mê, lòng tham và ý chí mạnh mẽ.
Ưu điểm cạnh tranh
Sức khỏe để đối phó với áp lực và yêu cầu về thời gian công sức
Tính can đảm, sẵn lòng đối mặt với rủi ro
Kinh nghiệm, mối quan hệ và kiến thức
Thị trường hiện nay đang chứng kiến sự bùng nổ của việc đánh bạc trong nhiều hoạt động. Trên các sàn giao dịch hàng hóa, gần như 99% hợp đồng đều là một loại hình đánh bạc, vì chỉ có 1% người mua và người bán thực sự có ý định giao dịch hàng hóa. Khi hàng hóa được xem như lãi suất, mọi thứ trở thành một cuộc đánh cược.
Thật sự, việc bỏ đi những quan niệm cũ kỹ về nghĩa vụ xã hội, chúng ta cần nhận ra rằng những người nghèo hay giàu, khi say mê đánh bạc, có nhiều cách khác nhau để mất tiền. Họ đã mất rất nhiều, không chỉ qua việc đánh số, cá cược, hay chơi sòng bạc ở các nước láng giềng như Campuchia, Singapore, mà còn qua bất động sản, chứng khoán và việc sử dụng vốn của người khác trong kinh doanh (OPM).
Phần 4: Góc nhỏ bình yên
Trong Kinh Thánh, được nêu rõ rằng 'người giàu vào thiên đường khó hơn con lạc đà đi qua lỗ kim của kim ngọc'. Điều này cho thấy sự phức tạp của tâm trạng, không chỉ là sự yêu thương tiền bạc, mà còn là sự căm ghét, sợ hãi về nó...
Khám phá của tôi nhanh chóng làm nổi bật một sự thật: Hầu hết những người tôi quý mến và những thứ tôi yêu thích đều có mối liên kết mạnh mẽ với tiền bạc.
Sức hút của tiền bạc là không lường trước được. Chính tác giả Alan Phan cũng đã trải qua những khó khăn với quyền lực của nó.
Tôi đã bắt đầu mê mẩn 'người vợ' tiền bạc mà tôi không hề yêu khi kết hôn. Tiền bạc đối với tôi như một đứa trẻ mới lớn bước vào cửa hàng kẹo. Trong các lớp học tâm lý sơ cấp, sách vở dạy rằng con người được thúc đẩy bởi bốn động lực chính: quyền lực, danh tiếng, tiền bạc và 'sự kích thích' (hormones). Sự kích thích bao gồm ăn uống, nhậu nhẹt, tình dục và thuốc lá. Mỗi người có sở thích riêng, có người thích món này hơn món kia, cũng có người ưa thích một vài món, nhưng những người nghiện cả bốn món này thường rơi vào vòng xoáy của tù tội sớm hay muộn. Tôi chỉ thích tiền bạc.
Từ khi trung niên đến gần đây, tôi đã cảm thấy tiền bạc là tất cả. Tôi đã mất đi cái nhìn cân nhắc về nó để rồi chỉ tập trung vào những lợi ích mà nó mang lại. Tiền bạc có thể đáp ứng mọi nhu cầu của chúng ta, nhưng đồng thời cũng làm chúng ta trở nên ràng buộc. Khi kiếm được nhiều tiền, người kinh doanh phải chịu trách nhiệm với cổ đông, với nhân viên, với khách hàng, với doanh nghiệp và cả với cộng đồng xung quanh. Bạn không được phép phạm phải lỗi lầm. Sự giàu có đồng nghĩa với việc ta mất đi nhiều thời gian cho bản thân, bận rộn với công việc, với tin tức, với email, với điện thoại công việc và với đối tác kinh doanh. Rồi còn những hoạt động xã hội và thiện nguyện nữa.
Dù lòng hào phóng, chúng tôi không mong muốn tiền bạc và danh tiếng bị lạm dụng cho những mục đích tiêu cực. Thậm chí, việc hỗ trợ với vài trăm đô la có vẻ đơn giản; nhưng khi số tiền lên đến triệu đô la, mọi thứ trở nên phức tạp hơn. Các bộ phận như kế toán, thuế, pháp lý và PR cần phải tham gia để kiểm tra và hướng dẫn.
Theo lời Sartre: “Chúng ta là tù binh của những gì chúng ta sở hữu”.
Sự giàu có và tiền bạc không phải là điều tồi tệ. Thực sự, tôi mong muốn mình trở nên giàu có để có thể giúp đỡ nhiều người hơn. Như cha sứ của tôi đã nói với Alan Phan, những lời khuyên đó thực sự đúng.
Muốn giúp đỡ người nghèo, đừng bao giờ trở thành người nghèo.
Nếu không nhận và tích luỹ, bạn sẽ không có gì để cho đi. Để giúp đỡ người dốt, hãy thu thập kiến thức; để hỗ trợ người yếu đuối, bạn phải mạnh mẽ. Ngay cả khi việc “cho đi” là ưu tiên hàng đầu trong cuộc sống, bạn vẫn phải đối mặt với nhiều mâu thuẫn bên trong; vì mọi người đều hiểu rằng, trong thế giới doanh nghiệp, người kinh doanh phải làm việc không ngừng (kể cả khi họ đang ngủ, họ cũng nghĩ về công việc) và phải vượt qua nhiều áp lực từ tài chính, sản phẩm, nhân viên, đối tác, và môi trường cạnh tranh bên ngoài. Vậy còn thời gian và năng lượng để “cho đi” đâu?
Việt Nam có nhiều vấn đề tiêu cực mà chúng ta có thể nhận thấy. Nhưng mọi thứ đều có hai mặt, tích cực và tiêu cực. Chúng ta cần điều chỉnh để có cái nhìn chính xác và sâu sắc hơn về mọi vấn đề. Hãy thận trọng trước mọi thông tin và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra nhận định. Việt Nam là nơi đầy những điều tươi đẹp để chúng ta sống, trải nghiệm và bảo vệ. Xin đừng ghét nơi mà chúng ta đã sinh ra và lớn lên.
Tôi có thể tiếp tục với những sở thích khác; hoặc tôi cũng có thể nhìn nhận một góc độ khác, viết thêm về những điều tôi không hài lòng về Việt Nam. Nhưng những suy nghĩ và cảm xúc đó sẽ là của một ngày khác. Tôi trân trọng những phước lành mà Thượng Đế ban cho và tôi biết ơn những người quen và người xa lạ đã để lại những ấn tượng tốt đẹp trong lòng tôi.
Mỗi người đều nhận được phần may mắn riêng cho cuộc sống, nhiều hay ít; nhưng may mắn lớn nhất là nhận ra may mắn của mình. Việt Nam - quê hương của tôi, là một bức tranh về sự lãng tử đã trải qua biến cố và những lựa chọn đầy cay đắng; nhưng cũng là một câu chuyện về tuổi thơ ngây thơ 13 tuổi, khi tôi cùng gia đình lên chùa Hương với biết bao hi vọng và ước mơ. Tình yêu trong tuổi trẻ và sự khôn ngoan trong tuổi già đã tạo ra một bản giao hưởng không kém phần huyền bí như bản Blue Danube của Johann Strauss.
Tôi chỉ muốn kết thúc bằng cảm xúc của mình.
Tôi đã nghe và đọc nhiều điều không tốt về đất nước của mình. Nhưng giống như tác giả, tôi vẫn tiếp tục yêu quý đất nước của mình. Mỗi người có quyền lựa chọn điều mình muốn tin. Nhưng tôi tin rằng không có bữa ăn nào miễn phí. Để có được điều gì đó, chúng ta phải đánh đổi nhiều thứ. Vậy bạn có sẵn lòng hy sinh để đạt được điều bạn muốn không? Bạn có dám gieo xương, máu, mồ hôi và nước mắt không? Bạn có dám đối mặt với sự chia ly không? Mặc dù chúng ta mong muốn điều tốt đẹp, nhưng thực hiện lại khó khăn hơn nhiều. Và vì tôi không phải trả giá cho bữa ăn này, tôi sẽ cố gắng bảo vệ và trân trọng nó.
Tác giả: Mai Hương - Sách của tôi