Quan hệ đồng nghiệp là một ưu điểm quan trọng trong kinh doanh và cuộc sống.
Về ba doanh nhân nổi tiếng của Brazil, Warren Buffett đã có nhận xét tích cực về Jorge Paulo Lemann, Marcel Tells và Beto Sicupira.
Tôi đã bị thu hút bởi những lời khen ngợi của Warren Buffett về ba doanh nhân này và muốn biết thêm về họ.
Cuốn sách 'Không Có Giấc Mơ Nào Là Quá Lớn' của Cristiane Correa đã cung cấp câu trả lời cho những tò mò của tôi về ba doanh nhân này.
Đây là một cuốn sách quan trọng cho những ai quan tâm đến nhân tài và giá trị con người trong doanh nghiệp.
Cristiane Correa là một nhà báo và diễn giả chuyên về kinh doanh và quản lý. Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành Báo chí tại trường Cao đẳng Cásper Líbero, cô tiếp tục nhận bằng Thạc sỹ Xuất bản từ Đại học Yale. Trước khi trở thành một nhà văn, Cristiane đã làm việc trong tạp chí Exame – một trong những tạp chí kinh doanh hàng đầu tại Brazil trong suốt 12 năm. Ngoài cuốn sách Không Có Giấc Mơ Nào Là Quá Lớn, cô còn xuất bản cuốn sách khác có tựa đề Abilio vào năm 2015. Năm 2013, Cristiane được tạp chí Época bình chọn là một trong 100 người có ảnh hưởng nhất ở Brazil.
Mối quan hệ của tôi với câu chuyện phi thường này bắt đầu từ những năm đầu của thập kỷ 1990 trong một lớp học tại trường kinh doanh sau đại học thuộc Đại học Stanford. Tôi đang chủ trì buổi thảo luận về tình huống quản lý trong một chương trình dành cho quản lý, về đề tài làm thế nào để giúp một công ty vĩ đại tồn tại. Ngồi ở hàng đầu là một nhà quản lý khiêm tốn, mặc quần chino và áo phông giản dị, không lấy gì làm nổi bật, ông hăng hái phản ứng khi tôi bắt đầu nói về Walmart và dẫn ví dụ về doanh nhân Sam Walton.
Nhà quản lý đó là Jorge Paulo Lemann của Ngân hàng Đầu tư Garantia. Ông cùng hai cộng sự là Marcel Herrmann Telles và Carlos Alberto Sicupira đã “tập hợp một nhóm những người trẻ tuổi và nhiệt huyết và biến một đội môi giới nhỏ thành một trong những đại gia đầu tư vĩ đại nhất ở Mỹ Latin.”
Ba anh hùng ngự lâm
Jorge Paulo Lemann sinh ngày 26 tháng 8 năm 1939 tại thành phố Rio de Janeiro trong một gia đình giàu có. Từ mẫu giáo đến hết trung học, ông theo học tại trường American School of Rio de Janeiro, một trong những trường hàng đầu của thành phố. Ông thông thạo tiếng Anh từ nhỏ, bắt đầu chơi quần vợt ở tuổi 7 và luôn theo đuổi phong cách sống của một tuyển thủ: không hút thuốc, không uống rượu và ăn uống lành mạnh. Sau khi cha mất, ông trở nên thân thiết với người anh họ Alex Haegler và theo bước anh ghi danh vào một khóa học kinh tế tại Đại học Harvard – quyết định “đã thay đổi quan điểm cuộc đời” của ông.
“… Một điều khác tôi học được từ Harvard, và trở thành một phần của con người tôi, là tầm quan trọng của việc lựa chọn người. Ở trường Harvard, tôi đứng trên vai những người khổng lồ. Khắp nơi đều là tài năng ưu tú. Nó đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách tôi lựa chọn con người, một phần quan trọng trong sự nghiệp của tôi… Harvard cũng dạy tôi tập trung vào cách để đạt được thành công. Để hoàn thành công việc đúng hạn, tôi phải tạo ra một hệ thống đòi hỏi sự tập trung cao độ… Tôi luôn cố gắng và đơn giản hóa để giữ lại những điểm trọng yếu, điều này đã giúp chúng tôi rất nhiều trong việc xây dựng doanh nghiệp của chúng tôi. Hầu hết những công ty của chúng tôi – và người của chúng tôi – đều có năm mục tiêu. Thực hiện công việc một cách đơn giản luôn tốt hơn làm theo cách phức tạp.”
Marcel Herrmann Telles sinh vào ngày 23 tháng 2 năm 1950. Cha ông là phi công và mẹ là cựu thư ký đại sứ quán Mỹ. Ông học tại Colegio Santo Inacio và làm việc trong lĩnh vực tài chính chỉ để kiếm tiền. Ông là một người hướng ngoại, làm việc chăm chỉ và luôn mang về nhà cuốn sổ liên lạc với điểm tốt. Sở thích của ông là làm thơ và vẽ tranh trong những thời khắc rảnh rỗi.
Sự xuất sắc trong giao dịch và khả năng ứng dụng kiến thức mới vào thực tế của Telles đã thu hút sự chú ý của Lemann. Lemann khen ngợi và nói với Telles rằng ông có thể trở thành cộng sự. Đối với một chàng trai trẻ từ tầng lớp trung lưu, người chưa bao giờ nghĩ đến việc chuyển từ làm nhân viên sang làm chủ, việc mà ông chủ đang treo trước mắt mới thật sự là một thách thức. Chưa đầy hai năm sau khi gia nhập công ty môi giới, Marcel Telles đã giành được quyền mua 0,5% cổ phần.
Beto Sicupira sinh vào ngày 1 tháng 5 năm 1948. Cha ông là công chức tại Ngân hàng Branco do Brasil và Ngân hàng Trung ương, còn mẹ ông làm nội trợ. Ông dự định sẽ tham gia hải quân vì đam mê biển cả và săn cá, nhưng sau khi một người bạn đề nghị góp vốn vào việc kinh doanh xe cũ, ông trở nên đam mê kinh doanh và bắt đầu nghiêm túc suy nghĩ về việc trở thành doanh nhân. Ông nhanh chóng trở thành bạn của Lemann vì họ có cùng sở thích. Họ thường cùng nhau đi săn cá, thảo luận về kinh doanh và xây dựng niềm tin vào nhau. Năm 1973, ông chấp nhận đề nghị từ Lemann để tham gia làm việc tại Garantia.
Đế chế tam hiệp
Garantia ban đầu là một công ty chứng khoán được Lemann cùng nhóm cộng sự mua lại với giá 800 ngàn đô la (do cựu Nghị sĩ Gentil tài trợ) vào năm 1971. Công ty gần như không có tài sản gì, nhưng “văn phòng lụp xụp không làm nản lòng những người trẻ tuổi, họ quan tâm đến tiềm năng của thị trường chứng khoán Rio, nơi ngày càng thu hút một lượng lớn đầu tư.” Hoạt động trong thị trường tài chính chưa bao giờ là điều dễ dàng, do đó Lemann cần một đội ngũ tài năng và áp dụng “những nguyên tắc của chế độ nhân tài mà ông luôn tin tưởng vào thực tế.” Những người mà ông muốn thu hút được gắn với cụm từ PSD (Nghèo - Sáng dạ, Tham vọng làm giàu - Khát vọng trở nên giàu có) và những nhân viên linh hoạt, có kỹ năng kinh doanh và ranh mãnh sẽ được ưu tiên hơn so với những người có bằng cấp đại học hoặc kinh nghiệm quốc tế.
Mô hình của Goldman Sachs mà Lemann sao chép đã làm thay đổi mọi thứ. Garantia trả lương thấp hơn mức trung bình của thị trường, nhưng tiền thưởng có thể cao gấp bốn, năm lần tiền lương, một khoản tiền thưởng khổng lồ vào thời điểm đó. Tất nhiên, điều kiện là nhân viên phải đạt được mục tiêu đề ra. Đó là một nguyên tắc rõ ràng và đơn giản, áp dụng cho tất cả nhân viên văn phòng: làm tốt sẽ được thưởng.
Cấu trúc này đã biến Garantia thành một công ty khác biệt ở Brazil. Không có hệ thống cấp bậc, chỉ ba nhóm nhân viên tồn tại. Một là nhóm mới, tất cả đều nhận được thưởng. Hai là nhóm cấp cao, dựa vào hoa hồng. Kết quả, người giỏi tiến bộ, người kém bị loại. Cuối cùng, nhóm cộng sự, ít nhất và khó duy trì. Họ nhận cổ tức và hoa hồng. Chỉ 40 nhân viên đạt cấp này trong 30 năm. Điều duy nhất làm được là đạt thành công cho ngân hàng.
Môi trường ở Garantia cực kỳ khắc nghiệt, chỉ có người tồn tại mới được nhận. Bài kiểm tra bắt đầu từ phỏng vấn, một thói quen của các tổ chức Mỹ như Salomon Brothers. Ví dụ, yêu cầu ứng viên giữ im lặng.
Thường, ứng viên Garantia trải qua ít nhất mười cuộc khảo sát. Phỏng vấn bao gồm cả cộng sự cao cấp, thậm chí cả Lemann. Thay vì hỏi về học vấn hay kinh nghiệm, họ muốn biết ứng viên có phù hợp không. Ứng viên cần thái độ sốt sắng và ý chí chiến đấu.
Áp lực và việc theo đuổi thành tích cực kỳ tàn nhẫn. Không có gì ngoài làm thêm và thâu đêm. Ngày làm việc kéo dài 12-14 tiếng và cả cuối tuần. Nhân viên cống hiến toàn bộ và làm việc không ngừng. Garantia không có văn phòng kín, mọi người nhìn thấy đồng nghiệp. Nếu ai đó về sớm, sẽ nhận được tràng pháo tay và câu hỏi mỉa mai.
Cuối những năm 1970, Garantia có gần 200 nhân viên, hầu hết là nam giới, mọi người mơ ước thăng tiến. Việc trêu chọc đồng nghiệp là điều thường. Không có cấp bậc, trao đổi và tranh luận tự do. Một lần, một nhân viên giao dịch đổ nước lên đầu đối thủ và phải can ngăn. Hơn mười người nói “nồi áp suất” để miêu tả một ngày ở Garantia.
Bên cạnh mô hình này, mối quan hệ giữa Jorge Lemann, Marcel Tells và Beto Sicupira giúp Garantia trở nên hùng mạnh. Quan hệ này dựa trên giá trị chung, không quan trọng danh tiếng. Warren Buffett khẳng định mối quan hệ này tránh được cuộc chiến.
“Không thể so sánh với đồng đội của mình. Không thể lo lắng ai là người chiến thắng trong thương vụ. Suy nghĩ 'phải thắng' chẳng bao giờ hữu ích, trong kinh doanh hay hôn nhân.” – Warren Buffett chia sẻ.
Vào giữa những năm 1990, Garantia là tấm gương toàn diện nhất của ngân hàng đầu tư Brazil. Nhân viên của họ xuất sắc và thành tích của họ được tôn vinh. Sức ảnh hưởng của họ đã vượt ra nước ngoài. Báo Folha de S. Paulo đã gọi họ là “kẻ giết người hàng loạt thực sự.”
Tuy nhiên, vào năm 1997, Garantia gặp rắc rối. Uy tín của họ giảm dần. Lemann muốn chuyển giao quyền lực cho thế hệ mới nhưng không có ai muốn. Ông bán cho ngân hàng Thụy Sĩ Credit Suisse First Boston vào năm 1998.
Có nhiều báo cáo nói về sự thay đổi ở Brazil khi Garantia bán. Garantia không chết vì toàn cầu hóa. Họ thua vì lơi lỏng và để con tàu tự trèo chống ra khơi. Các cộng sự mới chỉ quan tâm đến tiền. Garantia thất bại bởi chính mình.
Nhưng câu chuyện không kết thúc ở đó. Sau khi bán Garantia, Lemann thay đổi. Những thương vụ mới mở ra cơ hội mới.
10 bài học
Như những cuốn sách kể về doanh nhân khác, Không Có Giấc Mơ Nào Quá Lớn cung cấp 10 bài học quý giá cho doanh nhân, giúp họ tận dụng tối đa nguồn lực và phát triển công ty của mình.
- Luôn luôn đầu tư vào con người
- Duy trì động lực bằng một hoài bão lớn
- Xây dựng một nền văn hóa trọng dụng nhân tài với đãi ngộ xứng đáng
- Có thể xuất khẩu một nền văn hóa vĩ đại đi khắp nơi
- Tập trung vào việc xây dựng điều gì đó vĩ đại, thay vì chỉ quản lý tiền
- Tính đơn giản chứa đựng thiên đường và phép màu
- Cuồng tín không phải là vấn đề
- Kỷ luật và sự điềm tĩnh, không phải tốc độ, chính là chìa khóa thành công trong giai đoạn khủng hoảng tiềm năng
- Một hội đồng quản trị mạnh mẽ và kỷ luật có thể trở thành tài sản chiến lược quyền lực
- Tìm kiếm những người thầy và cố vấn, rồi kết nối họ với nhau
Kết
Nhà tư vấn kinh doanh người Mỹ Jim Collins đã nhận xét về Không Có Giấc Mơ Nào Là Quá Lớn là “một trong những câu chuyện mà người Brazil nên tự hào” và “sánh ngang với những câu chuyện về các doanh nhân lỗi lạc như Walt Disney, Henry Ford, Sam Walton, Akio Morita và Steve Jobs.”
Dù đã đạt được thành công, nhưng những người này không ngừng tự hỏi: Tiếp theo sẽ là gì?
Tác giả: Thu Trang – MyBook.