Buzz
Cuộc cách mạng công nghệ blockchain và bitcoin đang diễn ra mạnh mẽ. Bitcoin, đồng tiền số phi tập trung đầu tiên, đã trở thành một nền kinh tế toàn cầu trị giá hàng tỉ đô la. Đọc “Bitcoin thực hành” của Andreas M. Antonopoulos để hiểu sâu hơn về công nghệ này và cách tham gia vào cuộc cách mạng phần mềm trong thế giới tài chính.
Andreas M. Antonopoulos, một nhà công nghệ và doanh nhân khởi nghiệp, viết cuốn sách với niềm đam mê với bitcoin và mong muốn chia sẻ kiến thức về công nghệ này với độc giả.
“Cuốn sách giúp bạn tự tin tham gia vào cuộc cách mạng phần mềm trong thế giới tài chính...”
Gavin Andresen, Khoa học gia trưởng, Tổ chức Bitcoin, đã nhận xét rằng: “Bất kỳ ai sau khi đọc 'Bitcoin thực hành' sẽ có được sự hiểu biết sâu sắc về cách thức hoạt động của nó và học được kiến thức cần thiết để viết ra những ứng dụng tiền mã hóa tuyệt vời.”
Khi nói về bitcoin, đôi khi tôi không khỏi băn khoăn tự hỏi: “Nhưng thực ra thì nó hoạt động như thế nào kia?” Đó là câu hỏi có câu trả lời tuyệt vời trong 'Bitcoin thực hành', với kiến thức sâu sắc về cách thức hoạt động của bitcoin và cách xây dựng những ứng dụng tiền mã hóa.
“Bitcoin thực hành” là tài liệu dành cho lập trình viên. Cuốn sách này sẽ hướng dẫn bạn về cơ chế hoạt động của tiền mật mã, cách sử dụng chúng và phát triển phần mềm liên quan.
Dành cho các độc giả phổ thông, “Bitcoin thực hành” vẫn là cuốn sách phù hợp. Các chương đầu tiên giới thiệu về bitcoin sẽ cung cấp cho những ai tò mò, thích thú với bitcoin kiến thức từ cơ bản đến nâng cao.
“Bitcoin thực hành” bao gồm 12 chương và 6 phần phụ lục, với nội dung chính sau:
- Phần giới thiệu tổng quan về bitcoin - phù hợp với người không chuyên về công nghệ, các nhà đầu tư và lãnh đạo doanh nghiệp.
- Nền tảng kĩ thuật của bitcoin và các loại tiền mật mã dành cho các nhà phát triển, kỹ sư, kiến trúc sư hệ thống và phần mềm.
- Chi tiết về mạng phi tập trung, kiến trúc ngang hàng, vòng đời giao dịch và nguyên tắc bảo mật trong bitcoin.
- Các sự phát triển mở rộng của bitcoin và blockchain, bao gồm các chuỗi, tiền tệ và ứng dụng thay thế.
- Các câu chuyện thực tế, ví dụ, và đoạn mã minh họa cho các khái niệm kĩ thuật chính.
Trước khi đi vào các nội dung chính, bạn cần đọc phần bảng thuật ngữ và các quy ước trong cuốn sách để hiểu rõ hơn.
Chương 1: Giới thiệu
Trong chương này, tác giả sẽ giải thích một cách tỉ mỉ về bitcoin và khái niệm liên quan để giới thiệu các phần sau. Với phong cách viết khoa học, khách quan và logic cùng ngôn ngữ dễ hiểu, Andreas sẽ cung cấp cho chúng ta hiểu biết cơ bản và đầy đủ hơn về bitcoin và công nghệ blockchain.
Bitcoin là gì?
Bitcoin là một tập hợp các khái niệm và công nghệ cấu thành nền tảng của một hệ sinh thái tiền số. Các đơn vị tiền tệ gọi là bitcoin được sử dụng để tích trữ và trao đổi giá trị giữa các thành viên trong mạng lưới bitcoin. Khác với tiền tệ truyền thống, bitcoin hoàn toàn ảo. Không có đồng tiền bitcoin vật lý, thậm chí cả đồng tiền số cũng không có.
Bitcoin là một hệ thống phân tán ngang hàng, không có máy chủ trung tâm hay điểm kiểm soát nào. Bitcoin được tạo ra thông qua quá trình đào tiền, trong đó các thợ đào cạnh tranh với nhau để giải quyết một bài toán trong khi xử lý các giao dịch bitcoin.
Đại diện cho đỉnh cao của hàng thập kỷ nghiên cứu mật mã và hệ thống phân tán, bitcoin là sự kết hợp độc đáo và mạnh mẽ của bốn phát minh chính. Bitcoin bao gồm:
- Mạng ngang hàng phi tập trung (giao thức bitcoin)
- Sổ cái giao dịch công khai (blockchain)
- Tập hợp các quy tắc để xác thực giao dịch và phát hành tiền tệ độc lập (quy tắc đồng thuận)
- Cơ chế để đạt sự đồng thuận phi tập trung trên blockchain hợp lệ (thuật toán bằng chứng công việc)
Lịch sử của Bitcoin
Bitcoin được ra đời vào năm 2008 với bản mô tả khái niệm mang tựa đề “Bitcoin: một hệ thống tiền điện tử ngang hàng”, được công bố dưới bút danh Satoshi Nakamoto. Satoshi rút lui vào năm 2011, để lại trách nhiệm phát triển mã nguồn và mạng lưới bitcoin cho một nhóm tình nguyện viên ngày càng lớn mạnh. Danh tính của cá nhân hay tổ chức đứng đằng sau bitcoin đến nay vẫn là một bí ẩn.
Các ứng dụng của bitcoin, người dùng bitcoin và những câu chuyện của họ.
Phần này tác giả sẽ kể về những câu chuyện thực tế của người dùng bitcoin và những lĩnh vực đang sử dụng bitcoin để phát triển thị trường mới, giải quyết các vấn đề kinh tế toàn cầu.
Khởi đầu
Đây là phần trọng tâm của chương 1 trong cuốn sách. Ở đây, Andreas sẽ giới thiệu về cách lựa chọn “ví bitcoin” và hướng dẫn một số thao tác cơ bản như: kiếm bitcoin đầu tiên, xác định giá trị hiện tại của bitcoin, gửi và nhận bitcoin.
Chương 2: Hoạt động của Bitcoin
Khác với các hệ thống ngân hàng và thanh toán truyền thống, hệ thống bitcoin dựa trên sự tín nhiệm phi tập trung. Thay vì phải có một thực thể quyền lực trung ương được tín nhiệm, trong bitcoin sự tín nhiệm đạt được như một thuộc tính hệ quả từ các tương tác giữa những người tham gia trong hệ thống bitcoin.
Trong chương này, chúng ta sẽ khám phá bitcoin từ một góc độ cao hơn thông qua việc theo sát một giao dịch được thực hiện trên hệ thống bitcoin, chứng kiến quá trình nó trở nên được “tín nhiệm” và được chấp nhận bởi cơ chế đồng thuận phân tán của bitcoin, và cuối cùng được ghi vào blockchain, sổ cái phân tán của mọi giao dịch.
Chương 3: Bitcoin Core: Bản thực thi tham chiếu
Khi Satoshi Nakamoto tạo ra bitcoin, phần mềm này thực chất đã hoàn thiện trước khi bản đặc tả được viết. Tính đến nay, bản thực thi đầu tiên này, khi nó được gọi đơn giản là Bitcoin hay phần mềm Satoshi đã và đang được sửa đổi nâng cấp rất nhiều. Nó đã tiến hóa thành Bitcoin Core, nhằm phân biệt với các bản thực thi tương thích. Bitcoin Core là bản thực thi tham chiếu của hệ thống bitcoin, có nghĩa là bản tham chiếu chính thức và có độ tin cậy cao về cách thức thực thi từng thành phần của công nghệ này.
Bitcoin Core thực thi mọi khía cạnh của bitcoin, bao gồm các ví, các bộ máy xác thực giao dịch và block, một nút mạng đầy đủ trong bitcoin ngang hàng.
Chương 4: Các Khóa và Địa Chỉ
Chương 4, tác giả đề cập tới một số khía cạnh của mật mã học được áp dụng trong bitcoin để kiểm soát quyền sở hữu tiền, thể hiện dưới dạng các khóa, địa chỉ, và ví.
Quyền sở hữu của bitcoin được thiết lập thông qua các khóa số, địa chỉ bitcoin, và chữ ký số. Các khóa số này thực ra không được lưu trữ trên mạng lưới, mà do người dùng tạo ra và lưu giữ trong một file, hay một cơ sở dữ liệu đơn giản gọi là ví. Các khóa số trong ví của người dùng hoàn toàn độc lập với giao thức bitcoin, và phần mềm ví của người dùng có thể tạo và quản lý chúng mà không cần tham chiếu đến blockchain hay kết nối đến Internet.
Trong phần thanh toán của một giao dịch bitcoin, khóa công khai của người nhận được đại diện bằng vân tay số của nó, gọi là địa chỉ bitcoin, có vai trò tương tự như tên người thụ hưởng trên ngân phiếu.
Trong phần sau của chương 4, tác giả sẽ đi sâu giới thiệu về các loại khóa, và giải thích về một số thuật ngữ thường gặp khi giao dịch bitcoin.
Chương 5: Ví Tiền Mã Hóa
Ở góc độ hẹp hơn, từ góc nhìn của một lập trình viên, ví được sử dụng để chỉ cấu trúc dữ liệu dùng để lưu trữ và quản lí các khóa của người dùng.
Trong chương 5, ví được nhìn nhận từ góc độ thứ hai: ví là nơi chứa các khóa bí mật, thường được cài đặt như các file có cấu trúc đơn giản.
Trước hết, tác giả tóm lược về các công nghệ khác nhau được sử dụng để tạo ra ví bitcoin thân thiện với người dùng, an toàn và linh hoạt.
Một nhầm lẫn khái niệm thường gặp về bitcoin là ví bitcoin chứa bitcoin. Trên thực tế, ví chỉ chứa khóa. Các “coin” được ghi lại trên blockchain của mạng bitcoin.
Có hai loại ví chính, được phân biệt bằng mối liên hệ giữa các khóa trong ví: ví bất định và ví tất định.
Chương 6: Giao Dịch Bitcoin
Chương 6: Khám Phá Giao Dịch Bitcoin
Giao dịch là thành phần quan trọng nhất của hệ thống bitcoin. Mọi yếu tố khác trong bitcoin đều được thiết kế để đảm bảo rằng các giao dịch có thể được tạo ra, phân phối trên mạng bitcoin, xác thực và cuối cùng là được thêm vào sổ cái giao dịch toàn cầu. Giao dịch là cấu trúc dữ liệu mật mã hóa chuyển giá trị giữa các tham gia trong hệ thống bitcoin. Mỗi giao dịch là một bản ghi công khai trong blockchain bitcoin, sổ cái kế toán toàn cầu.
Chương 7: Các Giao Dịch và Kịch Bản Nâng Cao
Sau khi được giới thiệu về các yếu tố cơ bản của giao dịch bitcoin và tìm hiểu về loại kịch bản giao dịch phổ biến nhất: kịch bản P2PKH, chương 7 sẽ nghiên cứu về cách thiết lập các kịch bản cao cấp hơn và cách áp dụng chúng để xây dựng các giao dịch với điều kiện phức tạp.
Đầu tiên tác giả sẽ giới thiệu về các kịch bản đa chữ kí. Tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về loại kịch bản giao dịch phổ biến thứ hai, kịch bản P2SH, để khám phá thế giới của các kịch bản phức tạp. Sau đó, chúng ta sẽ xem xét về các toán tử kịch bản mới, các yếu tố góp phần thêm một chiều kích thời gian cho bitcoin thông qua timelock.
Chương 8: Mạng Bitcoin
Bitcoin được xây dựng như một kiến trúc ngang hàng ở tầng cao nhất của Internet. Thuật ngữ mạng ngang hàng có nghĩa là các máy tính tham gia vào mạng lưới là ngang hàng, đồng cấp với nhau, bình đẳng như nhau, không có nút nào là đặc biệt. Các nút mạng liên kết với nhau trong một mạng lưới Mesh, với cấu trúc liên kết phẳng.
Chương 9: Blockchain
Chương 9, chúng ta sẽ tập trung tìm hiểu về công nghệ nền tảng Blockchain.
Cấu trúc dữ liệu Blockchain là một danh sách backlink gồm các block giao dịch được xếp thứ tự. Có thể lưu trữ blockchain như một file phẳng hoặc một cơ sở dữ liệu đơn giản.
Chương 10: Đào và Đồng Thuận
Đào là cơ chế làm nền tảng cho phòng thanh toán phi tập trung, qua đó các giao dịch được xác thực và thanh toán. Đào là phát minh khiến cho bitcoin trở nên đặc biệt, một cơ chế bảo mật phi tập trung là một cơ sở cho tiền số ngang hàng.
Ở chương 10, tác giả cuốn sách cũng đi sâu và chỉ rõ cho ta thấy cơ chế đồng thuận bitcoin, mặt lợi cũng như hạn chế của nó. Theo thời gian, người ta đang tìm cách khắc phục những hạn chế này để có được một công nghệ tối ưu hơn.
Chương 11: An toàn Bitcoin
An toàn bitcoin là thách thức bởi vì bitcoin không phải là một tham chiếu trừu tượng tới giá trị, giống như một số dư trong tài khoản ngân hàng. Bitcoin rất giống với tiền hoặc vàng số.
Có lẽ bạn đã nghe thấy cụm từ “sở hữu là chín phần mười của luật pháp”. Vâng, trong bitcoin, sở hữu là mười phần mười của luật pháp. Sở hữu các chìa khóa để mở bitcoin là tương đương với sở hữu tiền mặt hoặc một miếng kim loại quý.
Bitcoin là một công nghệ hoàn toàn mới, chưa từng có và rất phức tạp. Theo thời gian, chúng ta sẽ có các công cụ và kinh nghiệm an toàn hơn, dễ sử dụng hơn cho những người không chuyên.
Chương 12: Các ứng dụng Blockchain
Trong chương cuối cùng của cuốn sách, chúng ta sẽ xem xét các tính năng được cung cấp bởi blockchain bitcoin như nền tảng ứng dụng.
Phần sau của cuốn sách là các phần phụ lục nhằm giải thích cặn kẽ hơn những kiến thức đã được nhắc tới xuyên suốt cuốn sách. Đây là một trong những phần rất đáng lưu tâm mà bạn không nên bỏ qua nếu muốn hiểu và sử dụng hiệu quả nhất cuốn sách này.
Lời kết
Bitcoin và blockchain là một cuộc cách mạng mới, chào đón bất cứ ai có niềm đam mê và khao khát phát triển công nghệ đầy tiềm năng này. Giờ đây bạn không còn là người đứng ngoài cuộc chơi, bạn hoàn toàn có thể tham gia vào cuộc cách mạng ấy nếu có đủ tri thức và đam mê. “Bitcoin thực hành” chính là bước đi đầu tiên trong hành trình vạn dặm của bạn để chinh phục và khẳng định bản thân trong kỉ nguyên mới, kỉ nguyên Internet của tiền tệ.
Tác giả: Thu Thảo - MyBook
