Bạn đã từng nghe về một quốc gia, nơi mà giờ giải lao của học sinh kéo dài nhất thế giới, nơi mà các kỳ thi, bài tập về nhà là điều hiếm gặp hoặc thậm chí không tồn tại, và học sinh ngồi học trên những chiếc ghế sofa? Bạn đã biết rằng quốc gia với hệ thống giáo dục gần như hoàn hảo này lại tôn trọng triết lý giáo dục: càng ít càng nhiều? Đó chính là Phần Lan. Cuốn sách nhỏ gọn chỉ với 200 trang mà bạn đang cầm trên tay sẽ tiết lộ những điều thú vị về giáo dục ở Phần Lan cũng như những điều cần biết nếu bạn muốn du học ở đây.
Du học là ước mơ của nhiều người trẻ, nhưng không phải ai cũng có thể biến ước mơ đó thành hiện thực. Bởi việc lựa chọn một nơi du học với hệ thống giáo dục tiên tiến và phù hợp với điều kiện kinh tế của phần lớn gia đình ở Việt Nam không phải là việc dễ dàng. Nếu bạn đang phân vân tìm kiếm một quốc gia có chất lượng giáo dục tốt mà lại phải chăng, thì Phần Lan chính là một gợi ý tuyệt vời.
“Mơ Ước Thôi, Dại Khờ Sao” là một cuốn sách hướng dẫn du học được viết bởi Sisu, một nhóm du học sinh tại Phần Lan. Sisu trong tiếng Phần Lan có nghĩa là can đảm. Nhóm tác giả viết cuốn sách với hy vọng mang lại cho các bạn trẻ, những người đang đi tìm con đường du học, đang đối mặt với những thách thức không dễ dàng, những kiến thức hữu ích, và kinh nghiệm quý báu để thực hiện ước mơ tới đất nước Phần Lan.
“Mơ Ước Thôi, Dại Khờ Sao” được viết dưới dạng truyền kỳ, kể lại những câu chuyện và những thử thách của một sinh viên trong cuộc hành trình tới đất nước Bắc Âu. Cuốn sách được chia thành nhiều phần tương ứng với từng giai đoạn thực hiện ước mơ của nhân vật, từ việc chọn lựa Phần Lan, lập kế hoạch học ôn thi, làm thẻ cư trú cho đến khi trải nghiệm cuộc sống ở Phần Lan.
Phần 1: Phần Lan - Đất Nước Đặc Biệt
- Khởi Đầu Từ Số 0
Mỗi khi nói đến việc đi du học cùng gia đình và bạn bè, tôi thường nghe về các trường ở Anh, Mỹ, Canada, Úc. Nếu là ở châu Á, thường nhắc đến Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore. Những nơi này không chỉ nổi tiếng với hệ thống giáo dục xuất sắc mà còn với môi trường sống hiện đại, văn minh và mức sống cao. Hơn nữa, các chương trình học cho sinh viên quốc tế ở những nước này rất phong phú và hấp dẫn.
Đó là những chia sẻ ban đầu của nhân vật khi nói đến du học. Với một cô gái Việt, việc du học ở một đất nước xa xôi không dễ dàng khi gia đình không giàu có và thành tích học tập không xuất sắc. Trong một cuộc trò chuyện, cô nhận được lời gợi ý 'Thử tìm học bổng ở một số nước Bắc Âu xem. Chú nói Na Uy và Phần Lan miễn phí cho sinh viên quốc tế đấy'. Từ lời gợi ý đó, nhân vật đã quyết định tìm hiểu về đất nước lạ lẫm này.
- Lý Do Phần Lan Hấp Dẫn
Ở Việt Nam, Phần Lan không chỉ nổi tiếng với nước sạch mà còn với các sản phẩm và thương hiệu uy tín như Nokia, trò chơi Angry Birds. Có vẻ như Phần Lan là một đất nước quá khiêm nhường.
Một quốc gia khiêm nhường như Phần Lan liệu có một hệ thống giáo dục khiêm nhường?
Phần 2: Hệ Thống Giáo Dục ở Phần Lan
- Một Số Đặc Điểm Của Giáo Dục ở Phần Lan
Phần Lan tự hào về thành tựu kinh tế và giáo dục xuất sắc.
Từ hơn 40 năm trước, Phần Lan đã bắt đầu cải thiện mô hình giáo dục với mục tiêu biến giáo dục thành công cụ thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Thành công của họ đã làm cho thế giới ngạc nhiên khi Chương trình Đánh Giá Sinh Viên Quốc Tế (PISA) vào năm 2000 công bố rằng học sinh Phần Lan là những người đọc hiểu tốt nhất thế giới. Ba năm sau, họ đứng đầu về toán. Vào năm 2006, họ lại đứng đầu về các môn khoa học trong số 57 quốc gia. Đến năm 2009, họ vẫn giữ vị trí hàng đầu về khoa học, đứng thứ ba về đọc hiểu và thứ sáu về toán.
Bí ẩn nằm ở triết lý giáo dục đơn giản: Càng ít càng nhiều.
Thời gian học trung bình của học sinh, sinh viên ở Phần Lan ít hơn so với học sinh Việt Nam, cho phép họ có nhiều thời gian nghỉ ngơi hơn. Với lượng học tập ít hơn, họ phải tự chủ và dành nhiều thời gian hơn để tìm hiểu, mày mò và nghiên cứu kiến thức. Giáo viên cũng có thời gian để xây dựng chương trình học một cách kỹ lưỡng hơn. Dù số lượng chủ đề được giảng dạy trong mỗi khóa học ít, nhưng mỗi chủ đề được trình bày sâu sắc. Hệ thống giáo dục ở Phần Lan cũng ít kỳ thi hơn, nhằm giúp sinh viên tập trung hơn vào việc học, mà họ cho là quan trọng hơn.
Giáo Dục ở Phần Lan Dựa Trên Sự Tín Nhiệm. Với Niềm Tin vào Giáo Viên và Sinh Viên, Hệ Thống Giáo Dục Ở Đây Không Phức Tạp Nhưng Rất Hiệu Quả.
- Học Phí và Học Bổng
Các Sinh Viên Vượt Qua Kỳ Xét Tuyển Đầu Vào do FINNIPS Tổ Chức Sẽ Được Miễn Học Phí. Ngoài Ra, Các Trường Đại Học ở Phần Lan Cũng Cung Cấp Các Gói Học Bổng Cho Sinh Viên Xuất Sắc Đến Từ Các Nước Ngoài Khối Liên Minh Châu Âu.
Tìm Kiếm Thông Tin Về Học Bổng và Hồ Sơ Tuyển Sinh Không Phức Tạp Vì Chúng Đều Được Đăng Tải Trên Các Trang Chính Thức của Từng Trường Hoặc Qua Cổng Thông Tin của Hội Đồng Giáo Dục Quốc Gia Phần Lan.
Phần 3: Câu Hỏi Về Trường Học và Ngành Học.
Hệ Thống Giáo Dục ở Phần Lan Bao Gồm Hai Loại Hình Hoạt Động Song Song: Đại Học Nghiên Cứu và Đại Học Khoa Học Ứng Dụng.
- Đại Học Khoa Học Ứng Dụng: Các Trường Đại Học Tập Trung vào Rèn Luyện Kỹ Năng Thực Tiễn để Sinh Viên Có Thể Áp Dụng Ngay Trong Quá Trình Học hoặc Sau Khi Tốt Nghiệp.
- Đại Học Nghiên Cứu: Các Trường Đại Học Tập Trung vào Nghiên Cứu Khoa Học để Trang Bị Kiến Thức Sâu Rộng, Toàn Diện cho Sinh Viên.
- Tìm Kiếm Thông Tin Cho Thử Thách Thi Đầu Vào
Ở Phần Lan, Các Trường Được Tự Chủ trong Việc Đánh Giá, Tuyển Sinh. Do Đó, Không Phải Tất Cả Các Trường Tổ Chức Thi Đầu Vào Mà Sẽ Có Phương Pháp Đánh Giá Sinh Viên Khác Nhau.
Trong Kỳ Thi Tuyển Sinh Đại Học ở Phần Lan, Hầu Hết Các Ngành Đều Tổ Chức Thi Như Ở Việt Nam, Riêng Ngành Thiết Kế Trò Chơi Thì Thí Sinh Phải Thi Tại Phần Lan.
Để Thuận Tiện cho Các Bạn Có Ý Định Du Học Phần Lan Tra Cứu Thông Tin, Tác Giả Đã Tóm Lược Cấu Trúc Tổng Quát Của Đề Thi Cho Hầu Hết Các Nhóm Ngành:
- Ngành Kỹ Sư
- Ngành Kinh Tế
- Ngành Quản Trị Du Lịch và Khách Sạn
- Ngành Thiết Kế Trò Chơi
Phần 4: Dành Nhiều Nỗ Lực Cho Việc Ôn Thi Đầu Vào
- Thử Nghiệm Ôn Thi Tại Trung Tâm
Cô Gái Có Ước Mơ Du Học Phần Lan Quyết Định Tìm Tới Trung Tâm Tư Vấn Du Học. Trong Quá Trình Ôn Thi Và Nộp Hồ Sơ Tại Đó, Cô Nhận Thấy Dịch Vụ Của Họ Khá Ổn Vì Các Giấy Tờ Cần Cho Thủ Tục Được Thông Báo Trước Thời Hạn Nộp Khá Dài Để Phụ Huynh và Học Sinh Có Tâm Lý Thoải Mái. Hơn Nữa, Trung Tâm Sẽ Hỗ Trợ Cho Bạn Đến Khi Bạn Đặt Chân Đến Helsinki Và Di Chuyển Tới Ga Tàu Trung Tâm Để Về Địa Phương.
Rất Tiếc, Trong Lần Thử Sức Đầu Tiên, Cô Gái Của Chúng Ta Vẫn Chưa Thể Đặt Chân Tới Phần Lan.
- Trở Lại Ôn Thi Tự Túc
Sau Khi Không Thành Công Với Lần Ôn Thi Ở Trung Tâm, Cô Quyết Định Sẽ Tự Chuẩn Bị Hồ Sơ Và Ôn Thi Dựa Trên Tài Liệu Trên Internet. Lời Khuyên Của Cô Là Bạn Nên Học Theo Nhóm. Bởi Với Những Ngành Có Phỏng Vấn Cá Nhân Hay Thảo Luận Nhóm, Việc Có Một Nhóm Bạn Để Cùng Nhau Luyện Tập Sẽ Hiệu Quả Hơn Rất Nhiều. Nhóm Facebook HAFA Là Nguồn Thông Tin Hữu Ích Đồng Thời Là Môi Trường Lý Tưởng Để Tìm Ra Những Người Bạn Cùng Chí Hướng Với Mình.
Bước 5: Chuẩn bị tài liệu đăng ký dự thi
Đầu tiên trong quá trình chuẩn bị hồ sơ là việc tạo danh sách liệt kê các điều cần thiết, công việc cần làm. Danh sách này bao gồm các mục sau:
- Liệt kê mong muốn
- Chuẩn bị tài liệu cần thiết
- Tìm hiểu về hạn chót nộp hồ sơ
- Ghi lại thông tin liên lạc của các trường
- Đóng gói hồ sơ và dán nhãn
- Số hóa tài liệu bản cứng
- Gửi hồ sơ
- Theo dõi tiến trình xử lý hồ sơ
- Bổ sung hồ sơ nếu cần
Mỗi mục được liệt kê đều được giải thích cụ thể và rõ ràng, tập trung vào những công việc cần chuẩn bị.
Bước 6: Tham gia kỳ thi đầu vào
Người Phần Lan rất coi trọng sự trung thực nên việc gian lận là không chấp nhận. Thời gian làm bài là 4 giờ, với những người đã ôn tập kỹ lưỡng, thời gian này sẽ khá thoải mái.
Bước 7: Thư mời nhập học đến
Theo quy định, những học sinh có thành tích học tập xuất sắc trong kỳ thi đầu vào thường nhận được nhiều lời mời nhập học từ các trường hơn là một. Bạn cần suy nghĩ kỹ lưỡng liệu có nên đợi kết quả từ các nguyện vọng cao hơn hay chấp nhận lời mời từ trường đã chấp nhận bạn.
Nhận được một lời mời nhập học là mở cánh cửa cho một cơ hội mới, nhưng bạn cần đảm bảo quyết định của mình. Trong nhiều trường hợp, từ chối lời mời nhập học cũng đồng nghĩa với việc mở cánh cửa cho một ai đó khác.
Nếu bạn chấp nhận lời mời nhập học, hãy chuẩn bị và nộp các tài liệu cần thiết theo yêu cầu của trường. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy kiểm tra xem trong các tệp đính kèm trong email có câu trả lời không. Hoặc bạn có thể tìm thông tin trên trang web của trường.
Bước 9: Các vấn đề xung quanh thẻ cư trú
Tác giả đã lẫn lộn giữa VISA và thẻ cư trú Residence Permit. Tuy nhiên, cuối cùng mọi việc cũng đã được giải quyết.
Bước 10: Chuẩn bị cho việc xuất ngoại
Trước khi ra nước ngoài, bạn cần lập kế hoạch cẩn thận.
Tác giả đã đề xuất ba việc bạn không thể bỏ qua trước khi đến nơi học:
- Tìm chỗ ở: Hầu hết các khu vực ở Phần Lan đều có các công ty/tổ chức cung cấp nhà ở cho sinh viên. Việc tìm nhà ở là bước quan trọng ngay sau khi nhận được giấy phép cư trú.
- Chuẩn bị đồ dùng cần thiết: Trong số các vật dụng cần mang theo, đồ cá nhân và thuốc men là rất quan trọng. Bên cạnh đó, bạn cũng cần mang theo các bản cứng của các tài liệu quan trọng.
- Mua vé máy bay
- Liên hệ với người hỗ trợ sinh viên: Đây là người sẽ đón sinh viên tại sân bay hoặc ga, hướng dẫn làm thủ tục nhập học, mở tài khoản ngân hàng và thích nghi với cuộc sống tại địa phương.
Bước 11: Bắt đầu cuộc hành trình mới
1. Những trải nghiệm đầu tiên
Hãy tham gia tích cực vào các hoạt động cộng đồng tại trường để có trải nghiệm đầy đủ khi ở Phần Lan. Giao lưu với nhiều bạn mới và học hỏi kỹ năng mới.
Để tránh cú sốc văn hóa khi đến một môi trường mới, hãy thích nghi và điều chỉnh bản thân theo từng giai đoạn.
Du học sinh Việt thường phải đối mặt với nhiều khó khăn ở đất nước mới. Nhưng qua từng trải nghiệm, họ sẽ rút ra được nhiều bài học quý giá.
Luôn giữ bản thân bận rộn, không ngừng phát triển và kết bạn là những điều cần thiết khi đến một môi trường mới.
- Sống qua cú sốc văn hóa là cơ hội để thể hiện sức mạnh và sự trưởng thành của mình, để bước tiếp trên con đường đã chọn.
Cú sốc văn hóa không chỉ là thử thách mà còn là cơ hội để phát triển bản thân, để hiểu sâu hơn về nền văn hóa mới.
Khi bắt đầu đại học ở Phần Lan, bạn sẽ gặp những người bạn mới đến từ nhiều quốc gia khác nhau.
Khi xa nhà và nhập học, bạn sẽ được gặp gỡ và kết bạn với những người quốc tế và gia đình người bản xứ.
Các thủ tục hành chính như đăng ký tạm trú và mở tài khoản ngân hàng là cần thiết khi đến Phần Lan.
Cần biết cách di chuyển một cách thuận tiện khi ở Phần Lan.
Tìm kiếm nơi ở phù hợp là một trong những vấn đề quan trọng khi đến Phần Lan.
Nên mua đồ ở đâu và sản phẩm nào là lựa chọn quan trọng khi sống ở Phần Lan.
Học tập và thi cử:
Phương pháp giáo dục ở Phần Lan nhấn mạnh vào tạo ra một môi trường học tập tự do và thoải mái. Sinh viên được khuyến khích tự do diễn đạt ý kiến và không phải chịu áp lực trong thi cử.
Làm thêm ngoài giờ học là cơ hội để sinh viên kiếm thêm thu nhập khi ở Phần Lan.
Những nét văn hóa độc đáo của Phần Lan làm cho đất nước này trở nên thú vị hơn bao giờ hết.
Văn hóa xông hơi là một phần không thể thiếu của cuộc sống ở Phần Lan, cùng với tính cách thân thiện và lịch sự của người dân địa phương.
Cà phê và đồ uống có cồn là những phần không thể thiếu trong văn hóa uống của người Phần Lan.
Kết luận:
Sau những chia sẻ sâu sắc về du học Phần Lan, chúng tôi muốn gửi đi thông điệp này:
Tuổi trẻ chỉ đến một lần trong đời, hãy bắt đầu hành trình du học ngay từ bây giờ!
Phụ lục:
- Hướng dẫn điền hồ sơ và nộp thẻ cư trú trực tuyến, những địa điểm đáng quan tâm, mẹo và lời khuyên hữu ích, thông tin về học phi và học bổng của một số trường.
Kết thúc:
Cuốn sách này chính là hành trang không thể thiếu cho những ai muốn khám phá Phần Lan. Có người đã từng nói rằng: Hãy mơ mộng cao, dù không thể chạm tới ngôi sao sáng nhất nhưng ít nhất, bạn cũng có thể đứng giữa vô vàn vì sao để soi sáng ước mơ của mình. Đừng từ bỏ ước mơ du học chỉ vì “hãy mơ mộng, hãy dại khờ”, tin tôi đi, bạn sẽ thực hiện được ước mơ đó.
Tác giả: Thu Thảo - MyBook