Cảm thấy ngạc nhiên trước âm thanh và hình ảnh, cũng như bị lôi cuốn bởi cách Pixar kể chuyện, đó là những trải nghiệm không thể quên khi xem những bộ phim hoạt hình của họ. Nhưng điều gì đã tạo nên thành công đó? Tất cả sẽ được tiết lộ trong “Nghệ Thuật Kể Chuyện Của Pixar: Những Nguyên Tắc Kể Chuyện Hiệu Quả Dựa Trên Những Bộ Phim Tuyệt Vời Nhất Của Pixar” của Dean Movshovitz.
1.
Một cuốn sách không thể bỏ qua đối với những người đam mê điện ảnh, viết lách hoặc đơn giản chỉ là muốn hiểu về bí mật sau thành công của Pixar.
Pixar nổi tiếng với những bộ phim hoạt hình không thể phủ nhận như Toy Story (1995) – Câu Chuyện Đồ Chơi, Finding Nemo (2003) – Đi Tìm Nemo, Ratatouille (2007) – Chú Chuột Đầu Bếp, Monsters University (2013) – Trường Đại Học Quái Vật,... Pixar có lẽ là một trong những hãng phim hiếm hoi xây dựng được phong cách riêng biệt, đủ sức làm hài lòng cả nhà phê bình lẫn công chúng. Một trong những yếu tố quan trọng nhất mang lại thành công cho Pixar chính là nghệ thuật kể chuyện.
Ngoài những cảnh quay đầy màu sắc và hình ảnh ấn tượng về thế giới tưởng tượng, những cốt truyện mới lạ, thì điều làm nên sức hút đặc biệt của Pixar là khả năng làm xúc động lòng người ở mọi lứa tuổi.
Cuốn sách mỏng 200 trang bạn đang cầm trên tay sẽ khám phá cho bạn các nguyên tắc kể chuyện của Pixar. Nghệ thuật kể chuyện của Pixar: Những nguyên tắc kể chuyện hiệu quả dựa trên những bộ phim tuyệt vời nhất của Pixar bao gồm 10 chương chính tập trung vào các nguyên tắc kể chuyện từ việc chọn ý tưởng cho đến việc xây dựng nhân vật, hình thành chủ đề. Với cách tiếp cận và phân tích súc tích của Dean Movshovitz, người đọc sẽ hiểu được bí mật đằng sau phong cách kể chuyện tài tình và đậm dấu ấn của Pixar. Mỗi chương sách phân tích nghệ thuật kể chuyện kèm theo ví dụ cụ thể, và kết thúc mỗi chương là phần thực hành cho người đọc. Đặc biệt, các kĩ thuật kể chuyện được đề cập trong sách có ích cho mọi thể loại phim và truyện: từ phim ngắn đến phim dài, phim người đóng và hoạt hình, từ phim giải trí đến phim đoạt giải Oscar.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng cuốn sách này chỉ tập trung vào nghệ thuật kể chuyện của Pixar, do đó sẽ bỏ qua một số phương pháp kể chuyện khác cũng rất thành công, cảm động và nổi tiếng.
2.
Những nguyên tắc kể chuyện hiệu quả dựa trên những bộ phim tuyệt vời nhất của Pixar.
Chương 1: Chọn ý tưởng
Trong phần này, tác giả sẽ giải đáp câu hỏi: Làm thế nào để có ý tưởng mạnh mẽ, làm thế nào để mọi diễn biến trong câu chuyện đều phản ánh ý tưởng chính của bạn?
Pixar luôn nhận ra và phát triển những ý tưởng mới lạ, đột phá, đưa người xem vào những trạng thái cảm xúc sâu sắc. Điều quan trọng nhất là những ý tưởng này mang theo nhiều rủi ro cho nhân vật, từ đó tạo ra sức hút và sự đồng cảm từ khán giả. Trong việc giải thích về việc hình thành ý tưởng gây ấn tượng, tác giả Dean Movshovitz đã dùng các ví dụ cụ thể và dễ hiểu từ các bộ phim thành công của Pixar, mang lại sự liên kết giữa lí thuyết và thực tiễn trong cuốn sách.
Viết về một chú chuột nấu ăn dưới cống có thể mới lạ và đáng yêu, nhưng chưa chắc đã đủ hấp dẫn hoặc kịch tính. Nhưng nếu bạn viết về một chú chuột cố gắng trở thành đầu bếp cho một nhà hàng cao cấp, sẽ đặt ra vô số câu hỏi: Làm sao để chú chuột vào được nhà hàng? Làm thế nào nó có thể nấu ăn thường xuyên? Nếu bị phát hiện trong bếp thì sao? Chuyện gì xảy ra nếu chú chuột thật sự giỏi nấu ăn? Tất cả những câu hỏi này sẽ tạo ra một cốt truyện phong phú, cho phép bạn phát triển và khai phá sâu hơn.
Ở một cấp độ sâu sắc hơn, ý tưởng của bạn cần phải đặt nhân vật vào những trải nghiệm cảm xúc sâu sắc. Một bộ phim của Pixar luôn mang trong mình một tinh thần riêng.
Chương 2: Xây dựng nhân vật thuyết phục
Sau khi có ý tưởng chính, việc tiếp theo là phát triển nhân vật chính. Nhân vật là yếu tố chính của câu chuyện, và những nhân vật đáng nhớ sẽ làm cho bộ phim của bạn thu hút hơn. Bạn cần phải tạo ra những nhân vật độc đáo và đáng nhớ bằng cách áp dụng góc nhìn cá nhân và đặc điểm độc đáo cho họ và thế giới mà họ sống.
Chương 3: Xây dựng sự đồng cảm
Chủ đề chính của chương 3 là điều gì khiến chúng ta yêu thích nhân vật trong phim? Cách xây dựng nhân vật được yêu thích như thế nào?
Có ba cấp độ sự yêu thích: cơ bản dựa vào ngoại hình, thứ hai dựa vào tính cách, và thứ ba là sự đồng cảm. Bạn có thể sử dụng ba cấp độ này khi tạo ra nhân vật của mình. Để khán giả từ bức tranh yêu thích chuyển sang đồng cảm với nhân vật, bạn cần phải tạo ra những nhân vật phong phú và độc đáo. Trong quá trình họ trải nghiệm, bạn phải thể hiện sự độc đáo của nhân vật và làm nổi bật những nét con người thực sự mà mọi người có thể đồng cảm. Một trong những điều đó chính là đam mê.
Chương 4: Xung đột và kịch tính
Xung đột xuất phát từ hai phía, và luôn tạo ra câu hỏi kịch tính: “Ai sẽ chiến thắng?”. Tuy nhiên, các bộ phim của Pixar không chỉ tập trung vào các xung đột bên ngoài mà còn sâu sắc vào các xung đột tâm lý của nhân vật. Một số xung đột tạo ra kịch tính như sự chiến đấu giữa sự sống và cái chết, nhân vật phải liều lĩnh một điều gì đó, đối diện với nguy cơ hoặc sự phá hủy và tái tạo bản thân.
Chương 5: Cấu trúc của Pixar
Cấu trúc được sử dụng như một bản đồ hành trình với nhiều điểm đến để giúp bạn phát triển và phân tích câu chuyện của mình. Có nhiều loại cấu trúc khác nhau nhưng đều có một cấu trúc chung, bao gồm những đặc điểm sau:
Cấu trúc bao gồm 3 phần: bắt đầu, phát triển, kết thúc. Phần phát triển là phần dài nhất và tập trung vào các mâu thuẫn. Phần bắt đầu giới thiệu, cung cấp thông tin cần thiết cho người viết. Phần kết thúc giải đáp câu hỏi kịch tính đã được đặt ra, thường ngắn gọn và có cấu trúc nhanh hơn phần đầu.
Một câu chuyện hấp dẫn thường có từ 3 đến 5 sự kiện chính: Điểm khởi đầu, Sự thay đổi đầu tiên, Sự thay đổi thứ hai, Điểm cao trào, Giải pháp.
Các sự kiện chính có thể được coi là 'chuyện đã xảy ra', và chúng được kết nối với nhau thông qua 'thế nào' và 'tại sao'.
Chương 6: Phân vai
Mọi yếu tố bạn đưa vào kịch bản của mình - mọi đoạn hội thoại, nhân vật, bối cảnh và từng chi tiết nhỏ - đều phải có chức năng riêng và là một phần của hệ thống toàn diện. Hầu hết các nhân vật của bạn có mối quan hệ ý nghĩa với nhân vật chính. Lưu ý rằng, việc tạo ra các nhân vật độc đáo với quan điểm riêng và tính cách đa dạng là rất quan trọng, nhưng bạn cũng không nên đặt sự đặc biệt và thú vị trên sự thật. Mọi nhân vật của bạn cần có cảm xúc hoặc quan điểm mà khán giả có thể liên kết với thực tế cuộc sống.
Mơ ước những ước mơ lớn lao, tạo ra những sự kiện và nhân vật không tưởng là yếu tố vô cùng quan trọng. Và việc liên kết những khoảnh khắc không tưởng với các cảm xúc thật và dễ hiểu cũng không kém phần quan trọng.
Chương 7: Kẻ Thù của Nhân Vật Chính
Sự đối đầu là mọi thứ giữa nhân vật chính và mục tiêu của họ. Nó có thể là một người, một vật phẩm, một ý niệm hoặc thậm chí là bản thân nhân vật.
Khi nói về nhân vật đối đầu, chúng ta có nhân vật “xấu xa” và nhân vật “phức tạp”. Nhân vật đối đầu “xấu xa” không quan tâm đến đạo đức hay công bằng, thường làm cho cuộc sống của nhân vật chính trở nên khó khăn hơn bởi vì họ thích sự tàn bạo, hoặc họ ưu tiên hạnh phúc của bản thân hơn hạnh phúc của người khác. Còn nhân vật “phức tạp” thì có tâm hồn lương thiện nhưng lại vô tình gây ra nỗi đau cho nhân vật chính. Ngoài ra còn có nhân vật phản diện “tốt”. Đây là những nhân vật có động cơ không ích kỉ. Họ có thể cản trở nhân vật chính, nhưng họ có vai trò quan trọng trong xã hội và họ tuân thủ nguyên tắc một cách chặt chẽ.
Chương 8: Khám Phá Ý Tưởng
Trong chương 8, tác giả sẽ chỉ ra cách Pixar phát triển ý tưởng, làm cho các bộ phim của họ không bao giờ là những câu chuyện trống rỗng mà luôn đầy thú vị hơn những gì khán giả có thể tưởng tượng.
Có hai cách chính để phát triển ý tưởng. Cách thứ nhất là thám hiểm thế giới bạn tạo ra. Cách thứ hai là tập trung vào cốt truyện và nhân vật. Dean sẽ giải thích và minh họa từng phương pháp trong cuốn sách bằng những ví dụ cụ thể.
Chương 9: Kết Thúc
Chúng ta ghét nhất là những kẻ tiết lộ phần cuối – Hopper
Kết thúc của bạn cần phản ánh tính cách của các nhân vật và là hậu quả trực tiếp của hành trình họ đã trải qua. Nó không nên quá dễ đoán hoặc trùng hợp với những kỳ vọng đã được tạo ra. Bạn có thể quay trở lại phần đầu và giải đáp một câu hỏi mà khán giả đã quên hoặc tạo ra một thế giới mới và thú vị hơn.
Chương 10: Ý Tưởng Chính
Ý tưởng chính là một khía cạnh trừu tượng và tổng quát trong toàn bộ câu chuyện của bạn. Nó không phải là nội dung, mà là điều mà nội dung và kịch bản phải thể hiện. Sau khi tìm ra ý tưởng chính cho câu chuyện, bạn phải sử dụng cốt truyện, nhân vật, bối cảnh và lời thoại để truyền đạt nó trên màn ảnh một cách sống động nhất có thể.
Chương 11: Một số lời dành cho các nghệ sĩ trẻ có tham vọng
Chương Cuối: Sống Đúng Mình
Hãy để bản thân bạn không bị ngăn cản trong việc theo đuổi đam mê, nhưng đồng thời cũng đừng để việc theo đuổi đam mê cản trở bạn khám phá sở trường của mình và những điều làm bạn hạnh phúc.
Kết Thúc:
“Nghệ Thuật Kể Chuyện của Pixar: Các Nguyên Tắc Kể Chuyện Hiệu Quả Dựa Trên Các Bộ Phim Xuất Sắc Nhất của Pixar” của Dean Movshovtz là một cuốn sách không chỉ hấp dẫn về nội dung mà còn ấn tượng về hình thức. Được in trên giấy dày mịn, có nhiều hình ảnh minh họa thú vị, gây hứng thú và lôi cuốn người đọc tới những trang cuối cùng. Nếu yêu thích điện ảnh, đam mê viết lách hoặc muốn khám phá con đường sáng tạo, hãy không bỏ qua cuốn sách này.
Tác Giả: Nguyễn Thu Thảo - NXB MyBook