“Hỡi tuổi trẻ, đổi một năm thanh xuân cho ta, ta sẽ trả lại ngàn tỉ xanh” – Lý Quang Diệu.
Giai đoạn từ 18-25 tuổi là thời kỳ đẹp nhất trong cuộc đời. Đó là thời điểm bạn trẻ tràn đầy năng lượng và hoài bão. Họ có cơ hội để sai lầm và học hỏi. Một số trẻ trẻ sử dụng thời gian này để trải nghiệm và phát triển bản thân. Tuy nhiên, nhiều người khác lại đối diện với tình trạng thất nghiệp và lo lắng về tương lai vì họ chưa biết mình là ai và mục tiêu sống là gì. Liệu có công thức nào cho thành công của tuổi trẻ?
“Nhìn. Hỏi. rồi, nhảy đi!” của Thi Anh Đào là những chia sẻ sâu sắc từ người chị có nhiều kinh nghiệm. Cuốn sách này xứng đáng trở thành hướng dẫn cho mọi người trẻ Việt Nam muốn tìm hướng đi cho mình. Với lối viết gần gũi, dễ hiểu, đây chắc chắn sẽ là một trong những cuốn sách quan trọng giúp mọi người viết nên câu chuyện của chính mình!
CHƯƠNG I: BÍ MẬT CỦA THÀNH CÔNG?
Bí mật của thành công
Trong suốt cuộc đời, chúng ta luôn ngưỡng mộ những người thành công hơn mình. Khi họ chia sẻ về bí mật của thành công, chúng ta thấy rằng ngoài yếu tố may mắn, môi trường chơi vai trò quan trọng.
Họ thường gặp phải những thách thức và hoàn cảnh mà chúng ta không trải qua. Đôi khi, con đường tới thành công của họ đầy rẫy thất bại và khó khăn, nhưng chính những trở ngại đó đã giúp họ trưởng thành và phát triển.
Môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tính cách và năng lực của con người. Tuy nhiên, nền giáo dục ở Việt Nam thường không khuyến khích việc đặt câu hỏi và phát triển tư duy phản biện từ nhỏ.
Mỗi người có nhận thức và trải nghiệm riêng, không có một con đường hoàn hảo nào dẫn tới thành công.
Tôi tin rằng mỗi người đều có bí quyết riêng của mình cho thành công. Đôi khi, người đó còn chưa biết hết khả năng của bản thân và phương pháp riêng tại một thời điểm nào đó. Dù không biết, nhưng điều đó không có nghĩa là bí quyết đó không tồn tại.
Câu hỏi là điều khởi đầu, không phải câu trả lời.
Thay vì tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi: Làm sao để thành công? Thì việc đặt câu hỏi đúng về bản chất của vấn đề là quan trọng, thay vì tìm kiếm những giải pháp ngắn hạn.
Khi phải đưa ra những quyết định quan trọng hoặc đứng trước những sự lựa chọn trong cuộc sống, hãy tìm câu trả lời bên trong chính bản thân mình. Tự đặt ra những câu hỏi và trái tim sẽ dẫn dắt bạn.
“Chúng ta sống trong một xã hội mà thường xuyên đặt lợi ích cá nhân lên trên tất cả. Nhưng nếu ngay cả chính bản thân mình cũng không biết mình muốn gì, không biết tương lai của mình sẽ như thế nào, thì làm sao có thể đóng góp cho xã hội được?”
CHƯƠNG II: NHÌN VÀ HỎI CHÍNH MÌNH!
Tôi muốn gì trong cuộc đời này?
“ - Bạn có thể chỉ cho tôi con đường nào sẽ phù hợp với tôi không?
- Tùy thuộc vào ý mình muốn đạt được. - Mèo nói.
- Tôi không quan trọng bạn muốn đi đâu cả - Alice nói.
- Vậy thì bạn đi đường nào cũng giống nhau, không có gì quan trọng cả. Mèo nói!'
(Trích Những cuộc phiêu lưu của Alice ở xứ sở thần tiên – Lewis Caroll)
Khi bạn biết mục tiêu của mình trong 5 hoặc 10 năm tới là gì, con đường phát triển sẽ trở nên rõ ràng và có hướng đi hơn.
Có nhiều thanh niên ham muốn khám phá và tìm kiếm cái mới, họ học hỏi rất nhiều và sẵn sàng tham gia vào công việc để tích lũy thêm kinh nghiệm. Nhưng điều quan trọng là chúng ta đã quên câu trả lời cho câu hỏi TẠI SAO? Tại sao phải học? Học vì mục đích gì? Khi chúng ta có câu trả lời cho những câu hỏi này, chúng ta sẽ biết được kiến thức nào là quan trọng, kiến thức nào cần được mở rộng, và chúng ta cần gặp ai và làm gì. Việc trả lời câu hỏi Tại sao? là vô cùng quan trọng. Hãy dành thời gian để tìm hiểu thêm thông tin, tham khảo, suy ngẫm và ghi chép lại câu trả lời.
Với sự phát triển của mạng xã hội hiện nay, kết hợp với áp lực từ bạn bè, gia đình và xã hội, các kế hoạch cho tương lai của chúng ta đều bị ảnh hưởng. Đôi khi, chúng ta sợ phải đưa ra quyết định vì lo lắng về hậu quả. Tất nhiên, không có lựa chọn nào là hoàn hảo, mỗi quyết định đều có một phần rủi ro. Nhưng nếu có cơ hội, hãy cho bản thân một cơ hội để lựa chọn, để sống và chịu trách nhiệm với cuộc đời của mình.
“Thành công không dành cho những người dễ dàng từ bỏ và không dám quyết đoán với tương lai của mình. Chính vì vậy, thành công rực rỡ không dành cho số đông!”
Mình muốn gì trong cuộc sống?
Trong cuộc sống, sẽ có nhiều công việc mà bạn phải làm mặc dù bạn không thích. Với mỗi ngày 24 tiếng, công việc thường chiếm 12 giờ của chúng ta. Nếu chúng ta phải làm những việc không thích mỗi ngày, chúng ta sẽ trở nên quá mệt mỏi.
Bên cạnh đó, tác giả đã đề cập đến ý kiến về sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Đối với những người thành công, công việc không chỉ là một nghĩa vụ mà còn là một phần của cuộc sống. Công việc không chỉ là trách nhiệm mà còn là niềm vui, là cách để họ sống.
“Vậy nếu bạn không thể làm những gì bạn thích, bạn sẽ làm gì với cuộc sống của mình?”
Mình nên làm gì tốt nhất?
Mỗi người đều có kỹ năng đặc biệt hoặc tiềm năng trong một lĩnh vực cụ thể. Quan trọng là từ khi nhỏ, chúng ta không được hướng dẫn về điều này. Thay vào đó, chúng ta thường được khuyến khích trở thành những người có kỹ năng 'đa năng', luôn tìm kiếm và khắc phục những điểm yếu.
Khi tập trung vào những lĩnh vực mà chúng ta giỏi, chúng ta sẽ dễ dàng xây dựng nền tảng cho sự phát triển. Đồng thời, điều này cũng giúp chúng ta phát triển niềm đam mê với công việc của mình.
“Chẳng ai thích làm những điều mình không giỏi, và cũng không ai chọn phát triển điều mình không giỏi. Vậy tại sao chúng ta lại quan tâm đến những điều đó? Thay vào đó, hãy tự hỏi mỗi ngày: Mình giỏi ở điều gì?”
Mình là ai trong xã hội này?
Việc hiểu rõ bản thân đóng vai trò quan trọng. Khi hiểu được bản thân, chúng ta có thể đối phó tốt hơn với mọi tình huống. Nhận biết được xu hướng và cảm xúc của mình giúp chúng ta đưa ra những quyết định thông minh, không bị hạn chế bởi những rào cản. Nói một cách khác, “Chúng ta là những người định hình bản thân mình”. Chúng ta tự quyết định tính cách và số phận của mình, không phụ thuộc vào bất kỳ ai khác.
“Khi bạn biết trân trọng và học từ những trải nghiệm của mình, trong những thời kỳ khó khăn, tôi nhận ra rằng: ‘Để có những điều mới mẻ, bạn phải sẵn lòng thử những điều mới mẻ’, bao gồm cả việc thay đổi bản thân, tạo ra một phiên bản mới của chính mình và tin tưởng vào con người mới đó như đã từng tin vào bản thân mình trong quá khứ.”
Điều mà tôi muốn thay đổi nhiều nhất và tự cải thiện?
Mọi người đều có điểm yếu và điểm mạnh. Quan trọng là tinh thần bạn khi chấp nhận những khuyết điểm của mình. Không ai đạt được thành công một mình, vì vậy trong công việc và cuộc sống, hãy tìm kiếm những người giỏi hơn để học hỏi, hợp tác và lãnh đạo. Hãy luôn đặt tư duy win-win lên hàng đầu, luôn tin tưởng và hợp tác để cùng phát triển.
“Chấp nhận nhược điểm của mình không khó, nhìn nhận những người khác giỏi hơn mình và đặt họ vào vị trí phù hợp để họ có thể phát triển tốt hơn là điều làm nên sự xuất sắc.”
Một điều đáng ngạc nhiên! Điều mà tôi giỏi nhất có thể trở thành điểm yếu lớn nhất.
Theo tâm lý tự nhiên của con người, những thứ mà chúng ta giỏi nhất thường là nguy cơ lớn nhất khi chúng ta mất sự cảnh giác và tinh thần đấu tranh.
“Chúng ta thường tự mãn khi không nhìn thấy giá trị của người khác và cả của chính mình. Thậm chí khi làm những việc không tốt, không phù hợp, chúng ta cũng không nhận ra mà chỉ trách người khác không hiểu được giá trị mà chúng ta mang lại. Rồi cuối cùng, chúng ta tự thua cuộc!”
Một ví dụ thực tế là hai tập đoàn Nokia và Kodak. Sản phẩm của họ đã từng làm mưa làm gió trên thị trường thế giới nhưng sau đó lại trở nên lạc hậu. Họ đã bỏ lỡ nhiều cơ hội để học hỏi, phát triển, thay đổi bản thân và kết quả cuối cùng là bị vượt mặt bởi những đối thủ công nghệ hiện đại.
“Chúng tôi không làm gì sai, nhưng vấn đề là chúng tôi không biết làm như thế nào để thay đổi, và đó đã khiến chúng tôi thất bại” (CEO của Nokia).
Điều mà tôi ghét và sợ nhất?
'Dũng cảm không phải là không sợ, mà là sợ nhưng vẫn phải tiến lên!'
Cảm xúc của sự ghét hoặc sợ thường liên quan đến những suy nghĩ tiêu cực và không thoải mái về một tình huống hoặc người nào đó. Tuy nhiên, trong công việc và cuộc sống, chúng ta thường phải đối mặt với những điều mà chúng ta ghét hoặc sợ. Cách tốt nhất để vượt qua là giữ bình tĩnh, nhận thức và đối mặt với chúng. Khi không còn sự khó chịu, đó là lúc chúng ta vượt qua được vùng an toàn của bản thân và tiến lên một tầm cao mới.
Hình dung thành công của bạn như thế nào?
Thành công là một khái niệm mà mỗi người định nghĩa theo cách riêng của họ. Đối với một người nhân viên, thành công có thể là hoàn thành công việc đúng hạn; với một người giáo viên, thành công là thấy sự phấn khích trên gương mặt của học trò mỗi ngày; với người khác, thành công có thể là sự công nhận từ xã hội và những người xung quanh... Hình dung chi tiết về khái niệm thành công sẽ giúp chúng ta dễ dàng hơn trong việc đạt được nó.
PHẦN 3: ĐAM MÊ, SỰ THỰC VÀ NHẬN THỨC
Đam mê có tồn tại không?
Tác giả so sánh đam mê như tình yêu thuần khiết. Chúng ta không thể nói rằng mình yêu một người khi chưa từng gặp gỡ, trò chuyện hoặc dành thời gian để hiểu biết.
“Yêu một người thật sự không phải là khi bạn trải qua những khoảnh khắc lãng mạn, ngọt ngào, hay những lời nói ngọt ngào, mà vẫn muốn ở bên cạnh họ; mà là khi bạn trải qua những khó khăn, tranh cãi, nhưng vẫn muốn ở bên cạnh họ; đó mới là tình yêu thực sự”
Đam mê trong công việc cũng như vậy. Khi bạn đã trải qua mọi khó khăn, vẫn giữ lửa và tình yêu với công việc của mình, thì chúc mừng! Bạn đã khám phá được đam mê của mình.
Có rất nhiều người trẻ tìm kiếm đam mê của mình bằng cách trải nghiệm nhiều công việc ở vị trí khác nhau. Điều này tốt, nhưng quan trọng là biết khi nào dừng lại và quyết định. Bạn cần phải xác định liệu nên tiếp tục hay dừng lại, xem công việc đó chỉ là trải nghiệm hay một phần của đam mê thực sự.
Làm thế nào để tìm thấy 'đam mê'?
Để tìm kiếm đam mê, bạn cần Thử! Nếu bạn cảm thấy hứng thú với một lĩnh vực nào đó, hãy bắt đầu làm. Con đường bạn chọn không phải lúc nào cũng thuận lợi, có những khó khăn và thử thách. Đó là lúc bạn cần kiên nhẫn, quyết tâm và chịu trách nhiệm với quyết định của mình.
“Hãy nhớ về lý do ban đầu bạn chọn con đường này. Đó mới là đam mê thực sự, là điểm tựa trong những thời điểm khó khăn.”
Chỉ cần có đam mê là đủ để thành công sao?
Câu hỏi là liệu bạn có dám đặt đam mê lên hàng đầu để theo đuổi hay không? Bạn có sẵn lòng hy sinh thời gian, tiền bạc và cơ hội để theo đuổi ước mơ của mình không?
Mỗi người đều có 24 giờ mỗi ngày và quản lý thời gian không phải là một khái niệm thực tế.
“Khi muốn, bạn sẽ tìm ra cách, còn không muốn, bạn sẽ tìm ra ngàn lý do”
Bạn luôn có thời gian cho những điều quan trọng. Quan trọng là bạn sắp xếp ưu tiên ra sao.
Ai là người thành công?
Thành công có phải là tuân theo tiêu chuẩn xã hội? Một người được xem là thành công là người học đại học 18 tuổi, ra trường và có việc làm ổn định 22 tuổi, kết hôn và có con 25 tuổi… Còn những người không theo kịp tiêu chuẩn đó thì có bị xem là thất bại không?
Chúng ta luôn đúng với thời điểm của mình. Nếu bạn rơi vào nhóm những người không giống ai ở trên thì không sao cả. 22 tuổi bạn vẫn chưa có công việc ổn định, 25 tuổi bạn vẫn chưa biết mình là ai, quan trọng là bạn dám dũng cảm đấu tranh cho con đường riêng của mình.
“Vì chỉ có bạn, chính bạn, chính con người bên trong bạn mới hiểu rõ nhất khi bạn cảm nhận được lửa sáng, khi bạn cảm thấy hài lòng với sự nghiệp và cuộc sống của mình, khi bạn cảm thấy mạnh mẽ và kiểm soát hoàn toàn cuộc sống của mình, khi bạn thấy cuộc sống thực sự đầy đủ dù người khác đánh giá bạn thất bại, đau khổ, ngu ngốc, và khờ dại v.v…”
CHƯƠNG 4: NHỮNG GÓC KHUẤT
Con vịt quẩy đạp
Câu chuyện về những bạn trẻ thành công khi tuổi chưa qua 30 nổi lên trên các báo đài. Nhưng điều đó chỉ là một phần nhỏ của câu chuyện. Để đạt được thành công như ngày hôm nay, họ đã phải vượt qua hàng nghìn khó khăn, học hỏi và đối mặt với nhiều vấn đề. Mọi người chỉ thấy bề ngoài yên bình và sự bình tĩnh của con vịt, nhưng họ không biết rằng bên dưới, con vịt đang quẫy đạp mạnh mẽ.
Quẩy đạp là điều kiện và yếu tố quan trọng của tuổi trẻ. Đó là thời điểm chúng ta bắt đầu phát triển và tạo ra giá trị.
“Vì vậy, quẩy đạp là điều tất yếu. Càng trẻ, càng khát vọng thành công, càng phải quẩy đạp mạnh mẽ. Nhưng đừng nghĩ rằng việc quẩy đạp cần được công nhận hay tôn vinh; giống như con vịt, nếu không quẩy đạp, ta không thể tiến lên được.”
Cá nhân hiện tại và tương lai
Con người là sinh vật của thói quen. Tuy muốn tự cải thiện và phát triển, nhưng nhiều khi lại bị quyến rũ và trì hoãn. Đó là vì thiếu cam kết và kỷ luật với bản thân. Xây dựng thói quen mới đòi hỏi nỗ lực, hy sinh và khát vọng trở thành phiên bản tốt nhất của mình. Ý thức về giá trị cá nhân là động lực giúp bạn kiên trì và quyết tâm theo đuổi lựa chọn của mình.
Một phần khác là do bản năng của chúng ta sợ mất mình và sợ bị giam cầm. Lo lắng về tương lai không chắc chắn khiến chúng ta ưa sự an toàn, thoải mái.
“Hầu hết mọi người muốn sự yên bình hơn là phải đấu tranh mỗi ngày, và muốn có tự tin, sự trưởng thành nhưng lại sợ phải đối mặt với tương lai không biết trước.”
Hãy bắt đầu từ việc thay đổi thái độ và nhận thức. Nhìn nhận giá trị bản thân mới. Chúng ta luôn có sự lựa chọn. Liệu chúng ta sẽ thoát khỏi vùng an toàn để trở thành phiên bản tốt hơn hay ở lại với cảm giác thoải mái và quen thuộc?
Thành công có phải là mục tiêu hay là quá trình?
Mỗi người định nghĩa thành công theo cách riêng của mình. Tuy nhiên, liệu chúng ta nên đánh giá thành công dựa trên thành tích đạt được hay giá trị ý nghĩa mà công việc mang lại? Theo tác giả, thành công nên được coi là quá trình, không chỉ là một điểm đến. Vì 'nếu chỉ là một mục tiêu, một món tiền, một danh hiệu, khi đạt được, ý nghĩa của việc tiếp tục cố gắng sẽ bị tiêu hủy'. Khi thành công là cảm giác trở thành người có ý nghĩa, thì đó mới thực sự là động lực để tiến xa và hơn nữa.
“Đừng cố gắng trở thành người thành công, hãy trở thành người mang lại giá trị” (Albert Einstein)
Yếu tố quan trọng của thành công
Thành công đòi hỏi nỗ lực và chuẩn bị đầy đủ. Hãy làm mọi việc với thái độ chuyên nghiệp nhất có thể. Thế nào là thái độ chuyên nghiệp? Theo tác giả, đó là 'làm việc có trái tim'. Tập trung vào hiệu suất công việc, tập trung vào mục tiêu thay vì than phiền và đổ lỗi cho ngẫu nhiên.
Người hướng dẫn/ Người cố vấn là ai?
Trong sự nghiệp và hành trình, có một người cố vấn đóng vai trò quan trọng, giúp bạn vượt qua khó khăn và nhanh chóng tiến bước qua giai đoạn khó khăn tự mình khám phá. Họ cũng có thể tạo ra mối liên kết với những mối quan hệ khác. Thông thường, những người cố vấn sẽ cân nhắc độ phù hợp giữa hai bên, bởi thời gian là vàng. Nếu bạn may mắn tìm được người cố vấn, hãy đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn về họ và cách làm việc hiệu quả với họ.
CHƯƠNG 5: CÂU TRẢ LỜI Ở ĐÂU?
“Khi bạn khát khao điều gì, cả vũ trụ sẽ hợp lực giúp bạn thực hiện điều đó” (Paulo Coelho)
Mỗi khi đối mặt với sự lựa chọn khó khăn, hãy lắng nghe tiếng trong tim và tự hỏi bản thân. Câu trả lời sẽ nằm trong trái tim của bạn. Hãy yêu thương bản thân, tin tưởng vào lựa chọn của mình và cam kết với bản thân. Bởi nếu bạn không tin vào chính mình, ai sẽ tin tưởng vào bạn?
KẾT:
Trí thông minh nhân tạo (AI) không còn xa lạ trong cách mạng 4.0. Để không bị bỏ lại, hãy là chính mình để tạo nên sự khác biệt. Đừng cố gắng trở thành ai khác, vì bạn đã là một bản thể đặc biệt.
'Robot và tự động hóa không gây sợ hãi. Nỗi sợ hãi thực sự là khi con người không phát triển kỹ năng cho bản thân. Để xây dựng một nền kinh tế mà lao động không cảm thấy bị đe dọa bởi sự cạnh tranh từ robot, đào tạo là vô cùng quan trọng. Con người trong thời đại Cách Mạng 4.0 cần phải có những kỹ năng mà máy móc không thể thay thế được. Khi đó, Cách Mạng 4.0 sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn cho con người so với những gì mà nó tiêu diệt.' (Tạp chí Kinh tế cuối năm – Chuyển động 24h)
Tác giả: Ngọc Ấn - MyBook