Nếu muốn trở thành một giảng viên đại học hoặc bạn hiện đang là một giảng viên, luôn mong muốn bài giảng của mình thú vị và hiệu quả, đừng bỏ lỡ cuốn sách “Niềm vui trong giảng dạy” (Người dịch: Tô Diệu Lan – Trần Lữ Mai Thy; Hiệu đính: Hoàng Kháng) của Peter Filene, giáo sư lịch sử tại Đại học North Carolina – Chapel Hill, Hoa Kỳ. Ông đã được trao sáu giải thưởng về giảng dạy.
Tự hiểu mình trong vai trò giảng viên
Công việc của giáo viên đại học yêu cầu sự sáng tạo và nỗ lực. Trước khi bắt đầu công việc, bạn cần hiểu rõ bản thân mình. Dạy học là một nghề cao quý, bạn cần xác định lý do tại sao bạn muốn trở thành giảng viên và mục tiêu của mình. Bạn cần thời gian để tự khám phá và phát triển.
Một giảng viên có thể là một tấm gương về sự khách quan. Một giảng viên khác có thể muốn học viên cảm nhận vẻ đẹp của chủ đề môn học. Một giảng viên khác lại thách thức suy nghĩ của học viên và khuyến khích họ đặt câu hỏi.
Hàng nghìn nghiên cứu đã chỉ ra rằng những giảng viên giỏi thường có năm phẩm chất sau (tính cách này phụ thuộc vào kỹ năng cá nhân hơn là kiến thức chuyên môn):
Sự Nhiệt Tình (Entusiasm) ở Vị Trí Hàng Đầu
Cách mà giảng viên truyền đạt, biểu cảm và điệu bộ trong lớp học phản ánh sự đam mê của họ đối với môn học. Sự nhiệt huyết trong lĩnh vực này tạo ấn tượng mạnh mẽ với sinh viên và khơi dậy sự quan tâm và tình yêu thích. Giảng viên là nguồn cảm hứng, khuyến khích sinh viên khám phá sở thích và ước mơ của họ.
Sự Rõ Ràng (Clarity)
Cách giảng dạy và truyền đạt kiến thức cần phải dễ hiểu và tinh gọn. Đối với sinh viên, thông điệp cần phải rõ ràng và dễ tiếp thu. Giảng viên cần duy trì sự đơn giản và rõ ràng để thu hút sự chú ý của sinh viên từ mọi lĩnh vực.
Tổ Chức (Organization)
Trong lớp học, sinh viên nên là trung tâm. Để thực hiện điều này, giảng viên cần phải tổ chức các buổi học một cách hiệu quả, kết hợp nhiều phương pháp và hoạt động khác nhau. Tổ chức tốt giúp tiết kiệm thời gian mà vẫn đảm bảo hiệu quả giảng dạy.
Khơi Dậy (Stimulating)
Con người luôn khao khát học hỏi những kiến thức mới để làm cho cuộc sống của họ trở nên tốt đẹp hơn. Khơi dậy niềm đam mê học hỏi trong sinh viên là cam kết mà các giảng viên tận tâm luôn nỗ lực thực hiện. Khi sinh viên có ý định học, thì quá trình học mới bắt đầu. Để làm điều này, giảng viên cần khơi dậy sự hứng thú trong lớp học và truyền đạt niềm tin tích cực. Điều này là dấu hiệu của một người giảng viên sở hữu năng lực hiếm hoi, nhưng nếu họ đam mê với môn học của mình, thì bất kỳ ai cũng có thể làm được.
Quan Tâm (Care)
Mối quan hệ giữa giảng viên và sinh viên bắt đầu từ khi bước vào lớp học. Mối quan hệ này không thể phát triển nếu thiếu đi sự quan tâm từ cả hai phía, và giảng viên nên là người chủ động trong việc thể hiện điều này. Giảng viên quan tâm đến sinh viên bằng cách đối xử công bằng, muốn họ thành công, tôn trọng và động viên họ trong khả năng của mình.
Giảng Dạy: Khoa Học Mang Tính Nghệ Thuật
Khác biệt so với quan điểm thông thường về một đề cương chi tiết, chiều dài của đề cương không quyết định độ chi tiết của nó, mà là cách nó truyền đạt thông tin. Một đề cương khóa học tốt phản ánh bản chất của môn học và chỉ ra hai mục tiêu chính sau khi khóa học kết thúc. Việc đặt ra quá nhiều mục tiêu có thể gây quá tải cho sinh viên và giảng viên.
Sau khi hoàn tất việc chuẩn bị đề cương cho khóa học, giảng viên sẽ bắt đầu giảng bài trực tiếp trước lớp. Khác với việc chỉ đọc bài giảng, giảng viên sẽ thuyết trình mà không cần dựa vào bài giảng đã chuẩn bị. Trong quá trình thuyết trình, họ có thể sử dụng hình ảnh, biểu đồ và công nghệ thông tin để hỗ trợ dạy học, nhưng không nên để các thiết bị này chiếm lấy sự chú ý của mình. Cách tốt nhất là kết hợp các câu hỏi phù hợp vào quá trình giảng bài để tăng sự tương tác của sinh viên và gợi nhớ lại kiến thức đã học.
Thời điểm quan trọng trong quá trình dạy học đến khi giảng viên bắt đầu buổi thảo luận với sinh viên. Mặc dù có nhiều phương pháp đánh giá năng lực của sinh viên, thảo luận là một cách tương đối phù hợp để đánh giá cả ý thức và kiến thức cũng như khả năng áp dụng vào thực tiễn. Buổi thảo luận thành công là khi mọi thành viên trong nhóm tích cực tham gia, tham khảo tài liệu liên quan trước, và có giải pháp cho vấn đề được thảo luận. Sau buổi thảo luận, giảng viên sẽ tổng hợp những điểm mạnh và điểm yếu của kết quả thảo luận.
Đánh Giá và Phản Hồi
Khi đánh giá hoặc phản hồi về năng lực học tập của sinh viên, mọi thứ cần được minh bạch và rõ ràng. Điểm số không đủ để phản ánh toàn bộ quá trình làm việc của sinh viên mà họ cũng cần nhận được phản hồi cụ thể để duy trì sự hăng hái trong học tập. Việc này đòi hỏi sự tận tâm và trung thực của giảng viên để ủng hộ sự tiến bộ của sinh viên. Để hỗ trợ quá trình đánh giá, giảng viên cần thiết lập một bảng tiêu chí rõ ràng và viết lời nhận xét cuối cùng.
Thu Hút Sự Chú Ý và Phản Hồi
Đừng Quên
Bên cạnh việc giảng dạy, để tồn tại trong môi trường học thuật, giáo viên phải dành thời gian cho nghiên cứu và công bố các công trình khoa học. Sự nỗ lực học tập suốt đời của họ là cần thiết, tạo ra sự thú vị và đôi khi là khó khăn hơn cho công việc của họ.
Thực tế là để thành công trong cả giảng dạy và nghiên cứu, giảng viên phải hy sinh nhiều thời gian vui vẻ trong cuộc sống cá nhân của họ, từ việc thư giãn xem phim đến tham gia thể thao. Mặt khác, số lượng công trình nghiên cứu mới cũng quan trọng, mang lại cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp và sự công nhận từ cộng đồng.
Sự xuất sắc trong giảng dạy không giống như sự xuất sắc trong nghiên cứu.
Cố gắng giảng dạy không đồng nghĩa với tự kiệt sức, giảng viên cần cân bằng giữa công việc và cuộc sống để trở nên xuất sắc ở cả hai khía cạnh. Thiếu sự cân đối này có thể dẫn đến mất đi sự tận tâm và tinh thần trong công việc.
Kết Luận
Tôi yêu thích suy nghĩ và đã lựa chọn gắn bó với giáo dục. Viết review về cuốn sách này là một trải nghiệm thú vị, giúp tôi nhớ lại thời đại học và tôn trọng nỗ lực của các giảng viên. Dạy và học cần mang lại niềm vui và sự hứng thú.
Cuốn sách Niềm Vui Trong Dạy Học là một hướng dẫn thực hành quý giá dành cho các giáo viên mới ở trường đại học. Bằng cách chia sẻ những kiến thức cụ thể và lời khuyên thú vị, độc giả có thể áp dụng và sáng tạo để làm cho quá trình giảng dạy trở nên thú vị và hiệu quả hơn.
Đánh giá chi tiết từ Nguyễn Phú Hoàng Nam - MyBook