Dù bạn không thuộc vào nhóm 1% giỏi nhất của trường, hay bất kể bạn xếp hạng thế nào trong trường, đều không nên để những cảm xúc tự ti cản trở ước mơ du học và mở rộng kiến thức. Tại sao họ làm được mà chúng ta lại không thể? Tôi có thể, bạn có thể, chúng ta đều có thể.
Chương 1: Lợi Ích của Du Học Đức
Có lẽ trong số bạn, cũng có những người như cô gái Trần Mai, luôn mong muốn du học nhưng không biết bắt đầu từ đâu. Khi chúng ta lạc vào việc suy nghĩ, lập kế hoạch, và tính toán, cảm thấy bất lực vì nghĩ rằng mình không thể làm được. Năm trôi qua, bạn tốt nghiệp đại học và nghĩ rằng đã quá muộn để du học. Ở tuổi 23, Trần Mai cũng vậy. Với áp lực từ công việc, tìm việc làm, và bạn bè đã sớm lập gia đình, chỉ còn lại cô với nỗi lo sợ và mong muốn du học.
Mặc dù tương lai có thể mơ hồ, tôi biết rằng nếu bỏ lỡ cơ hội này, tôi sẽ hối tiếc suốt đời.
Sau chuyến đi châu Âu, mẹ của Trần Mai đã cam kết sẽ hỗ trợ cô du học nếu cô muốn tiếp tục học thạc sĩ ở nước ngoài. Dù không biết chi phí sẽ là bao nhiêu hay tương lai sẽ như thế nào, cô biết mình không thể bỏ lỡ cơ hội này.
Mối quan tâm đầu tiên và quan trọng nhất là Tài Chính. Tại Đức, các trường công có chính sách miễn phí học cho sinh viên sử dụng tiếng Anh. Với điều kiện thuận lợi đó, bạn sẽ không phải lo lắng về việc tìm kiếm học bổng ở đâu, điều này sẽ tiết kiệm thời gian đáng kể. Cần sự hỗ trợ tài chính từ gia đình cho chi phí sinh hoạt. Chi phí tự túc du học thường khoảng 200 triệu đồng, phụ thuộc vào nhu cầu của mỗi người. Bạn có thể lo lắng, hoặc nghĩ chỉ có gia đình khá giả mới dám cho con du học tự túc. Nhưng bạn bè của Trần Mai ở Đức không thuộc diện gia đình giàu có, chỉ ở mức trung bình. Mọi người cố gắng chi tiêu tối thiểu và tiết kiệm tiền. Để học ở Đức, bạn cần khoảng hơn 200 triệu đồng, tương đương 8.820 EUR để chứng minh tài chính. Số tiền này đảm bảo cuộc sống sinh hoạt bình thường với tiền thuê nhà, thức ăn, quần áo, đi lại, bảo hiểm, dịch vụ y tế, liên lạc, sách và giải trí, văn hóa, thể thao. Nếu bạn tiết kiệm, có thể giảm chi phí ở quần áo, đi lại, giải trí, sách hoặc thực phẩm. Khi học ở Đức, bạn có thể ở kí túc xá hoặc sử dụng phương tiện công cộng như tàu, xe điện, xe đạp, xe buýt. Sau khi cắt giảm chi phí không cần thiết, du học sinh tự túc chỉ cần chi trả trung bình 440-449 EUR mỗi tháng.
Vấn đề thứ hai mà bất kỳ ai đi du học cũng cần cân nhắc là Chất Lượng Giáo Dục. Không ai muốn mạo hiểm chi tiền mà không có gì đổi lại. Cuối cùng, chúng ta muốn đi du học để tiếp xúc với hệ thống giáo dục tốt, có cơ hội có công việc ổn định, kiếm tiền và có cuộc sống hạnh phúc sau này. Ở Đức, giáo dục sau đại học không thương mại hóa như ở Anh, Mỹ hoặc Úc. Nền giáo dục ở đây rất nghiêm túc, với khối lượng học tập lớn, và các trường Đại học không ngần ngại đuổi sinh viên. 'Vào được chưa chắc ra được' là nguyên tắc cần cân nhắc trước khi học ở đây.
Vấn đề thứ ba, về tài chính, là làm thế nào để giảm gánh nặng cho gia đình - Làm Thêm, là mong muốn của mỗi sinh viên khi đi du học. Nó giúp bạn tự lập trong chi tiêu, không phụ thuộc vào gia đình, không phải lo lắng khi thiếu tiền, ít nhất bạn đã có công việc. Trong quá trình học tại Đức, du học sinh được làm việc toàn thời gian 120 ngày hoặc bán thời gian 240 ngày trong năm. Điều này giúp chi trả phần lớn chi phí sinh hoạt. Bạn có thể làm từ một đến hai việc làm thêm. Mức lương thường bằng hoặc thấp hơn 450 EUR. Tự mình trang trải chi phí sinh hoạt giờ trở thành điều khả thi.
Lý do cuối cùng mà Trần Mai chọn Đức để du học là Vị Trí Địa Lý Thuận Lợi của nó. Vì Đức nằm trong liên minh châu Âu, bạn có thể tự do đi lại tới 26 nước khác trong khối Schengen. Do hầu hết chương trình tại Đức miễn phí, việc tìm học bổng có thể khó khăn. Tuy nhiên nếu bạn học tốt, một số trường, khoa hoặc viện nghiên cứu có thể hỗ trợ bạn. Sau khi nhập học, việc tìm các cơ hội hỗ trợ tài chính sẽ dễ hơn. Trần Mai đã nộp hồ sơ xin học bổng của STIBET. Nộp hồ sơ đơn giản, gửi bản mềm bảng điểm, thư động lực và thư giới thiệu của giáo sư trong nước. Mai nhận được 525 EUR/tháng trong thời gian viết luận văn. Khó khăn khi học ở đây là phải hòa hợp hai ngôn ngữ Anh và Đức, khi cần một trong học tập và một trong cuộc sống hàng ngày.
Chương 2: Học Tiếng Anh, tiếng Đức và duy trì cả hai
Khi bắt đầu học tiếng Anh, dựa trên những trải nghiệm của mình, Trần Mai đề xuất một số lời khuyên hữu ích cho những người muốn cải thiện tiếng Anh của mình. Đầu tiên và quan trọng nhất là học từ vựng. Từ vựng đóng vai trò quan trọng hơn trong giao tiếp. Thậm chí khi bạn dùng sai ngữ pháp, người nghe vẫn hiểu ý bạn muốn truyền đạt. Vậy nên, hãy nỗ lực mở rộng vốn từ vựng của mình. Không có con số chính xác về lượng từ vựng cần học. Hãy tự chủ động học và xây dựng trách nhiệm cho bản thân. Trần Mai đưa ra một số giải pháp để học từ vựng hiệu quả như học từ trong ngữ cảnh, đặt câu với từ vựng đã học, và tìm sách phù hợp để bổ sung vốn từ.
Việc học tiếng Đức cũng tương tự như tiếng Anh. Từ vựng là điểm khởi đầu quan trọng. Nếu bạn đã có kiến thức tiếng Anh tốt, việc học tiếng Đức sẽ dễ dàng hơn. Ở trình độ B1 trở lên, từ vựng tiếng Đức phần lớn giống tiếng Anh. Nếu thời gian hạn hẹp, bạn có thể đăng kí các lớp học cuối tuần hoặc thuê gia sư.
Khi sống ở Đức, việc sử dụng song song cả hai ngôn ngữ là cần thiết, tiếng Anh cho học tập và tiếng Đức cho giao tiếp. Để hòa hợp hai ngôn ngữ này, bạn có thể thực hành sử dụng tiếng Đức hàng ngày, xem tin tức, phát thanh, và nói chuyện với người bản xứ. Đọc truyện và luyện nghe nói cũng là phương pháp hiệu quả. Trong học tập, bạn cũng nên chọn môn học bằng cả hai ngôn ngữ để nâng cao trình độ tiếng Anh và Đức.
Một câu nói mà những người học tiếng Đức thường nói với nhau là: “Cuộc sống quá ngắn để học tiếng Đức”. Tôi tin rằng, bất kỳ ngôn ngữ nào cũng cần phải học cả đời, kể cả tiếng mẹ đẻ. Tôi hạnh phúc vì đã học thêm hai ngôn ngữ mới. Từ đó, thế giới của tôi trở nên đa dạng và phong phú hơn rất nhiều.
Chương 3: Lịch trình du học
Lịch trình du học cho sinh viên đại học chưa tốt nghiệp tại Việt Nam
Bước 1: Học tiếng Đức và tiếng Anh
Ở Đức, ngoài các chương trình dạy bằng tiếng Đức, cũng có những chương trình dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh. Hãy xác định sớm chương trình mình muốn theo học và kiểm tra khả năng ngoại ngữ để chuẩn bị tốt. Tùy thuộc vào điều kiện cá nhân, việc chuẩn bị về ngôn ngữ có thể mất từ vài tháng đến 2 năm. Đối với IELTS, yêu cầu là 6.0 hoặc 6.5, và trình độ tiếng Đức tối thiểu là B1.
Bước 2: Cập nhật thông tin về học đại học tại Đức
Hàng năm, các điều kiện cho việc du học có thể thay đổi, vì vậy hãy thường xuyên kiểm tra trang web chính thức của DAAD để không bỏ lỡ thông tin quan trọng. Nói chung, bạn cần tốt nghiệp trung học phổ thông và đạt trình độ tiếng Anh cần thiết. Bạn có thể tham gia các khóa học chuẩn bị hoặc đi làm thêm trước khi bắt đầu học đại học.
Bước 3: Tìm hiểu về các trường đại học, trường dự bị và ngành học phù hợp tại Đức
Việc này bạn nên thực hiện đồng thời với bước 1. Trên trang web của DAAD, có đến 2000 chương trình học khác nhau tại Đức. Việc lựa chọn trường và ngành học phù hợp sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
-Ngành/Chương trình học
-Xếp hạng trường theo ngành học
-Địa điểm
-Mối quan hệ, gia đình, bạn bè
Bước 4: Chuẩn bị hồ sơ và giấy tờ cần thiết
Hãy tổ chức một danh sách chi tiết về giấy tờ cần thiết để tránh nhầm lẫn và sai sót. Sau đó, đừng quên công chứng các tài liệu.
Bước 5: Gửi hồ sơ thẩm tra APS tới Đại sứ quán Đức tại Hà Nội, nhận chứng nhận APS
APS là một phần của Phòng Văn hóa tại Đại sứ quán Đức tại Hà Nội. Quy trình thẩm tra APS là để kiểm tra các tài liệu và chứng chỉ du học. Sau khi tài liệu của bạn được thẩm tra thành công, bạn sẽ nhận được 10 bản chứng nhận APS.
Bước 6: Đăng ký thi TestAS, tham dự kỳ thi TestAS, nhận kết quả
TestAS là một kỳ thi viết được tổ chức để đánh giá năng lực học đại học của sinh viên quốc tế tại Đức, có thể bằng tiếng Đức hoặc tiếng Anh. Bạn có thể đăng ký thi tại Đại học Bách Khoa Hà Nội hoặc Trung tâm DAAD ở TP.HCM. Kỳ thi này không giới hạn độ tuổi và số lần tham dự, và kết quả của nó có giá trị vô thời hạn.
Bước 7: Gửi hồ sơ xin nhập học đại học/dự bị đại học tới Đức. Nhận giấy báo nhập học/giấy báo dự thi tuyển của trường.
Bạn cần phải tìm hiểu quy trình nộp hồ sơ vào trường mà bạn muốn. Ở Đức, có hai phương thức tuyển sinh chính là Zulassungsfrei (không hạn chế) hoặc Zulassungsbeschrankt (hạn chế số lượng). Các trường sẽ dựa vào xếp hạng của học sinh để tuyển sinh viên đủ số lượng cho mỗi ngành.
Bước 8: Khởi tạo tài khoản du học tại một ngân hàng
Cách chứng minh tài chính thông thường nhất của du học sinh Việt Nam là sử dụng tài khoản phong tỏa. Thủ tục này khá đơn giản và dễ hiểu. Khi đến Đức, bạn có thể mở tài khoản tại các ngân hàng Đức một cách nhanh chóng và thuận tiện, điều này vừa tiết kiệm thời gian vừa giảm chi phí.
Bước 9: Nộp hồ sơ xin visa tới Đại sứ quán Đức. Nhận kết quả visa
Quy trình xin visa không phức tạp như chúng ta nghĩ. Hồ sơ bao gồm: đơn xin visa, hộ chiếu và các giấy tờ liên quan, bằng chứng tài chính và mục đích chuyến đi. Trước khi nộp hồ sơ, bạn cần phải công chứng các giấy tờ này. Các thủ tục thường cần phải đặt lịch trước tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán và mất khoảng 2 tháng để hoàn thành.
Bước 10: Chuẩn bị lên đường sang Đức
Trước khi đến sống ở một quốc gia mới, hãy tìm kiếm chỗ ở cho riêng mình. Ký túc xá của trường thường là lựa chọn tiện lợi với giá thấp hơn so với thuê nhà bên ngoài. Bạn cũng chưa biết chắc chắn nơi bạn ở sẽ như thế nào, liệu nó có khớp với những gì bạn đã tưởng tượng không. Việc không thành thạo ngôn ngữ địa phương cũng có thể gây khó khăn khi bạn cần giao tiếp hoặc đàm phán với chủ nhà. Hãy liên lạc với Hội Sinh viên Việt Nam tại thành phố bạn định đến học để nhận được sự hỗ trợ và tư vấn hữu ích nhất.
Lịch trình du học cho sinh viên đã tốt nghiệp đại học tại Việt Nam
Với sinh viên đã tốt nghiệp đại học, hầu hết các bước đều giống nhau với phần lớn đến 70%, sự khác biệt chủ yếu nằm ở quy trình APS. Quá trình thẩm tra APS dành cho sinh viên đã tốt nghiệp đại học chỉ diễn ra trong hai tháng cuối cùng của mỗi năm, vào tháng 2 và tháng 8. Một ưu điểm là bạn không cần thi TestAS mà chỉ cần phỏng vấn. Phỏng vấn APS diễn ra vào tháng 5 và tháng 11 hàng năm, có thể bằng tiếng Anh hoặc tiếng Đức. Để chuẩn bị cho phỏng vấn, bạn cần ôn lại kiến thức các môn học trong bảng điểm của mình. Câu hỏi không chỉ liên quan đến ngành học mà còn về lý do bạn chọn Đức làm điểm đến du học, tài chính và mối quan hệ tại đó.
Kết thúc
Chương 4: Đời sống sinh viên và một số câu chuyện nhỏ về bạn bè
Khi mới đến đây, giống như nhiều du học sinh khác, Mai đã mất một thời gian để hòa nhập với nhóm bạn đến từ các quốc gia khác nhau. Sinh viên phương Tây thường sống khá tự do, tham gia các buổi tiệc để tìm bạn trai, bạn gái và có những hoạt động vui chơi qua đêm. Bên cạnh đó, bạn thường thấy sinh viên hút thuốc lá, thuốc lá điện tử, shisha và thức uống có cồn. Tuy nhiên, họ cũng biết giữ một ranh giới để không trở nên quá đà.
Việc học trên trường khá nặng nề so với ở Việt Nam. Các môn học thường được tổ chức dưới dạng bài giảng hoặc hội thảo. Bạn sẽ phải tham gia vào các hoạt động nhóm, thuyết trình và viết bài luận ngoài giờ học. Khó khăn và khối lượng công việc lớn thường khiến nhiều sinh viên thất bại trong môn học. Một điểm yếu của sinh viên du học Việt Nam là khả năng viết bài luận, thảo luận và phê bình. Mai, như nhiều người khác, từng sợ phải phát biểu ý kiến, nhưng sau khi được thầy cô khuyến khích, cô đã chủ động tham gia và đạt được điểm số tốt hơn.
Về việc làm thêm khi ở đây, sinh viên thường cần tìm cho mình một hoặc một số công việc phụ trợ. Có thể tìm việc trợ lý sinh viên tại trường đại học, hoặc làm việc tại các công ty, cửa hàng, siêu thị, khách sạn, hoặc nhà hàng.
Khi mới đến, vì chưa biết tiếng Đức, Mai không thể kết bạn ngay lập tức. Mất một năm, cô mới quen được một số bạn. Người bạn đầu tiên của Mai đến từ Kazakhstan, và ấn tượng của cô về họ luôn còn mãi, nhất là lúc họ đã giúp Mai trong một trận tuyết lớn. Từ đó, Mai quen thêm nhiều người bạn khác, mỗi người mang đến cho cô những trải nghiệm đặc biệt và những câu chuyện thú vị.
Chương 5: Văn hóa Đức và người dân Đức
Đức có một lịch sử dày đặc và nền văn hóa đa dạng. Lễ hội lớn nhất ở đây là Giáng sinh, với chợ Giáng sinh lung linh và đa dạng đồ ăn truyền thống như xúc xích nướng, pizza, thịt bò tái, bánh kếp, nấm nướng, và khoai tây chiên. Ngoài ra, Đức còn có nhiều lễ hội khác như lễ hội háo trang Carnival, lễ hội mùa hè, lễ hội âm nhạc, lễ hội khinh khí cầu, và lễ hội địa phương.
Điều tôi ấn tượng nhất về người Đức là sự tôn trọng và bình đẳng trong mối quan hệ, cũng như sự phát triển công bằng cho cả nam và nữ. Phụ nữ được khuyến khích phát triển sự nghiệp và các đàn ông chia sẻ trách nhiệm trong việc nuôi dạy con cái. Đây là một phần của văn hóa mà Mai thích ở đất nước này.
Người Đức có những phẩm chất và tính cách đáng để chúng ta học hỏi. Họ luôn thẳng thắn và trung thực trong giao tiếp, đặt ra những tiêu chuẩn cao về phép lịch sự và tuân thủ nguyên tắc. Độc lập và chăm chỉ là những phẩm chất mà người Đức đề cao, và họ sống giản dị, tiết kiệm nhưng không kém phần hiện đại.
Chương 6: Lựa chọn sau tốt nghiệp: Tiếp tục nghiên cứu hay đi làm? Quay về quê hương hay ở lại?
Quyết định về việc trở về quê hương hay ở lại luôn là một thách thức lớn đối với nhiều sinh viên tốt nghiệp. Mặc dù có mong muốn được quay về gia đình và quê hương, nhưng cũng có những lo ngại về việc sử dụng kiến thức và kỹ năng học được ở nước ngoài. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn nên dựa trên khả năng và hoàn cảnh cụ thể của từng người.
Dù bạn quyết định trở về quê hương hay ở lại Đức định cư, đó đều là quyết định đáng tôn trọng. Hãy tin tưởng và tự tin lựa chọn con đường phù hợp nhất với bản thân mình.
Kết luận
Dành cho những người đang phân vân về việc du học, hãy tin rằng mình có thể làm được.
“Chỉ khi thử mới biết điều không thể”
Hãy cùng nhau nỗ lực để biến những ước mơ thành hiện thực. Không gì là không thể nếu chúng ta quyết tâm.
Tác giả: Mai Hương - MyBook