[MyBook] Đánh Giá Sách 'Ở Quán Cà Phê Của Tuổi Trẻ Lạc Lối': Cuộc Sống Đầy Ẩn Nấp - MyBook

Đó là một tiểu thuyết đầy ấn tượng, một câu chuyện đậm chất đời thường, một kỷ niệm về những tháng ngày thanh xuân và những mối tình vụng trộm. 'Quán cà phê của tuổi trẻ lạc lối' là nơi thu hút những con người đa dạng, mỗi người mang trong mình một mảnh ký ức riêng, một cảm xúc độc đáo.

Ký ức đóng vai trò quan trọng trong việc ghi lại cuộc sống của chúng ta

Những người kỷ niệm về Louki không có mối liên hệ ràng buộc nào với cô. Có sinh viên, có thám tử tư, và cũng có Roland - người từng yêu Louki. Mỗi người mang theo những kí ức khác nhau về cô, từ ngoại hình cho đến những cử chỉ và âm thanh tại quán cà phê.

Ba giọng kể trong tiểu thuyết giúp người đọc hiểu rõ hơn về Louki và những góc khuất của cuộc sống của cô. Tuy nhiên, Louki không chia sẻ quá nhiều về chính mình, đó là điều khiến câu chuyện trở nên hấp dẫn và bí ẩn hơn bao giờ hết.

Câu chuyện của 'Ở Quán Cà Phê Của Tuổi Trẻ Lạc Lối' là một cuộc phiêu lưu qua thế giới phức tạp của tình yêu, nhớ nhung và bí ẩn. Mỗi trang sách là một cánh cửa mở ra những khía cạnh mới lạ của con người và cuộc sống.

Ký ức thường đến cùng với chiêm nghiệm (bởi với một người hời hợt, cuộc đời hẳn đã không có gì để nhớ và để kể!). Kể lại một ký ức không chỉ là tái hiện sự kiện đã xảy ra mà còn thể hiện cả thái độ của người kể trước sự kiện đó, bởi sự kiện được ghi nhớ chính vì nó đã in hằn lên tâm hồn con người theo một cách nào đấy (còn nếu không tác động được đến ta thì ký ức hẳn là không thể tồn tại lâu dài). Nguyên tắc cơ bản đó biến tồn tại ký ức thành là một chiếc gương soi để những nhân vật của Ở quán cà phê của tuổi trẻ lạc lối soi chiếu lại phần đời đã qua của họ.

Xuyên suốt cuốn tiểu thuyết, bằng ký ức được khơi gợi, mỗi chủ thể suy ngẫm về đời mình theo một hướng riêng.

... quán Le Condé là một chốn trú ẩn khỏi mọi thứ gì mà tôi mường tượng là u ám của cuộc đời. Hẳn rồi sẽ có một phần con người tôi - cái phần tốt đẹp nhất - tới một ngày tôi buộc phải để lại nơi đó.

Đó là với chàng sinh viên Trường Mỏ - trong nỗi nhớ về những tháng ngày lui tới quán cà phê kỳ quặc, thời kỳ làm một “bohèmien sinh viên” ở nơi ấy là một phần đẹp đẽ của tuổi trẻ mà mãi mãi sau này anh không thể có được nữa. Ký ức nhuộm đầy niềm nuối tiếc những điều quá vãng. Với nhân vật, ký ức về quán cà phê ấy trở thành kỷ niệm đẹp mà “vào những giờ trống trải của ngày, lúc từ chỗ làm về, và thường là trong nỗi cô đơn những tối Chủ nhật”, những chi tiết của ngày tháng cũ sẽ quay trở lại với anh như một niềm an ủi mà đồng thời cũng như một nuối tiếc không nguôi, bởi những từ ngữ ám chỉ khoảng cách thời gian thường xuyên xuất hiện một cách vô thức trong lời kể đã nhấn mạnh sự xa vời của quá khứ ấy.

Với viên thám tử tư, cuộc gặp gỡ cái tên Jacqueline Delanque và hành trình lần theo dấu chân cô gợi nên những chiêm nghiệm về đời người. Cuộc đời cô gái là một chuỗi dài quẩn quanh với buồn nản và những cuộc lang thang, thậm chí không thể dừng lại khi người ta tưởng cô có thể vậy - cô có gia đình, một căn hộ riêng, một người chồng có công việc ổn định. Nhưng Jean-Pierre Choureau, người chồng lớn hơn cô mười lăm tuổi, liệu có hiểu rằng cô - một cô gái trẻ cô độc - cần nhiều hơn thế trong cuộc đời? Việc đối diện với những con người trôi dạt như Louki khiến vị thám tử từng trải không thể không chạnh lòng.

Trong cái cuộc đời đôi khi với ta thật giống một vùng đất rộng lớn hoang vu không biển chỉ đường này, ở giữa tất tật những đường hội tụ ảo và những chân trời đã mất, ta những muốn tìm các điểm mốc, dựng lên một dạng sơ đồ để không còn cảm giác mình phải lèo lái vô hướng nữa. Thế nên, ta dệt những kết nối, ta cố biến những gặp gỡ chẳng may trở nên vững chắc hơn.[...] Mối liên hệ nào kháng cự nổi đợt sóng người cuốn ta đi, khiến ta trôi dạt?

Các suy nghĩ của thám tử khi bước vào căn hộ trống trải của đôi vợ chồng và ghi chú lại một số chi tiết nhỏ về cô gái biến mất đều là minh chứng cho tư duy tập trung nhất của tác phẩm.

Với Louki, thời gian lùi về quá khứ giúp cô nhìn lại tuổi trẻ của mình một cách rõ ràng hơn, về mẹ và câu chuyện của mình, về lai lịch 'mất gốc' của hai mẹ con - một lai lịch mà cô không thể tránh khỏi, giống như một loại di sản... Thời gian giúp mài mòn suy nghĩ, làm cho nỗi buồn trở nên sâu sắc hơn ngay cả trong những chi tiết nhỏ. Nếu ở trong cái tươi mới của hiện tại, có lẽ ta sẽ không nhận ra sức nặng của nó. Khi cảm giác cô đơn đột ngột bao trùm cô trên phố đông đúc, cô cảm thấy mình 'sắp ngất xỉu ở đâu đó trong khi họ vẫn tiếp tục đi tiếp mà không màng đến cô'. Cảm giác cô đơn tràn ngập. 'Tôi rút ra một tấm thiệp và bắt đầu viết... Tôi thắp một điếu thuốc và dán một con tem lên tấm ảnh. Nhưng gửi cho ai bây giờ?' Niềm hy vọng giản dị của cô: muốn viết những từ tốt đẹp, những từ mang yêu thương, những từ để an ủi, muốn viết thiệp cho bạn bè từ một quán cà phê ở bên bờ biển. Nhưng gửi cho ai bây giờ? Cô không có ai để dựa dẫm. Trong cảm giác cô đơn đó, thậm chí một câu hỏi của một chủ hiệu sách xa lạ cũng có thể trở thành người cứu rỗi,

... Đến bây giờ, trong những đêm thức trắng, tôi vẫn thường nghe giọng Paris - giọng của những con phố dốc - hỏi tôi: “Cô đã tìm thấy hạnh phúc của mình chưa?” với sự êm dịu và bí ẩn đặc trưng.

Hoang hoải kéo dài... Cảm giác cô đơn và những bí ẩn của cô là điều mà Roland thường xuyên nhắc lại trong những suy tư của mình, một ký ức tư tưởng nhất.

Dù có như thế nào, trong ký ức của tôi, đêm đó chúng tôi đã ở trong một thành phố hoang vắng. Cuộc gặp gỡ của chúng tôi, khi tôi nghĩ lại, giống như cuộc gặp gỡ của hai linh hồn không có điểm dừng chân trong cuộc sống. […] Tôi cảm thấy mình như đang lang thang trên boong của một con tàu chìm trong đêm tối.

Trong ký ức không chỉ có nỗi cô đơn và bí ẩn của cô, mà còn có nỗi cô đơn và bí ẩn của anh - một người với cái tên giả, với thẻ sinh viên giả và 'những kỷ niệm buồn' mà anh không bao giờ muốn nhắc lại. Roland bị ám ảnh bởi những trách nhiệm. Roland không (hoặc không để lộ ra) né tránh những hình ảnh kinh hoàng của cuộc sống, những người không được lựa chọn nhưng vẫn phải đối diện, giống như cách Louki né tránh người đàn ông có tên Mocellini - biểu tượng cho những kẻ cô đã liên kết với trong cuộc chạy trốn đầu tiên của mình. Nhưng anh luôn suy nghĩ về những hình ảnh đó, về ảnh hưởng của chúng trong cuộc sống, về trách nhiệm của con người đối với những thời kỳ mà họ không chọn.

Roland sống trong nỗi ám ảnh của Quy hồi vĩnh cửu. “Bây giờ con đường đó không còn tồn tại thực sự nữa, nhưng, vào ban đêm, nó vẫn tạo ra ảo giác.” Và chúng ta thấy rằng ảo giác đột ngột tấn công nhân vật, không báo trước, người kể chuyện bất ngờ từ bỏ “người phỏng vấn” tưởng tượng để trò chuyện với cô gái trong ký ức của mình.

Trong một khoảnh khắc, anh ấy đã ảo tưởng rằng anh sẽ quay lại nghĩa trang để gặp lại cô ấy. Đó sẽ là Quy hồi vĩnh cửu. Anh ấy sẽ tiếp tục làm như vậy để lấy chìa khóa của phòng cô ấy từ tiếp tân. Cùng con cầu thang dốc. [...] Chúng tôi ở đó, cùng nhau, ở cùng một nơi, mãi mãi, và những cuộc dạo chơi của chúng tôi qua Auteuil, chúng tôi đã thực hiện trong hàng ngàn cuộc sống khác nhau.

Trong dòng tiểu thuyết u ám, chi tiết này như một tia sáng làm ấm lòng - nó tiết lộ mối quan hệ giữa họ, hai kẻ cô đơn không có chỗ dựa trong thế giới, dù Roland chưa bao giờ thực sự xác nhận mối liên kết đó là tình yêu. Nhưng cuộc sống có những điều thiêng liêng hơn cả tình yêu, có thể là sự đồng cảm?

Mờ mịt và bế tắc, cuộc sống của cô gái Louki cũng kết thúc đột ngột như tiểu thuyết của chúng ta, nhưng đúng là cách mà nó phải kết thúc! Những mảnh đời tan vỡ, trôi dạt và không chắc chắn cuối cùng sẽ kết thúc mơ hồ - họ đã bị hốt gục bởi ồn ào của thành phố lớn. Giữa vô số ký ức, giữa nhiều câu chuyện, hình ảnh con người cũng trở nên mờ nhạt dù Paris của Modiano không có sương khói, và chúng ta cảm thông với tác giả vì ám ảnh đó không chỉ riêng ông - nó là tinh thần của thời đại mà chúng ta đang sống, thời đại văn chương hậu hiện đại lên ngôi với ý thức mơ hồ đến cùng cực. Tôi không thể không nói rằng 'Ở quán cà phê của tuổi trẻ lạc lối' là một cuốn sách khó tính, một người đẹp kén tri thức. Trong văn chương bùng nổ với tiểu thuyết tình yêu lãng mạn hoặc trinh thám xuất sắc, không dễ thuyết phục ai chọn 'Ở quán cà phê của tuổi trẻ lạc lối' - trừ khi họ đã đắm chìm trong quá khứ hoặc đang lạc lối. Nhưng nếu bạn có thể chia sẻ hoàn toàn với những mảnh ký ức phức tạp trong tác phẩm, bạn sẽ nhận được cái đáng giá - ít nhất là bạn sẽ cảm thấy lòng mình sâu thêm một tầng, khi hiểu rõ hơn ý nghĩa của ký ức đối với mỗi con người, để từ đó trân trọng hơn quá khứ không thể quên, như một cách kết nối với những giai đoạn cuộc đời mà chúng ta đã trải qua.

Tác giả: Nguyên Thảo - MyBook