[MyBook] Đánh Giá Sách 'Quốc Gia Khởi Nghiệp': Câu Chuyện Về Nền Kinh Tế Kỳ Diệu Của Israel

Israel là một quốc gia bắt nguồn từ tâm trí sáng tạo của những người từng trải qua 2000 năm lưu vong, với sự sống sót qua những cuộc chiến không chỉ là những trận đánh mà còn là những lời cầu nguyện. Những lời cầu nguyện đó đã nuôi dưỡng niềm tin và lòng trung thành của người Do Thái với đất nước mà họ gọi là vùng đất hứa của tổ tiên. Israel ngày nay là biểu tượng của sự đổi mới và tinh thần sáng tạo. Và chúng ta cần học hỏi từ Israel về năng lượng sáng tạo khởi nghiệp. Hãy cùng khám phá “Quốc gia khởi nghiệp – Câu chuyện về nền kinh tế kỳ diệu của Israel”.

Phần I: Một quốc gia nhỏ bé có thể làm được điều gì?

Chương 1: “Không chịu khuất phục”

Thompson, người từng là Chủ tịch và Giám đốc Công nghệ của PayPal, hệ thống thanh toán trực tuyến lớn nhất thế giới. Dù bận rộn với công việc, ông đã cam kết dành thời gian lắng nghe Shvat Shaked - một doanh nhân trẻ, chủ sở hữu của Fraud Sciences mà Banchmark định đầu tư, để nghe anh ấy trình bày giải pháp chống lại gian lận thanh toán trực tuyến, gian lận thẻ tín dụng và việc lấy cắp thông tin điện tử. Thompson bắt đầu bằng một câu hỏi: “Bạn có một ý tưởng gì, Shvat?” và câu trả lời đã khiến Thompson ngạc nhiên. Sau đó, ông đã giao cho Shvat một trăm nghìn giao dịch đã được PayPal phân tích trước đó, với mục đích là không cần phải gặp Shvat trong vài tháng hoặc vài năm tới.

Thực tế là mọi thứ diễn ra quá nhanh: Thompson giao tài liệu vào thứ Năm, nhưng đến Chủ Nhật, tất cả dữ liệu đã được xử lý và chất lượng hơn nhiều so với những gì PayPal từng thực hiện. PayPal không thể chấp nhận là công nghệ đột phá của Fraud Sciences rơi vào tay đối thủ và đã phải mua lại công ty này. Mức giá ban đầu mà PayPal đưa ra là 79 triệu USD, nhưng Shaked không đồng ý. Sau vài ngày đàm phán, cả hai đã thống nhất với mức giá là 169 triệu USD - một con số hoàn toàn xứng đáng.

Dadi Perlmutter nhớ lại cú sốc khi một đồng nghiệp Mỹ lần đầu tiên trải nghiệm văn hóa công sở ở Israel. Trái với những tranh cãi và bất đồng trong các nền văn hóa kinh doanh khác, ở Israel, đây chính là cách tiếp cận tốt nhất để giải quyết mọi vấn đề

Nếu bạn có thể loại bỏ cái tôi ban đầu, bạn sẽ tạo ra một môi trường làm việc rất thoải mái. Trong các doanh nghiệp ở Israel, hiếm khi có sự nói xấu sau lưng. Mọi người đều biết họ đang ở đâu và điều này cũng giúp tránh được những cuộc trò chuyện không cần thiết.

Cuối cùng, Perlmtter kết luận rằng: “Quản lý năm nhân viên người Israel luôn khó khăn hơn năm người Mỹ. Vì người Israel luôn đặt ra những thách thức cho bạn mọi lúc.

Chương 2: Doanh Nhân Trên Chiến Trường

Israel là quốc gia có sự phân biệt giai cấp mờ nhạt nhất so với hầu hết các nước khác trên thế giới. Trong quân đội, có một giao ước: Khi các tướng và binh lính ngồi quây quần, người ngồi gần bình cà phê nhất sẽ tự động đi pha cà phê cho mọi người. Nên không có gì lạ khi một tướng lại pha cà phê cho cấp dưới của mình. Trong những trường hợp như thế này, không có quy tắc cứng nhắc nào được áp đặt.

Vai trò quan trọng trong việc hoạt động hiệu quả của quân đội là: Bí quyết lãnh đạo chính là sự tin tưởng của binh lính đối với chỉ huy của mình. Nếu không có sự tin tưởng, binh lính sẽ không tuân thủ chỉ huy.

Tóm gọn, quyết đoán và kiêu hãnh, suy luận sắc bén, độc lập và sự không chịu nhuận thức. Tầm nhìn sâu sắc hoặc tự tin cao ngạo. Tất cả mô tả tinh thần khởi nghiệp điển hình của doanh nhân Israel.

Phần II: 'Gieo mầm nền văn hóa sáng tạo'

Chương 3: Các Nhân Vật trong Quyển Sách

El Lobo là một tổ hợp nhà hàng, khách sạn, câu lạc bộ xã hội và duy nhất bán đồ ăn Israel ở Bolivia. Tại đây, bạn có thể tìm thấy một giá trị hơn nhiều so với mọi thứ khác: Quyển Sách. Nhưng đây không phải là một cuốn sách thông thường mà là một bộ sưu tập các lời khuyên, ý kiến, cảnh báo từ những người đi du lịch gửi đến những người khác. Mặc dù đã được quốc tế hóa, Quyển Sách vẫn là một hiện tượng gốc ở Israel. Điều này có thể giải thích số lượng du khách đến Israel không ngừng tăng. Tạp chí Outside (Mỹ) viết: “Người Israel đã thực hiện quy tắc du lịch toàn cầu một cách kiên quyết hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Đi xa, ở lâu và nhìn kỹ.”

Ngày nay, các công ty Israel chặt chẽ hợp tác với nền kinh tế Trung Quốc, Ấn Độ và Mỹ Latinh. Người Israel tham gia vào các nền kinh tế mới nổi và các khu vực xa xôi, một phần là vì họ theo đuổi những gì đã được viết trong Quyển Sách. Ngoài ra, các doanh nhân và CEO Israel còn tham gia vào nhiệm vụ ngoại giao tự giới thiệu đất nước của họ. Họ không chỉ giới thiệu về công ty và sản phẩm, mà còn 'bán' nền kinh tế của Israel. Họ tự hào nói: “Ưu tiên của tôi là đất nước Israel.”, trong khi người khác thì chỉ giới thiệu công ty của họ.

Chương 4: Harvard, Princeton và Yale

Trong khi học sinh ở các quốc gia khác đang suy nghĩ về việc học ở trường đại học nào, học sinh Israel lại đặt ra những giá trị khác biệt của quân đội. Thay vì tập trung vào việc thi vào những trường hàng đầu, học sinh Israel chọn hướng đi vào các đơn vị quân đội của đất nước. Ở Israel, mọi thanh niên trước khi đủ tuổi quân sự phải tham gia sơ tuyển tại trung tâm tuyển quân của quân đội Israel. Những ứng viên đạt yêu cầu sẽ tiếp tục tham gia bài kiểm tra để được vào các đơn vị quân đội. Mặc dù khó khăn để vào các trường đại học hàng đầu tại Israel, các đơn vị quân đội được coi là ngang tầm với các trường danh tiếng như Harvard, Princeton và Yale.

Trái với các doanh nghiệp khác thường không tận dụng kinh nghiệm và giá trị từ quân ngũ vào lĩnh vực thương mại, người Israel lại chú trọng đến việc sử dụng kinh nghiệm trong kinh doanh cá nhân và quân sự để thu hút nhà tuyển dụng.

Chương 5: Sự Gặp Gỡ Giữa Trật Tự và Hỗn Loạn

Trở ngại lớn của sự lưu chuyển thường đến từ trật tự. Một chút hỗn loạn không chỉ không gây hại mà còn quan trọng. 'Ưu điểm của Hỗn Loạn' là môi trường mà doanh nhân khởi nghiệp Israel muốn phát triển. So với các quốc gia khác tạo ra các doanh nhân với số lượng ít ỏi, Israel có lợi từ tư duy rosh gadol và khả năng phán xét cực đoan, có thể tạo ra sự chấn động tầm cỡ quốc gia và toàn cầu.

Chương 6: Chính Sách Công Nghiệp Hiệu Quả

Thành tựu của Israel ngày nay không chỉ là kết quả của nỗ lực vượt trội và văn hóa đặc biệt, mà còn là sản phẩm của kinh nghiệm thực tế từ chiến trường và các yếu tố ngẫu nhiên có tính chính trị.

NÔNG TRANG (KIBBUTZ) VÀ ĐỘNG THÁI ĐỔI MỚI TRONG NÔNG NGHIỆP

Các nhà sử học từng gọi nông trang này là “mô hình công xã thành công nhất trên thế giới”. Nó được thiết kế để loại bỏ sự tư hữu và thúc đẩy bình đẳng trong xã hội. Mặc dù phong trào này chỉ chiếm 4% dân số Israel, nhưng nó đã phát triển mạnh mẽ. Một điều gây tranh cãi là việc nuôi dạy trẻ em trong nông trang. Mỗi nơi đều có nhà trẻ và các em được chăm sóc bởi các thành viên khác trong nông trang. Chúng chỉ được ở với bố mẹ trong khoảng hai giờ, còn lại thì ngủ cùng bạn bè chứ không ngủ cùng cha mẹ.

KHÓ KHĂN VÙNG ĐẤT CẲNG CỐI

Trong thời kỳ tăng trưởng kinh tế phổ biến ở hầu hết các quốc gia, Israel đã có những bước nhảy vọt đặc biệt. Thu nhập bình quân đầu người của họ đã tăng từ 25% so với Mỹ (năm 1950) lên 60% (năm 1970)…

“THẬP KỶ MẤT MÁT” CỦA ISRAEL

Trong khi nhiều quốc gia đang phát triển kinh tế, Israel lại trải qua những thập kỷ khó khăn đặc biệt. Thu nhập bình quân đầu người của họ đã tăng từ 25% so với Mỹ (năm 1950) lên 60% (năm 1970)…

Hành trình tìm đến sự phục hồi

Để nền kinh tế có thể tiến xa cần phải có ba yếu tố chính:

• Sự sống mới từ những người nhập cư.
• Cuộc đấu tranh mới.
• Ngành đầu tư rủi ro mới.

Chương 7: Nhập cư - Thách thức từ CEO của Google

Nhập cư được xem là một trong những ưu tiên hàng đầu của quốc gia này.

“…những người Do Thái nhập cư được đất đai, để tham gia vào các cuộc chiến của Israel và thúc đẩy nền kinh tế mới của quốc gia vừa ra đời.”

Chương 8: Di sản của cộng đồng Do Thái nước ngoài – Khi máy bay bị đánh cắp

Chương 9: Sự thử nghiệm theo phong cách của Buffett

Chương 10: Yozma - Trận chiến không khoan nhượng

Chương 11: Khi phản bội mở ra cơ hội

Việc tăng cường đầu tư vào nghiên cứu và phát triển quân sự sau khi Pháp áp đặt lệnh cấm vận đã hình thành một thế hệ kỹ sư Israel có nhiều kinh nghiệm. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải kết hợp với: một phương pháp tiếp cận đa ngành sâu rộng và sự sẵn lòng thử nghiệm mọi điều.

Chương 12: Từ đạn lửa đến dòng nước phun

Chương 13: Sự phức tạp của thế lưỡng nan Sheikh

Chương 14: Những đe dọa đối với kỳ diệu của nền kinh tế

Trong số những mối đe dọa và thách thức mà Israel đang đối mặt, có một vấn đề quan trọng là không thể duy trì sự tăng trưởng kinh tế, vì nó sẽ ảnh hưởng đến chính trị và các vấn đề quan trọng khác. Israel có một cơ sở văn hóa và thể chế đặc biệt, giúp khuyến khích sáng tạo và môi trường kinh doanh. Vì vậy, việc thay đổi chính sách sẽ dễ dàng hơn việc thay đổi văn hóa.

Kết luận: Những nhà nông công nghệ

Tổng thống Simon Peres bắt đầu sự nghiệp khi mới 25 tuổi, sau đó lên đến các vị trí như bộ trưởng và thủ tướng. Ông cũng đã đoạt giải Nobel Hòa bình vì công lao của mình. Ông là người khởi xướng Hiệp định Oslo,... nhưng đối với nhiều người Israel, ông cũng là biểu tượng của sự hy vọng giả dối, khủng bố và chiến tranh.

Cả Peres và Ben-Gurion đều có niềm đam mê với công nghệ, và vì vậy Ben-Gurion đã ủng hộ Peres mạnh mẽ. Mặc dù gặp nhiều ý kiến phản đối, ý tưởng của Peres về việc phát triển ngành hạt nhân cũng đã bị loại bỏ. Bỏ qua mọi quy tắc, cả hai vẫn tiến hành dự án này một cách tham vọng. Kết quả là lò phản ứng hạt nhân gần Dimona đã hoạt động từ năm 1960 mà không có tai nạn nào xảy ra. Đến năm 2005, Israel đứng thứ 10 trên thế giới về số lượng bằng sáng chế liên quan đến hạt nhân.

Peres nhấn mạnh: “Mọi công nghệ vào Israel từ Mỹ, sau đó được quân đội cải tiến chỉ trong vài phút.” Hiếm có quốc gia nào lại có “tính tham lam vô độ trong việc sáng tạo, phát minh và đối mặt với thách thức.”

Vậy điều gì khiến Israel trở nên sáng tạo và mang tinh thần khởi nghiệp đến như vậy?

Điều này bắt nguồn từ việc các trường đại học hàng đầu, các tập đoàn lớn, doanh nghiệp khởi nghiệp, các nhà cung cấp, kỹ sư tài năng và vốn đầu tư mạo hiểm đều có sự kết hợp chặt chẽ. Bên cạnh đó, quân đội đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển hệ thống hiện đại, công nghệ tiên tiến,…

Trong khi Singapore có hệ thống giáo dục mạnh mẽ, Hàn Quốc có chế độ quân sự bắt buộc,.. Những quốc gia này có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn nhưng không có nơi nào có lượng doanh nghiệp khởi nghiệp mới và thu hút vốn đầu tư mạo hiểm nhiều như Israel.

Nhìn chung, thành công của Israel chính là sự kết hợp độc đáo giữa yếu tố truyền thống và cái đặc biệt của người Israel để nâng cao kỹ thuật và kinh nghiệm. Vậy thì không có lý do gì mà chúng ta không học hỏi. George Bernerd Shaw từng viết rằng:

“Nếu bạn có một quả táo và tôi có một quả táo, khi chúng ta trao đổi thì vẫn chỉ là một quả táo. Nhưng nếu bạn có một ý tưởng và tôi có một ý tưởng, khi chúng ta trao đổi thì mỗi người sẽ có hai ý tưởng.”

Israel là một trong những nơi tiên phong trong việc tạo ra các ý tưởng xuất sắc cho tương lai, góp phần thúc đẩy sự sáng tạo từ cấp độ cá nhân, doanh nghiệp đến quốc gia và toàn cầu. Do đó, mặc dù Israel có thể học hỏi từ thế giới, thế giới cũng cần học hỏi nhiều từ Israel.

Lời mở đầu của Đại sứ Israel tại Việt Nam (phiên dịch)

Sự sáng tạo trong công nghệ đã đóng vai trò quan trọng trong thành công của ngành công nghiệp công nghệ cao của Israel trong hơn một thập kỷ qua. Các công ty công nghệ cao của Israel vẫn duy trì cổ phiếu niêm yết trên sàn NASDAQ và là một trong những quốc gia không phải là Mỹ có nhiều công ty niêm yết nhất trên sàn này. Israel tiếp tục dẫn đầu trong lĩnh vực Nghiên cứu & Phát triển (R&D)

…

“Quốc gia Khởi nghiệp” là câu chuyện về sự phát triển đáng kinh ngạc của nền kinh tế Israel, một nước chỉ có 8 triệu dân, thành lập từ chưa đầy 65 năm trong bối cảnh địa lý khắc nghiệt, chính trị phức tạp và không có nguồn tài nguyên tự nhiên đặc biệt nào. Tuy nhiên, nó lại sinh ra nhiều công ty khởi nghiệp hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới.

Quan hệ ngoại giao giữa Israel và Việt Nam đã được thiết lập hơn hai thập kỷ. Sự hợp tác giữa hai quốc gia đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế và thương mại. Cuốn sách này sẽ giúp các đối tác của chúng tôi tại Việt Nam hiểu rõ hơn về Israel, về người dân và động lực của chúng tôi trong ngành công nghiệp công nghệ cao; điều này cũng tạo ra cơ sở cho các chương trình hợp tác tốt hơn trong tương lai.

Tác giả: Anh Thi - MyBook