Buzz
“Israel là đất nước của sự đổi mới và sáng tạo. Chúng ta cần sự đổi mới, còn Israel luôn có. Hiểu được nguồn năng lượng khởi nghiệp này bắt nguồn từ đâu, sẽ đi về đâu, làm sao để có được nó, và làm thế nào để các nước trên thế giới học hỏi từ Israel là một nhiệm vụ quan trọng đặt ra cho thế hệ chúng ta.”
Israel - quốc gia khởi nguồn từ trí tưởng tượng của những con người 2000 năm lưu vong. Đất đai cằn cỗi, láng giềng thù địch. Israel - quốc gia bị tấn công 7 lần chỉ trong 60 năm đầu tiên kể từ khi lập quốc và bị cấm vận toàn diện về ngoại giao lẫn kinh tế.
Nhưng Israel cũng là đất nước có tên công ty trên sàn chứng khoán NASDAQ nhiều hơn tất cả các công ty của Châu Âu cộng lại. Israel cũng là quốc gia có mật độ doanh nghiệp mới thành lập nhiều nhất trên thế giới, với tổng số 3850 doanh nghiệp mới lập, đồng nghĩa với cứ 1844 người Israel thì lại có 1 doanh nghiệp. Năm 2008, vốn bình quân đầu người ở Israel nhiều gấp 2.5 lần so với Mỹ, 30 lần so với Châu Âu, 80 lần so với Trung Quốc và 350 lần so với Ấn Độ. Liên tục trong nhiều năm từ 1995, Israel có tốc độ tăng trưởng cao hơn so với mức trung bình của các nhóm nước phát triển. Thậm chí từ năm 2000 đến 2006, Israel không những chịu ảnh hưởng khi bong bóng công nghệ toàn cầu tan vỡ, mà còn trải qua giai đoạn tấn công khủng bố căng thẳng nhất trong lịch sử cũng như cuộc chiến Lebanon lần thứ 2. Thế nhưng thị phần của Israel trong thị trường liên doanh toàn cầu vẫn tăng trưởng gấp đôi - từ 15% đến 31%.
Câu hỏi được đặt ra là tại sao nhà nước non trẻ Israel, dù chỉ mới tồn tại trong vòng hơn 60 năm lại có thể tạo ra những điều kỳ diệu mà đến các nước phát triển như Mỹ, Anh cũng phải thán phục? Liệu đáp án có chăng chỉ đơn giản là họ là dân tộc Do Thái - vốn luôn thông minh và sáng tạo? Điều gì tạo nên một nền văn hóa khởi nghiệp độc đáo ở Israel và làm cho nền kinh tế Israel tăng trưởng với tốc độ đáng kinh ngạc như vậy?
Cuốn sách “Quốc gia khởi nghiệp” sẽ giải đáp mọi thắc mắc của bạn về hành trình tạo nên điều kỳ diệu ở Israel!
1. “Ngoan ngoãn”
Scott Thompson - Chủ tịch kiêm cựu giám đốc của PayPal, hệ thống thanh toán trực tuyến lớn nhất thế giới đã mua lại Fraud Sciences - một công ty chuyên giải quyết vấn đề lừa đảo trong thanh toán trực tuyến, gian lận thẻ tín dụng và đánh cắp thông tin điện tử. Lý do khiến PayPal chi số tiền lên đến 169 triệu đô la để mua lại Fraud Sciences là bởi khả năng phát hiện rủi ro chính xác, ngay cả khi có số liệu chưa hoàn chỉnh. Fraud Sciences đã tiên phong trong công nghệ này trước PayPal tới 5 năm. Nhưng điều khiến Thompson ngạc nhiên hơn cả là thái độ của các nhân viên Israel trong cuộc họp công ty:
Tất cả các câu hỏi đều rất sắc sảo. Tôi thực sự ngạc nhiên vì chưa từng chứng kiến những quan sát độc đáo như vậy - từng điều một. Họ không phải đồng nghiệp hoặc quản lý, chỉ là những nhân viên trẻ tuổi. Nhưng không ai ngần ngại thách thức cách thức làm việc logic tại PayPal suốt nhiều năm qua. Tôi chưa từng chứng kiến một sự tập trung, thẳng thắn và không ngần ngại như vậy trong đời mình. Đến mức tôi tự hỏi: “Thực sự là ai đang làm việc cho ai?
Điều mà Thompson vừa trải qua cũng là đặc điểm tính cách độc đáo của người Israel - được gọi là “chutzpah” có nghĩa là “táo bạo, gai góc, trắng trọn, thần kinh, vô liêm sỉ và không thể miêu tả bằng bất kỳ từ ngữ nào.” Điều này có thể nhìn thấy rõ trong mọi mặt của cuộc sống xã hội của người dân Israel, ở nhà, tại văn phòng, trong quân ngũ khi binh lính chất vấn sĩ quan chỉ huy, nhân viên chất vấn ông chủ, thư kí sửa lưng quan cấp chính phủ. Người Israel đã học được rằng tính cách này là điều bình thường, sự im lặng có thể dẫn đến sự tụt hậu.
Đặc điểm tính cách này có thể nhìn thấy rõ nhất qua chi nhánh của Intel tại Israel. Khi Intel muốn tạo ra một loại chip mới với tốc độ truy cập nhanh, điều này đồng nghĩa với việc tăng số lượng bóng bán dẫn. Tuy nhiên, việc này lại tiêu tốn nhiều năng lượng. Do đó, các kỹ sư Israel đã lựa chọn phương pháp làm chậm lại quá trình mở đóng của các bóng bán dẫn, làm giảm tốc độ truy cập nhưng tiết kiệm được năng lượng. Tất nhiên, các quan chức cấp cao của Intel đã phản đối, vì họ cho rằng điều này sẽ ảnh hưởng xấu đến chuẩn mực đã được xây dựng từ trước đến nay của Intel: Mua nếu tốc độ nhanh hơn; bán nếu tốc độ chậm hơn. Tuy nhiên, các kỹ sư người Israel vẫn không từ bỏ.
Đội ngũ nhân viên Israel đã trải qua chuyến bay 20 giờ từ Tel Aviv đến California, thường xuyên đến mức họ dường như có mặt ở mọi nơi. Sẵn sàng chạy đuổi các CEO ở trong hành lang hoặc thậm chí là trong nhà vệ sinh, hoặc bất cứ đâu để tranh luận về trường hợp của họ.
Cuối cùng, nhóm Israel đã vượt qua và chiến thắng trong cuộc tranh luận với các ông chủ người Mỹ. Một CEO của Intel nhớ lại: “Mỗi lần xuất hiện, họ luôn mang đến những nghiên cứu mới hơn, thuyết phục hơn.” Và sự thật đã chứng minh rằng nhóm kỹ sư người Israel đã đúng và loại chip mới này đã tạo nền tảng cho Intel phát triển nhiều loại chip máy tính thành công khác.
Nét văn hóa kiên cường và không bao giờ từ bỏ có lẽ chính là yếu tố tạo nên sự khác biệt ở Israel. Perlmutter - phó chủ tịch phụ trách bộ phận điện toán di động của Intel đã đưa ra kết luận rằng: “Quản lý 5 nhân viên người Israel luôn khó khăn hơn 50 nhân viên Mỹ, vì người Israel luôn thách thức bạn mọi lúc - bắt đầu bằng những câu hỏi như: Tại sao ông là sếp của tôi, tại sao tôi không thể làm sếp của ông?”
Doanh nhân trên chiến trường
Với một quốc gia luôn đối mặt với nguy cơ từ các nước láng giềng như Israel, việc thành lập quân đội là điều không thể tránh khỏi. Cũng chính vì vậy mà hệ thống quân ngũ bắt buộc đã hình thành ở Israel và văn hóa quân đội đặc biệt của đất nước này. Trong khi ở các quốc gia khác, quân lính phải tuân theo lệnh của sĩ quan chỉ huy, ở Israel, hệ thống cấp bậc không giới hạn quyền lực của sĩ quan chỉ huy và khuyến khích quân lính tự ra quyết định. Một sĩ quan trung úy ở Israel có thể đưa ra quyết định quan trọng hơn so với một sĩ quan tương đương trong bất kỳ quân đội nào khác trên thế giới. Điều này giải thích tại sao quân đội Israel có ít sĩ quan lãnh đạo cấp cao và ít sự kiểm soát từ phía cấp dưới, dẫn đến việc có nhiều ý tưởng mới hơn.
Điều này mang lại lợi thế gì cho người Israel? Hãy tưởng tượng các sĩ quan chỉ huy cấp đại đội trong quân đội Israel chỉ mới 23 tuổi và phải quản lý 100 binh sĩ, 20 sĩ quan và hạ sĩ quan, cùng ba chiếc xe. Điều này tương đương với việc họ phải quản lý 120 khẩu súng, lựu đạn, thuốc nổ, súng máy, và nếu có cuộc tấn công khủng bố tại khu vực, đại đội trưởng sẽ phải chịu trách nhiệm trên diện rộng. Hãy suy nghĩ xem, trên thế giới có bao nhiêu thanh niên 23 tuổi phải chịu đựng áp lực lớn như vậy?
Những gì thanh niên Israel học được trong thời gian phục vụ quân sự đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp của họ sau này. Ở Israel, quá khứ trong quân ngũ của một người đôi khi còn quan trọng hơn cả quá khứ học hành của họ.
Tại sao lại như vậy? Như đã đề cập trước đó, một người Israel phải dành từ 2 đến 3 năm tham gia quân ngũ. Trong thời gian đó, họ không chỉ rèn luyện thể chất mà còn phải đưa ra những quyết định quan trọng và xây dựng chiến lược, tư duy giải quyết vấn đề. Họ được đào tạo để nắm vững những công nghệ quân sự tiên tiến nhất mà các trường đại học có thể tưởng tượng được. Không có nơi nào trên thế giới, mà bạn có thể làm việc trong một trung tâm sáng tạo công nghệ và tham gia nghĩa vụ quân sự cùng một lúc.
Điều này giúp người dân Israel trưởng thành hơn rất nhiều so với những người cùng trang lứa ở các quốc gia khác. Trong quân đội, bạn phải tự suy nghĩ, phải đưa ra những quyết định quan trọng. Bạn học cách tuân thủ kỉ luật và rèn luyện trí não để hoàn thành nhiệm vụ. Điều này rất hữu ích, đặc biệt khi bạn bước vào lĩnh vực kinh doanh.
Câu 'không có lỗi là của tôi' không tồn tại trong quân đội. Không có trải nghiệm đại học nào có thể so sánh được với điều này... rủi ro cao và áp lực căng thẳng. Khi phải đối mặt với áp lực ở tuổi trẻ, bạn phải suy nghĩ một cách chiến lược... với tất cả những gì bạn có... cả trong chiến trường và trong kinh doanh.
Hơn nữa, việc mọi người Israel phải tham gia quân ngũ đồng nghĩa với việc mọi người, bất kể địa vị xã hội và hoàn cảnh cá nhân, phải chia sẻ cuộc sống và làm việc cùng nhau. Điều này giúp làm mờ đi sự phân biệt và tạo ra sự bình đẳng. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để xây dựng mối quan hệ trong lĩnh vực kinh doanh, vì dường như, qua quân ngũ, mọi người đều quen biết nhau.
Quốc gia khởi nghiệp
Từ khi thành lập, mục tiêu của chính phủ Israel là thu hút càng nhiều người Do Thái trở về quê hương. Chiến dịch Moses vào năm 1984 đã đưa 8000 người Do Thái Ethiopia về Israel. Bảy năm sau, chiến dịch Solomon đã đưa 14.500 người Do Thái Ethiopia đến Israel bằng máy bay. Ngày nay, Israel là nơi sinh sống của hơn 70 quốc tịch và nền văn hóa đa dạng. Trong giai đoạn 1990-2000, 800 nghìn người cư dân cũ của Liên Xô đã nhập cư vào Israel, đa số là kỹ sư, bác sĩ, v.v. Trong thời kỳ này, mặc dù chính sách nhập cư rất khắt khe, nhất là với người Do Thái khi họ không được chào đón ở hầu hết các nước Châu Âu hay Mỹ, nhưng Israel đã trở thành quốc gia duy nhất cấp quyền công dân cho người nhập cư ngay từ ngày đầu tiên họ đặt chân đến, bất kể họ nói ngôn ngữ gì và không cần phải trải qua bất kỳ bài kiểm tra nào.
Để giải quyết vấn đề lượng người nhập cư lớn đổ về Israel hàng năm, chính phủ đã tổ chức các lớp học tiếng Hebrew miễn phí và cung cấp hỗ trợ sinh hoạt trong thời gian học. Để công nhận học vấn từ nước ngoài, Bộ Giáo dục Israel duy trì Phòng Đánh Giá bằng cấp quốc tế.
Và những đóng góp của thế hệ người nhập cư cho Israel là gì? Đó là sự bùng nổ công nghệ nhờ vào những người từ Liên Xô cũ, và sự tinh thần mạo hiểm, sẵn sàng thách thức và khởi nghiệp của họ.
Người nhập cư không sợ khởi đầu lại từ đầu. Họ là những người dũng cảm, thích mạo hiểm. Quốc gia của họ là quốc gia của những doanh nhân khởi nghiệp.
Không thể không nhắc đến những chính sách đầu tư mạo hiểm của Israel, đặc biệt là Yozma. Quỹ này đã đạt được nhiều thành công với các khoản đầu tư cho các công ty như ESC Medical, Galileo, Commontouch và Jacada. Sau thành công của Yozma, nhiều quỹ đầu tư khác cũng ra đời như Israel Seed Partners.
Phản bội và cơ hội
Hai người được coi là cha đẻ thực sự của Israel là cuộc tẩy chay kinh tế của các quốc gia Ả Rập và Charles De Gaulle, vì họ đã thúc đẩy Israel tiến lên và phát triển một nền công nghiệp.
Sự phản bội của Charles De Gaulle đã đẩy Israel phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực quốc phòng. Khi Pháp ngừng cung cấp vũ khí cho Israel, họ đã tự chế tạo xe tăng, chiến đấu cơ và thậm chí là chiến đấu cơ Lavi, nâng cao vị thế của họ trong ngành hàng không và điện tử.
Lời kết:
Cuốn sách “Quốc gia khởi nghiệp” cho thấy hành trình phát triển của Israel từ một quốc gia kém phát triển đến một quốc gia tiên tiến. Nó thể hiện niềm tin và nỗ lực không ngừng nghỉ của dân tộc Do Thái và truyền động lực cho việc xây dựng quốc gia phát triển.
Tác giả: Hoàng Phương - MyBook
