[MyBook] Đánh Giá Sách 'Ruồi Trâu': Hai Hình Dạng, Một Tâm Hồn

“Một con ruồi trâu trên lưng ngựa, để thức tỉnh, quở trách, và thuyết phục mỗi công dân thành quốc, bất kỳ lúc nào và bất cứ ở đâu, không ngừng không nghỉ.”

Socrates một lần đã ví mình như con ruồi trâu bám trên lưng ngựa, để thức tỉnh thành Athens, nhắc nhở mọi người về trách nhiệm và ý thức công dân, không ngừng nghỉ trong việc thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

Ethel Lilian Voynich lấy cảm hứng từ ý tưởng này để đặt tên cho tác phẩm “Ruồi Trâu”, một trong những kiệt tác được đánh giá cao và gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc.

Tác phẩm “Ruồi Trâu” không chỉ là một câu chuyện, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật tâm lý, khiến người đọc chìm đắm trong cảm xúc và nhìn nhận sâu sắc về tình cảm, tâm trạng của các nhân vật.

Câu chuyện xoay quanh mối quan hệ phức tạp giữa Arthur và Montaneli, đầy những xung đột, đắn đo, và mâu thuẫn nhưng cũng đầy ý nghĩa và sâu sắc về con người và tâm hồn.

Mười ba năm sau.

Phần thứ hai của câu chuyện không phải là lúc Arthur xuất hiện mà là kết quả của một cuộc họp bí mật của tổ chức trẻ ở Ý, quyết định này liên quan đến bí danh của anh ta, là Rivarez, một nhân vật đầy cá tính và châm biếm. Tất cả đều nghĩ Arthur đã rời bỏ họ. Nhưng thật dễ dàng để đoán biết Rivarez chính là Arthur, nhưng với một tính cách khác biệt, mạnh mẽ và cá tính hơn, luôn che giấu nỗi đau sâu kín trong lòng. Mục tiêu của tác giả là để độc giả khám phá bí mật của Rivarez và cảm nhận nỗi đau khi Arthur phải giấu thân phận, một vai diễn anh phải thực hiện để tiếp tục sống. Trong quãng thời gian mười ba năm, Arthur trải qua nhiều đau khổ cả về thể chất và tinh thần, từ việc bị coi như thú vật, bị thương tích đến sự che giấu bản thân và nỗi hận thù không chịu trả. Tương tự, Rivarez cũng đối mặt với những trở ngại trong việc gặp gỡ Montaneli, nhưng mỗi lần lại tiếp tục giữ bí mật thay vì thú nhận.

Rivarez tham gia hoạt động cách mạng với tổ chức trẻ ở Ý và thường xuyên tiếp xúc với Gemma, một phụ nữ sắc sảo và giàu lòng hi sinh. Gemma luôn ám ảnh bởi quyết định đã khiến Arthur biến mất. Dù đã trải qua nhiều thử thách, nỗi đau về cái chết của Arthur vẫn còn mãi trong lòng Gemma. Trong một cuộc giải cứu, Rivarez bị bắt và đối mặt với nguy cơ bị xử phạt. Montaneli đã phản đối dữ dội, nhưng Rivarez vẫn tiếp tục giữ bí mật và không chấp nhận việc tha thứ một cách dễ dàng. Mặc cho tình cảm, Rivarez đặt Montaneli vào tình huống khó khăn và cuối cùng chấp nhận sự lựa chọn của cha mình, mặc dù đó là một kết cục đầy tiếc nuối.

“Một linh mục nghiêng thân xuống gần thánh giá trước kẻ hối hận:

-          Trong tên Chúa Cha và Chúa Con…

Ruồi trâu nâng đầu lên, nhìn về chiếc thánh giá với ánh mắt sâu lắng. Trong không khí yên bình, Ruồi trâu mở cánh tay phải và đón nhận vết thương, để rồi một vệt máu tươi tắn lóe lên trên mặt tượng chúa Giesu.

-          Cha…Thiên Chúa của cha…đã đủ chưa?”

Nếu câu chuyện kết thúc ở đó với Ruồi Trâu chết và Montaneli tiếp tục trách nhiệm của mình như Hồng y, có lẽ sự đau đớn từ tác phẩm Ruồi Trâu không lớn đến vậy. Sau cái chết của Arthur, Montaneli vẫn tiếp tục lễ Kính Mình Thánh của mình. Bức tranh của buổi lễ được mô tả như một ảo ảnh:

“Máu, khắp nơi đều là máu! Thảm trải trước mắt ông như một con sông máu; những đoá hồng trên lề đường nhìn giống như những vệt máu đầy nghĩa lý!... Ôi! Thiên Chúa là tình thương vô cùng! Có lẽ cả bầu trời của Ngài, đất của Ngài đều đang đổ máu! Ôi! Thiên Chúa mạnh mẽ vô biên! Ngay cả đôi môi của Ngài cũng vấn vương máu đỏ làm sao?”

Trong trạng thái điên cuồng, Hồng y Montaneli bày tỏ lòng thương xót chân thành với số phận của con trai mình:

“Hỡi người theo đạo Kitô! Hãy uống đi! Uống để ly chén trống vắng! Máu đỏ không phải là tài sản của các người chứ? Vì các người mà máu chảy thành dòng, vì các người mà thân xác con người phải chịu đau đớn và tan nát từng mảnh! Hỡi những kẻ giết người, hãy nuốt chửng nó đi, nuốt chửng đến nơi kỳ thánh! Đó là bữa tiệc đầy đức tin của các người…”.

Và cuối cùng, cả đám giáo sĩ bao quanh và bắt giữ kẻ điên loạn. Kết cục của Montaneli không khác gì Ruồi Trâu, mọi người nói ông chết vì tim bị vỡ và ra đi không báo trước. Như Mactini đã nói: “Tim bị vỡ. Có hai từ đó không đủ để diễn đạt sự đau khổ ấy.”.

Sau khi đọc Ruồi Trâu, mọi người thường nhớ đến tinh thần cách mạng xuất sắc của Rivarez và các đồng đội trẻ tại Nước Ý. Tuy nhiên, tôi không quá chú ý đến chi tiết về việc Ruồi Trâu là một chí sĩ cách mạng, mà thấy anh ta có nhiều phẩm chất đáng ngưỡng mộ khác. Anh ta không chỉ là người khôn khéo và cẩn trọng trong công việc, mà còn có trách nhiệm và tinh thần đồng đội tốt. Đặc biệt, Ruồi Trâu thể hiện tính cách dám yêu dám hận mạnh mẽ. Mặc dù có những lúc cảm xúc trong anh chạm đến mức cực đoan, nhưng chúng luôn chân thật và mãnh liệt. Anh ta không chỉ sống theo lí tưởng mà còn sống trọn vẹn từng khoảnh khắc. Với mọi người, Ruồi Trâu thực sự đáng nể, bởi anh ta luôn đối xử tốt với đồng đội và sẵn lòng hi sinh vì họ. Ông ta cũng biết làm cho kẻ địch run sợ bằng ý chí kiên cường và sự quyết đoán.

Cái kết của Ruồi Trâu thực sự để lại ấn tượng sâu sắc. Không chỉ dừng lại ở cảnh anh chết bi thảm tại pháp trường và Montaneli điên cuồng trong lễ Kính Mình Thánh, tác giả còn để lại dư âm cho người đọc thông qua lá thư cuối của Arthur gửi cho Gemma. Trích đoạn trong lá thư là một điểm nhấn quan trọng của tác phẩm.

Tôi hoàn toàn ấn tượng với cái kết của tác phẩm. Không chỉ dừng lại ở cảnh Ruồi Trâu chết bi thảm tại pháp trường, Montaneli điên cuồng trong lễ Kính Mình Thánh, tác giả còn để lại một điểm nhấn đặc biệt qua lá thư cuối cùng mà Arthur gửi lại cho Gemma. Đó là một điều rất ý nghĩa trong tác phẩm.

Tác phẩm Ruồi Trâu để lại ấn tượng sâu sắc với cái kết đầy ý nghĩa. Không chỉ dừng lại ở cảnh Ruồi Trâu chết bi thảm tại pháp trường, Montaneli điên cuồng trong lễ Kính Mình Thánh, mà tác giả còn để lại một chút dư âm qua lá thư cuối của Arthur gửi lại cho Gemma. Đó là một điểm nhấn đặc biệt của tác phẩm.

Tác giả: Huỳnh Trang - MyBook