Buzz
Bạn đã từng thử tìm kiếm cụm từ “Tottochan – Cô bé ở cửa sổ” trên Google chưa? Tôi đã thử và kết quả là khoảng 16.900 kết quả trong 0,48 giây, 92% người dùng Google thích cuốn sách này, cũng như các bản dịch ra nhiều ngôn ngữ khác nhau như tiếng Anh, tiếng Trung, các ngôn ngữ châu Âu và Ấn Độ,….và cả tiếng Việt. Đây thực sự là cụm từ mà nhiều độc giả tìm kiếm và yêu thích cuốn sách “Tottochan – Cô bé ở cửa sổ” của tác giả Tetsuko Kuroyanagi - cuốn sách bán chạy nhất ở Nhật sau Thế chiến thứ hai.
“Tottochan – Cô bé ở cửa sổ” – Hồi ký của chính tác giả Tetsuko Kuroyanagi, người trải qua tuổi thơ trong ngôi trường đặc biệt nhất, cũng như phương pháp giáo dục tuyệt vời nhất.
Tetsuko Kuroyanagi sinh ngày 9/8/1933 ở Tokyo. Bà là tác giả sách, diễn viên, ngôi sao truyền hình kiêm vận động viên Nhật Bản nổi tiếng; thậm chí còn là cố vấn của WWF và Đại sứ thiện chí cho UNICEF. Cuốn sách này chứa đựng tất cả kỷ niệm về một tuổi thơ của bà với mẹ dạy bảo đầy yêu thương, và một ngôi trường đặc biệt với phương pháp giáo dục mà bất kỳ ai cũng muốn học.
Cô bé Totto-chan trong cuốn sách chính là 'bé Totto', tên thân mật của tác giả Kuroyanagi Tetsuko khi còn nhỏ. Cô bé lớn lên trong một gia đình rất tài năng và hạnh phúc với cha là nghệ sĩ đàn dương cầm, mẹ là vận động viên bóng rổ và không thể thiếu em chó Rocky.
Cô bé Totto-chan đã bị đuổi học ngay từ những ngày đầu tiên ở lớp 1 chỉ vì tính cách đặc biệt và năng động của mình. Trong giờ học, cô bé đã mời hàng rong vào lớp biểu diễn, thậm chí còn đứng ở cửa sổ gọi và nói chuyện với những chú chim… làm các bạn xung quanh không thể tập trung vào học. Giáo viên của cô bé kết luận là Totto-chan là một đứa trẻ hư hỏng, mơ mộng, đầu óc bay bổng, khả năng tập trung kém. Và từ đó Totto-chan đã bị đuổi học. Tuy nhiên, cô bé có một người mẹ rất hiểu con, nên đã không nói gì về việc đó và chuyển con đến một ngôi trường đặc biệt với phong cách riêng biệt - Tomoe Gakuen (Trường Tomoe) của thầy hiệu trưởng Kobayashi Sosaku – ngôi trường có những lớp học là những toa tàu cũ và 50 học sinh đặc biệt như Totto-chan.
- Tôn Trọng Sở Thích của Trẻ Em:
Ở trường Tomoe – một ngôi trường đặc biệt với phương pháp giáo dục không ai có thể tưởng tượng được, sự tôn trọng luôn được ưu tiên - mọi người (kể cả hiệu trưởng Kobayashi) luôn tôn trọng sở thích và tính cách của học sinh. Không có cách giáo dục nào giống như ở những trường khác, không có thời gian cố định cho từng môn học, mà học sinh có thể tự học môn mình yêu thích trước và học những môn không thích sau. Các giáo viên chỉ đóng vai trò hướng dẫn khi cần. Nếu trường Tomoe còn tồn tại, chắc chắn sẽ là nơi mà bất kỳ đứa trẻ nào cũng muốn đến. Bởi vì tôi biết, các giáo viên và mọi người ở trường đó sẽ luôn tôn trọng sở thích của chúng tôi.
Môi trường giáo dục đó có lẽ là ngôi trường cấp 1 đầu tiên cho học sinh được tham gia cắm trại, du lịch để gần gũi và hoà mình với thiên nhiên – học những điều làm cho Totto Chan, hay bất kỳ bạn nhỏ nào khác cũng tò mò và say mê học như làm nông với thầy giáo là một bác nông dân thực thụ canh tác gần trường, những buổi cắm trại trong trường hay những buổi tối đi tìm “con ma”…, thậm chí còn được biết thêm rất nhiều điều thú vị qua bữa ăn trưa nên không bao giờ xảy ra việc các học sinh không ăn món này nọ, đã vậy còn rất hăng say học tập ở ngôi trường mới.
Khi đọc tác phẩm này, tôi liên tưởng ngay đến tuổi thơ của mình và của những đứa trẻ ngày nay. Chúng tôi chỉ biết dành thời gian cho học hành, không có thời gian thư giãn nơi những bãi cỏ rộng lớn, những chuyến du lịch với gia đình hay trường học mà không có điện thoại thông minh.
Và bạn biết không? Thời điểm Totto-chan học trường Tome cũng chính là thời điểm thế chiến II đang diễn ra – một thời kỳ đầy nguy hiểm cho Nhật Bản. Tuy nhiên, những học sinh tại ngôi trường đó đã có những ngày thơ ấu hạnh phúc, không bị ràng buộc, chỉ có niềm vui và sự tôn trọng từ giáo viên, thậm chí là bạn bè. Chính vì thế, từ khi bước vào ngôi trường mới với hiệu trưởng và bạn mới, Totto-chan vẫn giữ được bản tính của mình nhưng cách nhìn nhận về cô đã thay đổi theo hướng tích cực hơn.
“ Giờ ăn trưa đã tới – thời khắc mà Totto-chan luôn mong chờ. Đây là lúc giới thiệu “những thức ăn từ biển và đất”. Thầy hiệu trưởng nói vậy để diễn đạt về một bữa ăn đủ dinh dưỡng. Thay vì nói “Cần phải cho các em ăn được mọi thức ăn” hoặc “Yêu cầu các bậc phụ huynh cho con em mình ăn trưa đủ chất dinh dưỡng”, thầy hiệu trưởng trường này kêu gọi các bậc cha mẹ hãy cho thêm vào khẩu phần ăn trưa của học sinh “những thức ăn từ biển và đất”.
[“Đồ ăn từ biển” bao gồm các loại hải sản như cá, cua, tôm, tép, hàu, sò, v.v… Còn “đồ ăn từ đất” là các loại nông sản – ví dụ như cơm, rau, quả, thịt lợn, thịt bò, thịt gà…]
[…] Có lẽ có bạn đã biết denbu là gì rồi, nhưng vẫn thích xem và cũng có bạn muốn xem món denbu của Totto-chan có gì khác so với món denbu ở nhà bạn. Quá nhiều bạn nhìn Totto-chan, đến mức, cô bé lo rằng những sợi ruốc có thể bay mất.
Totto-chan hơi hoảng sợ trong bữa ăn trưa đầu tiên đó, nhưng cũng rất vui. Thú vị biết bao khi hiểu được “hải sản” và “nông sản” là gì. Cô bé cũng hiểu thêm rằng denbu được làm từ cá. Và mẹ cô đã nhớ cho vào hộp cơm trưa của cô những món từ biển và từ đất. Cuối cùng mọi thứ đều tốt đẹp, cô bé rất hài lòng về điều đó. Totto-chan đặc biệt phấn khởi khi bắt đầu thưởng thức những món ngon mà mẹ cô làm.
- Giáo viên tài năng, yêu thương trẻ em và luôn mang trong lòng ước mơ cải cách giáo dục – thầy hiệu trưởng Kobayashi Sosaku
Đối với bất kỳ đứa trẻ nào, ăn chậm rãi và ăn hết rồi mới đi chơi là một việc rất khó khăn. Nhưng nếu bạn đã đọc cuốn sách này, bạn sẽ thấy: việc ăn của các em ở trường Tomoe lại trở nên rất thú vị nhờ vào thầy hiệu trưởng. Tất nhiên, với Totto và những đứa trẻ khác ở đó, thầy không chỉ là người hiểu họ nhất mà còn là một nhạc sĩ tài năng, với những bài hát tuyệt vời, thậm chí là các phiên bản sáng tạo dựa trên bài hát dân ca nổi tiếng “khoan, khoan, đào khoan”.
“Nhưng ở trường Tomoe Gakuen thì ăn lại trở thành một bài hát. Thầy là một nhạc sĩ và thầy sáng tác một “bài hát đặc biệt để hát trước khi ăn trưa”. Thực ra thầy chỉ viết lời và dựa vào giai điệu của một bài hát dân ca nổi tiếng “khoan, khoan, đào khoan” mà thôi. Lời của bài hát do thầy hiệu trưởng sáng tác và như sau:
“Nhai, nhai, nhai đều đặn
Các món ăn của bạn.
Nhớ nhai kỹ từng miếng
Cơm, rau, cá, thịt chúng ta thưởng thức.
Chỉ sau khi hát xong, các em mới nói “I-ta-da-ki-ma-su”
[...]Nhưng thực ra ông luôn nhắc các em ăn từ từ, nhai kỹ, vừa ăn vừa trò chuyện vui vẻ. Và như vậy có thể ông sáng tác bài này làm cơ sở để nhắc nhở các em.
Trong cuốn hồi ký này, tôi nhìn thấy một hình ảnh đặc biệt của một người thầy hiệu trưởng, với ước mơ xây dựng một trường học mới mẻ cho trẻ em. Tôi cũng thấy một người thầy hiền lành, không quan tâm đến danh hiệu mà muốn trở thành bạn thân của học sinh. Thầy sẵn lòng nghe Totto-chan kể chuyện mọi lúc, luôn khích lệ các em tự tin hơn và luôn tôn trọng ý kiến của từng em.
“Hôm đó, Totto-chan ra nhà vệ sinh trước khi vào lớp. Em quên mất lời mẹ dặn và lại nhìn xuống hố sau khi đi xong. Em vô tình làm rơi chiếc ví xuống đó. Totto-chan kêu lên khi chiếc ví biến mất trong hố tối dưới đất. Em không khóc và cũng không chịu để mất chiếc ví. Em chạy đến nhà của người coi trường vớt chiếc gáo dài và to để lấy lại. Sau đó, em bắt tay vào công việc. Em múc phân ra khỏi hố chứa. Một đống phân lớn nằm lềnh bềnh khi thầy hiệu trưởng đi qua.
“Em sẽ hoàn trả vào bể sau khi tìm được ví phải không?
- Vâng ạ,' Totto-chan phấn khởi trả lời và tiếp tục công việc.
Lúc này, đống phân đã cao như núi, bể chứa gần như đầy mà vẫn chẳng thấy chiếc ví đâu cả. Có thể nó đã đọng vào thành bể hoặc nằm chìm ở đáy rồi. Nhưng Totto-chan không để ý đến nó nữa. Em vui vì đã làm hết sức mình để tìm. Rõ ràng niềm vui của Totto-chan phần lớn là do thầy hiệu trưởng đã tôn trọng em, không mắng mỏ mà ngược lại còn tin tưởng em. Nhưng điều này quá tinh tế và em chưa thể hiểu ngay.
Thường khi thấy Totto-chan trong tình huống như vậy, người lớn sẽ kêu lên: “Trời ơi, em đang làm gì thế?” hoặc “Dừng lại, nguy hiểm lắm”, hoặc tốt hơn là họ sẽ giúp em một tay.
Hãy nhớ lại câu hỏi 'Sau khi tìm thấy ví, cháu sẽ làm gì tiếp theo?' Thật là một hiệu trưởng tuyệt vời, mẹ của tôi đã nghĩ như vậy sau khi biết về Totto-chan.
Khi tôi đọc đến gần cuối, tôi nhận ra rằng thầy hiệu trưởng Kobayashi Sosaku không giống một người bạn lớn, một người anh lớn luôn quan tâm đến các học sinh trong mọi việc, dù nhỏ nhặt nhất. Nếu bạn là người khó hòa nhập với môi trường mới, bạn chắc chắn ước gì mình có thể học tại ngôi trường Tomoe ấy. Bởi ở đó không có sự phân biệt dù bạn là người nước ngoài, tính cách hướng nội hay ngoại, thậm chí là có khuyết điểm trên cơ thể. Nguyên nhân chính là do thầy hiệu trưởng sẽ giúp các em hòa nhập, cũng như tôn trọng nhau.
Hai từ 'tương lai' có lẽ không xa lạ với bất kỳ ai trong chúng ta; nhưng ít người nhận ra để xây dựng một tương lai, cần phải có một nền móng vững chắc từ thời thơ ấu. Tôi nhận ra Totto – chan và các học sinh từng học ở Tomoe đều là những đứa trẻ may mắn khi được học ở đó, bởi chính ngôi trường ấy, những người thầy cô đã đặt những viên gạch đầu tiên vững chắc cho tương lai của họ.
Tôi chắc chắn, bất kỳ ai đọc hết cuốn sách này đều sẽ nghĩ đến việc nếu không có ngôi trường Tomoe với phong cách giáo dục đặc biệt, thì cô bé Totto-chan và những người bạn sẽ như thế nào sau này. Chính tác giả cũng đã ghi nhận lời khen của thầy hiệu trưởng: 'Em biết không, em thật là một cô bé ngoan.' - lời khen mà nếu ở trường khác với tính cách kỳ lạ của cô bé Totto, có lẽ sẽ không được nghe, thậm chí có thể bị đuổi học.
'Nếu không học ở Tomoe...' - 'Nếu không gặp thầy Kobayashi, có lẽ tôi đã là một người mang đầy mặc cảm tự ti với cái mác ‘đứa bé hư’ mà mọi người gán cho.'
Nhưng chữ 'nếu' đó không bao giờ xảy ra, bởi những cô bé và cậu bé học sinh ấy đã trải qua thời thơ ấu hạnh phúc nhất trong ngôi trường Tomoe và đã trưởng thành. Nếu ai đã đọc đến những trang cuối của tác phẩm sẽ thấy được những dòng chữ nhà văn Tetsuko viết về các bạn cùng lớp và cuộc sống sau này của họ. Có người đã trở thành nhà khoa học, người chuyên trồng hoa lan, người trở thành nhà giáo dục và nghệ sĩ nhưng cũng có người đã qua đời vì bệnh tật. Tất cả những thành công ấy đều nhờ vào nền móng ước mơ vững chắc mà thầy hiệu trưởng đã truyền cho các em.
Cuốn sách này kể về một ngôi trường dù chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn, nhưng bài học lớn nhất dành cho người lớn, như khi cô giáo từ chối lời giải thích hợp lý của một đứa trẻ và chỉ đơn giản gắn mác 'đứa trẻ hư' và đuổi học em. Trên thế giới này, vẫn còn nhiều đứa trẻ giống như Totto-chan nhưng không phải ai cũng may mắn như cô bé.
Trải qua bao năm, ngôi trường Tomoe ngày ấy không còn tồn tại, nhưng cuốn sách 'Totto-chan bên cửa sổ' đã trở thành minh chứng về ngôi trường Tomoe đặc biệt - nơi đã nuôi dưỡng ước mơ và phát triển tài năng riêng của những đứa trẻ.
Cuốn sách Tottochan - Cô bé bên cửa sổ đã được bán ra hàng triệu bản trên khắp thế giới và vẫn được yêu mến vì quan điểm về giáo dục trẻ em của người mẹ của Totto và thầy hiệu trưởng Kobayashi Sosaku vẫn còn nguyên giá trị đến ngày hôm nay.
Tác giả: Quỳnh Đỗ - MyBook
