Kafka dạy chúng ta rằng hãy học nhìn thế giới như một câu hỏi đang chờ đợi câu trả lời, học yêu sự phức tạp và bất định.
Buổi tọa đàm thứ hai trong loạt sự kiện Festival Kafka 2018 mang tên “Franz Kafka: Hơn Cả Một Cái Tên” đã diễn ra tại không gian Heritage Space, Hà Nội vào cuối tuần vừa qua.
Tham gia buổi tọa đàm là Tiến sĩ văn học Trần Ngọc Hiếu, cùng các thành viên của CLB Đọc Sách Đại học Sư phạm: Đặng Thanh Hiền và Nguyễn Thị Thùy Linh.
Các diễn giả và khán giả đã cùng nhau chia sẻ những quan sát riêng của họ về Kafka, qua đó mỗi người đều có những cách hiểu và lời giải khác nhau về văn chương và cuộc sống.
Đọc Kafka như là quá trình khám phá những ký ức tiềm ẩn.
Dù Kafka từng nói “Không lặp lại tâm lý học” hay “Tâm lý học là sự thiếu kiên nhẫn”, nhưng rõ ràng, độc giả luôn quan tâm đến việc tìm kiếm những dấu vết mà các nhà phân tâm học để lại để khám phá sâu thẳm bản ngã trong thiên tài văn chương này, đặc biệt là qua những dòng nhật ký và thư từ của ông - di sản quan trọng mà Kafka để lại cho thế hệ sau.
Bạn đọc Nguyễn Thị Thùy Linh chia sẻ: “Những dòng nhật ký về thân thể và bệnh tật của Kafka luôn xuất hiện nhiều, đặc biệt là vào những năm tháng cuối đời của ông. Điều này khiến mình suy ngẫm và đặt ra câu hỏi về mối liên hệ giữa cuộc sống hàng ngày và văn chương.”
Nhà văn sẽ viết gì khi “không còn khả năng gì nữa ngoài khả năng đau đớn” (trích Nhật kí của Franz Kafka). Các diễn giả cùng thử “nội soi” Kafka qua những nỗi đau xã hội mà ông phải chịu đựng: bản chất người Do thái, mối quan hệ với cha, sự cảm thấy tội lỗi và sự rụt rè của thiên tài này, đồng thời đặt ra câu hỏi liệu những mô tả bạo lực, hình phạt trong các tác phẩm của Kafka có phản ánh những cảm xúc tiềm ẩn, sự tự ti mà chúng ta cần tìm hiểu thêm không?
Đọc Kafka để thấy cuộc sống phức tạp, bất định.
Kafka không bắt đầu từ các tuyên ngôn, giả định về cái chết của Thượng Đế mà xuất phát từ chính cuộc sống của con người.
Bạn đọc Đặng Thanh Hiền cho rằng: “Cảm giác cô đơn mà Kafka tạo ra đã ảnh hưởng sâu sắc đến mình, không chỉ là cảm giác được sinh ra và tồn tại một mình trong một thời gian dài, mà là sự xa lạ với bản thân trước đó, khao khát thoát khỏi cái hàm hỏi, khao khát thoát khỏi bản thân. Các nhân vật của Kafka lang thang mà không có nền tảng, không có dạng, không cụ thể, bị đẩy vào một không gian cô lập, làm cho mình suy nghĩ rằng con người về cơ bản là những thực thể cô đơn”.
Trong xã hội hiện đại nhưng có vẻ như ta vẫn sống trong thế giới mà Kafka đã mô tả cách đây 100 năm. Những đường lối bí ẩn, những toà án khó hiểu, những hình ảnh về lâu đài huyền bí, và sự vô hình của con người chi phối cuộc sống chúng ta theo một cách không thể nhìn thấy, đã dần hình thành và chi phối cuộc sống của chúng ta.
Sự phi lý là một phần không thể thiếu trong bản chất con người. Kafka giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân mình và thế giới xung quanh.
Tiến sĩ Trần Ngọc Hiếu cho rằng, đọc văn chương nói chung và Kafka nói riêng là từ chối sự đơn giản hóa thế giới. Thay vào đó, chúng ta trải nghiệm sự bất an vô hình của con người.
Kafka dạy chúng ta cách quan sát thế giới với tư thế tò mò, yêu thích sự phức tạp và bất định, thay vì tìm kiếm những câu trả lời đơn giản.
Con người không thể đầy đủ nếu thiếu những cảm giác Kafkaesque. Khi nhu cầu nhìn vào thế giới thật chân thực bị đè nén, con người dễ dàng trở thành nạn nhân của sự áp bức và mất đi sự tự do.
Tầm quan trọng của văn chương Kafka được khẳng định qua việc ông chạm đến một trong những kinh nghiệm chung của con người. Chỉ khi nhận thức được mẫu số chung đó, con người mới có thể tự nhận biết mình.
Nguồn tin từ: https://news.zing.vn/