Nelson Mandela là một trong những người đàn ông đáng kính, được tôn sùng nhất thế giới, người đã lãnh đạo cuộc chiến đấu chống lại Chủ nghĩa Apartheid bạo tàn và đưa đất nước Nam Phi trở thành quốc gia dân chủ đa chủng tộc.
Mandela là Tổng thống da đen đầu tiên ở Nam Phi vào năm 1994 sau gần 3 thập kỷ đấu tranh chống lại sự áp bức của người da trắng và trở thành biểu tượng chống phân biệt chủng tộc không chỉ của quốc gia Nam Phi mà còn của nhân dân yêu chuộng hòa bình và bình đẳng trên thế giới. Với những cống hiến đó, Mandela giành giải Nobel Hòa bình năm 1993.
Kể từ khi rời ghế Tổng thống vào năm 1999, Mandela trở thành đại sứ cấp cao của Nam Phi, đóng vai trò hạt nhân trong chiến dịch chống căn bệnh thế kỷ HIV/Aids và giúp đỡ nước nhà giành quyền đăng cai World Cup 2010. Trong những năm qua, Mandela gặp nhiều vấn đề sức khỏe nhưng vẫn tham gia vào những cuộc tọa đàm về hòa bình tại CHDC Congo, Burundi và một số quốc gia khác trong và ngoài châu Phi.
Năm 2004, ở tuổi 85, Mandela chính thức từ giã cuộc sống của một người dành cho công chúng, dành nhiều thời gian bên gia đình, bạn bè. “Đừng gọi cho tôi, tôi sẽ gọi cho bạn”, ông nói với những ai có ý định mời ông tham gia vào các hoạt động chính trị, xã hội. Kể từ đó, Mandela hiếm khi xuất hiện tại các sự kiện hay trước truyền thông.
Trong 2 năm gần đây, ông đã phải nhập viện nhiều lần. Vào cuối tháng 1 năm 2011, Mandela được chuyển đến bệnh viện Johannesburg để điều trị đặc biệt và đã phải sử dụng máy hỗ trợ hô hấp do di chứng của căn bệnh lao mắc phải trong 27 năm bị giam cầm trước khi chế độ phân biệt chủng tộc kết thúc tại Nam Phi vào năm 1994. Căn bệnh này tiếp tục làm suy yếu sức khỏe và đưa ông vào tình trạng nguy kịch vì nhiễm trùng phổi nghiêm trọng.
Nuôi dưỡng bởi lòng trung thành
Mandela sinh năm 1918 trong bộ tộc Thembu nói tiếng Xhosa tại một làng nhỏ ở miền Tây tỉnh Cape, Nam Phi. Tại quê hương, Mandela thường được gọi là Madiba, là tên mà bộ tộc đặt cho ông, trong khi Nelson là tên tiếng Anh mà ông được cô giáo đặt khi đi học.
Bố của Mandela là thành viên hội đồng cơ mật của Hoàng gia Thembu, người đã giúp Jongintaba Dalindyebo lên ngôi vua Thembu. Dalindyebo sau này đã nhận nuôi Mandela sau khi Mphakanyiswa qua đời khi Mandela mới 9 tuổi.
Theo phong tục của người Thembu, ông được thụ giáo khi 16 tuổi, rồi đi học tại Học viện Clarkebury Boarding. Để chuẩn bị cho việc kế thừa vị trí thành viên Hội đồng Cơ mật của cha mình, năm 1937, Mandela chuyển đến trường Healdtown, ngôi trường tại Fort Beaufort, nơi mà hầu hết con cháu hoàng gia Thembu đi học. Sau đó, ông đã đậu vào học bằng Cử nhân tại Đại học Fort Hare. Cuối năm thứ nhất, Mandela tham gia vào vụ tẩy chay của Hội sinh viên để chống lại các quy định của trường đại học, và buộc phải rời trường Fort Hare.
Năm 1941, Mandela 23 tuổi, đã trốn khỏi cuộc hôn nhân sắp đặt và đến Johannesburg, xin làm tập sự ở một công ty luật. Tại hãng Witkin, Sidelsky và Edelman, Mandela hoàn thành tấm bằng Cử nhân hàm thụ của Trường Đại học Nam Phi. Hai năm sau, ông học luật tại Trường Đại học Witwatersrand, nơi ông tiếp xúc với tự do, những tư tưởng tiến bộ và nuôi dưỡng đam mê hoạt động chính trị, chống lại phân biệt chủng tộc. Trong năm ấy, Mandela gia nhập Đảng Đại hội dân tộc Phi (ANC).
Năm 1944, Mandela kết hôn với người vợ đầu tiên, bà Evelyn Mase. Năm 1958, họ ly hôn sau khi có 4 đứa con. Trong thời gian này, Mandela và luật sư đồng nghiệp Oliver Tambo điều hành một công ty luật, bào chữa miễn phí hoặc giá rẻ cho nhiều người da đen thiếu luật sư đại diện. Cùng nhau, Mandela và Tambo thực hiện những chiến dịch chống lại Chủ nghĩa Apartheid.
Năm 1956, Mandela cùng 155 nhà hoạt động khác bị bắt giam và buộc tội phản quốc. Sau khi bị xét xử từ năm 1956 đến 1961, tất cả bị cáo đều được tuyên trắng án. Năm 1958, Mandela kết hôn với Winnie Madikizela, người đã quyết liệt đấu tranh trong chiến dịch vận động, đòi thả tự do cho chồng mình.
Cuộc chiến chống lại chủ nghĩa phân biệt chủng tộc của Mandela và ANC đạt cao trào vào năm 1960, khi 69 người da đen bị cảnh sát bắn chết tại Sharpeville.
Án tử hình chung thân
Năm 1962, Mandela bị bắt sau khi ẩn náu được 17 tháng, và giam giữ tại Pháo đài Johannesburg, bị tuyên án 5 năm tù với cáo buộc kêu gọi công nhân đình công vào năm 1961 và vượt biên bất hợp pháp. Hai năm sau, vào ngày 11 tháng 6 năm 1964, ông lại bị xét xử và tuyên án chung thân với cáo buộc phá hoại và âm mưu xâm lược Nam Phi.
Tại tòa Rivonia, ông truyền đạt niềm tin về dân chủ, tự do và công bằng xã hội. “Tôi dành cả cuộc đời mình cho sự nghiệp đấu tranh của người dân châu Phi. Tôi đã chiến đấu chống lại sự thống trị của người da trắng và cũng chống lại sự thống trị của người da đen. Tôi yêu lý tưởng về một xã hội dân chủ và tự do, nơi mọi người có thể sống hòa thuận và bình đẳng. Đó là lý tưởng mà tôi hy vọng sẽ sống vì nó và đạt được nó. Nhưng nếu cần, tôi sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng đó”.
Giữa năm 1968 và 1969, Mandela trải qua nỗi đau khi nghe tin mẹ ông qua đời và con trai cả thiệt mạng trong tai nạn xe hơi. Ông không được phép tham dự hai đám tang này. Mandela tiếp tục bị giam giữ trên đảo Robben trong 18 năm trước khi chuyển đến nhà tù Pollsmoor năm 1982.
Trong thời gian ông bị giam giữ, có áp lực từ nội và ngoại quốc yêu cầu chính quyền Nam Phi thả tự do cho ông, với khẩu hiệu nổi tiếng Free Nelson Mandela! (Nelson Mandela Tự do). Năm 1989, Nam Phi có sự chuyển biến khi Botha bị đột quỵ và Frederik Willem de Klerk thay thế vào vị trí tổng thống. De Klerk tuyên bố thả tự do cho Mandela vào tháng 2 năm 1990. Sự kiện này được phát sóng trực tiếp trên toàn cầu.
Tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi
Năm 1992, sau khi biết tin bà Winnie ngoại tình, Mandela chia tay vợ và quay trở lại lãnh đạo ANC. Từ năm 1990 đến 1994, ông lãnh đạo đảng trong cuộc đàm phán đa đảng dẫn đến cuộc bầu cử đa sắc tộc đầu tiên tại Nam Phi.
Cuộc bầu cử đa sắc tộc đầu tiên tại Nam Phi diễn ra vào ngày 27 tháng 4 năm 1994 với quyền bỏ phiếu được trao cho tất cả mọi người. ANC giành được 62% số phiếu và Mandela, với vai trò là lãnh đạo ANC, nhậm chức làm Tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi.
Một trong những vấn đề lớn nhất trong thời kỳ làm Tổng thống của Mandela là sự thiếu nhà ở cho người nghèo, những khu ổ chuột vẫn tồn tại ngay cả ở các thành phố lớn. Ông giao cho Phó Tổng thống Thabo Mbeki toàn quyền để thực hiện cải cách kinh tế, trong khi ông tập trung vào các vấn đề quốc tế và xây dựng hình ảnh của Nam Phi.
Đúng dịp sinh nhật lần thứ 80, Mandela kết hôn lần ba với Graca Machel, vợ cũ của cựu Tổng thống Mozambique và là đồng minh của ANC. Cuộc hôn nhân này là kết quả của nhiều tháng thương thảo quốc tế để thoát khỏi áp lực từ bộ tộc Machel.
Sau khi về hưu, Mandela tiếp tục kết nối với người dân qua Quỹ từ thiện Mandela. Ông xuất hiện nổi bật sau cái chết của con trai Makgatho trong đại dịch AIDS và cố gắng xóa bỏ sự kỳ thị xung quanh căn bệnh này. Ông kêu gọi người dân Nam Phi nói về AIDS như một căn bệnh bình thường trong cuộc sống, không có gì kỳ bí.
Tháng 11 năm 2012, Nam Phi phát hành đồng tiền đầu tiên in hình Nelson Mandela.
Nelson Rolihlahla Mandela sinh ngày 18 tháng 7 năm 1918, là Tổng thống Nam Phi từ năm 1994 đến 1999, và là tổng thống đầu tiên của Nam Phi được bầu chọn theo phương thức bỏ phiếu dân chủ.
Trước khi trở thành tổng thống, Mandela là nhà hoạt động chống chủ nghĩa apartheid và là lãnh đạo phái vũ trang của Đảng Đại hội dân tộc Phi (ANC).
Năm 1962, ông bị bắt giữ và bị buộc tội phá hoại chính trị cùng các tội danh khác, và bị kết án tù chung thân. Mandela đã trải qua 27 năm trong nhà tù, phần lớn thời gian là ở Đảo Robben.
Sau khi được trả tự do vào ngày 11 tháng 2 năm 1990, Mandela lãnh đạo Đảng của mình trong cuộc thương nghị để tiến tới một nền dân chủ đa sắc tộc vào năm 1994.
Trong nhiệm kỳ tổng thống từ năm 1994 đến 1999, Mandela ưu tiên cho vấn đề hòa giải dân tộc. Tại Nam Phi, ông còn được biết đến với tên gọi Madiba, một danh hiệu danh dự mà bộ tộc của ông thường trao cho các người cao tuổi.
Mandela đã nhận hơn 250 giải thưởng trong suốt hơn bốn thập kỷ, trong đó có Giải Nobel Hòa bình năm 1993.
Ông qua đời vào ngày 5 tháng 12 năm 2013, hưởng thọ 95 tuổi.
Nguồn: https://vnwriter.net/