Buzz
“Tôi rất thất vọng khi thấy nhiều đứa trẻ thông minh phải bỏ học vì không có tiền. Tôi căm phẫn những kẻ ngu dốt nhưng lại giả vờ thông minh. Tôi ghét những đứa trẻ con nhà giàu không chịu học hành nghiêm túc.”
“Chiến binh cầu vồng” dựa trên câu chuyện có thật về tuổi thơ của tác giả Andrea Hirata. Đây là câu chuyện về ước mơ được học của những đứa trẻ nghèo ở Malaysia và cuộc đấu tranh kiên cường của thầy trò Trường Muhammadiyah để giành lại quyền được dạy và học chính đáng.
Về Trường Tiểu học Muhammadiyah, Thầy Harfan và Cô Mus
Trên đảo Belitong giàu có nhất Indonesia, có một ngôi trường tiểu học đã tồn tại hàng trăm năm. Đó là Trường Tiểu học Muhammadiyah. Sáng hôm ấy, ngôi trường đang đối mặt với nguy cơ bị đóng cửa vì thiếu chỉ tiêu mười học sinh mới. May mắn thay, nhờ sự xuất hiện kịp thời của Harun, một cậu bé hơi chậm phát triển, ngôi trường đã được cứu và ước mơ dạy học của thầy trò được tiếp tục.
Tại ngôi trường cũ kỹ và thiếu thốn ấy, chỉ có hai giáo viên đảm nhận toàn bộ các môn học và khối lớp. Đó là Thầy Harfan và cô Mus, hai người đã cống hiến hết mình cho sự nghiệp giáo dục.
Học thức biểu hiện lòng tự trọng, giáo dục là sự tôn kính đối với đấng tạo hóa. Học tập không chỉ để lấy bằng cấp hay làm giàu, mà là niềm vui, sự ca ngợi nhân bản và ánh sáng của văn minh.
Đó là quan niệm về giáo dục của Thầy Harfan. Thầy dựng cột thiêng giữa lớp học để ngôi trường đứng vững, bán hoa màu từ vườn nhà để mua sách cho học trò, và không bao giờ ngừng thuyết phục các em trở lại trường. Thầy qua đời trong sự yên tĩnh của đêm, ngay tại ngôi trường mà thầy đã hết lòng gắn bó và bảo vệ. Một cái chết vinh quang như thầy mong muốn.
Cô Mus, cô giáo trẻ đã gắn bó với ngôi trường từ tuổi mười lăm, từ bỏ cơ hội làm việc ở điền trang với lương cao để trở thành giáo viên. Cô truyền niềm đam mê học tập, khuyến khích sự ham học và sáng tạo, và dù nghiêm khắc, cô luôn công bằng. Cô dạy học trò tuân thủ nguyên tắc, không để mất một học sinh nào vì cô coi mất một học sinh là mất nửa linh hồn. Cô đi từng nhà thuyết phục học trò trở lại lớp, làm việc hết mình để chuộc lại học sinh. Những người như Thầy Harfan và cô Mus giúp ngôi trường tồn tại và bảo vệ quyền học hành của trẻ em nghèo Mã Lai. Đối với học sinh, họ không chỉ là thầy cô, mà còn là bạn bè, những người dìu dắt tinh thần.
Về nhóm Chiến binh cầu vồng
Chính tại ngôi trường này, nhóm Chiến binh cầu vồng được thành lập. Cô giáo Mus đã đặt tên cho nhóm mười học sinh của mình vì thói quen trèo lên nhánh cây filicium để ngắm cầu vồng sau mỗi cơn mưa. Tại đây, những chiến binh học tập đã trải qua nhiều khó khăn và cùng nhau trưởng thành. Với nhiều người, quyền học tập là điều hiển nhiên, nhưng có những người phải đấu tranh quyết liệt để có và bảo vệ quyền đó. Ngay ngày đầu tiên đến trường, các em phải đối mặt với việc chưa đủ mười học sinh. Các em phải đấu tranh với các thanh tra giáo dục và những người muốn đóng cửa trường, phải đối mặt với các tập đoàn khai thác và máy móc để giữ lại ngôi trường. Quan trọng hơn, các em phải đấu tranh với chính mình, vượt qua cám dỗ của đồng tiền để tiếp tục học.
Những chiến binh ấy đều xuất thân từ các gia đình nghèo khó. Harun, người đã cứu ngôi trường vào phút chót, luôn kể chuyện về con mèo tam thể và có niềm yêu thích với số ba. Chàng trai bị hội chứng Down này luôn cư xử tốt với mọi người và mong muốn trở thành Trapani khi lớn lên. Với Harun, môn học quan trọng nhất là môn đạo đức. Với hành vi cư xử gương mẫu, cậu xứng đáng nhận điểm cao môn đạo đức. 'Điều mỉa mai là những đứa bình thường lại chẳng bao giờ nhận được điểm tám cho môn này.'
Tại sao Harun lại muốn trở thành Trapani? Trapani là hoàng tử của lớp với khuôn mặt điển trai, quần áo sạch sẽ. Trapani là người có nhân cách tốt, với khát vọng cao quý trở thành giáo viên dạy học tại những vùng xa xôi hẻo lánh.
Đó là Syadan, con một thợ xảm thuyền, vóc dáng nhỏ nhất nhưng ăn khỏe nhất. Là Akiong, con một gia đình Phúc Kiến, có vẻ ngoài xấu xí. Là Kucai, với tố chất lãnh đạo được cả lớp bầu làm lớp trưởng. Và Sahara, đứa con gái duy nhất, kiên quyết và thẳng thừng, khóc to nhất khi nghĩ rằng mình không được đi học, và đối xử nhẹ nhàng nhất với Harun. Còn hiệp sĩ danh dự Breck, chỉ quan tâm đến phát triển cơ bắp và được gọi là Samson.
Hai chiến binh đặc biệt là Lintang và Mahar, hai thần đồng và niềm tự hào của lớp. Đọc Chiến binh cầu vồng, ai cũng dành cho Lintang niềm thương cảm đặc biệt. Cậu, chàng trai miền biển, sinh ra trong gia đình nghèo đông anh em, đạp xe hơn tám mươi cây số mỗi ngày, vượt qua nguy hiểm để đến trường. Sau hai tháng học, cậu đã có thể điền tên vào giấy nhập học, thực hiện lời hứa với cha. Khi bạn bè còn loay hoay tính nhẩm, cậu đã thuộc lòng bảng cửu chương và giải toán phức tạp. Cậu mang lại niềm hi vọng và giúp các bạn tự tin mơ ước. Để tiếp tục học, cậu bán chiếc nhẫn cưới của mẹ để sửa xe đạp. Với sự hiểu biết và tự tin, cậu giúp trường Muhammadiyah thắng cuộc thi học sinh giỏi, mang cúp về cho trường. Khi bạn bè lần lượt bỏ học, cậu vẫn tiếp tục đến trường sớm nhất và về muộn nhất. Khi cô Mus xuống tinh thần, cậu là người thay cô giảng dạy và truyền cảm hứng học tập. Tuy nhiên, Lintang có điểm yếu là môn Nghệ thuật, dù cố gắng thế nào cũng không đạt điểm cao.
Và là Mahar, thiên tài nghệ thuật, cái đứa bù trừ cho Lintang ở điểm này. Đã giúp trường Muhammadiyah lần đầu tiên đạt giải nhất cuộc thi biểu diễn nghệ thuật. Mahar là một đứa mộng mơ, bất cứ điều gì cũng có thể làm nó phân tâm. Và có một khuyết điểm, là nổi tiếng là người thích nói dối, vì thế chẳng ai tin nó đã nhìn thấy loài chim thần pelintang pulau, loài chim báo bão.
Cuối cùng, khi bạn nói ra một sự thật giữa hàng triệu lời nói dối, thì những người khác vẫn cho rằng sự thật đó là sản phẩm của một sự nói dối nữa mà thôi.
Và thành viên thứ mười một của nhóm Chiến binh cầu vồng chính là con nhỏ Flo. Con gái của một ông chủ điền trang giàu có. Sau khi nhóm Chiến binh cầu vồng tìm thấy nó khi bị lạc, nó quyết tâm từ bỏ trường PN danh giá để đến học tại ngôi trường nghèo khổ này, vì lòng ngưỡng mộ Mahar. Sống trong sự giàu có nhưng nó không coi thường những đứa trẻ khác, vẫn hòa đồng với bạn bè.
Và Ikal, thành viên đã chứng kiến và kể lại toàn bộ câu chuyện. Con của một gia đình culi nghèo, được đi học với nó là may mắn. Ikal thông minh, nỗ lực học tập, yêu thương bạn bè. Dù cố gắng rất nhiều nhưng Ikal chỉ đứng thứ hai, suốt những năm tháng học tập tại ngôi trường này, vì Lintang luôn đứng nhất. Tuy nhiên cậu không ganh ghét mà ngược lại, ngưỡng mộ tinh thần của Lintang. Bởi cậu nghĩ “nếu người ta không ganh ghét một người giỏi giang thì sẽ được người đó khai sáng” và cậu tin “thông minh cũng có tính lây lan”. Ikal là cậu bé với trái tim ấm áp và suy nghĩ chín chắn. Khác với đa số đánh giá tài năng thiên về nghệ thuật của Mahar là kém thông minh. Cậu công nhận tài năng của cả Lantang và Mahar đó là “những tài năng đích thực, chỉ có điều là không cùng lĩnh vực”. Cậu tin rằng, Lintang và Mahar là hai đứa giữ cho ngôi trường của cậu cân bằng giữa bán cầu não trái và bán cầu não phải, giữa nghệ thuật và trí tuệ.
Về những kế hoạch A dang dở
Mỗi chiến binh đều có kế hoạch A riêng. Syadan mơ trở thành diễn viên. Akiong ước mơ làm thuyền trưởng. Kucai mơ trở thành chính trị gia. Sahara muốn làm hoạt động xã hội vì quyền phụ nữ. Samson muốn làm nhân viên rạp hát. Trapani muốn trở thành giáo viên. Harun muốn trở thành Trapani. Lintang mơ trở thành nhà toán học. Mahar muốn trở thành người được biết đến. Ikal muốn trở thành vận động viên xổ sống hoặc nhà văn, miễn là không làm nhân viên bưu điện.
Những ước mơ của các chiến binh có thành hiện thực không? Thực tế, có lẽ họ đã quên ước mơ của mình. Không ai thực hiện hoàn toàn ước mơ của mình. Akiong quên ước mơ trở thành thuyền trưởng. Sahara không đấu tranh cho quyền phụ nữ. Thậm chí ước mơ của Samson cũng không thành hiện thực. Lintang có thể trở thành nhà toán học lừng danh nhưng cuộc sống không cho phép. Kucai là người duy nhất thành công với kế hoạch A. Vậy ai mới là người tài năng đích thực? Lintang hay Kucai? Ikal nhận được học bổng và hoàn thành ước mơ của mình.
Kết thúc tạm thời
Hình ảnh cuối của Chiến binh cầu vồng: Một cô gái cầm băng rôn với dòng chữ: Cố lên, đừng bỏ học. Đây có lẽ là thông điệp mà tác giả muốn truyền đến chúng ta. Dù cuộc sống có đưa ta đến đâu, chỉ cần chúng ta có niềm tin, khiêm nhường, mạnh mẽ và nỗ lực, sẽ được đền đáp.
Nếu Chiến binh cầu vồng là một bức tranh, bên cạnh những khó khăn, hiện thực đau lòng, còn tồn tại những màu sắc tươi sáng. Đó là những khoảnh khắc đáng nhớ, những rung động đầu đời. Tình yêu truyền cho Ikal sức mạnh và cảm hứng.
Tác phẩm gợi lại nỗi lo âu, suy tư cho người đọc. Đọc để nhận ra sự may mắn của chúng ta. Trong khi nhiều đứa trẻ phải chiến đấu gay gắt cho quyền học của mình, chúng ta nhận được quyền học một cách tự nhiên. Trong khi nhiều người lãng phí cơ hội học tập, những đứa trẻ như Lintang không thể đến trường dù cố gắng. Chúng ta cảm thấy giống như tác giả.
Tôi thất vọng vì nhiều đứa trẻ thông minh phải bỏ học vì vấn đề tài chính. Tôi nguyền rủa những kẻ ngu dốt tự cho mình là thông minh. Tôi căm ghét những đứa con nhà giàu lười biếng không chịu học hành.
Liệu ai cũng có may mắn như tác giả? Sau nhiều năm làm công việc nhàm chán, kế hoạch A thất bại, kế hoạch B cũng không thành công, liệu có thể viết kế hoạch C và nỗ lực để hoàn thành nó? Trường học, với chúng ta, đôi khi chỉ là nơi đi học và về. Nhưng với những đứa trẻ nghèo Mã Lai, ngôi trường Muhammadiyah là biểu tượng của hy vọng. Nếu ngôi trường này đóng cửa, trẻ em nông thôn sẽ không có cơ hội học hành.
Chiến binh cầu vồng là câu chuyện chân thực, cảm động về cuộc sống, tình bạn và tình thầy trò, và ý nghĩa của việc dạy và học.
Học là sự tự trọng, giáo dục là sự tôn trọng đối với tạo hoá, học không chỉ là việc đạt được bằng cấp hay giàu có. Học là điều quý giá, là sự kính trọng con người, là niềm vui khi đi học và là ánh sáng của văn minh.
Đánh giá chi tiết bởi Vân Nguyễn - Sách của tôi
