Chưa từng thấy bế tắc khi bắt đầu một bài đánh giá như thế này. Không phải vì Trao Em Mặt Trời không tạo ra bất kỳ cảm xúc nào trong lòng tôi, mà ngược lại, đây là một tác phẩm quá tuyệt vời, quá sâu sắc, quá sống động, ánh sáng tỏa ra từ văn phong của Jandy Nelson khiến tôi cảm thấy ngạc nhiên và thổn thức đến mức không dám đọc lại vì sợ trái tim sẽ bị tan nát. Nhưng tôi vẫn sẽ viết, vì Noah, vì Jude, vì mỗi mảnh ghép của tình yêu, sự phản bội, lòng thù hận và cuối cùng là vì những nỗ lực để hàn gắn, chữa lành và hoàn thiện bản thân của từng nhân vật đã tạo nên một bức tranh “rực rỡ màu sắc và tràn đầy phép màu” như thế này.
Lướt qua bảng mục lục ở trang cuối cùng của cuốn sách trước khi bắt tay vào đọc, tôi tin rằng Trao Em Mặt Trời sẽ không làm tôi thất vọng vì nó độc đáo ngay từ cách tác giả đặt tên cho các chương sách của mình. Tất cả có tám chương, và đặc biệt là chúng chỉ xoay quanh hai tựa đề duy nhất “Viện Bảo Tàng Vô Hình” và “Bản Ghi Chép Mưa Rơi”, xen kẽ, hòa quyện vào nhau, quá khứ rồi hiện tại, hiện tại rồi lại quá khứ, Noah rồi Jude, Jude rồi lại Noah. Hai câu chuyện của hai người ở hai thời điểm khác nhau, ghép lại, tạo thành hai nửa cuộc đời trùng khớp đến hoàn hảo như những gì chúng ta luôn mong đợi từ cuộc sống của bất kỳ cặp sinh đôi nào trên thế giới này. Nhưng hai đứa trẻ đó, luôn muốn phủ nhận điều đó.
Viện Bảo Tàng Vô Hình
Noah không phải là một cậu bé bình thường. Để cụ thể, cậu là người mà bố coi như “đứa bé lập dị”, là “chàng trai lạ kỳ với chiếc bóng bắt mắt” trong mắt những “đứa trẻ lớp Mười, cao bốn mét rưỡi, quăng trò tạo ra trò đùa với những đứa trẻ mười ba tuổi còn sống nhoè mũi vào tường để vui chơi”, là “một bóng đám mây lãng mạn” trong mắt chàng người mẫu Anh say xỉn với đôi mắt hai màu lôi cuốn.
Và, là “cậu bé ẩn mình trong cậu bé ẩn mình trong cậu bé”.
Noah sợ thế giới, Noah trốn tránh thế giới, cậu không nói nhiều, cậu quan sát thế giới, bằng trái tim. Và cũng bằng cả trái tim, cậu đắm chìm trong mái tóc bạch kim của một “sáng tạo kỳ lạ” đến từ một hành tinh khác, người điên cuồng thu thập những mảnh hành tinh quê hương của mình, luôn nói về thuyết Einstein và những tin tức khoa học thú vị. Noah là người đồng tính. Đúng vậy. Và cách mà Jandy Nelson mô tả những cảm xúc đầu đời của chàng trai đó với Brian, người bạn mới, thật là đầy cảm xúc, mới mẻ và đầy kì diệu. Người đọc nhất định đã phải thích thú trước ánh mắt đầy lôi cuốn của Noah, cách mà Brian, với vẻ bình tĩnh, luôn bao quanh anh ấy, khiến Noah cảm thấy thư thái đến mức quên mất cả bản thân, và chắc chắn họ đã thốt lên trong những khoảnh khắc đầu tiên, những sự gần gũi, hứng khởi, và khao khát. Noah, và cả Brian, đã phải vật lộn với bao nhiêu thay đổi, hoặc thậm chí là nhận ra những khía cạnh mới mẻ, về bản thân, về con người, về cơ thể. Chắc chắn cần có một cách nào đó, để những cậu bé đang trưởng thành có thể sống mạnh mẽ với trái tim, với tình yêu, bằng lòng dũng cảm và quyết đoán hơn bất kỳ ai khác.
Trong việc vượt qua vỏ bọc của một cậu bé để trở thành một chàng trai trưởng thành, nghệ thuật luôn là nơi ẩn náu an toàn và kín đáo nhất của Noah. Anh yêu thích hội họa, yêu cái đẹp, yêu ánh sáng và màu sắc. Và anh vẽ, vẽ không ngừng, vẽ bất cứ thứ gì anh nhìn thấy, vẽ trong trí tưởng tượng, vẽ bằng cả tâm trí và trái tim, cho đến khi tất cả những gì anh có thể đã tạo nên một bảo tàng - một bảo tàng không hình dạng - một điều mà có thể giúp anh trở thành sinh viên của trường Nghệ thuật California - nơi mà cả gia đình anh mơ ước. Rồi khi biết kết quả xét tuyển, và sau tất cả những biến cố gia đình, Noah đã “sống theo tuổi 16 của mình” như thế nào, và tâm hồn đã chuyển biến anh trở thành con người như thế nào.
Bản Ghi Chép May Rủi
Là chị sinh đôi của Noah, Jude cũng chứa đựng trong mình sự say mê với nghệ thuật. Nhưng nếu Noah bị coi là “đặc biệt”, thì Jude lại là người khiến mọi người phải trầm trồ - nữ thần ánh sáng với mái tóc vàng rực rỡ và thân hình cuốn hút mọi ánh nhìn tại Điểm Hẹn. Jude đầy cá tính và quyến rũ, cô sở hữu bộ sưu tập những chiếc váy bồng bềnh của bà nội đã khuất và cả những thiết kế của chính cô, những bức tranh cô khắc họa những người phụ nữ với đôi cánh thiên thần và tinh thần phóng khoáng.
Jude, giống như nhiều cô gái khác ở tuổi mới lớn, cũng thích ăn mặc gợi cảm, “thiếu vải”, đi dép cao gót và luôn son môi đỏ. Jude cũng thích tụ tập với nhóm bạn của mình hoặc trò chuyện với những chàng trai.
Tuy nhiên, chính Jude, vị thần ánh sáng, đã cắt đi mái tóc dài vàng óng ánh, đã khao khát bằng tất cả tấm lòng, để tạo ra một bức tượng đá chân dung của người mẹ đã khuất, như một cách tạ ơn, như một lời xin lỗi, như một cơ hội hòa giải với linh hồn của mẹ.
Và cũng là cô gái 16 tuổi, được gọi là Nữ Thần Hy Vọng, luôn yêu thương, yêu quý đứa em sinh ra cùng một bụng với mình.
Không phải là Noah và Jude, mà là NoahvàJude
Noah nhỏ hơn Jude hai tiếng ba mươi bảy phút mười ba giây. Và đối với họ, hai anh em luôn “không chỉ là sinh đôi mà còn hợp thành một con người duy nhất”.
Chị tiến gần hơn để vai chạm vai của chúng tôi. Đây chính là chúng tôi. Đây chính là tư thế của chúng tôi. Được níu chặt vào nhau. Thậm chí, đây còn là tư thế của chúng tôi trong ảnh siêu âm được chụp từ bụng mẹ và trong bức tranh tôi vẽ, bức tranh mà Fry đã xé đôi hôm qua. Khác biệt với hầu hết mọi người trên Trái Đất này, chúng tôi đã ở bên nhau từ những tế bào đầu tiên, chúng tôi đã đến đây cùng nhau. Đó là lý do tại sao không ai nhận ra Jude hầu như luôn nói cho cả hai, lý do mà chúng tôi chỉ có thể chơi đàn piano khi có cả bốn bàn tay của cả hai trên những phím đàn chứ không thể chơi một mình, lý do mà chúng tôi không thể chơi oẳn tù tì vì trong suốt mười ba năm qua chúng tôi không bao giờ chọn lựa khác nhau. Luôn luôn là: hai đấm, hai bao, hai kéo. Khi tôi không vẽ cả hai trong tư thế này, tôi vẽ chúng tôi như hai nửa của cùng một con người.
Noah và Jude, họ phân chia nhau từng phần của thế giới, và Jude đã sẵn sàng để đổi cây cỏ, những vì sao, đại dương, và Mặt Trời, chỉ để đổi lại một bức tranh tập thể không tưởng vẽ một chàng trai người Anh với đôi mắt hai màu đầy quyến rũ, cũng là “một nửa bị chia rẽ” của Jude sau này.
Noah và Jude, họ yêu nhau say đắm hơn bất kỳ “đôi” nào trên thế giới này, bởi vì họ là “hai nửa của cùng một con người”. Và bởi vì dù bề ngoài có khác biệt, họ thực sự rất giống nhau, họ là một, nên trong lòng luôn trỗi dậy những sự ghen tỵ không thể tránh khỏi khi cả hai đều khát khao chiếm lấy tình yêu thương của mẹ, đều muốn “ghi lại” trong cùng một bức tranh với mẹ, đều muốn biết rốt cuộc trái tim mẹ đang thổn thức điều gì - Noah luôn nghe thấy tiếng vó ngựa phi nước kiệu trong lòng mẹ, và Jude thì ham muốn tột cùng vẽ bức tượng người mẹ mỗi sáng đứng ở hiên nhà nhìn ra đại dương trong mái tóc bay lượn với chiếc áo choàng bồng bềnh lái con tàu vượt qua muôn trùng sóng lớn. Cả hai đều đã không ít lần muốn xóa sạch mọi dấu vết chứng minh cho tài năng của người còn lại, để chúng biến mất khỏi thế giới này, và chỉ còn tài năng của chính bản thân mình.
Và để rồi khi mọi sự xáo trộn diễn ra và thay đổi cuộc sống của cả hai đứa trẻ mới lớn, vừa mất mẹ, khi những “hạt sạn” của Jude luôn là “vết nứt”, những trái tim mới bắt đầu hối hận và tái sinh:
Bây giờ là cơ hội thứ hai. Bây giờ là lúc để tái tạo thế giới.
Biết rằng với dụng cụ này chỉ có một cơ hội, tôi cuốn dây điện quấn quanh vai, đặt cưa tròn lên giữa vai Noah và tôi, rồi bật điện. Cưa chạy vụt. Toàn bộ cơ thể tôi rung lên dưới sức mạnh của điện năng trong khi tôi cắt khối đá thành hai.
Để Noah và Jude trở thành Noah và Jude.
“Cháu giết chúng thế nào?” Guillermo ngạc nhiên hỏi.
“Không, cháu cứu chúng.”
Cuối cùng, chúng cũng được cứu.
Tạm biệt
Khiến mọi người phải suy nghĩ, Jude đã nói:
Chúng ta tất cả đều gặp nhau trong cuộc hành trình giao thoa, dù có chuyện gì xảy ra. Có thể một số người đã được định sẵn để gặp nhau trong cùng một câu chuyện.
Truyền ngọn nắng cho em là câu chuyện của những sự “giao thoa” như vậy. Brian là người mơ của Noah. Noah là nguồn cảm hứng của mẹ. Mẹ là thần thánh trong lòng Jude. Jude là một phần của Oscar. Oscar là bạn thân của Guillermo. Và Guillermo - Ngôi Sao Rock trong làng điêu khắc - chính là người đã mở cánh cửa cho Jude để tìm lại nửa linh hồn của mình - Noah, và cha, và mẹ, và những người mà cô yêu - hoàn thành “Nhật ký vận mệnh” của mình.
“Nhật ký vận mệnh” cuối cùng không còn đau khổ hay sự trách móc. Ở đó chỉ còn lại sự thật, tâm sự, lời thú nhận từ những trái tim tan vỡ đang mở cánh cửa cho lòng mình, giải phóng bản thân khỏi gông cùm và giới hạn để hòa mình vào biển cả và ánh sáng, màu sắc và tình yêu - tình yêu của những phần định mệnh dành cho nhau, của những tâm hồn “tan vỡ” phá vỡ mọi rào cản để tìm lại nhau và hàn gắn cuộc sống.
Truyền tặng cho em Ánh Sáng Mặt Trời thực sự là một tác phẩm văn xuất sắc, là biểu tượng của một loại văn chương mới mẻ, hấp dẫn và lôi cuốn.
“Một cuốn tiểu thuyết hoang dã, tuyệt đẹp, sâu sắc và đầy xúc động. Giọng văn của Jandy Nelson rực rỡ và sống động đến nỗi câu chuyện của cô ấy gần như tỏa sáng trong bóng tối” - RANSOM RIGGS
Tác giả: Thúy Hạnh - Cuốn Sách Của Tôi