Trong cuộc sống xô bồ ở thế kỉ hai mươi mốt, bạn sẽ là ai? Một mặt trời rực rỡ hay chỉ là đốm lửa nhỏ, một ngôi sao lung linh hay là cỏ dại bên đường? Đường đời của bạn có được lát phẳng hay là một mê cung ngoằn ngoèo? Bạn đã bao giờ ao ước một điều kỳ diệu xảy ra trong cuộc sống của mình? Sẽ ra sao nếu hôm nay bạn trở thành người chiến thắng trong chương trình: “Ai là triệu phú” và cuộc đời bạn thay đổi hoàn toàn? Nếu bạn nghĩ điều đó là “viển vông” với mình, có lẽ câu chuyện về chàng bồi bàn không xu dính túi tại Mumbai thắng 1 tỉ rupi sau khi trả lời 12 câu hỏi trong trò chơi: “Ai là triệu phú” - nhân vật chính trong tác phẩm 'Triệu phú khu ổ chuột', sẽ khiến bạn thay đổi suy nghĩ.
“Triệu phú khu ổ chuột” (tựa gốc Q&A – Hỏi và Trả lời) là tác phẩm nổi tiếng của nhà văn Ấn Độ Vikas Swarup kể về Ram Mohammad Thomas - cái tên mang trong mình nhiều tôn giáo, phức tạp như chính những biến cố trong cuộc đời anh - đã giành giải thưởng lớn nhất trong lịch sử trò chơi “Ai là tỷ phú” trên truyền hình. Mọi người nghi ngờ tại sao một chàng trai nghèo, ít học lại trả lời được những câu hỏi mà ngay cả giáo sư, bác sĩ hay luật sư cũng khó vượt qua. Ram không gian lận, không quá thông minh – thậm chí còn rất thật thà. Vậy anh đã làm gì để vượt qua tất cả câu hỏi? Rất đơn giản: Mỗi câu hỏi đều gắn với một kỉ niệm trong cuộc đời anh không thể quên. Câu chuyện lẽ ra đã kết thúc nếu không có sự xuất hiện của một nữ luật sư trẻ, tạm thời giải cứu và tình nguyện làm người làm chứng cho câu chuyện thật của anh.
Và bây giờ, câu chuyện ấy trở thành từng bài học quý giá cho những ai đang bế tắc, lạc lối hay mông lung trước cuộc đời đầy sóng gió này.
1. Kiến thức không chỉ đến từ sách vở, trường lớp
Hãy sống – sống một cách chân thật, và hãy tạo nên những trải nghiệm độc đáo cho riêng mình!
Ram Mohammad Thomas là một đứa trẻ chỉ có thể gặp cha mẹ mình trong những giấc mơ ngắn ngủi và không được học hành như bao đứa trẻ khác. Đây cũng chính là lý do anh bị giam giữ sau khi chiến thắng cuộc thi đố vui trên truyền hình. 'Giáo sư, bác sĩ, luật sư, những người có kiến thức bình thường chưa từng đạt trên 60.000 rupee. Anh ta đã giành được 10 triệu rupee. Làm sao một người sống ở khu ổ chuột có thể biết câu trả lời?' Đó là lý do mà mọi người dùng để phủ nhận chiến thắng của anh. Nhưng họ không hiểu rằng các 'giáo sư', 'bác sĩ' hay 'luật sư' chỉ có thể trả lời theo chuyên môn của họ. Hơn nữa, kiến thức sau khi học có thể quên đi, đặc biệt là khi không gắn liền với thực tế, làm sao họ có thể nhớ hết được mọi thứ?
Kiến thức trong Ram không đến từ những dòng chữ trên trang giấy, mà từ những trải nghiệm trong cuộc sống nghèo đói ở khu ổ chuột, từ những lần nhảy xuống hố phân hay khi chứng kiến mẹ mình qua đời vì mâu thuẫn tôn giáo...
Có lẽ, chỉ một lần thôi, Ram ước rằng mình không thể trả lời những câu hỏi đó để anh không phải trải qua chuỗi ngày đau khổ của cuộc đời mình...
Nếu bạn còn nghĩ rằng bằng cấp quyết định bạn là ai, bạn đã sống như thế nào hay địa vị xã hội tương đương với nhân cách của bạn, hãy nhìn lại câu chuyện của chàng trai Ram Mohammad Thomas, và hãy tin rằng: ngày hôm nay bạn có được những gì, bạn đã giúp đỡ được ai, đó mới là điều quan trọng?
2. Đồng tiền làm tha hoá trái tim con người
Có tiền không phải là có tất cả!
Nếu bạn muốn mô tả thế giới trong Q&A, thì 'địa ngục trần gian' là chính xác nhất, một tấm gương phản chiếu sự hỗn loạn của Ấn Độ. Thế giới ấy không có chỗ cho những người nghèo khổ, họ không có quyền sống như người ở nơi họ sinh ra. Theo từng trang sách, trái tim cứ quặn đau khi hình ảnh những thiên thần ngây thơ từ nơi bùn lầy của xã hội hiện lên: Cậu bé Lan – con trai mục sư Timothy, cô bé Gudya bị chính cha mình lợi dụng, Salim với ước mơ trở thành diễn viên nổi tiếng đã đối mặt với cú sốc lớn nhất đời khi bị thần tượng đồng tính luyến ái giở trò trong rạp chiếu phim...
Thật tội nghiệp! Cuộc đời của họ từ khi sinh ra đã là những con số không. Họ tồn tại như thể chưa từng được sinh ra. Tại sao? Vì họ không có tiền. Trong xã hội Ấn Độ đầy váng dầu nhơ bẩn lúc bấy giờ: kẻ có tiền thì có quyền làm chủ vận mệnh.
3. Tin vào chính mình
Chỉ khi hiểu được bản thân, chúng ta mới có thể vượt qua mọi cạm bẫy của cuộc sống!
Đọc “Triệu phú khu ổ chuột”, bạn có thể nghĩ số phận của Jamal sẽ mãi bế tắc nếu anh không gặp may. Đúng, “may mắn” là yếu tố không thể thiếu, nhưng liệu nó có quyết định tất cả trong cuộc chơi hay cả cuộc đời?
Jamal có một đồng xu – thứ anh gọi là “đồng xu may mắn”. Khi phân vân giữa hai lựa chọn, anh sẽ tung đồng xu ấy. Nhưng sự thật là, đồng xu ấy có hai mặt giống nhau, không có gì gọi là 'đồng xu may mắn' cả. Vậy điều gì giúp anh bồi bàn kia tin vào lựa chọn của mình? “May mắn bắt nguồn từ tâm” chính là điều Ram tin tưởng. Không có liên hệ ràng buộc nào giữa may mắn và số phận, tin tưởng vào chính mình là cách nhanh nhất để đối mặt với mọi thử thách nghiệt ngã của cuộc đời.
4. Tình yêu và lòng trắc ẩn
Yêu thương nhiều hơn, cho đi nhiều hơn là cách giúp chúng ta sống hạnh phúc cho tới giây phút cuối cùng của cuộc đời!
Sức hấp dẫn của thiên tiểu thuyết Q&A không chỉ dừng lại ở chỗ: nó khơi dậy lòng trắc ẩn, đưa độc giả vào ngõ ngách của những khu ổ chuột tồi tàn, kể lại cảnh sống khốn cùng của những con người bị cướp mất quyền sống, ngày đêm chỉ biết chờ đợi một chiếc xe jeep đến bắt đi vì hàng ngàn tội lỗi vô cớ.
Không chỉ vậy, tình cảm giữa những con người khốn khó góp phần lớn tạo nên sức hấp dẫn của tác phẩm, khiến người đọc càng thêm trân trọng. Tình thương ấy rõ nét qua sự giúp đỡ của cô luật sư Smita dành cho Jamal sau khi anh bị nghi oan trong trò chơi đố vui trên truyền hình: “Chị sẽ đấu tranh cho em, như đấu tranh cho chính mình”. Tình bạn đẹp giữa Salim và Ram Mohammad Thomas khi họ cùng nhau vượt qua khó khăn, coi nhau như anh em ruột thịt. Hay mối tình định mệnh, lãng mạn giữa Jamal và Nita – cô gái làm việc trong khu vực mại dâm; và Ram dám hy sinh mạng sống để bảo vệ chút nhân phẩm cuối cùng của cô ấy.
5. Bài ca của nỗi thống khổ và lòng nhân ái
Christian Colson, nhà sản xuất phim 'Triệu phú khu ổ chuột', từng nhận xét: 'Triệu phú khu ổ chuột' là giấc mơ của một cuốn sách. Nó là câu chuyện cổ tích giữa đời thực và giống như mọi câu chuyện cổ tích khác, nó bao hàm cả bóng tối và nỗi sợ hãi.
Câu chuyện cổ tích 'Triệu phú khu ổ chuột' không chỉ như lời Christian Colson nói, mà còn mang thông điệp 'ác giả ác báo', thể hiện ước mơ của bao người trong thế giới ấy: làm việc ác không bao giờ hạnh phúc, thậm chí phải trả giá bằng cái chết. Chấp nhận cuộc sống không đồng nghĩa với an phận hay bỏ mặc, mà cần đấu tranh cho lợi ích của bản thân và người xung quanh. Mọi nỗ lực luôn được đền đáp và không ai có quyền phủ nhận sự cố gắng của bạn.
Cuối cùng, Ram Mohammad Thomas đã nhận được số tiền xứng đáng (dù ít hơn một chút). Anh sống hạnh phúc bên Nita Mohammad Thomas. Số phận đã dạy anh rằng: “Những ước mơ chỉ có quyền năng với cái đầu của riêng ta”. Chính chúng ta có khả năng thay đổi số phận của mình, là người lái con thuyền vượt qua bão táp để đến bến bờ hạnh phúc, chứ không phải nhờ may mắn hay trời đất.
Những ai có ước mơ và khao khát chạm vào nó thì 'Triệu phú khu ổ chuột' chính là lựa chọn hoàn hảo. Càng đọc cuốn sách, niềm hi vọng, niềm tin, sự lạc quan cần thiết, và chút mạnh mẽ sẽ dần dần nhen nhóm trong trái tim và tâm trí bạn, thổi bùng lên ngọn lửa ước mơ tha thiết trong bạn. Vậy nên, hãy đọc 'Triệu phú khu ổ chuột' để cảm nhận, để yêu thương và để khám phá những giá trị cốt lõi trong chính bản thân mình!
Tác giả: Quỳnh Anh – MytourBook