Trong mọi trận đấu, ai cũng mong muốn đứng đầu. Và trong cuộc sống, chúng ta luôn muốn kiểm soát đường hướng của mình. Tuy nhiên, liệu chúng ta có thể thắng trong trận đấu với bản thân mình, nhất là khi đối mặt với những thách thức thực sự? Sự thay đổi thường bắt nguồn từ bên trong, và trong cuộc đối đầu với tư duy của chính mình, liệu ta sẽ chiến thắng hay không?
Bắt Đầu
Động Lực Sáng Tạo Là Gì? Làm Thế Nào Để Khám Phá Nó?
Chúng ta đều hiểu rằng động lực sáng tạo là chìa khóa để tồn tại trong xã hội năng động này. Để có động lực sáng tạo, ta cần loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực, những ý nghĩ không làm cho ta cảm thấy hạnh phúc hay có thể đạt được điều gì. Nếu bạn đang phải đối mặt với những suy nghĩ như vậy, hãy thử bài tập Tích Tắc này. Hãy ghi lại những suy nghĩ tiêu cực đó và đặt chúng vào phần 'Tích'. Hãy nhìn nhận chúng và nhận biết rằng chúng chỉ là những ảo tưởng. Tiếp theo, hãy viết những suy nghĩ tích cực vào phần 'Tắc'. Mỗi khi bạn cảm thấy sợ hãi hoặc không tự tin, hãy thực hiện bài tập này. Hãy tin rằng mọi thứ sẽ ổn, vì cuộc sống không chỉ toàn bộ là những điều tiêu cực, mà còn rất nhiều điều tốt đẹp chờ đợi chúng ta.
Động Lực Cần Đến Từ Bản Thân, Từ Sự Nhận Thức Của Chính Mình. Đừng Chôn Vùi Những Sai Lầm, Hãy Học Từ Chúng.
Sự Sáng Tạo Đòi Hỏi Tinh Thần Tự Lập. Tự Tin Vào Khả Năng Của Bản Thân Sẽ Mở Ra Nhiều Ý Tưởng Mới.
Mỗi Cá Nhân Đều Có Sự Sáng Tạo Độc Đáo. Đừng Sợ Khác Biệt, Đó Chính Là Điểm Mạnh.
Kích Thích Tư Duy Là Chìa Khóa Cho Sự Sáng Tạo. Hãy Tìm Cách Kích Thích Tư Duy Một Cách Hiệu Quả.
- Thiết Lập Tiêu Chuẩn Ý Tưởng;
- Đồng Bộ;
- Những Sự Thật Tiểu Tiết;
- Đừng Bị Ràng Buộc Bởi Thói Quen;
- Nuôi Dưỡng Tư Duy;
- Tiến Hành Phân Tích Nội Dung;
- Xây Dựng Kho Tư Duy;
- Trở Thành Người Hâm Mộ của 'Chủ Nghĩa Phiêu Lưu';
- Bắt Bước Những Suy Nghĩ;
- Suy Nghĩ Đúng;
- Ghi Chép Ý Tưởng Trong Nhật Ký;
Kích thích tư duy cũng như việc mở đường giữa rừng. Ban đầu không có con đường, nhưng khi tiến xa hơn, con đường sẽ hiện ra. Ngay từ đầu có thể bạn không có ý tưởng, nhưng khi thực hành tư duy bằng các phương pháp này, ý tưởng sẽ nảy sinh.
Phần 1: Trò Chơi Tư Duy Theo Hướng Tuyến
Hoàng Đại Ngu
Trong số các trò chơi tư duy tuyến tính, tôi ngay lập tức để ý đến cái tên này. Nó khiến tôi liên tưởng đến một phần trong loạt truyện Harry Potter mà tôi thường đọc. Tuy nhiên, ở đây Hoàng Đại Ngu không phải là tên của một sinh vật trong lâu đài Hogwarts, mà đó là danh sách các câu hỏi CIA sử dụng để khuyến khích các đặc vụ quan sát và tiếp cận các thách thức từ nhiều góc độ khác nhau. Điều này cũng làm tăng thêm sự hấp dẫn với tôi, vì tôi luôn yêu thích những câu chuyện về trinh thám, điệp viên và thám tử.
Quay lại với trò chơi Hoàng Đại Ngu, trò chơi này sẽ giúp bạn xây dựng hệ thống câu hỏi để giải quyết vấn đề. Những câu hỏi sẽ kích thích tư duy và dẫn dắt bạn đến giải pháp.
Bảng Danh Sách Hoàng Đại Ngu
Vấn Đề
-Tại Sao Cần Phải Giải Quyết Vấn Đề Này?
-Giải Quyết Vấn Đề Này Sẽ Mang Lại Lợi Ích Gì?
-Bạn Có Hiểu Rõ Vấn Đề Này Không?
-Bạn Đã Thu Thập Những Thông Tin Gì?
-Vấn Đề Thực Sự Là Gì?
-Thông Tin Đã Đủ Chưa? Hoặc Là Thiếu? Hoặc Là Thừa? Hoặc Là Mâu Thuẫn?
-Có Nên Vẽ Sơ Đồ Vấn Đề Không? Hoặc Là Hình Minh Họa?
-Ranh Giới Của Vấn Đề Ở Đâu?
-Có Thể Phân Tách Các Phần Khác Nhau Của Vấn Đề Không? Có Thể Viết Chúng Ra Không? Chúng Có Quan Hệ Với Nhau Như Thế Nào?
-Các Khía Cạnh Không Thay Đổi Của Vấn Đề Là Gì?
-Bạn Từng Gặp Gỡ Vấn Đề Này Trước Đây Chưa?
-Bạn Đã Gặp Gỡ Vấn Đề Này Dưới Dạng Khác Chưa?
-Bạn Có Biết Vấn Đề Nào Liên Quan Đến Nó Không?
-Hãy Cân Nhắc Về Một Vấn Đề Quen Thuộc Có Những Điểm Tương Tự Chưa Rõ.
-Giả Sử Bạn Phát Hiện Một Vấn Đề Liên Quan Đến Những Vấn Đề Mà Bạn Đã Từng Giải Quyết. Bạn Có Thể Sử Dụng Nó Không? Bạn Có Thể Áp Dụng Phương Pháp Cũ Không?
-Bạn Có Thể Miêu Tả Lại Vấn Đề Của Mình Không? Có Bao Nhiêu Cách Khác Nhau Để Định Nghĩa Lại Vấn Đề? Tổng Quát Hơn? Cụ Thể Hơn? Những Quy Tắc Có Thể Được Thay Đổi Không?
-Đâu Là Các Tình Huống Tiềm Năng Nhất, Tệ Nhất Và Tốt Nhất Mà Bạn Có Thể Tưởng Tượng Ra?
Kế Hoạch
-Có Khả Năng Giải Quyết Toàn Bộ Vấn Đề Không? Hay Chỉ Một Phần Vấn Đề?
-Bạn Mong Muốn Giải Pháp Sẽ Như Thế Nào? Bạn Có Thể Hình Dung Ra Nó Không?
-Bạn Có Thể Xác Định Được Bao Nhiêu Phần Trong Số Những Điều Chưa Biết?
-Bạn Có Thể Rút Ra Điều Gì Hữu Ích Từ Thông Tin Mình Có?
-Bạn Có Sử Dụng Mọi Thông Tin Không?
-Bạn Đã Xem Xét Tất Cả Các Điểm Quan Trọng Trong Vấn Đề Này Chưa?
-Bạn Có Thể Phân Tách Các Bước Trong Quá Trình Giải Quyết Vấn Đề Không? Bạn Có Thể Xác Định Được Tính Đúng Đắn Của Mỗi Bước Không?
-Các Kỹ Thuật Tư Duy Sáng Tạo Mà Bạn Có Thể Sử Dụng Để Nảy Ra Ý Tưởng Là Gì? Có Bao Nhiêu Kỹ Thuật Khác Nhau?
-Bạn Có Thể Thấy Kết Quả Không? Bạn Có Thể Thấy Bao Nhiêu Loại Kết Quả Khác Nhau?
-Bạn Đã Thử Bao Nhiêu Cách Giải Quyết Vấn Đề?
-Công Việc Khác Đã Tiến Hành Như Thế Nào?
-Bạn Có Thể Dự Đoán Giải Pháp Bằng Trực Giác Không? Bạn Có Thể Kiểm Tra Kết Quả Không?
-Cần Phải Thực Hiện Gì? Thực Hiện Bằng Cách Nào?
-Nên Thực Hiện Ở Đâu?
-Nên Thực Hiện Khi Nào?
-Ai Sẽ Thực Hiện Công Việc Đó?
-Bạn Cần Thực Hiện Gì Trong Thời Điểm Hiện Tại?
-Ai Sẽ Chịu Trách Nhiệm Cho Từng Nhiệm Vụ?
-Bạn Có Thể Áp Dụng Vấn Đề Này Để Giải Quyết Vấn Đề Khác Không?
-Những Điểm Đặc Biệt Của Vấn Đề Này Là Gì?
-Những Điểm Quan Trọng Nhất Chứng Tỏ Sự Tiến Bộ Của Bạn Là Gì?
-Làm Sao Bạn Biết Mình Đã Thành Công?
Việc Vượt Qua Một Thách Thức Giống Như Hành Động Đi Trên Dây. Nếu Dây Quá Chùng, Bạn Sẽ Ngã; Nếu Quá Căng, Nó Sẽ Mất Độ Đàn Hồi Và Bạn Cũng Sẽ Ngã. Sợi Dây Phải Liên Tục Được Điều Chỉnh Và Hỗ Trợ Tại Điểm Yếu Nhất. Tương Tự, Việc Đặt Ra Những Câu Hỏi Sẽ Giúp Điều Chỉnh Liên Tục Và Hỗ Trợ Những Chỉ Dẫn Đưa Bạn Đến Một Giải Pháp.
Các Bạn Có Thể Tham Khảo Những Trò Chơi Tư Duy Tuyến Tính Khác Trong Phần Này Như Mặt Nạ, Cắt Và Thái, Tách Trái Anh Đào, Bong Bóng Tư Duy, S-C-A-M-P-E-R, Kéo Co, Hộp Ý Tưởng, Lưới Ý Tưởng, Sen Nở, Hãng Hàng Không Great Transpacific Và Công Ty Storm Door, Trái Ngọt Tương Lai, Tư Duy Đột Phá, Sảnh Đường Danh Vọng, Vòng Tròn Cơ Hội, Hoạt Họa Ý Tưởng, Trevor Thông Minh. Qua Những Trò Chơi Đó Chúng Ta Có Thể Rút Ra Những Kinh Nghiệm Cho Riêng Mình Để Có Thể Vận Dụng Trong Cuộc Sống, Làm Việc Và Các Mối Quan Hệ. Bài Học Từ Trevor Thông Minh Giúp Bạn Hiểu Được Chúng Ta Không Chỉ Gây Dựng Các Mối Quan Hệ Trong Lĩnh Vực Làm Việc Của Mình Mà Còn Nên Trò Chuyện Với Những Người Ngoài Ngành Vì Nó Sẽ Giúp Bản Thân Có Được Sự Sáng Tạo Mà Mình Không Bao Giờ Tìm Được Ở Trong Chính Chúng Ta. Trong Khi Đó Trò Chơi Sen Nở Lại Chỉ Cho Ta Thấy Cách Xây Dựng Sơ Đồ Các Chướng Ngại Vật Để Có Thể Sử Dụng Chúng Đạt Được Mục Tiêu. Cuối Cùng Nếu Bạn Đang Băn Khoăn Và Bối Rối Trước Một Loạt Các Thông Tin, Và Không Biết Sắp Xếp Hay Bắt Đầu Như Thế Nào Thì Đừng Bỏ Qua Trò Chơi Cắt Và Thái. Nó Sẽ Giúp Bạn Tổng Hợp Những Sáng Tạo Từ Thử Thách Của Mình.
Phần 2: Những Trò Chơi Tư Duy Cảm Tính
-Kỹ Thuật Của Da Vinci
Chắc Chắn Chúng Ta Đã Từng Nghe Đến Da Vinci Hoặc Những Bức Tranh Nổi Tiếng Thế Giới Của Ông. Để Sáng Tác Ra Những Bức Vẽ Độc Nhất Vô Nhị, Da Vinci Sử Dụng Rất Nhiều Sự Tưởng Tượng. Ông Sẽ Nhắm Mắt Lại Và Vẽ Những Nét Ngẫu Nhiên, Nguệch Ngoạc Lên Giấy, Rồi Từ Đó Ông Hình Dung Ra Những Khuôn Mặt, Hình Ảnh, Mẫu Hình. Những Phát Minh Của Ông Bắt Đầu Từ Những Nét Vẽ Ngẫu Nhiên Này.
Cũng Như Chúng Ta Khi Đương Đầu Với Thách Thức Trước Hết Hãy Xem Xét Nó Một Cách Tổng Quát, Sau Đó Hãy Phác Họa Những Chi Tiết Về Nó, Những Gì Mà Chính Bản Thân Bạn Thấy Được. Hãy Để Trực Giác Lên Tiếng Và Dẫn Dắt Bạn. Hãy Dùng Cảm Giác Để Vẽ Nên Những Điều Bạn Nhìn Thấy, Lúc Này Không Phải Thời Điểm Thích Hợp Để Ý Thức Lên Tiếng. Từ Những Nét Vẽ Đơn Sơ, Những Hình Ảnh Đơn Giản Về Vấn Đề, Lúc Này Hãy Lắp Ráp Hoàn Chỉnh Chúng. Những Hiểu Biết Của Bạn Về Nó, Quan Điểm Của Bạn Về Vấn Đề Đó, Những Điều Bạn Không Hiểu Về Nó. Bản Vẽ Hoàn Chỉnh Sẽ Là Chìa Khóa Cho Câu Trả Lời Về Giải Pháp Mà Bạn Đang Tìm Kiếm Để Giải Đáp Những Thách Thức.
Ý Tưởng Có Mặt Ở Khắp Mọi Nơi. Hãy Quan Sát Tất Cả Mọi Thứ Xung Quanh Bạn, Và Đừng Bỏ Qua Bất Kì Chi Tiết Nhỏ Nào. Leonardo Da Vinci Đã Học Cách Đọc “Chữ Viết” Của Tự Nhiên, Từ Cây Cỏ, Đám Mây, Vỏ Trứng, Mây, Tuyết Đến Những Tinh Thể. Ông Đã Vận Dụng Những Quan Sát Được Để Tạo Ra Những Ý Tưởng Và Giải Pháp Mới.
“Tôi Không Thể Không Nhắc Đến Một Công Cụ Nghiên Cứu Mới Mà Người Ta Cho Là Tầm Thường Và Lố Bịch, Nhưng Lại Cực Kỳ Hữu Dụng Trong Việc Gợi Nên Những Sáng Tạo Đa Dạng Trong Tư Duy. Đó Là Khi Anh Nhìn Vào Một Bức Tường Với Những Vết ố Lốm Đốm, Nó Sẽ Gợi Cho Ta Sự Liên Tưởng Đến Những Khung Cảnh Khác Nhau, Tươi Đẹp Với Núi, Sông, Vực Sâu Và Rừng Thẳm. Hay Anh Cũng Có Thể Thấy Những Trận Chiến Và Những Nhân Vật Hành Động, Những Khuôn Mặt Lạ Lùng, Trang Phục Lạ Lùng Và Một Số Lượng Vô Tận Những Vật Thể Mà Anh Có Thể Lược Bớt Để Tạo Ra Những Hình Dạng Hoàn Chỉnh Và Chi Tiết Nhất.”
Koinonia biểu hiện tinh thần hòa đồng. Đây là giá trị được các triết gia Hy Lạp cổ đại như Socrates và các đồng môn áp dụng khi trao đổi quan điểm. Nó giúp tránh xa khỏi tranh cãi, dựa trên việc tôn trọng quan điểm của mỗi người, rõ ràng với bản thân và thành thật với mọi người.
Một nhóm sẽ có các cá nhân riêng biệt với quan điểm đa dạng, và nếu người lãnh đạo không thể hòa hợp những cái tôi tự cao thì có thể dẫn đến sự tan rã của nhóm, không thể đạt được mục tiêu hoặc năng suất làm việc giảm sút. Hãy khuyến khích sự sáng tạo và thả lỏng tinh thần bằng cách thực hiện các hoạt động khởi động tư duy. Điều này sẽ giúp họ mở lòng và từ đó, những ý tưởng mới sẽ được hình thành và phát triển.
Nếu chúng ta gieo hạt lên mặt đất cứng, cơ hội cho chúng phát triển thành cây mạnh mẽ là rất nhỏ. Tuy nhiên, nếu chúng ta cày xới đất đến khi nó mềm mại, cơ hội cho hạt giống phát triển sẽ cao hơn nhiều.
Các hoạt động khởi động có nhiều dạng khác nhau như Trò chơi Sinh vật ngoài hành tinh, Đôi giày, Tưởng tượng vô hạn, 101 kiểu thất bại, Câu hỏi về màu sắc, Lựa chọn khác biệt, Tính số, Quy trình sáng tạo, Phép lai bất thường. Những hoạt động này giúp kích thích trí tưởng tượng để tạo ra những ý tưởng mới. Trong trò chơi Sinh vật ngoài hành tinh, bạn sẽ được yêu cầu vẽ và giới thiệu sinh vật từ không gian. Cơ bản, mỗi bức tranh đều cho thấy các điểm tương đồng giữa sinh vật ngoài hành tinh và sinh vật trên Trái Đất. Hoạt động nhóm này tạo cơ hội cho trí tưởng tượng phát triển có cấu trúc, là minh chứng cho việc, ngay cả khi sử dụng trí tưởng tượng để tạo ra kiến thức mới, nó vẫn dựa trên những khái niệm và mô hình có sẵn. Dù bạn là một nhà sáng tạo, giáo sư, doanh nhân hay bất kỳ ai, mỗi nỗ lực của bạn đều hướng đến một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Bước tiếp theo sau hoạt động khởi động là động não.
Một phiên động não thể hiện tinh thần đồng đội và lòng thiện chí, giúp các nhóm mạnh mẽ hơn với một cách suy nghĩ mới tập trung vào sự phát triển của tư duy chung. Mọi người không còn đối đầu, họ trở thành những người cùng nhau xây dựng một nguồn ý tưởng chung, có khả năng phát triển và biến đổi liên tục.
Hai nguyên tắc cơ bản của động não là Số lượng tạo nên chất lượng. Đa dạng ý tưởng giúp chúng ta lựa chọn được ý tưởng tốt nhất. Điều thứ hai là không nên vội vã đánh giá. Thường chúng ta dùng bản năng để đánh giá, dẫn đến quan điểm chủ quan, không chính xác, và cảm xúc khiến chúng ta không nhận ra điều nào tốt điều nào không.
Một buổi động não truyền thống cần khoảng 10 thành viên và tuân theo các nguyên tắc cơ bản sau:
- Thảo luận để làm rõ vấn đề
- Mỗi thành viên được phát một tấm thẻ để ghi lại ý tưởng của mình
-Yêu cầu các thành viên đọc to những gì họ ghi trong các tấm thẻ
-Phân loại các thẻ có cùng ý tưởng và dán chúng vào các cột khác nhau
-Để mọi người lựa chọn những ý tưởng mà họ thích
Việc làm này giúp các thành viên cảm thấy thoải mái, tránh được tranh luận không cần thiết, tạo điều kiện cho sự bình đẳng khi mọi người đều có cơ hội lên tiếng và lựa chọn giải pháp mình muốn. Mỗi người có những ưu điểm và hạn chế riêng, và việc kết hợp ý tưởng giúp vượt qua những giới hạn đó, mở ra một hướng suy nghĩ mới mà chúng ta chưa từng nghĩ đến.
Phần 4: Kết thúc với những trò chơi
Sau khi có ý tưởng, bạn cần sắp xếp chúng và đánh giá. Điều này giống như âm nhạc: nếu không có sắc thái, âm nhạc sẽ trở nên vô nghĩa. Nhịp điệu trở nên đơn điệu, giai điệu thiếu kết nối và âm nhạc trở nên tẻ nhạt. Ngược lại, nếu mọi nốt nhạc và ca từ đều được nhấn mạnh, âm nhạc trở nên vô cảm. Tôi nhận ra rằng, loại âm nhạc tạo cảm giác thư thái nhất không phải là loại âm nhạc nhồi nhét âm điệu và thanh âm để nghe mạnh mẽ, mà là vài nhịp trống nhẹ nhàng để kết thúc bản nhạc.
Trò chơi đầu tiên là Tranh luận. Khi người khác đưa ra ý kiến, bạn cần học cách phản biện một cách chính xác. Phản biện không giống tranh cãi, và không phải ai cãi to là thắng. Phản biện đòi hỏi ý kiến phải logic và có căn cứ khoa học. Phản biện giúp chúng ta thu hẹp nội dung ý tưởng và tìm ra ý tưởng khả thi nhất. Xác định điểm mạnh và yếu của ý tưởng, cơ hội kinh doanh và tiếp thị của ý tưởng, và sự quan tâm của mọi người đối với ý tưởng. Tạo ra ban ý tưởng là cách tuyệt vời để nhận phản hồi.
Trò chơi cuối cùng là Cánh đồng cỏ. Một cánh đồng cỏ phải trải qua hàng triệu lần nảy mầm, tác động của thời tiết và con người để trở thành một đồng cỏ. Cánh đồng cỏ ẩn dụ cho niềm tin và nhận thức từ việc diễn giải trải nghiệm.
Cỏ không thay đổi bản chất của mình. Cỏ không tự tạo ra các biến cố để thay đổi. Chúng ta không phải là cỏ. Chúng ta có thể tự diễn giải sự kiện trong cuộc sống theo cách chúng ta muốn.
Kết thúc
Dù bạn là ai, tôi vẫn tin rằng chúng ta có thể vượt qua mọi thách thức trong cuộc sống của mình.
Tác giả: Mai Hương - MytourBook