Khi nói về chiến tranh và nước mắt của tuổi thơ, không ai có thể tả được tài hoa như nhà văn Phùng Quán. Tuổi thơ dữ dội, một tác phẩm văn học dưới bút ông, là một trong những cuốn sách gối đầu giường của nhiều thế hệ.
Chiến tranh – dù không nói đến sự đau đớn, mất mát mà nó mang lại – là mảnh đất phù sa để con người gieo xuống những phẩm chất chân thật nhất. Cả tốt và xấu.
Trong Tuổi thơ dữ dội, Phùng Quán đã chọn chiến tranh làm chủ đề, với những ngày bom đạn Huế làm bối cảnh, từ những câu chuyện giản dị, thân thuộc và sâu sắc về Huế, đến câu chuyện về những cậu bé dũng cảm, mới chỉ 14-15 tuổi nhưng giàu trí tuệ, dũng mãnh, và lựa chọn Trung đoàn Trần Cao Vân làm nhân vật chính. Đó là nơi hội tụ những trái tim trinh nguyên, non dại nhất và đẹp nhất. Cuốn sách ghi lại câu chuyện về cuộc đời của những chiến binh nhí trong trung đoàn.
Bức tranh mở đầu cuốn tiểu thuyết là một cảnh sắc tươi mới, náo nhiệt với nhiều chiến thắng trong cuộc kháng chiến chống Pháp sau năm 1945 tại mặt trận Thừa Thiên. Bà con trở về làng quê với niềm tin rằng quân Pháp sẽ bị xua đi, hòa bình tự do sẽ tái lập trên đất nước mình. Tuy nhiên, các chiến sĩ Việt Minh vẫn cảnh giác và chuẩn bị cho những điều xấu có thể xảy ra. Cuốn tiểu thuyết 'Tuổi thơ dữ dội' khai thác bối cảnh này để kể về cuộc đời các chiến sĩ Vệ Quốc Đoàn từ những năm kháng chiến đầy khổ cực tại chiến trường Bình-Trị-Thiên, khiến người đọc vừa cảm thấy thương xót nhưng cũng tự hào và ngưỡng mộ tinh thần chiến đấu của họ.
Mừng với khát vọng “…muốn theo các anh đánh Tây cho nước nhà giành độc lập, để sau này lỡ mắc bệnh em cũng được Chính phủ chữa lành..”. Bộ xương gầy gò với nhiều vết thương, sốt rét bám sát thân thể, trở thành bản đồ sống của khu Hòa Mỹ. Chỉ cần nhìn một cái liếc mắt, em có thể đọc được bản đồ mật, leo trèo qua bảy chiến khu để liên lạc. Em là cậu bé nổi bật nhất trong thiên truyện, vừa ngây thơ vừa không hiểu sự đời nhất, là thằng bé cố tình lọt thỏm vào trung đoàn trinh sát, bị nghi là Việt gian. Gầy như bộ xương, em khóc dạt dào khi bị đồng đội nghi ngờ. Lần cuối cùng, em nhận nhiệm vụ làm liên lạc cho Ban tham mưu trưởng, giám sát vị trí địch. Lời cuối cùng của em tha thiết, dày vò: “Anh ơi, đừng nghi em làm Việt gian nữa anh ơi!” Mừng trèo hết các ngọn cây để hái lá tầm gửi chữa bệnh cho mẹ, biết đến đội thiếu niên trinh sát. Ban đầu em gia nhập chỉ để được vào tòa nhà cao nhất thành phố mà bình thường em cũng không bao giờ được đến gần. Sau đó, em cảm động trước tình cảm của các anh, và mong muốn cùng các anh lớn đánh đuổi thằng Tây, để những người nghèo khổ như mẹ em ai cũng được chữa bệnh miễn phí, em tình nguyện ở lại đội và tham gia khóa huấn luyện cho các liên lạc viên nhí, chuẩn bị cho chiến dịch.
Là Lượm – cậu “Việt Minh nhà nòi” dũng cảm, mưu trí tài ba - phó trưởng ban ám sát đồn Hộ Thành - người gieo rắc những đơn thư nặng nề. Dũng cảm, gan dạ, nhiệt huyết... một thiếu niên 14 tuổi trải qua những thử thách đời không một ai có thể ngờ được, ngây thơ với niềm tin bị đổ vỡ khi thấy chỉ huy bị bắt vào nhà lao Thiên Phủ, em không khóc vì những đau thương mà khóc vì sự bất lực của bản thân, của ý chí rung lắc. Em đối đầu một mình trong tù với sự tàn ác của kẻ địch và niềm tin vững chãi vào sự sống trong cuộc chạy trốn thoát khỏi ngục tù. Em đã cho mọi người thấy một cách chân thực cuộc sống bầy nhầy, dơ bẩn với nỗi lo đầy cơm gắp thịt, vẫn giữ vững lòng trung thành với Vệ Quốc Đoàn. Em dũng cảm, cao thượng, gieo rắc niềm tin, sẵn sàng hy sinh chứ không bao giờ chịu khuất phục. Lượm sứt - tay liên lạc tài ba.
Là Vịnh sưa - cậu bé được nuôi dưỡng bởi ông chú và phải làm việc nhà vất vả cho bà cô. Một cậu bé 14 tuổi trang bị như người lính, kỉ luật nghiêm khắc, quy củ, nhưng lại là người đầu tiên của tiểu đoàn 32 lính nhỏ ra đi. Trong một đêm đi tìm bạn đồng đội Quỳnh, Vịnh sưa lạc vào đồn bốt của kẻ địch chứa đạn dược. Bằng lòng dũng cảm, tài ba, kiên cường và hào hùng, em đã lấy tấm rèm làm cờ trắng, quần làm cờ đỏ, leo lên mái nhà của quân địch, hiệu lệnh vẫy cờ về phía đài quan sát, chỉ dẫn lực lượng của chúng ta tiến vào kho vũ khí của địch. Bị bắn chết, em ra đi trên chiến trường với thân thể trần trụi quấn quanh cột thu lôi chống sét. Em đi xa với sự kiêu hùng, kiêu hùng nhất. Trong cuối cùng lò lửa chiến tranh đã tôi thành một trái tim gan dạ, dũng cảm như thế nào? Là ai, là gì đã dạy cho đứa trẻ mười bốn tuổi học được bản lĩnh ấy? Em nằm ở đỉnh thành trì của kẻ địch, không một chiếc quần áo. Em chết dưới khẩu súng của kẻ thù, không một khẩu vũ khí trong tay, không có hành động kháng cự. Em đã đánh đổi sự sống của mình để chỉ dẫn cho bạn bè, để làm mục tiêu cho các đồng đội bắn trúng, để nhìn thấy anh em chiến đấu. Trong những phút giây sinh tử, em đã chọn cái chết. Chao ôi! Trong giây phút đó, tôi chỉ có một mong muốn mãnh liệt, ước gì thứ mà em đang cầm trên tay không phải là “án tử hình” của em mà là một câu chuyện cổ tích, vì chỉ có trong cổ tích chúng ta có thể kéo em trở lại từ tay của tử thần. 14 tuổi, em đã đi xa trong lần đầu tiên được ra mặt trận, đi mà không nuối tiếc xanh lè.
Trung Đoàn Trưởng và anh Hinh nhìn hai lưng trần của đứa trẻ mỏng manh, gầy gò, dày đặc nhưng những vết bớt ruồi đỏ sẫm màu. Một nỗi thương xót sâu sắc vỡ ra, làm họ nghẹn ngào.
Là Quỳnh sơn ca - em là cơn gió mùa xuân mát lành thổi qua những đám lửa chiến tranh bùng phát ở Hòa Mỹ. Mặc dù chân em đau đến nhức ruột, nhưng em vẫn cố gắng giấu đi để có thể tham gia nhiệm vụ ra trận, đây cũng là lần cuối cùng em, quyết không từ bỏ Vệ Quốc Đoàn trở về làm con trai út mà không phải bước chân trần trụi ở nhà. Thanh tao, quý tộc giữa những bần hàn của cuộc sống. Dù em chưa bao giờ cầm súng để chiến đấu với kẻ thù, mãi mãi lặn lội trong bệnh viện, thể chất tàn nhưng tinh thần không hề. Em dùng trái tim mình để xoa dịu những vết thương trên cơ thể các anh chiến sĩ. Em phải đối mặt với một cám dỗ kinh khủng: cha em là một tay đại nghiêm gian, viết thư xin con trai về với quê hương, đi sang Thụy Sĩ chữa bệnh và thành danh với chiếc đàn dương cầm và vài chục lượng vàng thay vì món cháo nghèo với mấy con tôm khô mặn chát, uống thuốc ký ninh hòa với nước thần. Em mãi là hình ảnh của chú chim sơn ca, vang lên mãi trong trí nhớ, trong tiềm thức của quân dân kháng chiến.
Ánh lửa cảm hứng rực rỡ trong đôi mắt em chợt tắt như một tia sét.
Nhưng chưa ai thấy một cái chết kỳ lạ, đột ngột, dữ dội như cái chết của chiến sĩ mới 13 tuổi ấy.
Là Bồng da rắn - một cậu bé mặc dù chưa giỏi đọc viết, nhưng lại có khả năng hiểu rõ nhanh chóng ý đồ của quân sự cấp trên. Em có thể lặn ngụp để lấy khẩu súng bỏ rơi của quân Đức ở hồ, quyết tâm tìm kiếm dù trong hoàn cảnh nguy hiểm khi kẻ địch đã đến gần bờ sông.
Rồi những cậu bé khác, mỗi em đều có một câu chuyện riêng, một hoàn cảnh khác nhau, tất cả đều tụ hội lại đây góp phần viết nên câu chuyện chung của cả dân tộc. Sau này, mỗi người lại có một kết cục khác nhau, có người hy sinh cho cuộc chiến, có người phản bội bước vào hàng ngũ của địch. Và câu chuyện về các em vẫn còn đó, là minh chứng hùng hồn cho những năm tháng đau thương của dân tộc. Như Vệ to đầu - một diễn viên xiếc chuyên nghiệp, Tư dát - cây hài của cả tiểu đội, Hiền - người giỏi nhất môn mật thư trong đội,...
Bên cạnh những em có ý chí kiên cường, luôn tin tưởng vào cách mạng và chiến thắng của dân tộc, thì cũng có những em không chịu nổi khổ cực của những ngày tháng đó mà quay lưng lại với anh em, đồng đội, và những người cùng chí hướng ban đầu. Đó là Kim điệu - một cậu bé da trắng bóc, lanh lẹ được mọi người yêu quý, nhưng cuối cùng lại đầu hàng kẻ địch, làm tay sai và gián điệp gây hại bạn bè của mình.
Tất cả các em, mặc dù còn trẻ con, nghịch ngợm, nhưng khi đứng trong hàng ngũ của tiểu đội trinh sát, dường như tất cả đã trưởng thành, yêu nước bằng sự ngây thơ và dũng cảm của mình.
Xin đừng lo lắng về việc có quá nhiều nhân vật trong một cuốn sách chưa đến nghìn trang. Bởi tài năng của Phùng Quán là sắp xếp những mảnh ghép rời rạc đó thành một bức tranh hoàn mỹ. Sự hoàn mỹ này vừa bắt nguồn từ lòng yêu nước trong sáng và cũng được làm nổi bật bởi những khía cạnh tối xấu của chiến tranh, là những gông cùm, xiềng xích, là những đòn roi, là sự phản bội từ chính đồng đội, những người anh em của mình,... Mỗi câu chuyện trong 'Tuổi thơ dữ dội' được nhà văn Phùng Quán thu thập từ thực tế, sắp xếp lại và truyền tải tình yêu nước lớn lao và niềm tự hào dân tộc. Có lẽ bạn không thích thể loại truyện thiếu nhi, truyện cách mạng hoặc có thể là người không thích đọc sách. Nhưng là người Việt Nam, con cháu của một dân tộc với nền văn minh hào hùng hàng ngàn năm, hãy dành chút thời gian để cùng trải nghiệm với những trang văn của tác giả. Yêu các cậu bé trinh sát, yêu đất nước, yêu quê hương, yêu những chiến công mà cha ông ta để lại,... Đó sẽ là những giá trị nhân văn đáng trân trọng mà bạn nhận được sau khi gấp lại cuốn sách 'Tuổi thơ dữ dội' - Một cuốn sách lan tỏa và kết nối tình yêu thương qua từng thế hệ.
Hãy đọc cuốn sách 'Tuổi thơ dữ dội' một lần để hiểu thêm về tình yêu đất nước bắt nguồn từ tình yêu gia đình, yêu làng xóm,...; để nhận ra rằng yêu nước không nhất thiết phải cầm súng đối đầu với kẻ thù, mà đôi khi chỉ đơn giản là trong cái thiếu thốn của chiến tranh vẫn cảm thấy tự hào hơn so với những kẻ lợi dụng và cướp nước; là khi cùng với những người cùng chí hướng tụ tập hát ca ngợi chiến công của chiến sĩ;... để hiểu rõ hơn về cách tình yêu nước lan tỏa; để biết đến sự 'tài không đợi tuổi', khi một đứa trẻ chỉ mới mười mấy tuổi đã trải qua nhiều lần vượt ngục; để cảm nhận sự phản bội từ người anh em đã từng cùng chiến đấu.
Tác giả: Thủy Vy - MytourBook
Mua cuốn sách này với giá ưu đãi hiện tại tại đây: https://goo.gl/3nzET9