[MytourBook] Đánh Giá Sách 'Tuổi Thơ Im Lặng': Hồi Ức Vẹn Nguyên

Tuổi Thơ Im Lặng là tác phẩm văn xuôi nổi tiếng của Duy Khán. Tác phẩm này được viết để dành riêng cho con cái của tác giả. Tôi nhớ được mẹ mua cho cuốn sách này từ một hiệu sách cũ, xuất bản năm 1996, khi tôi còn rất nhỏ. Tuy sách đã cũ vàng mốc nhưng từ lúc đọc từ lớp 7 đến bây giờ, câu chuyện vẫn sống động, gợi lên nhiều kỷ niệm về cuộc sống nông thôn ngày xưa.

Tuổi thơ ấm áp trên vùng quê nghèo

Tuổi Thơ Im Lặng, mặc dù đặt bối cảnh trước năm 1945, nhưng không mang tính chất u ám như nhiều tiểu thuyết cùng thời. Tác phẩm vẫn giữ được sự tươi sáng, gần gũi của tuổi thơ. Dù những chương đầu tiên tươi sáng, nhưng qua miêu tả về không gian nông thôn, làng quê, càng về cuối, câu chuyện trở nên u ám hơn với nạn đói, chiến tranh. Mỗi nhân vật trong tác phẩm đều để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm trí của tác giả. Từ cô Phan, chị Ngoãn đến chú Ất, mỗi người đều có câu chuyện đặc biệt.

Đọc sách này, như sống lại thời kỳ khó khăn mà mình chưa từng trải qua. Bữa cơm hàng ngày chỉ là một ít cơm kén, ngô, và thậm chí còn phải kết hợp với lá đu đủ để tạo thành 'cơm trộn lá đu đủ'. Những gia đình nghèo phải buộc phải gửi con đi làm công ở nhà người khác vì không đủ khả năng nuôi con. Nạn đói năm 1945 đã khiến bao nhiêu người chết, có người chết trên đường, ai cũng sống trong sự lo sợ và bất an.

Trời đang mưa rất to, bóng người đều tối đen, xiêu vẹo qua cái quán. Có người đã chết, xương vè, bụng bẹp gí. Có em bé còn thở, tay vẫn ôm mẹ.

Bà Can không còn hàng để bán, gian hàng của bà trống rỗng. Tôi bước vào, bất ngờ: sáu người nằm chồng lên nhau đã chết từ lâu. Một người đàn ông nằm đang thở nhẹ nhàng. Có lẽ là vợ anh ta, còn bé gái đang ngồi bên cạnh. Em bé gái khoảng ba tuổi, mắt nhắm mắt mở nhưng không nói lên lời. Môi em xanh như lá rau.

Những thế hệ trước thường kể về những thời khắc khó khăn. Dù khó khăn nhưng vẫn ghi nhớ mãi, không thể quên. Mỗi lần nhớ lại, trong lòng vừa buồn vừa vui. Niềm vui của tuổi thơ là niềm vui của những ngày lang thang khắp làng, niềm vui của tình thân trong làng.

Thế giới tuổi thơ hiện lên rõ nét qua từng câu chữ

Đọc nhiều tác phẩm truyện thiếu nhi, chưa từng chú ý đến ngôn từ, cách diễn đạt cảm xúc như trong tác phẩm này. Ngôn từ trong “Tuổi thơ im lặng” rất gần gũi, giống với cách nói hàng ngày của người nông thôn. Ca dao, tục ngữ thường được sử dụng vì người xưa thường nói như vậy. Bài thơ của trẻ em cũng được nhấn mạnh. Tác giả Duy Khán miêu tả mọi thứ rất chi tiết, tỉ mỉ, như là đang kể lại những kỷ niệm sâu sắc của mình.

Tưởng rằng ở quê thì mọi nơi giống nhau, nhưng sau khi đọc xong cuốn hồi kí này, tôi hiểu rằng mình đã nhầm. Bởi vì tôi sinh ra và lớn lên ở thành phố, không có kinh nghiệm sống trong làng quê nên không thể hiểu hết. Tác giả đã miêu tả rất chi tiết về những ngọn núi, bãi đất ở quê hương, cũng như những truyền thuyết, câu chuyện lịch sử liên quan. Điều đó giúp tôi hiểu rõ hơn về sự thiêng liêng và quý báu của mỗi phần đất quê hương. Dù sống ở thành phố, nhưng mỗi khi đi xa, tôi vẫn nhớ về những con đường, hàng cây, con hẻm nhỏ. Chẳng có lý do gì khiến tác giả yêu quê hương của mình đến vậy, bởi đó là nơi chứa đựng kỷ niệm tuổi thơ và những người thân yêu.

Dưới chân rồng là một thung lũng. Thung lũng này chứa chùa Hàm Long, một ngôi chùa nổi tiếng ở tỉnh Bắc Ninh. Chùa có tượng Phật cao khoảng mười lăm thước, được làm bằng đồng đỏ. Tôi ngước nhìn tượng Phật. Tôi cảm thấy nhỏ bé trước vẻ uy nghi của Ngài. Một số người khác cảnh báo tôi: 'Đừng trỏ ngón, ngón tay sẽ bị chặt'. Tôi thường xuyên trỏ ngón nhưng chẳng bao giờ bị chấm dứt. Tôi có lẽ sẽ bị chấm dứt sau này. Khá xa khu đồng, có một ngọn núi giống như một quả bồ đề, núi Ngọc. Ở gần đó là thôn Sơn Nam, núi Ngọc nằm ở phía Hàm Long.

Chương 'Lao xao' mô tả về các loài chim khi mùa hè đến. Khi đọc, người đọc có cảm giác như đang thăm quan một vườn chim đầy màu sắc. Tôi nhớ khi học lớp 6 đọc bài này. Tác giả miêu tả các loài chim rất chi tiết, mỗi loài có đặc điểm riêng, còn nhân hóa chúng như con người. Có những loài chim rất hiền lành như sáo sậu, sáo đen, chim ri, tu hú. Cũng có những loài đóng vai ác như diều hâu, quạ, chim cắt. Có loài được coi là 'kẻ lắm lời' như liếu điếu, chim gõ mõ.

Gần trưa, một con chim lông sặc sỡ bay qua. Nếu nó đậu xuống đất, đuôi nó sẽ cọ sát đất. Ai chưa biết về nó sẽ mong muốn nuôi làm chim cảnh. Nhưng sau khi biết về nó, mọi người đều ghê tởm. Nó thích ngủ và thức dậy muộn; lười biếng. Nó không gây gổ gì nhưng các loài chim hiền đều tránh xa nó. Nó rất bẩn. Khi nó bay qua, mọi người phải bịt mũi...

Những đồ vật đơn giản như cái cối, cái chày, cái chăn cũng có linh hồn. Dù đã cũ và mòn nhưng chúng vẫn có cảm xúc. Cối chày dù đã cũ mòn vẫn có thể cảm nhận được, cái chăn Tây bạc đã phếch mùi mốc cũng biết diễn đạt.

Những vật dụng biết nói thật đấy! Tôi từng nhìn khắp nhà, những vật dụng đã trải qua cùng chúng tôi: Cái võng rách. Chiếu manh thủng giữa. Mâm gỗ ‘cóc gặm’ một góc. Giỏ cua hình con ong, vá đi vá lại. Rổ, rá cạp lại. Trạn bát xiêu vẹo đầy mọt, chạm vào là bụi bay. Giường ọp ẹp nan gãy nan còn. Điếu bát nứt vành, chằng dây thép. Thậm chí cái vại nước cũng phải vá xi măng, v.v…

Tình yêu gia đình

Tình yêu gia đình có lẽ được thể hiện rõ nhất, mãnh liệt nhất trong toàn bộ tác phẩm. Những câu từ phản ánh tấm lòng, phong phú cảm xúc. Ở chương 'Người nhà', khi nói về cha mẹ, nhà văn Duy Khán không còn sử dụng từ 'tôi' để diễn đạt nữa, thay vào đó là 'con'. Có lẽ những dòng văn này không chỉ là sự kể chuyện mà còn là lời trực từ tâm con người gửi đến cha mẹ.

Đôi vai của mẹ như chai rượu đã bao lâu rồi con không nhớ.

Trên đôi vai ấy ai đặt chiếc bánh dày. Bánh dày màu nâu đậm, đôi khi nứt vỡ. Vào năm mẹ bò lên núi gánh ‘đá trăm’ xuống thuyền cho người ta chở lên thành phố, đó là lúc vai mẹ nứt nẻ nhất, mất da, chảy máu, dính đầy vào chiếc gánh…

Bà nội, thầy u, anh trai, em gái, thằng út, tác giả kể về gia đình tác giả mà ta thấy hình bóng gia đình mình. Chắc người bà nào cũng thương cháu, cha mẹ nào cũng thương con, anh em nào cũng cùng khóc cùng cười với nhau. Mình đọc chương 'Bà nội' mà nhớ đến bà mình. Có lẽ mình ở với bà từ nhỏ, được nghe bà kể chuyện, đọc mấy câu ca dao, những mẹo những tục dân gian truyền lại. Hay cùng kể về chuyện thầy u tác giả đi đâu về cũng có quà cho các anh em, nhưng cái cách thầy và u đối với con cũng khác nhau. Nếu thầy đi làm về mang theo đồ chơi, sách vở, dặn con cái phải học hành cho chăm, cho tốt thì lần nào u về cũng mang mấy thức quà ăn, hôm thì cái bánh đa, hôm củ sắn củ khoai, hôm xôi đỗ. Cũng giống như bố mẹ mình khi mình còn nhỏ vậy, bố thường chở đi chơi, đi mua sách , còn mẹ cứ chiều chiều lại mua mấy thức quà cái bánh, cốc chè cho. Thế mới nói, tuổi thơ của mỗi thế hệ có thể khác xa nhiều, nhưng tình yêu gia đình đối với mình thì chẳng khác gì. Ta đọc để ta hiểu hơn về cuộc sống nông thôn, khó khăn ngày đó và ta cũng đọc để nhớ đến tuổi thơ riêng của mình.

Kết luận:

Mặc dù tên cuốn hồi ký là Tuổi Thơ Im Lặng nhưng mình nghĩ đó là một tuổi thơ tràn ngập âm thanh của chim chóc, tiếng cười, tiếng khóc và cả tiếng dạy bảo của thầy u tác giả. Tuổi thơ lúc nào cũng thế, ai cũng nhớ, có người muốn trở về, có người muốn gạt bỏ nhưng mà nó vẫn ở đấy, vẫn hiện hữu, vẫn là nơi mỗi khi hiện tại mệt mỏi thì ta trở về trong tâm tưởng để dựa vào. Theo cảm nhận của mình, đây là cuốn hồi ý chân thực nhất, đẹp và giàu hình ảnh nhất về tuổi thơ, nhất là đối với những người con sinh ra ở Bắc bộ. Những thế hệ sau như chúng ta, không được trải nghiệm hoặc tuổi thơ có đôi nét giống thì hãy đọc, đọc để cảm nhận, đọc để sống, đọc để yêu quê hương mình.

Review chi tiết bởi Tuyết Ngân - MytourBook

Deal mua sách này giá tốt hiện tại: https://goo.gl/F23kWD