Buzz
| Na | |
|---|---|
| Quả na khi bổ dọc | |
Tình trạng bảo tồn
| |
Ít quan tâm (IUCN 3.1) | |
| Phân loại khoa học | |
| Giới: | Plantae |
| nhánh: | Tracheophyta |
| nhánh: | Angiospermae |
| nhánh: | Magnoliids |
| Bộ: | Magnoliales |
| Họ: | Annonaceae |
| Chi: | Annona |
| Loài: | A. squamosa
|
| Danh pháp hai phần | |
| Annona squamosa L. | |
| Các đồng nghĩa | |
|
Annona asiatica L. | |
Na, hay còn gọi là mãng cầu, sa lê, hoặc phan lệ chi (danh pháp khoa học: Annona squamosa), là một loài thuộc chi Na (Annona) có nguồn gốc từ khu vực châu Mỹ nhiệt đới. Mặc dù hiện nay được trồng rộng rãi, nguồn gốc chính xác của loài cây này vẫn chưa được xác định, nhưng người ta cho rằng nó có nguồn gốc từ vùng Caribe.
Thông tin về cây trồng
Cây na có thể cao từ 2 đến 5 mét, với lá mọc xen kẽ theo hai hàng; hoa có màu xanh, quả hình tròn và không có nhiều múi, hạt màu trắng nâu sậm. Hạt của cây chứa độc tố, có thể gây bỏng da và được sử dụng để diệt sâu bọ cũng như chấy rận.
Cây na mất từ 4-5 năm để ra quả, vì vậy có câu thành ngữ: 'Trẻ trồng na, già trồng chuối'.
Thành phần hóa học
Lá na chứa một loại ancaloit vô định hình và không có glucozit.
Thịt quả na chứa vitamin C, vitamin A, Mg, K... và đặc biệt giàu B2 và B6.
Các tên gọi khác của quả na
Quả na còn được biết đến với các tên khác như: mãng cầu na, mãng cầu dai/giai, sa lê, và nhiều tên khác.
Công dụng
- Lá na được dùng trong dân gian để chữa sốt rét.
- Hạt na nghiền nhỏ có tác dụng tiêu diệt chấy và rận.
- Thịt quả na cung cấp nhiều vitamin và chất xơ, rất tốt cho sức khỏe.
Các loại na
Tại Bắc Bộ, quả na được phân loại thành hai loại chính: na dai và na bở, dựa trên các đặc điểm của quả như sự kết dính giữa các múi với vỏ và giữa các múi với nhau.
Na dai nổi bật với hương vị ngọt ngào, bảo quản lâu mà không dễ bị nát, dễ bóc vỏ, múi na nhẵn dễ tách khỏi hạt và có độ dai hơn. Loại này có vỏ mềm màu xanh, thịt trắng và ít hạt hơn. Na dai được ưa chuộng hơn vì mùi thơm và vị ngọt sắc nét so với na bở.
Chi Lăng (Lạng Sơn) được biết đến như 'vựa na' lớn nhất cả nước, với hai khu vực trồng na nổi tiếng: na bở ở thị trấn Đồng Mỏ và na dai ở khu vực Đồng Bành.
Ở Nam Bộ, mãng cầu dai, còn gọi là mãng cầu Cấp (hoặc mãng cầu Vũng Tàu), có đặc điểm thịt chắc, ít hạt, vỏ mỏng và hương vị thơm ngon hơn các loại mãng cầu khác. Quả mãng cầu Cấp có vỏ sần sùi, múi không đều, không mọng nhưng lại có mùi thơm và vị chua ngọt rất hấp dẫn.
Trong văn hóa đại chúng
Quả na xuất hiện trong bài thơ 'Ò ó o' của Trần Đăng Khoa, nằm trong tập thơ Góc sân và khoảng trời và cũng được đưa vào sách giáo khoa lớp 1 tại Việt Nam.
- Tiếng gà
- Gọi quả na
- Nhìn thấy
- Tròn xoe...
Na cũng được đề cập trong các thành ngữ như:
- Na mở mắt.
- Răng đen hạt na.
Hình ảnh của cây na
Vài bức hình
