Nấm Bàn Chân và Phương Pháp Điều Trị

1. Nguyên Nhân Gây Nên Bệnh Nấm Bàn Chân?

Nấm bàn chân, hay còn gọi là bệnh lác đồng tiền ở chân, do vi nấm Dermatophytes gây ra, thường xuất hiện nhiều ở các vùng nhiệt đới hoặc môi trường đô thị nóng bức.

Nấm Dermatophytes được phân loại thành 3 loại khác nhau, tất cả đều có khả năng gây bệnh, bao gồm:

• Epidermophyton floccosum;

• T. mentagrophytes var. Interdigitale, sau này đổi thành T. interdigitale;

• Trichophyton (T.) rubrum.

Bã nhờn trong biểu bì da có tác dụng ức chế sự xâm nhập của các tế bào nấm. Trong khi đó vùng da ở bàn chân không có tuyến bã nhờn kết hợp với những vết nứt trên da tạo điều kiện thuận lợi để nấm gây bệnh ở đây. 

Ngứa ngáy là một triệu chứng phổ biến của bệnh nấm bàn chân

Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể bị nấm bàn chân, nhưng nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn ở một số đối tượng cụ thể: 

• Người thường xuyên mang giày kín và bàn chân hay đổ mồ hôi nhiều;

• Bệnh có tỷ lệ lây lan cao và có thể lây từ người này sang người khác qua quần áo, khăn tắm, giày dép, thảm, chăn, hoặc sàn nhà,... có chứa tác nhân gây bệnh;

• Thường xuyên đi chân trần ở các nơi công cộng như phòng tắm chung, phòng thay đồ, hồ bơi, phòng xông hơi,...;

• Người mắc các bệnh như: tiểu đường, suy giảm hệ miễn dịch, phù bạch huyết, cận cạnh máu yếu,...

• Tác dụng phụ của các loại thuốc ức chế miễn dịch hoặc corticosteroid.

Ngoài nấm bàn chân, có những trường hợp có thể gặp thêm nấm bàn tay, nấm da ở vùng háng hoặc nấm móng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, cụ thể như sau:

• Móng: vì móng gần gũi với vùng da bị nhiễm nấm ở bàn chân, nên khi nấm lây lan rộng và không được kiểm soát, rất dễ lây sang móng;

• Tay: nếu bệnh nhân thường chọc ngoáy hoặc cào gãi vị trí da bị nhiễm nấm ở bàn chân, cũng có thể lây nấm lên vùng da tay;

• Vùng háng, bẹn: phần lớn các trường hợp bị nấm ở bẹn khi kiểm tra đều có cùng một loại nấm gây bệnh ở bàn chân. Do đó, nấm bàn chân có thể lan lên bẹn thông qua tay hoặc quần áo tiếp xúc hoặc cọ xát với vùng da bị bệnh hàng ngày.

2. Nấm bàn chân có những đặc điểm gì? 

Dấu hiệu nhận biết bệnh nấm bàn chân là vùng da chân xuất hiện phát ban kèm theo vảy gây ngứa, cảm giác châm chích và thậm chí là bỏng rát. 

Dưới đây là những đặc điểm điển hình của nấm bàn chân: 

• Có vảy hoặc vết mòn ngứa xuất hiện giữa các kẽ chân, đặc biệt là ở ngón chân thứ 4 và ngón chân thứ 5;

• Lòng bàn chân ở cả hai bên đều bị phủ bởi một lớp vảy (thường là do nấm Dermatophytes loại T.rubum gây ra);

• Xuất hiện các mụn nước với kích thước từ nhỏ đến vừa ảnh hưởng đến mặt trong của bàn chân, thậm chí có trường hợp bị lở loét và chảy nước giữa các ngón chân. Có trường hợp còn xuất hiện mụn mủ do nấm Dermatophytes loại T. interdigitale .

Nấm bàn chân có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý ngoại da khác, cụ thể như sau:

• Mụn mủ phát triển dưới lòng bàn chân;

• Bệnh vảy nến ở da cũng có thể xuất hiện ở bàn chân;

• Da bàn chân trở nên dày và sừng;

• Gặp tình trạng viêm da dị ứng do tiếp xúc lâu dài với chất liệu của giày dép (như keo dán giày, cao su, đế giày, hay kali dicromat thường được sử dụng để làm thuốc nhuộm vải hoặc chất nhuộm da);

• Chàm bàn chân: bao gồm viêm da tiếp xúc dị ứng hoặc bệnh phồng rộp da do các ngón chân tiếp xúc lâu dài gây ẩm ướt giữa các kẽ ngón chân.

Người thường mang giày và chân ra nhiều mồ hôi dễ mắc phải nấm bàn chân

Khi thực hiện xét nghiệm, kết quả thường là âm tính với nấm bàn chân, đồng thời các bệnh lý thường có các tổn thương viêm đối xứng hai bên.

3. Các biện pháp điều trị nấm bàn chân

Các phương pháp quan trọng nhất trong việc điều trị nấm bàn chân là duy trì vệ sinh vùng da bị nhiễm nấm, bao gồm lau khô chân và kẽ chân tỉ mỉ, tránh mang giày dép chật ở phần mũi, sử dụng dép khi di chuyển và sinh hoạt ở nơi công cộng.

Ngoài ra, bệnh nhân cần sử dụng thuốc để chữa trị nấm bàn chân. Bác sĩ thường kê đơn các loại thuốc bôi như butenafine, allylamine, azoles, tolnaftate và ciclopirox. Sử dụng thuốc từ 1 đến 2 lần mỗi ngày, trong khoảng thời gian từ 2 đến 4 tuần.

Trong trường hợp dùng các loại thuốc trên không mang lại hiệu quả, có thể sử dụng các thuốc kháng nấm như Itraconazole, Terbinafine, Griseofulvin hoặc Fluconazole. Nếu gặp triệu chứng tăng sừng do nấm da chân, có thể sử dụng thêm thuốc có tác dụng tiêu sừng tại chỗ với urê hoặc axit salicylic.

Lưu ý: thuốc chỉ được sử dụng dưới sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn; người bệnh không nên tự mua thuốc và tự quyết định liều lượng khi không có tư vấn từ bác sĩ.

4. Các biện pháp phòng tránh bệnh nấm bàn chân

Để giảm triệu chứng hoặc ngăn ngừa nấm da chân, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Giữ cho bàn chân luôn khô ráo, sạch sẽ, đặc biệt là ở các kẽ chân. Khi ở nhà, hãy đi dép lê để giữ cho bàn chân thông thoáng. Sau khi tắm, hãy lau khô các vùng da này.

• Chọn giày nhẹ, thông thoáng, tránh sử dụng giày làm từ cao su hoặc nhựa vinyl để tránh gây bí da.

• Thay tất thường xuyên và giặt sạch tất. Đặc biệt, những người ra nhiều mồ hôi ở bàn chân nên thay ít nhất 2 lần tất mỗi ngày.

• Thay đổi, luân phiên các đôi giày khác nhau để giày cũ có thể được giặt sạch và phơi khô cho lần sử dụng tiếp theo.

• Khi ở nơi công cộng hoặc mang dép/giày không thấm nước.

• Không chia sẻ đồ dùng cá nhân với người khác, đặc biệt là người đang mắc bệnh nấm bàn chân.

• Điều trị triệt để bệnh để tránh nguy cơ tái phát và lan rộng sang các vùng khác trên cơ thể.

Mỗi khi tắm, hãy chăm sóc và vệ sinh kỹ lưỡng cho vùng bàn chân nhé!