Năm Bộ Kinh

Năm Bộ Kinh (五經 Wǔjīng) bao gồm năm tác phẩm kinh điển trong văn học Trung Hoa, đóng vai trò nền tảng của Nho giáo. Theo truyền thuyết, chúng được Khổng Tử biên soạn hoặc chỉnh lý. Bộ kinh điển được chia thành hai phần: Ngũ Kinh và Tứ Thư. Ngũ Kinh bao gồm các quyển sau đây:

1. Kinh Thi (詩經 Shī Jīng): tập hợp các bài thơ dân gian từ trước thời Khổng Tử, chủ yếu về tình yêu. Khổng Tử đã chọn lọc thành 300 bài để giáo dục về tình cảm trong sáng và cách diễn đạt rõ ràng. Khi Khổng Tử hỏi một học trò về việc học Kinh Thi, học trò trả lời chưa học, và Khổng Tử đáp rằng 'Không học Kinh Thi thì không biết cách nói' (sách Luận ngữ).
2. Kinh Thư (書經 Shū Jīng): ghi chép các truyền thuyết và sự kiện về các vua cổ xưa trước Khổng Tử. Khổng Tử chỉnh lý để các vua sau nên theo gương các minh quân như Nghiêu, Thuấn và tránh những kẻ bạo tàn như Kiệt, Trụ.
3. Kinh Lễ (禮記 Lǐ Jì): ghi lại các nghi lễ cổ xưa. Khổng Tử chỉnh lý nhằm duy trì và ổn định trật tự xã hội. Ông nói: 'Không học Kinh Lễ thì không biết cách ứng xử trong đời' (sách Luận Ngữ).
4. Kinh Dịch (易經 Yì Jīng): thảo luận về các tư tưởng triết học Trung Hoa cổ đại, dựa trên âm dương và bát quái. Thời Chu, Chu Văn Vương đặt tên và giải thích các quẻ, gọi là Thoán từ. Chu Công Đán giải thích chi tiết ý nghĩa của từng hào trong mỗi quẻ, gọi là Hào từ. Khổng Tử mở rộng giải thích Thoán từ và Hào từ, gọi là Thoán truyện và Hào truyện.
5. Kinh Xuân Thu (春秋 Chūn Qiū): ghi chép các sự kiện ở nước Lỗ, quê hương của Khổng Tử. Khổng Tử không chỉ đơn thuần ghi chép mà còn chọn lọc và bình luận các sự kiện để giáo dục các vua chúa. Ông nói: 'Thiên hạ biết đến ta qua Kinh Xuân Thu, và cũng sẽ trách ta qua Kinh Xuân Thu'. Đây là cuốn kinh mà Khổng Tử tâm đắc nhất, với 'xuân thu' ám chỉ các sự kiện diễn ra trong mùa xuân và mùa thu.

Ngoài ra, còn có Kinh Nhạc do Khổng Tử chỉnh lý nhưng đã bị Tần Thủy Hoàng phá hủy, chỉ còn lại một phần nhỏ trong Kinh Lễ, gọi là Nhạc ký. Vì vậy, Lục Kinh chỉ còn lại Ngũ Kinh.

• Tứ Thư

Liên kết bên ngoài

• Văn hóa Trung Quốc Lưu trữ ngày 05 tháng 05 năm 2020 tại Wayback Machine