Ngũ Đại Hồ (tiếng Anh: The Great Lakes, nghĩa là 'Những Hồ Lớn') gồm năm hồ nằm tại hoặc gần biên giới giữa Canada và Hoa Kỳ. Đây là nhóm hồ nước ngọt lớn nhất trên hành tinh, và hệ thống Ngũ Đại Hồ - sông Saint Lawrence là hệ thống nước ngọt lớn nhất thế giới. Năm hồ này đôi khi được gọi là biển nội địa.
Năm hồ khổng lồ
Một cách ghi nhớ phổ biến tên các hồ là từ 'HOMES' (tiếng Anh: 'nhà'), tức là Huron, Ontario, Michigan, Erie và Superior, nhưng không theo thứ tự nào đặc biệt. Một số cách khác như Sister Mary Hates Ecumenical Overtures ('Xơ Maria ghét những bài hát nhà thờ') hoặc She Made Harry Eat Onions ('Bà ấy bắt Harry ăn hành'), xếp các hồ từ tây sang đông.
Theo quan điểm thủy văn, hồ Michigan và hồ Huron được coi là một do chúng nối liền với nhau, tạo thành hồ Michigan-Huron. Khi tính chung, diện tích mặt nước của hồ này lớn hơn hồ Superior, nhưng thể tích nước vẫn nhỏ hơn.
Hồ thứ sáu trong hệ thống này là hồ Saint Clair, nhỏ hơn nhiều so với năm hồ lớn, nằm giữa hồ Huron và hồ Erie, không được xếp vào nhóm 'đại hồ'. Hệ thống này còn bao gồm các sông nối các hồ, như sông Saint Mary giữa hồ Superior và hồ Huron, sông Saint Clair giữa hồ Huron và Saint Clair, sông Detroit giữa Saint Clair và Erie, sông Niagara và thác Niagara giữa Erie và Ontario. (Hồ Michigan nối với Huron qua eo Mackinac.) Một số đảo lớn và bán đảo chia hồ Huron thành hai phần: hồ chính và vịnh Georgian.
Các hồ này giáp tỉnh Ontario (trừ hồ Michigan) và các bang Minnesota, Wisconsin, Michigan (trừ hồ Ontario), Illinois, Indiana, Ohio, Pennsylvania và New York. Bốn trong số năm hồ tạo nên biên giới giữa Mỹ và Canada; riêng hồ Michigan nằm hoàn toàn trong lãnh thổ Hoa Kỳ. Sông Saint Lawrence, một phần là biên giới quốc tế, là dòng thoát nước chính của hệ thống, chảy qua Québec và bán đảo Gaspé trước khi đổ ra Bắc Đại Tây Dương.
Hồ | Hồ Erie | Hồ Huron | Hồ Michigan | Hồ Ontario | Hồ Thượng |
---|---|---|---|---|---|
Diện tích | 9.940 dặm vuông Anh (25.700 km) | 23.010 dặm vuông Anh (59.600 km) | 22.400 dặm vuông Anh (58.000 km) | 7.540 dặm vuông Anh (19.500 km) | 31.820 dặm vuông Anh (82.400 km) |
Thể tích | 116 mi khối (480 km) | 849 mi khối (3.540 km) | 1.180 mi khối (4.900 km) | 393 mi khối (1.640 km) | 2.900 mi khối (12.000 km) |
Cao độ | 571 ft (174 m) | 577 ft (176 m) | 577 ft (176 m) | 246 ft (75 m) | 600 ft (180 m) |
Độ sâu trung bình | 62 ft (19 m) | 195 ft (59 m) | 279 ft (85 m) | 283 ft (86 m) | 483 ft (147 m) |
Độ sâu nhất | 210 ft (64 m) | 770 ft (230 m) | 923 ft (281 m) | 802 ft (244 m) | 1.332 ft (406 m) |
Các thành phố chính ven hồ | Buffalo, NY Cleveland, OH Erie, PA Toledo, OH |
Sarnia, ON Port Huron, MI Bay City, MI |
Chicago, IL Gary, IN Green Bay, WI Milwaukee, WI |
Hamilton, ON Kingston, ON Oshawa, ON Rochester, NY Toronto, ON Mississagua, ON |
Duluth, MN Sault Ste. Marie, ON Thunder Bay, ON |
Nhóm Ngũ Đại Hồ có khoảng 35.000 đảo rải rác, bao gồm đảo Manitoulin trên hồ Huron, hòn đảo lớn nhất nằm trên vùng nước nội địa, và đảo Royale trên hồ Superior, hòn đảo lớn nhất trên hồ lớn nhất. Cả hai đảo này đều đủ lớn để chứa những hồ nhỏ bên trong.
Hiện tại, 20% trữ lượng nước ngọt toàn cầu tập trung tại Ngũ Đại Hồ với dung tích gần 23.000 km³. Lượng nước này đủ để nhấn chìm toàn bộ 48 tiểu bang lục địa của Mỹ dưới lớp nước sâu 2,9 mét. Tổng diện tích mặt nước của nhóm hồ này là 244.000 km², lớn hơn cả diện tích của New York, New Jersey, Connecticut, Rhode Island, Massachusetts, Vermont và New Hampshire cộng lại. Nếu kéo dài toàn bộ đường bờ hồ, chúng có thể bao quanh gần một nửa vòng Trái Đất dọc theo đường xích đạo.
Đường biển Saint Lawrence cùng với hệ thống đường nước Ngũ Đại Hồ cho phép tàu biển tiếp cận nhóm hồ này, nhưng do kích thước tàu biển ngày càng lớn, không thể lọt qua các cửa kênh, khiến vận tải biển trong khu vực này bị hạn chế. Mặc dù hồ rộng lớn, phần lớn khu vực của Ngũ Đại Hồ đóng băng vào mùa đông, khiến giao thông đường thủy bị gián đoạn, ngoại trừ một số tàu phá băng hoạt động để duy trì giao thông.
Ngũ Đại Hồ ảnh hưởng lớn đến khí hậu xung quanh, đặc biệt là hiện tượng tuyết hồ vào mùa đông. Gió ẩm từ phía tây thổi qua có thể gây mưa tuyết nặng, đặc biệt ở khu vực phía đông như Michigan, Ontario và New York. Một ví dụ nổi bật là cơn bão tuyết năm 1977, khi gió mạnh mang tuyết từ hồ Erie phủ trắng Buffalo, New York. Các hồ cũng giúp điều hòa nhiệt độ, hấp thụ nhiệt vào mùa hè và giải phóng dần vào mùa thu, tạo ra điều kiện thuận lợi cho nông nghiệp, hình thành 'vành đai trái cây' quanh các hồ.
Chú thích: | Diện tích của mỗi hình chữ nhật tương xứng với thể tích của mỗi hồ. Các kích thước được đo từ Low Water Datum. |
---|---|
Nguồn: | EPA, Great Lakes Atlas: Factsheet #1. |
- Đại đô thị Ngũ Đại Hồ
Ghi chú
Các biển và đại dương trên Trái Đất |
---|