1. Nám nội tiết: Khám phá bản chất và biểu hiện
1.1. Nám nội tiết là loại nám gì?
Một sự thật rõ ràng là nám thường xuất hiện ở phụ nữ, nhưng phân biệt giữa nám thông thường và nám nội tiết thường gặp khó khăn vì ít ai hiểu rõ về nó. Nám nội tiết, thực chất, là dạng nám do sự cố về nội tiết tố, thường xảy ra ở phụ nữ sau 30 tuổi.
Đặc điểm của nám nội tiết ở phụ nữ trên 30 tuổi
Hệ thống nội tiết đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng và điều chỉnh hoạt động của cơ thể. Hormon sinh dục, đặc biệt là estrogen (nội tiết tố nữ), đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng của làn da, tóc và hệ sinh dục. Estrogen không chỉ giữ cho làn da mềm mại mà còn kiểm soát sự sản xuất của hormone kích thích sản xuất melanin (MSH) dưới da.
Nếu mức độ estrogen trong cơ thể giảm và không thể kiểm soát được MSH, sẽ dẫn đến sự sản xuất tế bào melanin với lượng lớn, khiến chúng tích tụ và hình thành nám cùng với nhiều vấn đề về sắc tố da khác.
1.2. Các dấu hiệu của nám nội tiết
Biểu hiện của nám nội tiết là gì? Đó chính là:
- Hiện thân dưới dạng những đốm sậm màu, khi chiếu sáng sẽ lộ ra những điểm tối tập trung nhiều tế bào sắc tố và màu sắc đậm hơn so với vùng lân cận.
- Các vết nám có kích thước không đồng đều và xen kẽ vào nhau.
- Thường xuất hiện đối xứng ở hai bên má; một số ít có thể xuất hiện ở cánh tay, thái dương.
- Nếu không được điều trị kịp thời, rất dễ lan sang các vùng da xung quanh.
2. Tránh nhầm lẫn giữa nám nội tiết và nám thông thường
Sau khi hiểu được nám nội tiết là gì, chúng ta sẽ nhận ra đó không phải là nám thông thường. Vậy chúng khác biệt như thế nào? Việc phân biệt giữa chúng là quan trọng để điều trị mang lại hiệu quả tích cực.
- Nám nội tiết
Loại nám này hình thành do sự rối loạn về nội tiết tố gây ra sự mất cân bằng hormone trong cơ thể. Điều này dẫn đến việc tạo ra các vết tăng sắc tố trên bề mặt da. Nó là kết quả của biến đổi trong nội tiết tố kích thích sự tăng sinh melanin như đã đề cập ở trên. Ngoài ra, việc sử dụng một số loại thuốc cũng có thể gây ra rối loạn nội tiết tố và dẫn đến nám nội tiết.
Ngoài ra, các yếu tố sau cũng có thể góp phần vào sự hình thành của nám nội tiết:
+ Áp lực và căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến hoạt động của buồng trứng, gây ra sự rối loạn trong nội tiết tố.
+ Việc sử dụng thuốc tránh thai chứa progestins có thể gây ra nám là một tác dụng phụ.
+ Sự thay đổi trong nội tiết tố do mang thai hoặc sau khi sinh cũng có thể gây ra rối loạn.
+ Rối loạn nội tiết có thể xuất phát từ mãn kinh hoặc chu kỳ kinh nguyệt không đều.
- Nám thông thường
Khác biệt với nám nội tiết, nám thông thường phát sinh từ các yếu tố bên ngoài cơ thể như môi trường, lối sống và chăm sóc da.
Nám thông thường bắt nguồn từ tác động của môi trường bên ngoài
Bên cạnh đó, các yếu tố sau cũng có thể tăng nguy cơ phát triển nám thông thường:
+ Tiếp xúc với ánh sáng xanh và nhiệt từ thiết bị điện tử, cũng như ánh sáng mặt trời, đều góp phần làm da bị nám.
+ Môi trường ô nhiễm với khói xe, bụi bẩn, hóa chất,... góp phần làm tăng trầm trọng của nám da.
+ Sử dụng mỹ phẩm chất lượng kém, chứa các thành phần độc hại, có thể khiến da mỏng và dễ bị nám khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc bức xạ từ thiết bị điện tử.
3. Cách đối phó với nám nội tiết
Vậy nguyên nhân gây nám nội tiết là gì? Nó bắt nguồn từ sâu bên trong cơ thể mỗi người. Để điều trị nám nội tiết hiệu quả, không chỉ cần xử lý dựa trên triệu chứng mà còn phải xác định căn nguyên gây ra nám. Theo đó:
Để loại bỏ hoàn toàn nám nội tiết, việc khám bác sĩ để xác định nguyên nhân gây ra là cần thiết.
- Đối với nám nội tiết gốc: do rối loạn nội tiết bên trong cơ thể, cân bằng nội tiết tố là bước quan trọng. Điều này có thể đạt được thông qua chế độ ăn uống và thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
- Đối với nám nội tiết phát triển: sử dụng các sản phẩm chăm sóc da ức chế quá trình sản sinh melanin, thúc đẩy sự phát triển của tế bào khỏe mạnh, làm da trở nên rạng rỡ. Nếu cần thiết, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng laser.
Điều trị nám nội tiết đòi hỏi sự kiên nhẫn và kiên trì, ảnh hưởng cả từ bên trong lẫn bên ngoài. Ngoài việc sử dụng liệu pháp như đã đề cập, cần:
- Bổ sung estrogen để cân bằng nội tiết tố, vì thiếu hụt estrogen gây ra nám nội tiết. Sản phẩm giàu estrogen tự nhiên có thể được sử dụng. Không nên sử dụng loại estrogen tổng hợp để tránh nguy cơ tác dụng phụ như ung thư vú.
- Sử dụng chiến lược tổ hợp: tránh xa các chất kích thích; giảm căng thẳng; bổ sung dưỡng chất thiết yếu như chất béo tự nhiên, omega-3, vitamin,... và đảm bảo giấc ngủ đủ chất lượng.
Các biện pháp trên không chỉ giúp làm chậm quá trình lão hóa da sau tuổi 30 mà còn giúp cân bằng nội tiết tố và duy trì sức khỏe da. Tuy nhiên, để xử lý vấn đề nám nội tiết một cách hiệu quả, việc thăm khám chuyên gia y tế là điều cần thiết để nhận được sự tư vấn phù hợp nhất.