Buzz
(Mytour) Hiểu sâu sắc ý nghĩa của việc cúng cơm cho người đã khuất và thực hiện theo hướng dẫn một cách cẩn thận, chu đáo và thành tâm sẽ giúp bạn xua tan nỗi lo lắng.
1. Ý nghĩa của việc cúng cơm cho người đã khuất
Mỗi gia đình khi có người mất thường thực hiện các nghi lễ quan trọng như sau:
- Lễ cúng mở cửa mả (3 ngày),
- Lễ cúng cơm (trong vòng 100 ngày),
- Cúng tuần,
- Lễ ngũ thất (35 ngày),
- Lễ chung thất (cúng 49 ngày),
- Lễ tốt khốc (cúng 100 ngày),
- Lễ Tiểu Tường (giỗ đầu),
- Đại Tường (giỗ hết),
- Trừ phục (bỏ tang sau 27 tháng),
- Cải tang (bốc mộ),
- Kị nhật (giỗ từ năm 3 trở đi).
Lễ cúng cơm trong 100 ngày cho người đã khuất có ý nghĩa rất quan trọng, cụ thể như sau:
- Thể hiện lòng tưởng nhớ và sự tôn kính. Đây là dịp để người sống bày tỏ những nỗi niềm, những điều chưa kịp nói với người đã mất.
- Bài cúng cơm cho vong linh cũng là nghi lễ chúc phúc, giúp con cháu gửi gắm mong muốn người đã khuất phù hộ cho công việc thuận lợi và cuộc sống an lành.
- Cúng cơm còn bày tỏ nỗi xót thương và là lời chia tay với người mới mất.
- Người trong gia đình muốn tiễn đưa người đã khuất một đoạn đường cuối cùng.
- Mâm cỗ cúng vong cùng với các nghi lễ liên quan nhằm giúp người đã khuất được yên nghỉ thanh thản và sớm được siêu thoát.
2. Bài cúng cơm dành cho người mới mất
Cúng cơm mang ý nghĩa tín ngưỡng rất sâu sắc, cần sự chu đáo, kỹ lưỡng và lòng thành kính. Để người đã khuất cảm nhận được tấm lòng và nhận được cơm cúng, gia đình nên đọc bài khấn với sự thành tâm nhất. Bài cúng như sau:
Nam mô A Di Đà Phật
Con xin lạy chín phương trời, con xin lạy mười phương đất, lạy Chư Phật
Con xin lạy Thành hoàng và các vị Đại Vương
Con xin lạy ngài Táo Phủ Thần Quân
Con xin lạy các vị tổ tiên trong gia đình
Hôm nay là ngày … tháng… năm
Con là …. (xưng tên) là … (con trưởng hoặc cháu đích tôn).
Theo lệnh của các phụ mẫu, cô dì chú bác, các anh, các chị, anh rể em dâu, các con, các cháu…. Kính lạy.
Theo lệnh của các phụ mẫu, cô dì chú bác, các anh, các chị, anh rể em dâu, các con, các cháu…. Kính lạy.
Nay nhân dịp lễ Chúc Thực theo truyền thống xưa. Chúng con xin dâng một chút lễ vật nhỏ để thể hiện tấm lòng. Trước linh vị của: Hiển… chân linh. Con xin kính cẩn thưa rằng:
Nhân sinh tại thế
Dù tám chín mươi hay đôi ba mươi năm cũng là một cuộc đời
Nhưng số phận là điều không thể tránh khỏi
Nhớ về những ngày xưa, hồn trong buổi xuân tươi đẹp
Ơn cha mẹ sinh ra, nuôi dưỡng, dạy bảo từng ngày từng đêm
Lo toan cho bữa ăn, nỗi niềm sinh sống, việc nhà việc cửa, chăm lo cho gia đình
Để sum vầy bên nhau, đạo nghĩa trọn vẹn
Lòng luôn trăn trở về sự đền đáp, hiếu kính
Cha lo lắng trăm bề, suy nghĩ ngổn ngang
Làm sao cho mọi thứ đều hoàn hảo, mọi lối đi đều suôn sẻ
Dù phải trải qua gian nan nhưng lòng vẫn không thấy đủ
Bỗng dưng bão nổi, phút chốc gãy cành mai,
Hoa rụng khỏi cây, cánh tơi bời bay khắp nơi.
Yến bay khỏi tổ, trăng lặn sao tắt
Nay hồn đã trở về miền Tây Trúc
Bây giờ chỉ còn bóng quạnh, đêm vắng năm canh
Giờ bóng dáng hiện lên ngoài mành, trên khói
Ai biết số phận, thôi không còn đợi chờ
Thật tiếc, thuốc trường sinh vẫn chưa được Vương Mẫu ban tặng
Bút sổ tử của Nam Tào đã sớm an bài
Nhìn lòng con cháu như cắt ruột xé gan
Cầu xin Thần Phật phù hộ, cho linh hồn được siêu thoát
Chạnh lòng cám cảnh, nước mắt tuôn rơi lã chã
Nhớ về nơi ăn, chốn ở, và giường nằm
A Di Đà Phật, A Di Đà Phật, A Di Đà Phật
Khi thực hiện bài cúng cơm, cần đảm bảo diễn đọc mạch lạc, không có sai sót.
3. Phương pháp cúng cơm hàng ngày cho người mới mất
3.1 Cúng cơm vong linh trong bao nhiêu ngày?
Theo truyền thuyết, khi một người qua đời, sau khoảng 1 tuần (cúng thất đầu), gia đình sẽ tổ chức cúng để triệu tập linh hồn của người đã khuất. Trong giai đoạn thân trung ấm (35 - 49 ngày), linh hồn vẫn còn ở bên gia đình, nên việc cúng bái là cần thiết. Sau giai đoạn này, cúng chỉ mang ý nghĩa cầu siêu cho người đã mất.
Đặc biệt, sau 49 ngày, nếu linh hồn đã rơi vào địa ngục thì không còn cách nào giúp họ thoát ra. Chỉ có họ tự nhận ra lỗi lầm và tìm cách hối cải thì mới có thể thay đổi vận mệnh. Do đó, gia đình nên cúng cơm và đồ lễ, kèm theo việc tụng kinh Chú Đại Bi để giảm tội lỗi cho người đã khuất.
Theo quy định xưa, khi có người mất, gia đình phải cúng cơm hàng ngày, vào buổi trưa và chiều, liên tục trong 3 năm mới ngừng cúng. Ngày nay, do con cháu thường đi xa, nên các Thầy cúng đã giảm thời gian này, chỉ cúng trong 100 ngày rồi ngưng. Sau đó, sẽ có lễ cúng tiểu tường, tròn một năm cho cha mẹ và người thân đã khuất.
Đối với người Phật giáo hoặc tu sĩ xuất gia, việc cúng kiếng dành cho các tu sĩ được coi trọng hơn. Các đệ tử thay phiên nhau thực hiện cúng cơm, làm các việc báo ân Thầy Tổ, vì vậy cúng cơm được duy trì đến 3 năm rồi mới ngừng.
Thực tế, cúng sẽ kéo dài 24 tháng, đến ngày cúng mãn khó, mãn tang, đại tường. Cũng cần lưu ý tính ngày mãn tang và ngày giỗ chạp. Ngày cúng 100 ngày, giáp năm, mãn tang sẽ tính theo tháng nhuận, dù có dư một tháng nhưng vẫn tính là 24 tháng, trong khi đám giỗ sẽ tính theo tháng nhuận.
Theo quy định xưa, khi có người mất, gia đình phải cúng cơm hàng ngày, vào buổi trưa và chiều, liên tục trong 3 năm mới ngừng cúng. Ngày nay, do con cháu thường đi xa, nên các Thầy cúng đã giảm thời gian này, chỉ cúng trong 100 ngày rồi ngưng. Sau đó, sẽ có lễ cúng tiểu tường, tròn một năm cho cha mẹ và người thân đã khuất.
Đối với người Phật giáo hoặc tu sĩ xuất gia, việc cúng kiếng dành cho các tu sĩ được coi trọng hơn. Các đệ tử thay phiên nhau thực hiện cúng cơm, làm các việc báo ân Thầy Tổ, vì vậy cúng cơm được duy trì đến 3 năm rồi mới ngừng.
Thực tế, cúng sẽ kéo dài 24 tháng, đến ngày cúng mãn khó, mãn tang, đại tường. Cũng cần lưu ý tính ngày mãn tang và ngày giỗ chạp. Ngày cúng 100 ngày, giáp năm, mãn tang sẽ tính theo tháng nhuận, dù có dư một tháng nhưng vẫn tính là 24 tháng, trong khi đám giỗ sẽ tính theo tháng nhuận.
3.2 Cách bày biện cơm cúng cho vong linh
Thường thì các gia đình sẽ lập bàn thờ riêng cho người mới mất, thực hiện cúng cơm trong 100 ngày đầu. Gia chủ cần chuẩn bị mâm cúng như sau:
- 3 bát cơm (Ở một số nơi có thể cúng 6 chén nhưng tuyệt đối không cúng 5 chén). Các bát được đặt theo hàng ngang, bát ở giữa phải đầy nhất và đặt một đôi đũa lên trên. Đây là bát dành cho người đã khuất. Hai chén ở hai bên nên có lượng cơm vừa phải, mỗi bên một chiếc đũa để mời Tả mạng thần quang và Hữu mạng thần quang. Hai bát này chỉ nên để mỗi bát một chiếc đũa, tuyệt đối không để hai chiếc, nếu không cô hồn có thể tranh giành với người đã mất.
- 1 quả trứng đã được bóc sạch vỏ.
- 1 ít muối trắng, sạch sẽ.
- 1 bát canh kèm theo thìa.
- 1 món ăn mặn mà người đã khuất yêu thích trong đời.
- 7 lát gừng nếu cúng cho nam, 9 lát gừng nếu cúng cho nữ.
- 1 chén nước sạch.
Nếu không có trứng cũng không sao, nhưng nhất thiết phải có đủ cơm, muối và nước.
3.3 Thực hiện lễ khai yết hầu
Trước khi tiến hành cúng cơm cho người đã khuất, gia chủ cần nhớ thực hiện lễ khai yết hầu, giúp họ cảm nhận được cái lạnh, sự no hay đói.
Theo quan niệm cổ xưa, người đã mất chỉ còn là những hình bóng mờ nhạt. Vì vậy, việc khai yết hầu rất quan trọng để họ có thể tiếp nhận món ăn mà người sống gửi gắm.
Ba ngày đầu tiên là thời gian vô cùng quan trọng để thực hiện lễ khai yết hầu cho người vừa mất. Trong khoảng thời gian này, linh hồn người đã khuất vẫn còn quanh quẩn nơi họ sống.
Đặc biệt với những người trẻ tuổi, họ thường lưu luyến những điều còn lại của cuộc sống và tình cảm với gia đình.
Khai yết hầu giúp vong linh nhận biết và cảm nhận được sự hiện diện của hương linh. Điều này giải thích cho việc sau khi cúng, cần thắp hương để vong linh cảm nhận được mùi hương, từ đó nhận thức được sự ra đi của mình mà không cảm thấy bất ngờ.
Không cần phải chuẩn bị mâm cao cỗ đầy, điều quan trọng nhất là lòng thành tâm - điều mà người đã khuất có thể cảm nhận rất rõ.
Đặc biệt với những người trẻ tuổi, họ thường lưu luyến những điều còn lại của cuộc sống và tình cảm với gia đình.
Khai yết hầu giúp vong linh nhận biết và cảm nhận được sự hiện diện của hương linh. Điều này giải thích cho việc sau khi cúng, cần thắp hương để vong linh cảm nhận được mùi hương, từ đó nhận thức được sự ra đi của mình mà không cảm thấy bất ngờ.
Không cần phải chuẩn bị mâm cao cỗ đầy, điều quan trọng nhất là lòng thành tâm - điều mà người đã khuất có thể cảm nhận rất rõ.
Người mới mất cũng cần được cầu siêu trong ba ngày đầu. Cầu siêu sẽ giúp vong linh hiểu rõ hơn về sự ra đi của mình, và nhận thức tốt hơn về những gì đang diễn ra, giúp họ lựa chọn con đường đúng đắn.
Theo quan niệm xưa, sau khi mất, người đã khuất sẽ đến một thế giới tốt đẹp hơn, và được chọn tái sinh trong ba cõi: Phật, Trời và người. Cầu siêu là hình thức tiễn đưa người đã khuất trong đoạn đường cuối cùng, là điều mà những người sống có thể làm cho họ trước khi đến miền đất mới.
Theo quan niệm xưa, sau khi mất, người đã khuất sẽ đến một thế giới tốt đẹp hơn, và được chọn tái sinh trong ba cõi: Phật, Trời và người. Cầu siêu là hình thức tiễn đưa người đã khuất trong đoạn đường cuối cùng, là điều mà những người sống có thể làm cho họ trước khi đến miền đất mới.
4. Những điều cần lưu ý khi cúng cơm cho người mới mất
Bên cạnh việc đọc bài cúng cơm, gia chủ có thể mời sư thầy giảng giải về đạo lý Phật pháp và những điều liên quan đến Phật giáo. Điều này có thể giúp người đã khuất tịnh tâm, dễ dàng siêu thoát.
- Trước tiên, gia chủ cần dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ trước khi thắp hương và đọc bài văn cúng, thể hiện sự tôn trọng với người đã khuất. Đồng thời, những người tham gia đọc bài cúng cơm cho người mới mất cần ăn mặc lịch sự, gọn gàng. Không nên mặc quần ngắn hay áo cộc, để tránh gây cảm giác thất lễ.
- Gia chủ nên chọn vị trí đặt bát hương sao cho hợp lý, tránh xung đột với thần linh hay người đã khuất. Có thể nhờ thầy phong thủy tư vấn để chọn được vị trí phù hợp.
- Trước khi thắp hương, người nhà không được nếm thử hay ăn trước. Trong khi cúng, nên có người trông coi để tránh chó mèo gây rối. Sau khi thắp hương xong, gia chủ mới được ăn.
- Không nên thắp hương bằng xôi đỗ đen hay các món riêu cua, riêu ốc… Nếu muốn cúng đồ nếp, gia chủ có thể dùng bánh chưng, xôi đỗ xanh hoặc xôi trắng.
- Mâm cơm cúng nên thường xuyên thay đổi món, có thể chuẩn bị các món ăn mà người đã khuất yêu thích. Nếu không thể chuẩn bị hàng ngày thì có thể cúng hàng tuần hoặc hai tuần một lần tùy theo hoàn cảnh gia đình.
- Ngoài các món ăn yêu thích của người đã khuất, hãy ưu tiên đồ ăn chay, thanh tịnh. Theo quan niệm, các món chay sẽ giúp linh hồn người đã khuất nhẹ nhàng và dễ siêu thoát hơn.
- Trong 49 ngày đầu sau khi mất, tuyệt đối không cúng đồ mặn mà chỉ được cúng đồ chay. Sau lễ 49 ngày, gia chủ mới có thể chuẩn bị món ăn mặn cho người đã khuất.
- Không đặt cơm trực tiếp lên bàn thờ gỗ đẹp và tuyệt đối không đặt đồ cúng dưới đất. Gia chủ cần chuẩn bị một chiếc bàn thấp hơn bàn thờ, thường là thấp hơn khoảng 50cm là phù hợp, và nên lau bằng nước gừng rồi để khô trước khi đặt mâm lên.
- Trong quá trình đọc bài cúng, con cháu cần đứng phía sau người chủ lễ, hai tay chắp trước ngực, nhẹ nhàng nhắm mắt. Đồng thời, hãy thành tâm lắng nghe bài cúng, không xôn xao, nói chuyện riêng hay làm việc khác. Điều này thể hiện sự tôn trọng đối với người đã khuất.
Theo các hướng dẫn như trên, gia chủ hãy chuẩn bị cẩn thận, đọc bài cúng hàng ngày bằng tấm lòng thành tâm và không quên hồi hướng công đức cho người đã khuất nhé.
Tin bài cùng chuyên mục:
Tin bài cùng chuyên mục:
